PLASTİK KÜTLE ŞEKİL VERME EÜT 252 ÜRETİM YÖNTEMLERİ PLASTİK KÜTLE ŞEKİL VERME

ESASLAR Metal şekillendirme işlemleri plastik deformasyonla gerçekleştirildiğinden, gerilme-gerinim eğrisinin plastik bölgesinde çalışılır.

PLASTİK BÖLGE

HADDELEME İki tane döner merdanenin basma kuvvetinin etkisiyle araya giren malzemeye soğuk yada sıcak olarak plastik şekil verme işlemine haddeleme denir. Haddeleme yoluyla ; kare, yuvarlak, yassı, çokgen, kesit, köşebent, T demiri, I demiri, U demiri, ray gibi mamuller üretilir. Haddelemenin en temel hammaddesi 1x1x1,5m boyutlarında çok büyük ingotlardır.

INGOTLAR

INGOTLAR İngot’ların haddelenmesi sonucu SLAB : (Eni 60*150 cm kalınlığı 5 cm – 25 cm) BLUM : (kesiti –max.30*30 cm-min. 15*15 cm) KÜTÜK : (kesiti max. 15*15 cm- min.5*5 cm) olan yarı-mamul elde edilir.

SLAB, BLUM, KÜTÜK

SLAB Slab’ dan ; LEVHA : ( Kalınlığı 5 mm den büyük , genişliği 60 cm den büyük) , SAC : (Kalınlığı 5 mm’den küçük, genişliği 60 cm’ den büyük) ŞERİT- BAND : (Kalınlığı 5mm den küçük, genişliği de 60 cm’den küçük) ebatlarında olan ara ürünler elde edilir.

LEVHA, SAC, ŞERİT BANT

ÜRETİM ŞEKLİ

PROFİLLER

PROFİLLER

MERDANE

MERDANE

ŞERİT

ŞERİT

MERDANE DİZİLİŞLERİ

MERDANE DİZİLİŞLERİ

DİŞLİ HADDELEME

HALKA HADDELEME

ÖRNEK

ÖRNEK

DÖVME Yalnızca basma kuvvetlerinin etkisi altında genellikle sıcak,yarı sıcak veya soğuk olarak parçaya plastik şekil verme yöntemine dövme denir. Bir çok parça yüksek mukavemet istendiğinde dövme yoluyla şekillendirilir. 

SOĞUK VE SICAK DÖVME Soğuk dövme – Sıcak dövme: Sıcak veya ılık dövme – yüksek sıcaklıkta iş parçasının düşmesi ve sünekliğinin artması nedeniyle en yaygını Soğuk dövme – pekleşme nedeniyle yüksek mukavemet

DÖVME ÇEŞİTLERİ Dövme Çeşitleri Açık kalıpta dövme Kapalı kalıpta dövme Çapaksız dövme

AÇIK KALIPTA DÖVME

AÇIK KALIPTA DÖVME (SÜRTÜNMELİ)

AÇIK KALIPTA DÖVME

AÇIK KALIPTA DÖVME (dış bükey, iç bükey; kademeli)

KAPALI KALIPTA DÖVME

KAPALI KALIPTA DÖVME

ÇAPAKSIZ DÖVME

MAKİNELER DÖVME ÇEKİÇLERİ (İş parçasına darbe kuvveti uygular. ) DÖVME PRESLERİ (İş parçasına zamanla artan basınç uygular. ) DÖVME PRESLERİ: MEKANİK PRESLER (motorun dönme hareketini koçun doğrusal hareketine çevirir. ) HİDROLİK PRESLER (koç, hidrolik piston tarafından tahrik edilir. ) VİDA PRESİ (koç, vida mekanizmasıyla tahrik edilir. )

BAŞ ŞİŞİRME

YIĞMA

BUDAMA

EKSTRÜZYON Metalin kalıp açıklığından akmaya zorlandığı bir basma işlemidir. Metal kalıp açıklığının geometrisini alır. Sabit kesitli uzun parçaların üretilmesinde kullanılır.

EKSTRÜZYON TÜRLERİ İki çeşittir: Doğrudan ekstrüzyon Dolaylı ekstrüzyon

DOĞRUDAN EKSTRÜZYON İleri ekstrüzyon olarak da bilinir. Piston kalıp açıklığına yaklaştığında, kalıp açıklığından geçemeyen küçük bir kütük parçası kalır. Kütük dibi olarak adlandırılan bu fazla kısım, ekstrüzyondan çıkan mamulden kesilerek ayrılmalıdır.

DOĞRUDAN EKSTRÜZYON

DOLAYLI EKSTRÜZYON

DOLAYLI EKSTRÜZYON

KALIP ÖZELLİKLERİ

ÖRNEKLER

ÖRNEKLER

TEL VE ÇUBUK ÇEKME “Tel çekme”, kalın kesitli olan bir telin, bir matris (kalıbı) içinden geçirilerek kesitini küçültme işlemidir. Tel kesitleri genellikle daireseldir. Ancak kare altıgen kesitlerde çekilebilmektedir. Dairesel kesitli çubuklar çekilerek cıvata, saplama gibi elemanların üretiminde kullanılırlar.

YÖNTEM

TÜRLERİ Çekme işlemi yağlama bakımından kuru ve ıslak olmak üzere ikiye ayrılır. Kuru çekmede gres veya sabun tozu kullanılırken, ıslak çekmede sıvı yağ kullanılır.5 mm den küçük teller yalnızca çekme yolu ile elde edilirken 5mm den büyük teller sıcak haddeleme ile elde edilirler.