ÖĞRENME KURAMLARI
ÖĞRENME KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAM **Klasik (Tepkisel) Koşullanma (Pavlov) **Edimsel (Operant) Koşullanma (Skinner) **Bitişiklik Kuramları (Watson-Gutheri) **Bağ kuramı (Thorndike) **Sistematik davranışçı kuram (Hull) BİLİŞSEL AĞIRLIKLI DAVRANIŞÇI KURAMLAR **İşaret Öğrenme (Tolman) **Sosyal Modelden öğrenme (Bandura) BİLİŞSEL KURAMLAR **Gestalt Kuramı (Wertheimer-Köhler-Kofka) **Bilgiyi işleme Kuramı (Gagne,Miler) YAPILANDIRMACI (OLUŞTURMACI) KURAM **Yapılandırmacı Kuram (piaget-Vygotsky) DUYUSAL (İNSANCIL) KURAM **Maslow (İhtiyaçlar hiyerarşisi) **Rogers (Benlik Gelişimi) NÖRO-FİZYOLOJİK KURAM **Hebb
DAVRANIŞÇI KURAMIN TEMEL İLKELERİ ÖĞRENME KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAMIN TEMEL İLKELERİ İnsan ve diğer canlıların öğrenmeleri birbirine benzemektedir. Hayvanların öğrenmesi üzerinde çalışarak insanların öğrenmesi açıklanabilir. Öğrenme için muhakkak gözlenebilir davranış şarttır Tüm öğrenmeler aynı basit kurallara göre işler İnsan zihni doğduğunda boş bir levha gibidir.bütün davranışsal değişimler yaşantı ürünüdür. Öğrenmede uyarıcı ve tepki bağı önemlidir. İnsana her türlü şekil verilebilir. Bilgi insandan bağımsızdır ve nesneldir.
ÖRNEK SORU: Aşağıda verilenlerden hangisi davranışçı yaklaşımın temel görüşlerinden biri değildir? (KPSS 2006) A)Bütün davranışlar öğrenilmiştir. B)Davranışlar çevresel uyarıcılar tarafından başlatılır C)Davranışı anlamak için gözlenemeyen etkileri incelemek yersizdir. D)Davranışların mekanizmasını anladıktan sonra onları kontrol etmek mümkündür E)her insan, doğuştan kendini gerçekleştirme gizil gücüyle dünyaya gelir.
ÖRNEK SORU: Bebeklerin kişilikleri doğduklarında şekillenmemiş bir kil kütlesi gibidir. Geçirdikleri yaşantılar, kişiliklerini bir heykeltıraşın kil kütlesini şekillendirmesine benzer biçimde şekillendirir. (KPSS 2007) Yukarıdaki görüşü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A)Davranışçı B)Psikoanalitik C)Bilişsel D)Ekolojik E)Yapısalcı
KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA
1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA Başlangıçta nötr olan bir uyaranın, geçirilen yaşantılar sonrasında koşullu uyarıcı haline gelmesi durumudur. Bu konuda çalışma yapan Pavlov dur.daha sonra Skinner Pavlov’un Klasik Koşullanma yaklaşımı üzerinde çalışarak bu sürece tepkisel koşullanma demiştir. Buradan da kendi Operant Koşullanma kuramını geliştirmiştir.
1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA Pavlov kontrollü bir deneysel ortam oluşturduktan sonra, köpeğe düzenli olarak, yiyecek vermeden hemen önce zil sesi vermiştir. Bu ilişkiyi pek çok kere tekrarladıktan sonra, yiyecek vermediği durumlarda da zil sesini duyduğu zaman, köpeğin salya salgıladığını görmüştür. Diğer bir deyişle köpek zil sesine salya akıtmasını öğrenmiştir.
