PLASTİK İŞLEME YÖNTEMLERİ EÜT 242 ÜRETİM YÖNTEMLERİ PLASTİK İŞLEME YÖNTEMLERİ

Plastik işleme yöntemleri temelde kullanılacak polimerin yapısına bağlı olarak farklılıklar sergiler. Termoplastik karakterli polimerler ısı uygulanarak belli sıcaklıklarda akışkan hale getirildikten sonra şekillendirilip soğutulur. Termoset polimerler ise, işleme sıcaklığında zaten akıcı olduklarından direkt olarak şekillendirildikten sonra uygun sıcaklıklarda uygun süre ısıtılarak sertleşmeleri sağlanır.

TERMOPLASTİK İŞLEME YÖNTEMLERİ EKSTRÜZYON YÖNTEMİ Ekstrüzyon,eriyik malzemenin sürekli olarak,şekil veren bir cihazdan akmaya zorlanması anlamına gelmektedir. Ekstrüder adı verilen makineler kullanılır. Yüksek kapasitelerde film,levha,çubuk,boru ve çeşitli profillerin sürekli olarak üretilmesi için uygulanan bir işleme yöntemidir.

Ekstrüder makineleri 5 kısımdan oluşur; 1 Ekstrüder makineleri 5 kısımdan oluşur; 1. Huni Huni, ekstrüderde işlenecek malzemenin düzenli olarak beslenmesini sağlar. 2. Vida (Burgu veya Helezon) Vida plastiğin beslenmesi, taşınması, ergitilmesi ve homojenleştirilmesi dahil birçok işlevi yerine getirir. Bu nedenle ekstrüderin kalbidir. Çok değişik tipte vidalar mevcuttur. En çok kullanılan üç bölgeli vida olup, termoplastiklerin çoğunu ısıl ve ekonomik açıdan tatmin edici bir şekilde işler. 3. Silindir (Kovan-Ocak) Silindir vidanın yataklandığı, rezistansları üzerinde taşıyan makine elemanıdır. Ekstrüderlerin,silindir tasarımına göre farklı tipleri vardır. Tek vidalı(yivli,geleneksel)ekstrüderler, çift vidalı (birlikte dönen,tersine dönen)ekstrüderler… 4. Soğutma ve Vakumlama Ünitesi Bir vakum pompası ve bir soğutma pompası yardımı ile ürünün soğutma ve vakumlamasının yapıldığı kısımdır. 5. Çekici Makinede işlenip kalıp ve kalibreden geçen ürünü çekerek kesime hazırlayan sistemdir.

KOVAN: Ekstrüder kovanları yüksek sertlikteki özel çeliklerden imal edilir. Ekstrüder boyunca kovanın çeşitli bölgelerinde sıcaklık ayrı ayrı kontrol edilebilmektedir. Böylece üreticiye plastiğin akışkanlığını kontrol etme imkanı verilmiş olur.

Ekstrüzyon işlemi birçok başka plastik işleme yönteminin de ilk basamağını oluşturur. Örneğin;günlük hayatta kullandığımız polietilen poşetlerin üretildiği ‘film şişirme’ yöntemi bunlardan biridir. Pencerelerde kullanılan pvc profiller,çikolata ve şekerleme ambalajlarının yapıldığı filmler,elektrik kablolarının plastik kılıfları da bu yöntemle üretilen başlıca ürünlerdir.

ENJEKSİYONLA KALIPLAMA YÖNTEMİ Enjeksiyonla kalıplama, termoplastik malzemelerin eritilip akışkan hale getirildikten sonra soğuk veya nispeten sıcak bir kalıp içerisinde basınç altında şekillendirilip, takibinde soğutularak katılaştırılması prensibine dayanan plastik işleme yöntemidir.

Enjeksiyonla kalıplama tekniğinde kullanılan cihazlar ana hatları ile besleme hunisi, kovan, burgu, itici piston ve kalıptan oluşur.

Enjeksiyonla kalıplama ile hemen hemen her termoplastik işlenebilmektedir. Günlük hayatta kullandığımız tek kullanımlık bardaklar, taraklar, elektrik düğmeleri, prizler, oyuncaklar, televizyonların dış kasaları, cep telefonu kapakları, plastik bahçe masaları ve sandalyeleri gibi birçok ürün bu yöntemle üretilmektedir.