@KENDAL_N İ SÊBÎN

 Yeti ş me Ş artları, iklim, toprak ve yer ş ekilleri (rölyef) gibi faktörlerden meydana gelmi ş bir bütündür. ya-iklimi.jpg content/uploads/2017/08/torflu- toprak-nasil-yapilir-545x365.png max_bytes(150000):strip_icc()/mountains-at-los-padres-national-forest adcfe1c3de bcd9b5.jpg

 Bitki toplulukları bu faktörler grubunun kendi iste ğ ine uygunlu ğ u oranında o yerde tutunur, geli ş ir ve hayatını devam ettirir; yahut bu faktörlerin yetersizli ğ i halinde geli ş emez ve ortadan kalkar.  Di ğ er bir ifadeyle, bitki toplulu ğ u bu yeti ş me ş artlarının kendine en uygun oldu ğ u hallerde sahaya hakim olur; ş artlar elveri ş siz olunca bitki o sahada tutunmak için mücadele eder ve ş artların minimuma yakla ş ması halinde mücadeleyi kaybederek ortadan kalkar.

 Bitki topluluklarının tam olarak geli ş ebilmeleri için yeti ş me ş artlarının hepsinin uygunlu ğ u gerekir. İ klim bakımından ş artlar uygun, buna kar ş ılık di ğ er ş artlar elveri ş siz ise, adı geçen sahadaki bitki toplulu ğ u en üstün ya ş ama seviyesine(Klimaks) eri ş emeyecek ve hayatını geçirecektir.

 Di ğ er taraftan toprak ve yer ş ekilleri bakımından elveri ş li ş artlar ta ş ıyan bir sahada, iklim elveri ş li de ğ ilse, bitki örtüsü sahaya yine hakim olamayacak ve zorla tutunmaya çalı ş acaktır. Bundan da anla ş ılaca ğ ı gibi, yeti ş me ş artları bir bütündür ve bitki toplulu ğ u ancak bu bütün içinde tam bir geli ş me gösterir. Ş u halde bir yerin bitki örtüsü ile o yerdeki yeti ş me ş artları arasında sıkı bir ili ş ki vardır.

 Bitkilerin yeti ş me ş artlarının ba ş ında iklim gelir.  İ klim elemanları da bitki örtüsü üzerinde teker teker de ğ il bir arada etkili olurlar. Böylece o yerin bitki örtüsü, iklim elemanlarının kar ş ılıklı yani ortak etkileri sonucunda ş ekillenir.  Fakat iklim elemanlarından herhangi biri, bölgenin bulundu ğ u yere göre, bitki toplulu ğ u için birinci derecede önemli olabilir.

 Mesela memleketimizde, Akdeniz ikliminin kendini en fazla hissettirdi ğ i Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde, bitki da ğ ılı ş ı üzerinde, iklim elemanlarından ya ğ ı ş birinci derecede rol oynamaktadır.  Akdeniz’de ya ğ ı ş, bitki hayatını sınırlayan minimum bir faktördür. Sıcaklık ise bu bölgelerde bitki hayatını sınırlayacak kadar dü ş ük de ğ erlere inmez; bu bakımdan önemi ya ğ ı ş tan daha azdır. content/files_mf/ rainonplants.jpg

 Buna kar ş ılık yine memleketimizin Karadeniz bölgesi ile da ğ lık kesimlerinde yeterince dü ş en ya ğ ı ş, bitki hayatı için sınırlayıcı bir faktör olmaktan çıkar; bu gibi yerlerin bitki örtüsü üzerinde, iklim elemanlarından bu defa sıcaklık birinci derecede önem kazanır jpg

KAYNAKÇA DÖNMEZ, Yusuf(1985), Bitki Coğrafyası (Temel Bilgiler Ve Türkçe-Latince-İngilizce-Almanca-Fransızca Bitki Adları), Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul.