TÜRK MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜ - TÜRK TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ 23 AĞUSTOS 2017 Çağrı KÖSEYENER Daire Başkanı Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Dairesi

TÜRK MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜ

Türk Müteahhitlik Sektörü: Yurtdışı Müteahhitlik İstatistikleri Türkiye ekonomisinin en gelişmiş hizmet sektörüdür. Ödemeler dengesi içerisinde, sadece inşaat kalemi altında değil, lojistik, işçi gelirleri ve mal ihracatı kalemleri altında da ciddi gelir kaynakları yaratmaktadır. 2017 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle, 118 ülkede 345,7 milyar dolar değerinde 9.068 proje üstlenilmiştir.

Toplam Proje Bedeli ($) Ortalama Proje Bedeli ($) Türk Müteahhitlik Sektörü: Yurtdışı Müteahhitlik İstatistikleri Yıllar Proje Sayısı Toplam Proje Bedeli ($) Ortalama Proje Bedeli ($) 2002 206 4.475.049.346 21.723.541 2003 336 6.239.719.988 18.570.595 2004 473 8.605.998.610 18.194.500 2005 453 13.114.139.341 28.949.535 2006 574 22.125.928.935 38.546.915 2007 612 24.895.913.318 40.679.597 2008 650 23.828.600.309 36.659.385 2009 511 20.265.630.837 39.658.769 2010 631 23.395.126.693 37.076.271 2011 561 23.439.489.891 41.781.622 2012 545 30.271.547.939 55.544.125 2013 427 30.051.136.247 70.377.368 2014 343 26.842.593.607 78.258.290 2015 258 23.045.355.765 89.323.084 2016 182 13.060.967.457 71.763.557 2017/8 87 6.691.742.301 76.916.578 2016 yılında dünyada yaşanan siyasi ve ekonomik dalgalanmalar ile petrol fiyatlarının düşük seyrine rağmen 13 milyar dolarlık 182 yeni proje 2017 yılının ilk 8 ayında 6,7 milyar dolarlık 87 proje

Türk Müteahhitlik Sektörü: Yurtdışı Müteahhitlik İstatistikleri AVRUPA % 5,2 17,9 milyar $ BDT % 47,4 163,8 milyar $ ORTADOĞU % 26,0 89,8 milyar $ AMERİKA % 0,5 1,7 milyar $ ASYA % 3,4 11,7 milyar $ AFRİKA % 17,6 60,8 milyar $

ÜLKELERE GÖRE DAĞILIM (1972-2017*) Türk Müteahhitlik Sektörü: Yurtdışı Müteahhitlik İstatistikleri ÜLKELERE GÖRE DAĞILIM (1972-2017*) Ülkeler Toplam Proje Bedeli ($) Pay (%) Rusya Fed. 67.844.321.143 19,6 Türkmenistan 46.815.383.213 13,5 Libya 28.875.374.694 8,4 Irak 24.736.014.473 7,2 Kazakistan 22.018.978.807 6,4 S.Arabistan 18.619.734.402 5,4 Cezayir 14.142.577.744 4,1 Katar 14.070.092.625 Azerbaycan 11.873.440.786 3,4 BAE 9.919.551.345 2,9 Diğer Ülkeler 86.781.274.655 25,1 Toplam 345.696.743.888   Tüm müteahhitlik proje üstlenimlerimizde ilk 10 ülkenin payı yüzde 75 Son dönemde başta Sahraaltı Afrika olmak üzere farklı pazarlara açılımlarımız var.

Türk Müteahhitlik Sektörü: Yurtdışı Müteahhitlik İstatistikleri Giderek daha rekabetçi ve sofistike projeler üstleniyoruz. Firmalarımızın ölçekleri de giderek büyüyor. Ortalama proje bedeli büyüklüğümüz hızla artıyor.

Yapı alanında bugüne kadar 153,7 milyar dolar tutarında proje. Türk Müteahhitlik Sektörü: Ulaşım Altyapısı Deneyimimiz – Yapı Deneyimi Projeleri Sipopo Kongre Merkezi / E. Gine 142 milyon $ Katar Kongre Merkezi / Katar 608 milyon $ Maskan Mehr Toplu Konut / İran 1.850 + 700 milyon $ Yapı alanında bugüne kadar 153,7 milyar dolar tutarında proje. Moscow City / RF 1,5 milyar $ Bakü Olimpiyat Stadı / Azerbaycan 825 milyon $ Roza Hutor Turistik Tesisleri / Soçi-RF – 600 milyon $

