1982 1961 Anayasası’nın tıkanıklıklarına çözümler Cumhurbaşkanına belli şartlar altında TBMM seçimlerini yenileme Cumhurbaşkanı seçiminde tıkanıkları giderici Meclis başkanı seçiminde kolaylık Tek meclis meclis toplantı yeter sayısı 1/3e düşürüldü Grup kurma sayısı 10dan 20ye

. Güçlü yürütme Güçlü cumhurbaşkanı Daha az katılımcılık, Devleti sınırlandırma anlayışı yerine devlet merkezli toplum ve siyaset Siyaset ve sivillere güvensizlik Darbe dönemi kanunlarının Anayasaya aykırılık denetiminin yapılamaması 2001 yılına kadar devam etti

değişiklikler 1987 1993 1995 1999 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2010 2017

2017 henüz yürürlüğe girmeyen değişiklikler Mv. Sayısı Mv. Seçim dönemi Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleri aynı gün Yasama yürütme yetkileri yeniden düzenleme, yürütme cumhurbaşkanına, (bakanlar kurulu yerine) Halk tarafından seçilme KHK, gensoru güven oylaması kaldırılması Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Cumhurbaşkanının sorumluluğu Karşılıklı seçime gitme kararı alınabilmesi

DEVLETİN TEMEL NİTELİKLERİ CUMHURİYETÇİLİK Dar Anlamda: hukuki olarak monarşi olmayan devlet, devlet başkanı veraset usulu ile geliyorsa monarşidir Geniş Anlamda: sadece monarşinin tersi değil, demokrasi ile özdeş olması Anayasalarımızda demokratik olduğu ayrıca belirtildiğinden, Cumhuriyet dar anlamda kullanılmıştır

Başlangıçta belirtilen temel nitelikler Genelde anayasalrda bir başlangıç bölümü olur Bu bölüm daha edebi bir uslup ile yazılır Genelde norm içermezler Anayasa metnine dahildirler Burada belirtilen ilkeler ayrıca maddelerde de yer alabilir.

ÜNİTER DEVLET Üniter devlet ve federal devlet arasında farklar Yerinden yönetim kavramı Yerinden Yönetim Üniter devlette bir tercih Federalizmde yerinden yönetim sistemin özelli Türkiye Cumhuriyeti Üniter’dir Yerel yönetimler üniterliği etkilemez Yerinden yönetim anayasal ilke olarak 1921den beri var

1982 anayasası

Ülkenin bölünmez bütünlüğü 3. madde Topraklar hiçbir şekilde parçalanamaz Hiçbir yerin ayrılma yetkisi yok Devletin de devretme yetkisi yok Başka bir devlete de topyekun katılamaz

Milletin bölünmez bütünlüğü Milleti oluşturan insanların din, dil, etnik köken bakımından ayrım yapılmadan aynı egemenliğe tabi oldukları Aynı haklar Aynı yükümlülükler

Atatürk Milliyetçiliğine bağlı Atatürk’ün millet tanımları Bir harstan (kültürden) olan insanlardan mürekkep cemiyete millet denir - Zengin hatıra mirasına sahip bulunan, - - beraber yaşama hususunda müşterek arzu ve muvafakatte samimi olan, - sahip olunan mirasın muhafazasına devam hususunda iradeleri müşterek olan insanların birleşmesinden meydana gelen cemiyete millet namı verilir

LAİK DEVLET I. Cumhuriyetin nitelikleri MADDE 2. – Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir

. LAİKLİK: din inanç ibadet hürriyeti, din ve devlet işlerinin ayrılığı, İnanç hürriyeti: dilediği inanç ve kanaate sahip olması dilerse hiçbir inanca sahip olmama

. Anayasaya göre (24) Herkes vicdan dini inanç ve kanaat hürriyetine sahip Kimse, ibadete, dinî âyin ve törenlere katılmaya, dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; dinî inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz

. DİN VE DEVLET İŞLERİNİN AYRILIĞI Din kurumlarının devlet fonksiyonlarını Devlet kurumlarının din fonksiyonlarını ifa edemeyeceği Dine bağlı devlet- devlete bağlı din uygulamasının olmayacağı Devletin resmi dininin bulunmayacağı

. 2012 yılına kadar Anayasa Mahkemesinin çok sayıda kararı laiklik ile ilgili Anayasa mahkemesinin çoğu kararının hukuki olmaktan çok ideolojik, siyasi ve sosyolojik yaklaştığı eleştiriler İki büyük konuda içtihatları tartışıldı Parti kapatmalar Başörtüsü sorunu

DEMOKRATİK DEVLET 2. Madde: Türkiye Cumhuriyeti demokratik bir devlettir 6. madde: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Egemenlik : devlet içindeki en üstün buyurma kudreti Halk egemenliğini seçilmiş temsilcileri aracılığı ile kullanır Referandum günümüzde giderek yaygınlaşmakta Demokratik devlet demokrasiye uygun devlet demektir

Demokrasinin kurumları Özgür ve düzenli seçimler Siyasi çoğulculuk ve yarışma, çok partili hayat Temel hak ve hürriyetler Çoğunluk yönetimi ve azınlık hakları Seçilmişlerin üstünlüğü

Demokratik devletin temel unsurları ÖZGÜR VE DÜZENLİ SEÇİMLER SEÇİM KAVRAMI: Seçim oy verme aracılığıyla yönetime muvafakat verme, geri alma, yenileme Meşruiyet sağlar Yönetilenler iktidarı belirler

. DEMOKRATİK SEÇİMİN İLKELERİ Düzenli aralıklarla yapılacak seçim Genel oy Eşit oy Oy verme hürriyeti Oyun gizliliği Açık sayım ve döküm

SEÇİMLERİN SERBESTLİĞİ İLKESİ

. Vatandaşların hiçbir baskı ve zorlama olmadan oy kullanabilmesini ifade eder Hiçbir seçmene sandık başında, müdahale, telkin ve tavsiyede bulunulamaz Özünde oy verip vermemenin de serbestliğini içerir ancak Anayasamız oyu mecburi tutmuştur Katılmayana para cezası öngörür

Eşit oy