NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ YAPI MALZEMELERİ Doğal ve yapay taşlar(2. hafta) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Mühendislik Mimarlık Fakültesi mmf.nisantasi.edu.tr

Doğal Taşlar Doğal taşlar, tarih öncesi çağlardan bu yana kullanılan en eski yapı malzemelerinden birisidir.

Geçmişte doğada bulunduğu şekilde ya da kabaca yontularak kullanılırken zaman içerisinde teknolojinin gelişimiyle farklı biçimler kazandırılarak farklı amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.

Doğal Taşların Özellikleri Nelerdir? Sert yapıdadır ve taşıyıcı niteliklidir. Ekonomiktir. Yalıtımı sağlar. Dayanıklıdır. Ekolojiktir. Özgündür. Temizliği kolaydır, masraf gerektirmez.

OluşumlarIna Göre Doğal Taşlar Doğal taşlar oluşumlarına göre 3 grupta incelenilirler. Bunlar; Püskürük Taşlar Tortul Taşlar Başkalaşmış Taşlar

Püskürük Taşlar(Kayaçlar) Litosferin derinliklerindeki magma’nın çeşitli tektonik olaylar sonucu yeryüzüne çıkarak soğuması sonucu meydana gelen homojen taşlardır. Örnek olarak; granit, andezit ve bazalt verilebilir. Granit Bazalt

Püskürük Taşlar Püskürük taşlar, oluşumlarına göre; dış püskürük(yüzey) ve iç püskürük(derinlik) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Dış püskürük taşlar, hızlı soğuduklarından ince taneli olup, en tanınmışı bazalt ve andezittir. İç püskürük taşlar ise, açık renkli olup en bilineni granittir.

Tortul Taşlar Oluşumları; Yeryüzünde yüzeylenmiş magmatik kayaçlar, iklim olayları ve çeşitli dış etkenlerle (akarsu, sel suları, rüzgarlar vb.) karşılaştıklarında zamanla parçalanarak çözülürler. Bu şekilde dağılan küçük parçalar yine çeşitli dış etkenlerle taşınarak çukur olan göl ve deniz sahalarında birikir ve buralarda sıkışmaya uğrarlar. Bu şekilde tortullanıp sıkışan küçük parçalar tortul kayaçları oluştururlar. Tortul taşlar; fiziksel, kimyasal ve organik olmak üzere 3’e ayrılmaktadır.

Tortul Taşlar Tortul taşlar, heterojen boşluklu ve fosil yapıda olup, oluşmasında dört önemli süreç vardır. Bunlar; erozyon, taşınma, birikme ve sıkışmadır. Tortul taşlara örnek olarak; kalker, kil, kireçtaşı, jips ve antresit verilebilir.

Tortul Taşlar Kalker Kil Kireçtaşı Jips Antresit

BaşkalaşmIş Taşlar Püskürük ve tortul kültelerden, yer kabuğu içinde uzun sürede basınç, ısı ve çeşitli kimyasal olaylar sonucu meydana gelmiş ve orijinlerine göre püskürük veya tortul kültelerin özelliklerini gösteren taşlardır. Başkalaşım yerlerine göre iki gruba ayrılır; Magmatojen; Başkalaşım derinlerde gerçekleşmiştir. Sedimantojen: Başkalaşım yüzeye yakın bölgelerde gerçekleşmiştir.

BaşkalaşmIş Taşlar Arduvaz Gnays Mermer

Yapay Taşlar 19. yüzyılda gerçekleşen Endüstri Devrimi’nin de etkisiyle standartlaşan ve serileşen mimarlık üretimi, gerektirdiği iş gücü ve süre nedeniyle maliyeti yüksek geleneksel sistemlerden uzaklaşarak, uygun malzeme ve uygulama yöntemlerinin arayışına girer. Ortaya çıkan çözümlerden biri, pahalı ve yavaş geleneksel taş işçiliği yerine benzer görüntüye sahip yapay taş teknolojisidir.

Yapay TaşlarIn Özellikleri Doğal taşlara göre hafiftir. Kalınlıkları 2 ila 3.5 cm arasında değiştiğinden uygulaması kolaydır ve fazla yer kaybı yaşanmaz. Estetik görünüm sağlar.

Yapay Taş Örnekleri Nelerdir? Stone Duvar Taşı Kayrak Zemin Taşı

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Beton, Prof. Dr. Turhan Y. Erdoğan, ODTU Geliştirme Vakfı Yayıncılık,2003. Yapı Malzemeleri, Prof. Dr. Süheyl Akman, İ.T.Ü. İnş. Fak. Yayını, 1987 Yapı Malzemesi II, Prof. Dr. Bülent Baradan, Dokuz Eylül Üniv. Yayınları, 1996. Beton, Türkiye Hazır Beton Birliği, Aralık 1999, İstanbul NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©