ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE BAĞLI OYUN AŞAMALARI Ankara Üniversitesi Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı AOÖ-207 Çocukta Oyun Gelişimi ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE BAĞLI OYUN AŞAMALARI

Oyunun çocuğun yaşına bağlı olarak gelişimi incelendiğinde; belirli ardışık aşamalardan geçtiği görülmektedir. Parten, sosyal oyunu inceleyerek altı evrede ele almıştır. Katılımsız davranış (Uğraşsız) Seyirci davranışı Yalnız oyun Paralel oyun Birlikte (İlişkili) oyun İşbirlikçi oyun

Katılımsız davranış (Uğraşsız) Bu evrede çocuk, olayın içine girip katılmaz, sadece bakıp, izlemekle yetinir.

Seyirci davranışı Diğer çocukların oyunlarını uzun süre takip eder, onları seyreder.

Yalnız oyun Seçtiği oyuncaklarla kendi kendine oynar. Başkalarının ne yaptığı ya da ne oynadığı ile ilgilenmez.

Paralel oyun Çocuk, başka bir/birkaç çocuğun yanında aynı türden oyunu bağımsızca oynar. Aynı mekanda ve aynı tür oyun tercih edilmesine rağmen, etkileşim görülmez.

Birlikte (İlişkili) Oyun Çocuk başka çocuklarla bir etkinlik içinde oynar. Diğer çocuklarla iletişime geçme ve oyuncak alışverişi vardır.

Birlikte (İlişkili) Oyun Organize olmuş bir grup içinde oynama ve grubun belirlenen kurallarına uyma yoktur. 12/28/2018

İşbirlikçi oyun Çocuklar bu aşamada, oyunu seçer, planlar, rolleri dağıtır, sorumlulukları konuşur, aralarında kararlar alarak oyunun kurallarını belirlerler.

Smilansky’e göre oyunda görülen bilişsel gelişim aşamaları Smilansky de birbirinden farklı, ardışık dört oyun evresi belirlemiştir. Bunlar; İşlevsel Oyun Yapı (Yapı-İnşa) Oyunu Sembolik (Dramatik) Oyun Kurallı Oyun

İşlevsel Oyun Bu tür oyunda çocuklar; Fiziksel ve dil becerilerine ilişkin alıştırmalar yaparak, çevreyi araştırmaya çalışırlar.

Yapı (Yapı-İnşa) Oyunu Çocuklar sadece nesnelere dokunmanın yanı sıra nesneleri kullanarak bir şeyler inşa etmek, yaratmak isteği gösterirler.

Yapı (Yapı-İnşa) Oyunu Bu oyunlar yalnız ve paralel oyun zamanında başlar. Küçük kas gelişimini gerektirdiği gibi çocuğun zihinsel alanda gelişimine de destek olur.

Sembolik (Dramatik) Oyun Çocuklar, hayal güçlerinin elverdiği oranda sembolik oyundaki etkinlikleri gerçek dünyada yer aldığı şeklide canlandırmaya çalışırlar.

Sembolik (Dramatik) Oyun Çocuğun dilinin gelişmesiyle, sözcükler nesneleri ve kişileri temsil etmeye başlar. Bu dönemde sembolik oyun değişik şekillerde kendini gösterir.

Kurallı Oyun Önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde uygun bir şekilde davranmayı ve sınırlılıkları hesaba katarak sorumluluk almayı öğrenirler. Sosyal yaşamın yeni boyutları ve kavramları gelişmeye başlar.

Kaynaklar Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun. İstanbul: MORPA Kültür Yayınları. 12/28/2018