GENİŞLETİLMİŞ SPEKTRUMLU VE İNDÜKLENEBİLİR BETA- LAKTAMAZLAR EXTENDED SPECTRUM AND INDUCTABLE BETA-LACTAMASE (ESBL)

BETA-LAKTAM ANTİBİYOTİKLER Penisilinler Sefalosporinler Monobaktamlar Karbapenemler Beta-laktamaz İnhibitörleri (klavulonat, sulbaktam, tazobaktam)

ETKİ MEKANİZMALARI Bakterilerin stoplazmik membranları üzerinde bulunan ve bakteri hücre duvarında peptidoglikan sentezinden sorumlu olan penisilin bağlayıcı protein (PBP) adı verilen hedef proteinlere bağlanarak etkilerini gösterirler.

DİRENÇ GELİŞİMİ Dış membrandan geçmek için gereken kanalların daralması veya bazı kanalların sayılarının azalması PBP’lerin yapısında değişiklikler Beta-laktamaz yapımı

Beta-Laktamazlar İsimlendirilmeleri Tercih ettikleri substrata göre: CARB, IMP, OXA… Biyokimyasal özelliklerine göre: SHV-Sülfhidril variantları… Genlerine göre: AmpC… Direnç fenotipine göre: ARI-Acinetobacter Resistant to Imipenem… İzole edildikleri bakterilere göre: PSE, Cfre… Suşlara göre: P99… Hasta isimlerine göre: TEM, ROB… Hastaneye göre: MIR… İzole edildikleri bölgeye göre: OHIO, GES… Bulan kişiye göre: HMS…

Beta-Laktamazlar Sınıflandırılmaları Aktif bölgesinde serin aminoasiti taşıyanlar Aktif bölgesinde Çinko atomu bulunanlar

Ambler sınıflandırması GrupAktif bölge A Serin B Zn ++ C Serin D Serin GrupAktif bölge A Serin B Zn ++ C Serin D Serin

Ambler sınıflandırması Sınıf A  Penisilinler Sınıf B  Karbapenemler Sınıf C  Sefolosporinler Sınıf D  Oksasilin

BETA-LAKTAMAZ TİPLERİ Kromozomal Enzimler *İndüklenebilir *İndüklenmeyen (konstitütif) Plazmit aracılığı ile sentezlenen ve diğer sekonder beta-laktamazlar

İndükleme gücü Hidrolize dayanıklılık Mikroorganizmaların dayanıklılığı İndüklenebilir beta-laktamazı olanlar Stabl Dereprese mutantlar Ampisilin Dar-spektrumlu sefalosporinler GüçlüDayanıksızDirençli Geniş-spekrumlu sefalosporinler Üreidopenisilinler Karboksipenisilinler Aztreonam ZayıfDayanıksızDuyarlıDirençli İmipenem GüçlüDayanıklıDuyarlı Temosilin ZayıfDayanıklıDuyarlı Kromozomal Enzimler

Bu enzimler aktif bölgelerinin yapısal özellikleri nedeniyle klavulonik asit ve sulfonların bata laktam halkalarına bağlanamzlar. Beta-laktam inhibitörlerine dirençlidirler. Bu enzimi salgılayan bakteri hücresininde ampC, ampD, ampG, ampR olmak üzere 4 gen bulunur.

Kromozomal Enzimler (AmpC tipi beta laktamazlar) Enterobacter sp. Citrobacter freundii Serratia marcescens Morganella morganii Proteus vulgaris Providencia sp. Pseudomonas aeruginosa

Plazmid aracılığı ile sentezlenen beta laktamazlar Geniş spektrumlu enzimler: TEM-1, TEM-2, SHV-1 Oksasilinazlar: OXA-1…….21 Karbenesilinazlar: CARB-1……6 ESBL: TEM-3….67, SHV-2…..12 ve OXA enzimleri TEM, SHV ya da OXA beta-laktamazlarla ilişkili olmayan diğer Klas A oksiimino beta-laktamazlar Sefalosporinazlar Karbapenemazlar

Genişlemiş Spektrumlu Beta- Laktamazlar TEM ve SHV türevi GSBL’ler TEM ve SHV dışı GSBL’ler PER 1-2, VEB-1, GES 1-2, BES 1, TLA 1, CTX M 1-16, TOHO 1-2

ESBL’lerin Genel Özellikleri Başta seftazidim olmak üzere tüm 3. kuşak sefalosporinlere ve aztreonama direnç gelişimine neden olurlar. Bu enzimleri taşıyan bakteriler piperasilin ve mezlosilin gibi geniş spektrumlu penisilinlere karşı da direnç gösterirler. Değişik mekanizmalarla aminoglikozidler ve kinolonlara direnç gelişimi görülebilir. Beta-laktam/beta-laktamaz inhibitör kombinasyonlarına duyarlıdırlar.

Genişlemiş spektrumlu beta- laktamaz araştırılması için kullanılan yöntemler Çift Disk Sinerji Testi Mikrodilüsyon Testi E Test Üç boyutlu Test

Genişlemiş spektrumlu beta- laktamaz? 3. kuşak sefalosporinlerden herhangi birinin MİK değeri >2 mg/L Seftazidim < 22 mm Aztreonam, sefotaksim < 27 mm Seftriakson < 25 mm

ESBL üreten bakteriler ile kolonizasyon/veya infeksiyon için risk faktörleri YBÜ de bulunmak Cerrahi geçirmiş olmak İnvaziv işlemler Hastanede yatış süresinin uzaması Antibiyotik almış olmak-sadece ß-laktamlar ile kısıtlı değil.

ESBL taşıyan bakterilerin tedavisinde kullanılacak antibiyotikler Sefoksitin, sefmetazol, sefotetan ve latomoksef gibi sefamisinler Beta-laktam + Beta-laktamaz inhibitörü kombinasyonu (amoksisilin-klavulonat, ampisilin-sulbaktam, tikarsilin-klavulonat, piperasilin-tazobaktam, *sefoperazon- sulbaktam) Karbapenemler (imipenem, meropenem)

IBL taşıyan bakterilerin tedavisinde kullanılacak antibiyotikler Karbepenemler