NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ BANKA MUHASEBESİ Dönen Değerler NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tek Düzen Hesap PlanI 0 Dönen Değerler 1 Krediler 2 Yatırım Amaçlı Değerler ve Diğer Aktifler 3 Mevduat ve Diğer Yabancı Kaynaklar 4 Özkaynaklar 5 Faiz Gelirleri 6 Faiz Giderleri 7 Faiz Dışı Gelirler 8 Faiz Dışı Giderler 9 Nazım Hesaplar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 0 Dönen Değerler (1/2) 010 KASA 011 EFEKTİF DEPOSU 012 YOLDAKİ PARALAR -T.P. 013 YOLDAKİ PARALAR-Y. P. 015 SATIN ALINAN BANKA ÇEKLERİ -Y. P. 016 VADESİ GELMİŞ MENKUL DEĞERLER -T. P. 017 VADESİ GELMİŞ MENKUL DEĞERLER -Y.P. 019 ALTIN DEPOSU - Y.P. 020 T.C.MERKEZ BANKASI -T.P. 021 T.C.MERKEZ BANKASI -Y.P. 022 YURT İÇİ BANKALAR -T.P. 023 YURT İÇİ BANKALAR-Y.P. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 0 Dönen Değerler (2/2) 024 YURTDIŞI BANKALAR - T.P. 025 YURTDIŞI BANKALAR -Y.P. 026 YURTDIŞI MERKEZ VE ŞUBELER-T.P. 027 YURTDIŞI MERKEZ VE ŞUBELER -Y.P. 028 ÖZEL FİNANS KURUMLARI-T.P. 029 ÖZEL FİNANS KURUMLARI -Y.P. 030 MENKUL DEĞERLER CÜZDANI -T.P. 031 MENKUL DEĞERLER CÜZDANI-Y.P. 032 MENKUL DEĞERLER DEĞER AZALMA KARŞILIĞI -T.P. 033 MENKUL DEĞERLER DEĞER AZALMA KARŞILIĞI -Y.P. 040 BANKALAR PARA PİYASASI İŞLEMLERİ- T.P. 041 BANKALAR PARA PİYASASI İŞLEMLERİ- Y.P. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 010 – Kasa HesabI Ülkemizde tedavülde bulunan banknot ve madeni paraların bankaya yatırılmasından veya çekilmesinden kaynaklanan işlemlerin kaydedildiği bir hesaptır. Kasa mevcudu yalnızca Türk parası değerlerden oluşur. Kasaya girişler hesaba borç, kasadan çıkışlar ise alacak olarak kaydedilir. Bu hesap aktif nitelikli olup, bakiyesi Türk parası mevcudunu gösterir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 1 Oben Bey 20.03.2017 tarihinde ABC Bankasının Kadıköy Şubesine gidip yeni bir hesap açtırmıştır. Elinde nakit olarak bulunan 10 000 TL’yi de bu hesaba yatırmıştır. Bu işlemin muhasebe kayıtlarını oluşturun. 010 – KASA HESABI 10 000 TL 300 – TASARRUF MEVDUATI 10 000 TL YİY GERÇEK KİŞİLER - VADESİZ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 2 20.03.2017 tarihinde ABC Bankası Kadıköy Şubesi’nde veznedar olarak çalışan Saniye Hn akşam yaptığı kasa sayımında elindeki paranın sistemde kayıtlı olan paradan 100 TL az olduğunu gördü. Bu durumun muhasebe kaydını oluşturun. 280 – BORÇLU GEÇİCİ HESAPLAR 100 TL KASA NOKSANI 010 – KASA HESABI 100 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 3 Oben Bey 21.03.2017 tarihinde elinde hiç nakit kalmadığının farkında vararak ABC Bankasının Kadıköy Şubesine uğrayarak 500 TL çekmiştir. İşlemin muhasebe kaydını oluşturun. 300 – TASARRUF MEVDUATI 500 TL YİY GERÇEK KİŞİLER - VADESİZ 010 – KASA HESABI 500 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 4 21.03.2017 tarihinde ABC Bankası Kadıköy Şubesi’nde veznedar olarak çalışan Saniye Hn akşam yaptığı kasa sayımında elindeki paranın sistemde kayıtlı olan paradan 300 TL fazla olduğunu gördü. Bu durumun muhasebe kaydını oluşturun. 