1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA ET SALYA (Koşulsuz Tepki,Doğal Tepki) (Koşulsuz uyarıcı,doğal uyarıcı) Tepki yok ZİL Nötr Uyarıcı 10 Sn ET SALYA ZİL Koşullu uyarıcı (Bitişiklik) Koşulsuz uyarıcı Koşulsuz Tepki SALYA ZİL (Koşullu Tepki) Koşullu uyarıcı
Klasik (Tepkisel) Koşullanma sürecinde dört temel aşama vardır. 1-Organizma koşulsuz uyarana koşulsuz tepki verir. (diz kapağına vurulduğunda ayağın havaya kalkması) 2-Koşulsuz uyarıcı ile koşulsuz tepki arasındaki bağ tamamen doğaldır (öğrenilmemiştir.) 3-Nötr bir uyarıcı koşulsuz uyarıcı ile eşleşerek klasik koşullanmanın en önemli aşaması gerçekleşir. 4-Koşullu uyarıcı ile koşullu tepki arasındaki bağ yapay ( öğrenilmiş ) bir bağdır. Not: Klasik koşullanmada pekiştireç davranıştan önce verilir.
KLASİK KOŞULLANMANIN TEMEL KAVRAMLARI 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMANIN TEMEL KAVRAMLARI Koşulsuz Uyarıcı: Doğal olarak kendisine tepki gösterilen uyarıcıdır. Doğal tepkiyi otomatik olarak meydana getirir. ( Sıcaklık, Soğuk,yiyecek, su, gürültü vb.) Koşulsuz Tepki: Doğal uyarıcılar karşısında bir şart aramaksızın verilen tepkidir. Öğrenme ürünü değildir ve doğuştan sahip olunan tepkilerdir. (terleme, üşüme vb.) Nötr Uyarıcı: Organizmayı tepki vermeye götürmeyen uyarıcıdır. İlk başta zil sesinde olduğu gibi
KLASİK KOŞULLANMANIN TEMEL KAVRAMLARI 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMANIN TEMEL KAVRAMLARI Koşullu Uyarıcı: Belli bir koşula bağlı olarak organizmayı tepki vermeye götüren uyarıcıdır. Zil sesi ilk başta nötr bir uyarıcıyken kendisinden sonra et verilmesi koşuluyla koşullu uyarıcı olmuş ve salya tepkisi almıştır. Koşullu Tepki: Sadece koşullu uyarıcının meydana getirdiği doğal ve öğrenilmiş tepkidir. Belli bir şarta bağlı olarak verilen tepkidir. Salya gibi..
KLASİK KOŞULLNMA OLUŞUMUNA ÖRNEK 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLNMA OLUŞUMUNA ÖRNEK Elin soğuk suya sokulması Kan damarlarının büzüşmesi (koşulsuz, doğal uyaran) (Koşulsuz doğal tepki) Islık sesi Nötr uyarıcı Islık sesi + Elin soğuk suya sokulması Kan Damarların büzüşmesi (Koşullu Uyaran+Koşulsuz uyaran) ( Koşulsuz Tepki) Islık Sesi Kan Damarlarının Büzüşmesi (Koşullu Uyarıcı) (Koşullu Tepki)
KLASİK KOŞULLNMA OLUŞUMUNA ÖRNEK 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLNMA OLUŞUMUNA ÖRNEK KOŞULLU UYARICI KOŞULLU TEPKİ Zil sesi duyunca Sınıfa yönelme Otobüs görünce Mide Bulantısı Limon Görünce Ağzın sulanması Kan görünce Bayılma Üniformalı birini görünce Paniğe kapılma Diş Hekimi gördüğünde Kalp çarpıntısı Karşı cinsi gördüğünde Heyecanlanma Para görünce Sevinme Fare görünce Sıçrama
ÖRNEK SORU: Minibüsle işe giden bir kişi aniden acı bir fren sesi duymuş, ardından minibüs karşıdan gelen bir yayaya büyük bir gürültüyle çarpmıştır.Bu kazada ciddi bir biçimde yaralanan bir kişi , aradan uzun yıllar geçmesine rağmen, her fren sesi duyduğunda korkuyla yerinden fırlamaktadır. Bu örnekte, fren sesi kişinin korku tepkisini ortaya çıkaran ne tür bir uyarıcıdır. (KPSS 2006) A)Pekiştirici B)Koşulsuz C)Uyandırıcı D)Nötr E)Koşullu
ÖRNEK SORU: Annesi tarafından banyo yaptırılırken birkaç kez gözüne sabun kaçan bir bebek, annesinin elinde ne zaman banyo havlusunu görse ağlamaya başlamaktadır. Banyo havlusu, koşullanma yoluyla öğrenme sürecinde yer alan aşağıdaki öğelerden hangisine karşılık gelmektedir. (KPSS 2007) A)Nötr Uyarıcı B)Koşulsuz Uyarıcı C)Ceza D)Pekiştirici Uyarıcı E)Koşullu Uyarıcı
