SİYASET FELSEFESİ İNSANLARIN YÖNETİMİYLE İLGİLİ, İKTİDARLARIN NASIL OLUŞTUĞU, İÇİNDE YAŞANILAN DURUMDAN DAHA İYİ BİR DURUM MÜMKÜN OLUP OLMADIĞINI SORGULAYAN FELSEFEDİR.
SİYASET FELSEFESİNİN TEMEL KAVRAMLARI : SİYASET: İDARE ETMEK, İŞLERİ DÜZENE KOYMAK. BİREY: TOPLUMUN BÖLÜNMEYEN EN KÜÇÜK PARÇASI. DEVLET: BELLİ BİR TOPRAK PARÇASI ÜZERİNDE TEŞKİLATLANMIŞ, BAĞIMSIZ HÜKÜMETE SAHİP KURUM. İKTİDAR: TOPLUMDA HAKİMİYETİ ELİNDE ELDE BULUNDURMA GÜCÜ. YÖNETİM: DEVLETİ BELLİ İLKE VE AMAÇLARA GÖRE İDARE ETMEK.
MEŞRUTİYET: HUKUKA UYGUN OLMA. EGEMENLİK: DEVLETİN BELLİ BİR TOPRAKTA İKTİDAR GÜCÜNÜ SERBESTÇE KULLANABİLMESİ. HUKUK: TOPLUMSAL İLİŞKİLERİ DÜZENLEYEN VE YAPTIRIM GÜCÜ OLAN KURALLAR BÜTÜNÜ. YASA: EMREDİCİ VE UYULMASI GEREKEN KURAL. BÜROKRASİ: HİYERARŞİK BİR BİÇİMDE GÖREV YAPAN MEMURLARIN OLUŞTURDUĞU GRUP. DEMOKRASİ: İKTİDARIN HALKA DAYANDIĞI YÖNETİM SİSTEMİ.
SİYASET FELSEFESİNİN TEMEL SORULARI: İKTİDAR, DEVLET KAYNAĞINI NEREDEN ALIR? MEŞRUTİYETİN ÖLÇÜTÜ NEDİR? EGEMENLİĞİN KULLANIM BİÇİMLERİ NELERDİR? DEVLETİN İŞLEVİ VE SORUMLULUKLARI NELERDİR? BÜROKRASİDEN VAZGEÇİLEBİLİR Mİ? EN İYİ YÖNETİM BİÇİMİ NEDİR?
SİYASET FELSEFESİNİN TEMEL PROBLEMLERİ: 1. KARMAŞA-DÜZEN-ÜTOPYA: NEREDE BİR KARMAŞA VARSA ORADA DÜZEN YOKTUR, NEREDE DÜZEN VARSA ORADA KARMAŞA OLMAZ. KARMAŞA HALİNDE YAŞAYAN BİR TOPLULUĞA RASTLANMAMIŞTIR (AİLE, OKUL, DEVLET…)
A. KARMAŞA: İSTENMEYEN VE KENDİSİNDEN KORKULAN BİR HALDİR. B. DÜZEN: TOPLUM BİREYLERİNİ BİRLİKTE YAŞAMASINI SAĞLAYAN HALDİR. 1.İDEAL DÜZENİN OLABİLECEĞİNİ REDDEDENLER: SOFİSTLER: İDEAL OLAN DÜNYANIN KENDİ DÜZENİDİR. HERKES İÇİN AYNI İDEAL DÜZEN OLAMAZ. ÇÜNKÜ İNSAN HERŞEYİN ÖLÇÜSÜDÜR (RÖLATİVİZM) TEMSİLCİLERİ: PROTOGORAS, GORGİAS
NİHİLİZM VE ANARŞİSİZM: BÜTÜN OTORİTELERE BOYUN EĞMEYİ REDDEDERLER. BİREYCİ VE ANARŞİSTTİRLER. HER OTORİTE İNSANIN DOĞASINA AYKRIDIR. İNSANI SINIRLAYAN HER TÜRLÜ DÜZEN, KURUM VE DEĞERLER KÖTÜDÜR, BUNUN İÇİN YIKILMALIDIR. TEMSİLCİLERİ: NİETZSCHE, ÇERŞEVSKİ
2- İDEAL DÜZENİN OLABİLECEĞİNİ KABUL EDENLER: LİBERALİZM (ÖZGÜRLÜĞÜ TEMEL ALAN YAKLAŞIM): SİYASETTE, İKTİSATTA, DİNDE VE DİĞER ALANLARDA BİREYİN ÖZGÜRLÜĞÜNE ÖNEM VERİR. SLOGANLARI “BIRAKINIZ YAPSINLAR, BIRAKINIZ GEÇSİNLER” TEMSİLCİLERİ: A. SMİTH, D. HUME, J. LOCKE
SOSYALİZM (EŞİTLİĞİ ELE ALAN YAKLAŞIM): İDEAL DÜZEN ANCAK EŞİTLİK SAĞLANIRSA GERÇEKLEŞİR. TEMSİLCİLERİ: S. SİMON, K. MARX, F. ENGELS ADALETİ TEMEL ALAN YAKLAŞIM: ADALET HERKESE HAK ETTİĞİNİ VERMEKTİR. İNSANLARI ZENGİNLİKLE VE FAKİRLİKLE EŞİTLEMEK ADALET DEĞİLDİR. ADALET HEM ÖZGÜRLÜĞÜ HEMDE EŞİTLİĞİ KAPSAR. TEMSİLCİLERİ: E. BERNSTEİN, J. RAWLS
C. ÜTOPYALAR: OLMAYAN ÜLKE. GERÇEKLEŞTİRİLMESİ BUGÜN İÇİN İMKANSIZ, HAYALİ TOPLUM, DEVLET TASARIMLARINA ÜTOPYA DENİR. DEVLET SOSYAL DÜZENİN GERİSİNDE KALDIĞI ZAMAN VE DEVLET YÖNETİMİNİ ELEŞTİRMEK İÇİN ÜTOPYALAR ORTAYA ÇIKMIŞTIR.
İSTENİLEN ÜTOPYALAR: PLATON “İDEAL DEVLET” FARABİ “MEDİNET-ÜL FAZILA” THOMAS MORE “ÜTOPYA” CANPENELLA “GÜNEŞ ÜLKESİ” F. BACON “YENİ ATLANTİS” İSTENİLMEYEN ÜTOPYALAR: A. HUXLEY “CESUR YENİ DÜNYA” G. ORWELL “1984”
BİREY VE TOPLUM: BİREYLER ARASINDAKİ İLİŞKİ SOSYAL İLİŞKİYİ, SOSYAL İLİŞKİDE DEVLETİ VE İKTİDARI ORTAYA ÇIKARMIŞTIR. İKTİDAR, DEVLET TOPLUMSAL DÜZENİN BİR ŞARTIDIR. DEVLET İSE BİREYLERİN VE GRUPLARIN İLİŞKİLERİNİ HUKUK KURALLARI ÇERÇEVESİNDE DÜZENE KOYAR.
YUSUF HAS HACİP: “KUTADGU BİLİG” (MUTLULUK VEREN KİTAP) ESERİNDE HEM BİREYİN HEM DE YÖNETİCİNİN İDEAL ÖZELLİKLERİNİ SAYMIŞTIR. MONTESQUİEU: “KANUNLARIN RUHU” ESERİNDE CUMHURİYET, MONARŞİ, İSTİBDAT TANIMINI YAPAR. BİREY VE DEVLETİ UZLAŞTIRIR.