Mehmet Taha DEMİRASLAN 11/B - 899

 Milattan önce Atina`da 469 yılında doğmuş ve milattan önce 399 yılında ölmüştür.  Babası heykelci annesi ise ebeydi.  Gelişmesinde, sofistlerin etkileri olduysa da, sorularında daha derine giden, yaşamayı daha özünden kavrayacak bir filozof olmayı yeğledi.

 Filozof olduğu zaman da, doğru bildiğini söylemekten çekinmedi, gelip-geçici olan para, ün, süs vb gibi şeylere önem vermedi. Zamanını Atina sokaklarında dolaşarak, karşılaştığı insanlarla konuşarak, gerçeği arayarak geçirdi. Giderek ona karşı olan düşmanlıklar arttı. Buna onun felsefesinin, gerçekte söyleyip yapmak istediğinin yanlış anlaşılması da eklenince, Atina tanrılarını reddedip yerine yeni tanrılar koymaya çalışmak ve gençleri baştan çıkartmak savıyla mahkemeye verildi.

 70 yaşındaki Sokrates, Atinalılar önünde kendini savunduysa da, oylamada az bir oy farkıyla suçlu bulundu, ölüm cezasına çarptırıldı. Dostları onu kaçırmayı planlamış ve gerekli her türlü hazırlığı yapmışlardı. Ne var ki, Sokrates’i suçlu gibi kaçırmaya razı edemediler. Atina’ya Atinalıların kararına, saygısını göstermek ve ölümüyle onların yanlış kararına yanıt vermek istercesine baldıran zehiri içerek öldü.

 Sokrates ahlak felsefesini ciddi ve kapsamlı olarak ele alan ilk kişidir.  Sokrates’in ahlak görüşü iki düşünceden ibarettir:  1- Erdem bir bilgidir.  2- Kimse bilerek kötülük yapmaz.  Sokrates, insanların yüzlerini ve fiziki yapılarını değiştiremeyeceklerini, fakat ruhlarını ve karakterlerini değiştirip geliştirebileceklerini belirtmiştir.

 Sokrates, insanların ruhlarında saklı halde bulunan ahlaksal yargıların varlığına inanır. Filozofun görevi, bunu ortaya çıkarmaktır. Bu da ancak eğitimle olur.  Erdem ve bilgi Sokrates’e göre özdeştir. Bilgi edinen kişi eylemlerinde iyiye yönelecek, iyi bir yaşam süren kişi erdem sahibi olacak ve erdem sayesinde de mutluluğa ulaşacaktır.

 Sokrates’e göre ahlak; amacı iyi ve iyilik olan bir düşüncedir. Herkes kendi iyiliğini istemektedir. Eylemlerimizin ahlaksal başlangıcı da budur. Sokrates’in yazılı eseri olmadığı için onun hakkında bilgilerimiz Platon’un diyaloglarındandır. Platon diyaloglarında Sokrates’i konuşturur.

 Sokrates hakkında edindiğimiz bilgilere göre yaşamı ve düşünceleri arasında çelişki olmadan, ahlaklı bir yaşam sürmüş, kendi doğruları uğruna ölümü de göze almıştır.  Sokrates’in Savunması, Mektuplarla birlikte Platon’un diyaloglardan ibaret olmayan tek eseridir. Eserde Platon’un felsefesiyle birlikte, hocası Sokrates’in suçsuz yere idam ediliş aşamaları ile İlk Çağda demokrasi gerçeğini bir arada görmek mümkündür.

 Devletler kanunla değil, ahlakla daha iyi yönetilir.“  "Bilen insan kötülük yapmaz." "Cahil insan kendinin bile düşmanı iken, başkasına dost olması nasıl beklenir.“  "En faziletli (erdemli) insan, ruhen yükselmeye çalışan, en mutlu insan da yükseldiğini duyandır." "İnsanlar her zaman her yerde acıkmışlardır ama her zaman her yerde erdemli olmamışlardır.“  "Bir toplum ahlak ve hukuk içinde olmadığı zaman, vatandaşlar kendilerini bir çıkmaz içinde bulurlar. İnsanlar ya ahlaki değer yargılarını veya hukuka olan saygılarını yitirirler."

 Sokrates çok iyi kendi gücünde bi adamdır.Sokaratesi sevmeyen bir sürü insan vardır.Sokrates uzun ve ince bir yolda giderken bunu sevmeyenlerden biride karşıdan gelir.yaklaşırlar birbirine Sokrates çok zarifce yol verirmisin der.onu sevmeyen adam ben hayvanlara yolvermem der.Sokrates derki:ama ben veririmder.

 Bir gün büyük filozof Sokrates'e bir tanıdığı, "Arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun? dedi. Sokrates:"Bir dakika bekle " diye cevap verdi.Bana bu şeyi söylemeden evvel, senin küçük bir testten geçmeni istiyorum.Buna Üçlü Filtre Testi deniyor. "Üçlü Filtre ?" Doğru, diye devam etti Sokrates.Benimle, arkadaşım hakkında konuşmaya başlamadan önce, bir süre durup ne söyleyeceğini filtre etmek iyi bir fikir olabilir.Bu ona Üçlü Filtre Testi dememin sebebi.

 Birinci filtre "GERÇEK FİLTRESİ" -Bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin? -"Hayır" dedi adam."Aslında bunu sadece duydum ve..." -Tamam dedi Sokrates.Öyleyse, sen bunun gerçekten doğru olup olmadığını bilmiyorsun.Şimdi ikinci filtreyi deneyelim."İYİLİK FİLTRESİNİ" -Arkadaşım hakkında bana söylemek üzere olduğun şey iyi bir şey mi? -"Hayır, tam tersi..."

 -Öyleyse, diye devam etti Sokrates.Onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan emin değilsin.Fakat yine de testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı."İŞE YARARLILIK FİLTRESİ" -Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim işime yarar mı? -Hayır, gerçekten değil... -İyi, diye tamamladı Sokrates.Eğer, bana söyleyeceğin şey, doğru değilse, iyi değilse ve işe yarar, faydalı da değilse bana niye söyleyesin ki?

 Ünlü Yunan filozof Sokrates her nasılsa bir ev yaptırmış:  Eş dost merak etmiş nasıl bir ev diye, görünce evi, kimse dememiş güzel olmuş diye…  Başlamışlar kusur bulmaya: Kimi içini beğenmemiş, kızmayın ama şanınıza layık değil odaları demişler.  Kimi cephesine laf etmiş: Karşıdan görünüşü çirkinmiş.

 Hepsinin ortak görüşü de çok darmış bu ev. Kim sığarmış canım bu ev denen kulübeye?  Koca Filozof Socrates:  – Ah! Keşke bu evin alabileceği kadar Gerçek dostum olsa!  Bir ev dolusu gerçek dost nerede? Sözde herkes dost, ama gel de inan.  Dosttan çok ne var bu dünyada, dosttan az şey de.  Sizi yargılamadan, sizi seven, sizin yanınızda olacak dostlarınız dileğiyle…