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ BİTİŞİKLİK: Şartlanma sonucunda, şartlı uyarıcı ve doğal uyarıcının verilme zamanlarının birbirine yakın olması önem kazanmaktadır. Şartlı (Koşullu) ve doğal (Koşulsuz) uyarıcının arka arkaya verilmesine bitişiklik ilkesi denir. Koşullu uyarıcı koşulsuz uyarıcıdan önce verilmelidir. Zil (Koşullu uyarıcı) Et (Koşulsuz Uyarcı) (5-30 Sn arası)
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ SÖNME (DENEYSEL ÇÖZÜLME): Klasik şartlanma sürecinde pekiştirilmeyen davranışlar söner. Koşullu uyarıcı birkaç kez tek başına verildiğinde , bir süre sonra koşullu tepki önce azalır sonra yok olur. Bir süre tek başına zil çalınıp et verilmediğinde köpeğin salya akımında azalma daha sonra ise salya akımın bittiği görülmüştür.
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ Daha önce çok sık pekiştirilen ya da sürekli pekiştirme tarifesi kullanılarak kazandırılan tepkinin şiddetinde bir süre sonra azalma olur. Buna Alışma etkisi denir. Zile ilk etapta gösterilen tepkinin şiddeti ile sonradan gösterilen tepkinin şiddeti arasında azalmaya dönük bir fark vardır. Bunun tersi olan tepkideki artışa da Duyarlılaşma etkisi denir. Koşullu uyarıcının hoşa gitmesiyle verilen tepkinin şiddetinin artmasıdır.
ÖRNEK SORU: Koşullu bir tepkiyi ortaya çıkaran bir uyarıcının tekrar tekrar verilmesi sonucunda, bu uyarıcının söz konusu tepkiyi ortaya çıkarma kuvvetinin azalması aşağıdaki süreçlerden hangisiyle en iyi şekilde açıklanabilir (KPSS 2006) A)Kendiliğinden geri gelme B)Sönme C)Alışma D)Edimsel Koşullama E)tepkisel Koşullama
ANTRAKT
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ KENDİLİĞİNDEN GERİ GELME: Sönme tepkinin tamamen bellekten silinmesi değildir. Sönmeyi takip eden bir süreçten sonra koşullu tepkinin yeniden ortaya çıkmasıdır. Koşullu uyaran yada koşullu uyaranı çağrıştıran bir uyaranın ortaya çıkması durumunda koşullu tepki yeniden ortaya çıkabilir. Bu tepki az ve kısa sürelidir. Sönme sonrası zil sesi duyduğunda salya akması gibi
ÖRNEK SORU: Okulda arkadaşlarıyla top oynarken, “top benim alır giderim” diyerek onlara her istediğini kabul ettirebileceğini öğrenen bir çocuk, arkadaşlarının durmadan sıkılıp birkaç kez üst üste “istiyorsan al topunu git” demeleri üzerine bu davranışı bir daha tekrar etmemiştir.Ancak, yarıyıl tatili dönüşünde çocuk arkadaşlarıyla oynarken istediklerini yaptırmak için tekrar “top benim alır giderim” demeye başlamıştır. Çocuğun tatil dönüşünde “top benim, alır giderim” demesi aşağıdakilerden hangisine örnektir. (KPSS2003) A) Olumsuz Aktarma B)Karşıt Tepki oluşturma C)Olumlu Pekiştirme D)Duyarsızlaşma E)Kendiliğinden geri gelme
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ PEKİŞTİRME: Klasik koşullanmada pekiştirme koşulsuz uyarıcının tekrar verilmesidir. Koşulsuz uyarıcı pekiştirme etkisi meydana getirir. Pavlovun deneyinde köpeğe zaman zaman et verilmesi Buna göre koşulsuz (Birincil-öğrenilmemiş pekiştireç) ve koşullu uyarıcı (öğrenilmiş-ikincil pekiştireç) birer pekiştireç görevi yapar. Klasik koşullanmada pekiştireç tepkiden önce verilir.
