BİTKİ ÖRTÜSÜ- TOPRAK İ SÊBÎN

 Bitki örtüsü ile toprak arasında sıkı bir münasebet vardır. Zira, bitkinin kökleriyle tutunduğu ve beslendiği yer topraktır. Bitki, bünyesini teşkil eden elemanların çoğunu topraktan alır. ders/mainpage/soil.jpg

 Kök sisteminden mahrum su bitkileri, erimiş haldeki tuzları, toprağın çözülmesi ile suya karışmış olan maddelerden temin ettikleri gibi çıplak kayalar üzerinde yetişen yosun cinsinden bitkilerin kıl yumağı halindeki kökleri arasında bile çok ince toz birikintileri vardır. ageid=24474

 Bilindiği gibi toprak, humus, madeni elemanlar, hava ve nemden ibarettir. Azotlu ve koyu renkli bir madde olan humus, yaprak, sap, gövde yahut kök gibi bitki artıklarının, oksijen ve nemin tesiri altında topraktaki bakteriler tarafından ayrışmasıyla meydana gelir.  İklim, bitki örtüsü ve toprak bileşiminin her yerde aynı olmayışı humusun da bölgeden bölgeye farklılığına yol açar.

 Humusun malzemesini geniş ölçüde bitki örtüsü teşkil ettiğine göre, ormanlık bölgelerin toprakları humusça ne kadar zenginse bitki örtüsünden mahrum yahut çok cılız bir bitki örtüsüne sahip yerlerin toprakları o derece az humus ihtiva ederler jpg

 Yine humus teşekkülü iklime bağlı olduğundan, her ormanlık sahanın toprağı aynı derece humusa sahip değildir. Mesela gür bitki görüldüğü sıcak iklimlerde humus teşekkülü kuvvetli olduğu halde bu yerlerin toprakları humusça fakirdir. Çünkü buralarda çok canlı olan bakteri hayatı, meydana gelen humusun parçalanmasına ve yok olmasına sebep olur.

 Buna karşılık soğuk ve nemli iklimlerde humus uzun zaman bozulmadan kalır ve toprakta birikir. Toprak bilişimi ise, humusun miktarından çok karakteri üzerine tesir eder. Kireç oranının az olduğu topraklarda humus asit karakterdedir ve serttir.

 Asitli ve sert olan humus bitkiler için elverişli bir ortam değildir. Hâlbuki kireçli topraklarda humus, suyun ve havanın toprak içinde kolaylıkla dolaşmasını ve böylece bitkilerin bunlardan yararlanmasını sağlayacak kadar gevşeklik kazanmıştır.  Bitkiler için azot ve karbon kaynağı olan humusun, diğer özellikleri topraktaki madeni elemanları tutması ve toprağın su tutma kapasitesini artırmasıdır.

 Toprağın dokusunun yani sık veya gevşek oluşunun ve toprak yapısının yani kalkerli, killi, kumlu oluşunun bitki hayatı bakımından önemi büyüktür. Sıkı yapılı topraklarda su ve hava kolaylıkla dolaşamadığı gibi, fazla gevşek yapılı topraklar da suyun derinlere süzülmesine ve bitkinin bu sudan faydalanmamasına sebep olurlar.

 Kalkerli topraklar sıcak topraklardır. Bunun için soğuk ve nemli sahalarda düşük sıcaklıkların bitkiler üzerindeki olumsuz tesirlerini hafifletirler ve böylece bu gibi yetişme muhitlerinde soğuğa hassas olan bitki türleri için elverişli bir ortam yaratırlar.

 Killi topraklarda ise geçirimsiz oldukları için, bünyelerinde suyu tutarlar, toprağı yapışkan hale getirirler ve böylece suların derinlere sızmasını önlerler. Madeni ve organik maddelerin, bitkilerin istifade edebilecekleri yerlerden daha aşağılara taşınmalarını yine bu killi yapı sayesinde sağlanır.

KAYNAKÇA KILINÇ,M. Ve KUTBAY, G.(2008),Bitki Ekolojisi, Palme Yayıncılık, Ankara.