BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ ENFORMATİK BÖLÜMÜ TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DERSİ

HESAP TABLOLARI - II - Hafta 11 Öğr. Gör. Hanefi ÇINAR

NELERE İHTİYACIMIZ VAR? Bilgisayar İnternet Kulaklık Not Kağıdı Kalem, Silgi ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

İÇERİK Biçimlendirme Formüller ve İşlevler Grafikler ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

KAZANIMLAR Bu ders sonunda öğrenci; Çalışma sayfaları üzerindeki biçimlendirme işlemlerini öğrenir. Temel formül yazım kurallarını ve aritmetik formülleri uygulayabilir. Metin işlevleri ve sayısal işlevler gibi bazı işlevleri kullanır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler (Sayı) Hücre gruplarının biçimi «Genel» olarak seçilmiştir. Bu biçimi değiştirmek için «Sayı» komut grubundan faydalanılabilir. Burada sayı, para birimi, tarih ve saat gibi seçenekler seçilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler Genel: Bilgilerin biçimini olduğu gibi korur. Sayı: Sayısal verileri tanımlamak için kullanılır. Ondalıklı sayılar «Ondalık Artır» ve «Ondalık Azalt» butonları ile düzenlenebilir. Para Birimi: Parasal veriler içerir. TL seçilirse girilen rakamların yanına otomatik olarak TL yazılır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler Finansal: Para birimi ve ondalık ayırıcıları birarada içerir. Tarih: İstenilen türde tarih verilerini görüntüler. Girilen verileri de bu türde gösterir. Saat: Saat formunda girilen verileri istenilen türde gösterir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler Yüzde Oranı: Yüzdelik oranları ifade etmek için kullanılır. Kesir: Sayıları kesirli olarak görüntülemek için kullanılır. Bilimsel: Çok büyük sayıları üssel olarak ifade etmek için kullanılır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler Metin: Verileri metin olarak kabul eder. Özel: Burada bulunanlar haricinde bir veri girildiğinde kullanılır. İsteğe Uyarlanmış: Başlangıç olarak var olan kodlardan birini kullanarak sayı biçim kodu yazılabilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Temel Biçimler (Sayı komut grubu) Seçilen alana istenilen para birimi girilir. Rakamların yanına % işareti ekler. Virgül ise ondalıklı ifade eder. Daha çok ondalık basamak görüntüler. Daha az ondalık basamak görüntüler. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Yazı tipi ve boyutu Yazı Boyutu Hücrelere girilen içeriğin yazı tipi ve boyutu «Giriş» sekmesinde yer alan «Yazı Tipi» komut grubu ile gerçekleştirilir. Boyutu Büyüt Boyutu Küçült ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Kalın, altı çizili ve italik yazı biçimleri Hücrelere girilen verilerin kalın, altı çizili veya italik olarak yazılmaları yine sağda resimde belirtilen butonlar ile ayarlanır. Kalın Altı çizili İtalik ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Hücre arka planının ve içeriğinin renklendirilmesi Hücrelere ait arka plan ve yazı tipi renkleri de yine sağda belirtilen butonlar ile değiştirilebilir. Arka plan rengi Yazı tipi rengi ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Hücre biçimlerinin diğer hücrelere uygulanması Hücreye ait olan biçim özellikleri biçim boyacısı aracı ile ilgili hücre seçildikten sonra yandaki butona basılarak kopyalanır ve uygulanmak istenen hücreler seçilerek bu hücrelere aktarılabilir. Biçim Boyacısı ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Metin kaydırma işlemi Metni Kaydır Metin kaydırma işlemi Metinler hücre içerisine sığmadığında sağa doğru yazılmaya devam eder. Hücre yüksekliği artırılarak hücreye verilerin sığması yandaki buton ile sağlanabilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Hizalama Metinler sağa, sola yaslı veya ortalanmış olması ayrıca hücre içinde de üstte ortada ve altta olması yandaki buton grubu ile ayarlanmaktadır. Hizalama ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Açılı Hizalama Metinler sağa, sola yaslı veya ortalanmış olması ayrıca hücre içinde de üstte ortada ve altta olması yandaki yönlendirme komut butonu ile ayarlanmaktadır. Yönlendirme ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Satır ve sütunda hücre birleştirme işlemleri Farklı hücreleri birleştirip tek bir hücre haline getirir. Böylelikle çok çeşitli tablolar yapmaya da olanak sağlanmış olur. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Hücre ve hücre aralarına kenar eklemek Biçimlendirme Hücre ve hücre aralarına kenar eklemek Bu özellik ile tabloları oluşturmak çok kolay hale gelmektedir. İstenen herhangi bir noktada kenarlık çizilerek her türlü tabloyu oluşturmak çok kolay bir hale gelmektedir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Biçimlendirme Koşullu Biçimlendirme Veri çubukları, renk ölçekleri ve simge kümeleri kullanarak hücreler arasında istenen değerlerin vurgulaması veya ölçeklenmesi için kullanışlı birçok öğeyi içinde barındırır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Excel bir elektronik tablo uygulaması olduğu için hesaplamaların yapılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu uygulamarda formüller ve işlevlerin kullanımı uygulamanın tablolama gücünü artırmaktadır. Bizde bunlardan bazılarını bu bölümde birlikte inceleyeceğiz. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Temel formül yazım kuralları Formüller hesaplama gerçekleştirebilen, bilgi döndürebilen, diğer hücre içeriklerini işleyebilen, koşulları sınayabilen ve başka işlemler gerçekleştirebilen denklemlerdir. Formüller her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar [1]. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Temel formül yazım kuralları Temel aritmetik ifadeleri yazarken matematik kurallarına uymak gerekir. Örneğin = (2+5) * (3-1) formülü 14 sonucunu verir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Aritmetik Operatörler Operatör Anlamı Uygulaması + Toplama 3+2 - Çıkarma 5-1 * Çarpma 3*9 / Bölme 9/3 % Yüzde %32 ^ Üs 2^5 ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Mantıksal Operatörler Operatör Anlamı Uygulaması = Eşittir A1=D2 > Büyüktür F3>E2 < Küçüktür C3<A1 >= Büyük eşit A1>=B1 <= Küçük eşit B5<=B4 <> Eşit değil A3<>B2 ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Mantıksal Operatörler & (ve) operatörü iki farklı metni birbirine bağlar. Örneğin ‘’karnı’’ & ‘’yarık’’ yazıldığında karnıyarık metni elde edilir. : operatörü ile belirli hücre aralığı seçilir. Mesala B1:B5 ifadesi B1, B2, B3, B4 ve B5 üzerinde işlem yapmamıza olanak sağlar. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Mantıksal Operatörler ; operatörü ile belirli hücreler seçilir. Mesala B1;B5 ifadesi B1 ve B5 üzerinde işlem yapmamıza olanak sağlar. Aynı operatör ile belirli aralıklar da birleştirilebilir. Mesela (B1:B5;A1:A34) ile iki farklı seçim grubu da birleştirilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Hata Mesajları Yazılan formülde hata olması durumunda ilgili hücre içerisinde bazı hata mesajları ile bu hata kullanıcıya bildirilir. Hata mesajları ile ilgili açıklamaları inceleyelim. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Hata Değeri Anlamı #SAYI/0! Bir sayı sıfıra bölünemez. #AD? Ad tanımla iletişim kutusunda bulunmayan bir formül girildi. #DEĞER! Bir metin girdisine başvuran bir matematiksel formül girildi. #BAŞV! Başvuruları bir formülde yer alan bir hücre aralığı silindi. #YOK Gerçekleştirilmesi istenen hesaplama için bilgi yok. #SAYI! Geçersiz bağımsız değişken girildi. #BOŞ! Bir kesişimi belirtmek için bir formüldeki iki aralık arasında bir boşluk eklendi. Ortak nokta yok. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler İşlevlerle çalışma İşlevler sayesinde formüller güçlendirilerek daha etkili sonuçlar elde edilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Eğer Mantıksal operatörü Bu operatör ile kıyaslama yolu ile sınamalar yapılabilir. Örneğin öğrenci notlarının ortalaması alınarak ortalaması 60 üzerinde olanlar için GEÇTİ ve altında olanlar için KALDI sonucu elde edilebilir. Bu durumu hazırladığımız bir örnek üzerinde inceleyelim. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Eğer Mantıksal operatörü Bu formül ile kısa sınavların ortalamasının %30u ve Finalin %70 i alınarak ortalama 60 dan büyük ise GEÇTİ, küçük ise KALDI yazıdırıldı. Elde edilen sonucu diğer dersler için de uygulamak için bu formül ve işlevlerin yazılı olduğu hücrenin sağ alt köşesinden tutup aşağı doğru çekebiliriz. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Toplam Formülü Bu formülü kullanarak örneğimizdeki Dönem Sonu Notlarının tamamını toplamak için =TOPLA(K2:K15) şeklinde yazılabileceği gibi aynı zamanda formül çubuğunun solunda bulunan fx butonuna basarak aşağıdaki adımlar gerçekleştirilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Ortalama Formülü Bu formülü kullanarak örneğimizdeki Dönem Sonu Notlarının tamamının ortalamasını elde etmek için =ORTALAMA(K2:K15) formülünü yazılabileceğimiz gibi aynı zamanda formül çubuğunun solunda bulunan fx butonuna basarak aşağıdaki adımlar gerçekleştirilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler En Küçük ve En Büyük Formülü Bu formülü kullanarak örneğimizdeki Dönem Sonu Notları içerisinden en yüksek notu etmek için =MAK(K2:K15) formülünü yazabileceğimiz gibi aynı zamanda formül çubuğunun solunda bulunan fx butonuna basarak aşağıdaki adımlar gerçekleştirilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Belirli bir aralıktaki sayıları sayma Bu formülü kullanarak örneğimizdeki Dönem Sonu Notlarının kaç adet olduğunu öğrenmek için =BAĞ_DEĞ_SAY(K2:K15) formülünü yazabileceğimiz gibi aynı zamanda formül çubuğunun solunda bulunan fx butonuna basarak aşağıdaki adımlar gerçekleştirilebilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Metin işlevleri Excel ile sadece sayısal ifadeler üzerinde değil aynı zamanda metinler üzerinde de formüller uygulanabilir. Bunun için formüller sekmesinden yararlanırız. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Değiştir ve birleştir işlevi Herhangi bir metin yanlış yazılmış veya metin içerisinde eklemeler veya çıkarmalar yapılması isteniyorsa değiştir formülü kullanılabilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Eğersay işlevi Bu işlem veri aralığı girilen şartlara uygun olan verilerin sayısını verir. Mesela Durum sütununda öğrencinin kaldığı dersleri sayalım. =EĞERSAY(L2:L15;"kaldı") formülü bize 5,00 sonucunu verir. Bunu sekmeler üzerinde uygulayalım. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Değiştir ve birleştir işlevi Birleştir formülü ile öğrencinin yaz okulunda alması gereken derslerin sayısını yazdıralım. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Yuvarla ve tamsayı formülleri Yuvarla formülü ile bir değer istenen bir sayıya yuvarlanabilir. Yine tamsayı formülü ile de değer tamsayılara yuvarlanabilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler Karekök, üs ve kuvvet işlemleri =KAREKÖK (A3) formülü ile A3 hücresinin karekökü alınabilir. =SİN (A3) ile verilen sayının sinüsü COS (A3) ile ise kosinüsü alınabilir. =KUVVET (A3;5) formülü ile de A3 hücresinin 5. kuvveti alınır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler İç içe Eğer formülü Yukarıdaki örnek üzerinde öğrencinin harf notunu hesaplamak için AA ile başlayan ve FF ile biten birçok not bulunmaktadır ve yalnızca bir EĞER formülü ile bu durumu çözmek olanaksızdır. Bunun için iç içe EĞER formülleri yazılmalıdır. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Formüller ve İşlevler İç içe Eğer formülü Örneğin: =EĞER(K2>90;"AA";EĞER(K2>80;"BA";EĞER(K2>70;"BB ";EĞER(K2>60;"BC";EĞER(50;"CC";EĞER(K2>40;"DC";E ĞER(K2>35;"DD"; "FF")))))))) formülü K2 hücresindeki değer 62,5 olduğu için BC sonucunu verir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Grafikler Oluşturulan hesap tablolarını görsel grafikler haline getirmek durumun sunum yapılan kitle tarafından kavranmasını çok kolaylaştırır. Excel 2010 üzerindeki gelişmiş grafik ve görsel özellikler ile sunum yapılan kitleye göz alıcı grafikler sunmak mümkündür. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