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ GENELLEME: Birbirine yakın olan uyarıcılara aynı ya da benzer tepkileri gösterme eğilimidir. Koşullu uyarıcıya benzer diğer uyarıcılara da koşullu tepkinin verilmesidir. Köpeğin zil sesine benzer diğer uyarıcılara da salya akıtması Sobada eli yanan çocuğun diğer ısıtıcı aletlerden de korkması
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ AYIRT ETME: Genellemenin tersidir. Organizmanın koşullanma sürecinde kullanılan koşullu uyarıcıyı diğerlerinden ayırt ederek ona tepkide bulunmasıdır. Organizmanın iki uyarıcı arasındaki farkı ayırt ederek koşullanmış olduğu sese tepki vermesidir. Değişik tondaki zil seslerini ayırt ederek sadece koşullandığı ses tonuna tepki vermesi gibi
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ DERECELİ (ÜST DÜZEY) KOŞULLANMA: Koşullu tepki yerleştikten sonra aynı sistem içinde yapılan çalışmayla başka bir koşullu uyarıcıya karşı da koşullanmanın sağlanmasıdır. Zil –et arasında kurulan tepki bağı aynı işlem sonunda yeşil ışık uyarıcısına da geliştirilmesi ile zil etin yerine yeşil ışık ta zilin yerine geçer. Böylece üst düzey bir koşullanma gerçekleşir. Okulda zorba öğrenciden korkan bir çocuğun, zorba öğrencinin yanındaki arkadaşlarından da korkması gibi
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK: Bu tür koşullanmada organizma çaresizdir.ne yaparsa yapsın durumu değiştiremeyecektir.herhangi bir ödül alma ya da cezadan kaçma amaçlı davranış gösterir. Durumu değiştiremeyeceğini anlayan organizma pasif kalır ve bu pasifliği geneller. Öğrenilmiş çaresizlikte sonuç ne olursa olsun kabullenilir. Kızların kendisini beğenmediğini düşünen bir erkek buna inanır ve karşı cinsten uzak durur.
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ GARCİA ETKİSİ: Garcia etkisi kısaca bir olayla ilgili olumlu yada olumsuz durumun diğer öğelere de yansımasıdır. Örneğin; okula karşı olumlu ya da olumsuz tutumlar okulu andıran öğretmen, ders çalışma, ödev yapma vb. tüm öğelere de yansır.
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ GÖLGELEME: Organizmaya iki koşullu uyarıcı birden verildiğinde birinin etkisinin diğerinin etkisini yok etmesidir. İki uyarıcıdan dikkati çeken uyarıcıya karşı şartlanmanın gerçekleşmesi ve diğerinin etkisiz kalmasıdır. Örneğin; Köpeğe güçlü bir ışık ile birlikte hafif düzeyde müzik beraber verilmiş ancak köpek güçlü ışığa salya tepkisi vermiş fakat müziğe salya tepkisi vermemiştir.
KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK KOŞULLANMA ( ŞARTLANMA) İLKELERİ ENGELLEME: Önceden oluşturulan bir koşullu uyarıcının daha sonra eşleştirildiği farklı nötr bir uyarıcının koşullanmasına engel olmasıdır. Örneğin; ışık yemek (Işık Koşullu uyarıcıdır) Ses yemek eşleştirildiğinde engelleme gerçekleşir ve koşullu tepki görülmez Baba Çikolata Sevinme Amca Çikolata Tepki yok
ÖRNEK SORU: Bir anne bebeğini sevmek üzere parmaklarını oynatarak yaklaşıp onun karnını gıdıklamış; bebek, gıdıklanmaya karşı gülme , kasılma tepkisi vermiştir. Bu olay birkaç kez tekrarlandıktan sonra bebek annesinin parmaklarını oynatarak kendisine yaklaştığını görür görmez gülme ve kasılma tepkisi vermeye başlamıştır. Bebeğin annesinin parmaklarını oynattığını görünce gülme tepkisi vermesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? (KPSS 2007) A)Karşıt Tepki oluşturma B)Kavrama yoluyla öğrenme C)Tepkisel koşullanma D)Olumlu Pekiştirme E)Duyarlılık kazanma
KLASİK ŞARTLANMANIN ÖZELLİKLERİ 1-KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA KLASİK ŞARTLANMANIN ÖZELLİKLERİ 1-Klasik şartlanma refleksif davranışlara dayalı olarak geliştirilmiştir. 2-Klasik şartlanmada tepki çevreden gelen uyaranlarla başlar. Organizmanın harekete geçmesi için dışardan bir uyaran gereklidir. 3-Klasik şartlanma için aralıklı bir şekilde yapılan tekrar son derece önemlidir.
KLASİK KOŞULLANMANIN EĞİTİM AÇISINDAN İNCELENMESİ Okula, derse, öğretmene, ders çalışmaya karşı ilgi ve tutum geliştirmede kullanılır Bazı durum ve varlıklara karşı olan korku, kaygı, sevgi, nefret gibi duygular koşullanma yoluyla öğrenilir. Ödev yapmayan öğrenci azar işitirse öğretmenden korkmayı öğrenir. Bazı alışkanlıklar ve fobiler de koşullanma ile oluşur. Otonom sinir sistemine bağlı fizyolojik tepkiler klasik koşullanma yoluyla olur (fare görünce irkilme) Refleksif bazı davranışlar da klasik koşullanma yoluyla öğrenilir, (limonu gören ya da ismini duyan birinin ağzının sulanması)
KLASİK KOŞULLANMANIN EĞİTİM AÇISINDAN İNCELENMESİ Korku koşullanması kolay olan ama zor ortadan kaldırılan bir şartlanmadır. Koşullanma ile ilk ve basit düzeydeki öğrenmeler zihinsel engelli çocukların eğitiminde yaygın olarak kullanılır Koşullanmada organizma pasif durumdadır.
KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENİLEN DAVRANIŞLARIN ORTADAN KALDIRMA YOLLLARI 1-ALIŞMA: (ALIŞKANLIK-DUYARSIZLAŞMA): Organizma koşullu tepkiyi ortaya çıkaran koşullu uyarıcıyla tekrar tekrar karşılaştıkça bir süre sonra koşullu tepkide bulunmayı bırakır. Duyarlılığını kaybeder. Örneğin:Balık pazarındaki satıcıların balık kokusundan rahatsız olmaması- İnşaat işçilerinin gürültüden rahatsız olmaması- Çocuğa yeni cep telefonu aldığında telefonu ilk eline aldığında göstermiş olduğu tepkiyi bir süre sonra göstermeyecektir.
KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENİLEN DAVRANIŞLARIN ORTADAN KALDIRMA YOLLLARI 2-SÖNMEYİ BEKLEME: Pekiştirilmeyen davranışlar söner. Koşullu uyarıcı (Zil) bir süre tek başına verilsin (et verilmeden) bir süre sonra koşullu tepki (salya) görülmez. Örneğin: Öğretmen kızdığı için öğretmenden korkma davranışını klasik koşullanma yoluyla öğrenen bir öğrenci, bir süre öğretmenin kızmasına veya azarlamasına şahit olmazsa ve maruz kalmazsa korkma davranışı sönecektir.
ÖRNEK SORU: Bir bebeği annesi, ayağında sallayarak uyutmaya alıştırmıştır. Bir psikoloğun tavsiyesi üzerine anne bebeği ayağında sallayarak uyutmaktan vazgeçmiş ve onun ağlamasına aldırmadan yatağında kendi kendine uyumasını beklemeye başlamıştır. İlk günlerde bebeğin ağlama davranışında bir artma olmuş ama daha sonra ağlama davranışı azalarak ortadan kalkmıştır. Bebeğin ağlama davranışının ortadan kalkması aşağıdakilerden hangisine örnektir. (KPSS 2007) A)Olumsuz Pekiştirme B)Kademeli yaklaşma C)Sönme D)Kaçınma E)Bastırma
Okul korkusu olan bir çocuğun bu korkusunun sevgiye dönüştürülmesi KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENİLEN DAVRANIŞLARIN ORTADAN KALDIRMA YOLLLARI 3- KARŞIT KOŞULLAMA: İstenmeyen bir davranışı bu davranışla uyuşmayan karşıt uyarıcılar ile koşullayarak önceki koşullanmanın etkisinin zayıflatılması böylece koşullu tepkinin tersi olan davranışın ortaya çıkartılmasıdır. Okul korkusu olan bir çocuğun bu korkusunun sevgiye dönüştürülmesi Dişçiye dönük korkunun sevgiye dönüştürülmesi Dişçi + Dişin Çekilmesi can yanması Korku Dişçi + Çocukla ilgilenme oyun oynama Sevgi
Bu yolla öğrenilen korkular ve fobiler tedavi edilir. KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENİLEN DAVRANIŞLARIN ORTADAN KALDIRMA YOLLLARI 4-SİSTEMATİK DUYARSIZLAŞTIRMA: Organizmanın bir uyaranla sürekli karşılaşması sonucunda daha önce gösterdiği koşullu tepkiyi artık vermemesi durumudur. Bu yolla öğrenilen korkular ve fobiler tedavi edilir. Örneğin; Köpek korkusu olan bir çocuğa önce sevimli köpek resimleri gösterme, daha sonra evci hayvanların satıldığı yerde köpek gösterme, daha sonra köpeğe dokundurma sonucunda çocuğun köpek korkusunu yenmesi.
KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENİLEN DAVRANIŞLARIN ORTADAN KALDIRMA YOLLLARI 5-KARŞI KARŞIYA GETİRME: Koşullu tepkinin sönmesi için korkulan uyarıcı ile organizma uzun süreli olarak bir arada tutulur. Örneğin; Balon fobisi olan bir çocuk içi balon dolu bir odaya konur. 6-İTİCİ UYARICILARA KOŞULLAMA: Bazı uyarıcılar çekici olduğu için organizma tarafından tercih edilir.ancak bu durum bazı problem davranışları ortaya çıkarır. Problemli davranışı ortadan kaldırmak için bu uyarıcının çekiciliği ortadan kaldırılır. Örneğin; Alkol bağımlısı birine alkolün çekiciliğine karşı kokusuyla mide bulantısı eşleştirilerek tedavi yapılır. Önce mide bulantısı yapan ileç verilir hemen arkasından alkol verilir bu birkaç kez tekrarlanınca bireyin alkole dönük alışkanlığı ortadan kaldırılır.