010 – KASA HESABI 300 TL 392 – ALACAKLI GEÇİCİ HESAPLAR 300 TL KASA FAZLALIKLARI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 5 Oben Bey, eşi Bennu Hn ile Bodrum’a tatile gitmeden önce Afyon’daki fabrikasına uğrayıp bir takım alacaklarını tahsil etmiş ve Afyon Şubesi’nden 5 000 TL para yatırmıştır. Kadıköy ve Afyon Şubeleri için muhasebe kayıtlarını oluşturun. Afyon Şubesi Kadıköy Şubesi 010 – KASA HESABI 5 000 TL 290 – ŞUBELER CARİ HESABI 5 000 TL 290 – ŞUBELER CARİ HESABI 5 000 TL 300 – TASARRUF MEVDUATI 5 000 TL Y.İ.Y. GERÇEK KİŞİLER – VADESİZ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 6 Oben Bey, Bodrum’da tatildeyken nakit paraya ihtiyacı olmuş ve Bodrum Şubesinden 1 000 TL nakit çekmiş. Bodrum Şubesi Oben Bey’den 50 TL masraf ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi talep etmiştir. Masraf ve Vergiler Oben Bey’e ödenecek tutardan tahsil edilmiştir. Bu durumun muhasebe kayıtlarını Kadıköy ve Bodrum Şubeleri için oluşturun. (BSMV Oranı %5). NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 6 50 TL x 0,05 = 2,5 TL Bodrum Şubesi Kadıköy Şubesi 290 – ŞUBELER CARİ HESABI 1 000 TL 010 – KASA HESABI 1 000 TL 010 – KASA HESABI 52,5 TL 790 – DİĞER FAİZ DIŞI GELİRLER 50 TL 380 – ÖDENECEK VERGİ RESİM 2,5 TL HARÇ VE PRİMLER 300 - TASARRUF MEVDUATI 1 000 TL Y.İ.Y. GERÇEK KİŞİLER – VADESİZ 290 – ŞUBELER CARİ HESABI 1 000 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © 011 – Efektİf Deposu Alım satım konusu yapılan yabancı paraların sabit fiyat üzerinden kaydedildiği aktif nitelikli bir hesaptır. Satın alınan veya yatırılan efektif türlerine göre açılan ilgili yardımcı föylere borç, satışı yapılan veya çekilen efektifler de türlerine göre açılan ilgili yardımcı föylere alacak kaydedilir. Hesap sabit fiyat üzerinden çalışır ve dönem sonlarında değerleme işleminden geçirilerek bakiyesi Türk parasına dönüştürülür. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 7 Oben Bey, İstanbul’a döndükten sonra Kadıköy Şubesi’ne giderek bir de Dolar döviz cinsinden döviz hesabı açmış ve bu hesaba 5 500 $ yatırmıştır. Bu durumun muhasebe kayıtlarını oluşturun. 011 – EFEKTİF DEPOSU 5 500 $ 301 – DÖVİZ TEVDİAT HESABI 5 500 $ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 8 Oben Bey, bir süre sonra Kadıköy Şubesi’ne uğrayarak 500 $ çekmiştir. Bu durumun muhasebe kayıtlarını oluşturun. 301 – DÖVİZ TEVDİAT HESABI 500 $ 011 – EFEKTİF DEPOSU 500 $ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 9 Oben Bey, fabrika ziyareti sırasında Afyon Şubesi’nden 1 000$ daha çekmiştir. Bu durumun muhasebe kayıtlarını oluşturun. Afyon Şubesi Kadıköy Şubesi 291 – ŞUBELER CARİ HESABI YP 1 000 $ 011 – EFEKTİF DEPOSU 1 000 $ 301 – DÖVİZ TEVDİAT HESABI 1 000 $ 291 – ŞUBELER CARİ HESABI YP 1 000 $ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 10 Oben Bey, Afyon Şubeye gittiğinde 2 000 TL daha çekmek istemiş ama şube kasasında ancak 1 000 TL olduğu görülmüş, Oben Bey’e parasını ödeyebilmek için Uşak Şube’den 1 000 TL talep edilmiştir. Uşak ve Afyon Şube için muhasebe kayıtlarını oluşturun. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 10 Uşak Şube Afyon Şube 012 – YOLDAKİ PARALAR 1 000 TL GRUP NAKİLLERİ 010 – KASA HESABI 1 000 TL 290 ŞUBELER CARİ HESABI 1 000 TL 012 – YOLDAKİ PARALAR 1 000 TL GRUP NAKİLLERİ 010 – KASA HESABI 1 000 TL 290 – ŞUBELER CARİ HESABI 1 000 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 11 Oben Bey, biraz parası birikmeye başlayınca nominal değeri 2 000 TL olan Devlet tahvilini 1 500 TL’ye almıştır. Bu işlemin muhasebe kaydını oluşturun. 030 – ALIM SATIM AMAÇLI 1 500 TL MENKUL DEĞERLER 010 – KASA HESABI 1 500 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek 12 Oben Bey, elindeki 500 $ değerindeki bir çeki %2 komisyon karşılığında bankaya vermiştir. Bu işlemin muhasebe kaydını oluşturun. (1 $ = 2 TL) (BSMV = %5)

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 12 500 $ * 2 TL = 1 000 TL 1 000 TL * 0,02 = 20 TL 20 TL * 0,05 = 1 TL 015 – SATIN ALINAN ÇEKLER 500 $ 294 – DÖVİZ A/S HESABI 1 000 TL 295 – DÖVİZ VAZİYETİ 500 $ 010 – KASA HESABI 980 TL 761 BANKACILIK HİZMET GELİRLERİ 19 TL 380 – ÖDENECEK VERGİLER 1 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 13 ABC Bankası Türk Lirası Mevzuatlarına zorunlu karşılık olarak 1 000 000 TL ayırmış olup, bu zorunlu karşılığı Merkez Bankasına aktarmıştır. Bu işlemin muhasebe kaydını oluşturun. 210 - ZORUNLU KARŞILIKLAR – TP 1 000 000 TL MEVDUAT MUNZAM KARŞILIKLARI 020 - T.C. MERKEZ BANKASI 1 000 000 TL VADESİZ SERBEST HESAP NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 14 Oben Bey, TL’sının altından daha karlı olacağını düşündüğü için evinde tuttuğu 500 gr altını gramını 20 TL’den satmış ve bedelini nakit olarak almıştır. Bu işlemin muhasebe kaydını oluşturun. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 14 500 gr * 20 TL = 1 000 TL 019 – KIYMETLİ MADENLER 500 gr ALTIN DEPOSU 284 – KIYMETLİ MADEN A7S HESABI 1 000 TL 285 – KIYMETLİ MADEN VAZİYETİ 500 gr 010 – KASA HESABI 1 000 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Örnek 15 ABC Bankası Alfa Bank’ın hesabına 200 000 TL yatırmış, Bet bank’ın hesabından 150 000 TL çekmiştir. Bu işlemin muhasebe kaydını oluşturun. 022 – YURTİÇİ BANKALAR 200 000 TL 010 – KASA HESABI 200 000 TL 010 – KASA HESABI 150 000 TL 022 – YURTİÇİ BANKALAR 150 000 TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Adalet Hazar ve Şenol Babuşçu, Temel banka Muhasebesi, Bankacılık Akademisi Yayınları, Ankara 2017 İffet Görkem Kesimli, Banka Muhasebesi, Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 2014 Mehmet Hasan Eken ve Hüseyin Selimler, Banka Muhasebesi, Der Yayınları, İstanbul, 2015 Mest Yıldırım, Banka Muhasebesi, Türkiye Bankalar Birliği, İstanbul, 2008 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©