Grafikler Grafik verisini seçme Elimizde bir tablo içerisinde veri kümemiz mevcut ise bu küme ile grafik oluşturmak için bu hücreler seçilir. «Ekle» sekmesi altında yer alan «Grafikler» komut grubu ile sonrasında istenen grafik oluşturulabilir. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

… . . ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

KAYNAKLAR [1] Microsoft Office Excel Yardımı ve uygulamadan alınan ekran görüntüleri. ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

S & S O R U L A R C E V A P L A R C ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

SORU 1 Aşağıdakilerden hangisi temel biçimlerden değildir? Sayı Finansal Ticari Kesir Yüzde Oranı ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

CEVAP 1 Aşağıdakilerden hangisi temel biçimlerden değildir? Sayı Finansal Ticari Kesir Yüzde Oranı ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

SORU 2 Yandaki gibi metinleri çeşitli açılarda yazmak için kullanılan komutun adı nedir? Metni Sola Hizala Metni Sağa Hizala Metni Çeşitli hizala İki Yana Yasla Yönlendirme ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

CEVAP 2 Yandaki gibi metinleri çeşitli açılarda yazmak için kullanılan komutun adı nedir? Metni Sola Hizala Metni Sağa Hizala Metni Çeşitli hizala İki Yana Yasla Yönlendirme ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

SORU 3 MS Excel ile grafik oluşturmak için hangi sekmede yer alan hangi komut grubu kullanılır? Giriş Sekmesi – Grafik Komut Grubu Ekle Sekmesi – Grafikler Komut Grubu Geçişler Sekmesi – Çizim Komut Grubu Formüller Sekmesi – Grafik Komut Grubu Veri Sekmesi – Grafik Çiz Komut Grubu ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

CEVAP 3 MS Excel ile grafik oluşturmak için hangi sekmede yer alan hangi komut grubu kullanılır? Giriş Sekmesi – Grafik Komut Grubu Ekle Sekmesi – Grafikler Komut Grubu Geçişler Sekmesi – Çizim Komut Grubu Formüller Sekmesi – Grafik Komut Grubu Veri Sekmesi – Grafik Çiz Komut Grubu ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018

TEŞEKKÜRLER Hanefi ÇINAR Öğretim Görevlisi -- Bitlis Eren Üniversitesi, Yahya Eren İleri Araştırma Laboratuvarı, BİTLİS 0 (434) 222 00 00 - 5311 hcinar@beu.edu.tr ENF-101-Rev.1.1 24.11.2018