TÜRK TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ

99 ülkede 1,8 milyar dolar tutarında 1.471 proje Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: İstatistikler BÖLGE / ÜLKE PROJE SAYISI TOPLAM PROJE BEDELİ ($) PAY (%) BDT 724 607.268.922 34,5 Körfez 101 389.447.948 21,4 Orta Doğu 170 360.279.775 20,2 Afrika-Kuzey 127 262.847.436 15,7 Avrupa 163 76.183.192 3,9 Asya 116 71.027.930 2,9 Afrika-Sahra-altı 50 18.903.985 0,9 Amerika 20 4.566.487 0,3 TOPLAM 1.471 1.790.525.675 100,0 99 ülkede 1,8 milyar dolar tutarında 1.471 proje

99 ülkede 1,8 milyar dolar tutarında 1.471 proje Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış ABD ÇİN İNGİLTERE LÜBNAN SENEGAL AFGANİSTAN DANİMARKA İRAN MAKEDONYA SIRBİSTAN ALMANYA DOMİNİK CUM. İRLANDA MALDİVLER SOMALİ ANGOLA EKVATOR GİNESİ İSPANYA MALİ SRİ LANKA ARNAVUTLUK EL SALVADOR İSRAİL MISIR SUDAN AVUSTRALYA ENDONEZYA KAMERUN MOĞOLİSTAN SURİYE AVUSTURYA ESTONYA KANADA MOLDOVA ŞİLİ AZERBAYCAN ETİYOPYA KARADAĞ MOZAMBİK TACİKİSTAN BAE FAS KATAR MYANMAR TANZANYA BAHREYN FİLİPİNLER KAZAKİSTAN NAMİBYA TUNUS BELARUS FİLİSTİN KENYA NİJERYA TÜRKMENİSTAN BELÇİKA FİNLANDİYA KIRGIZİSTAN ÖZBEKİSTAN UKRAYNA BEYAZ RUSYA FRANSA KKTC PAKİSTAN UMMAN BOLİVYA GABON KOLOMBİYA PANAMA ÜRDÜN BOSNA HERSEK GANA KONGO PERU VENEZUELA BREZİLYA GÜRCİSTAN KOSOVA POLONYA VİETNAM BULGARİSTAN HIRVATİSTAN KUVEYT ROMANYA YEMEN CEZAYİR HİNDİSTAN LETONYA RUANDA YUNANİSTAN CİBUTİ HOLLANDA LİBYA RUSYA FED. ZAMBİYA ÇEK CUMHURİYETİ IRAK LİTVANYA S.ARABİSTAN 99 ülkede 1,8 milyar dolar tutarında 1.471 proje

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış SIRA ÜLKE PROJE BEDELİ ($) PAY (%) 1 S. ARABİSTAN 312.160.862 17,4 2 IRAK 308.444.751 17,2 3 AZERBAYCAN 299.360.106 16,7 4 LİBYA 195.985.262 10,9 5 GÜRCİSTAN 115.605.223 6,5 6 RUSYA FED. 77.699.386 4,3 7 CEZAYİR 47.593.627 2,7 8 ÖZBEKİSTAN 45.790.738 2,6 9 KATAR 39.909.419 2,2 10 KAZAKİSTAN 37.307.112 2,1 DİĞERLERİ 310.669.189 TOPLAM 1.790.525.675   İlk on ülkenin tüm üstlenimlerimizdeki payı %82,6

Yapı Ulaşım Su İşleri Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış Öne çıkan projelerimiz SEKTÖR PROJE BEDELİ ($) PROJE SAYISI PAY (%) Yapı 725.683.724 763 40,5 Ulaşım 489.796.126 223 27,4 Su İşleri 271.984.503 167 15,2 Diğer 173.352.873 76 9,7 Sanayi Tesisleri 129.708.450 242 7,2 TOPLAM 1.790.525.675 1.471 100,0

TEKNİK MÜŞAVİRLİK HİZMET BEDELİ ($) Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış FAALİYET ALANI TEKNİK MÜŞAVİRLİK HİZMET BEDELİ ($) PAY (%) Proje Yapımı ve Yönetimi 319.876.961 17,9 Mühendislik 270.637.939 15,1 Kontrol 215.436.291 12,0 Genel 211.434.161 11,8 Tasarım 184.389.623 10,3 Mimarlık 139.849.683 7,8 Zemin Etüdü 96.835.266 5,4 Planlama 30.092.194 1,7 Diğerleri 321.973.557 18,0 TOPLAM 1.790.525.675 100,0 Proje Yönetimi Mühendislik Kontrol İşlerinde yoğunlaşıyoruz.

ENR 225 List 2017 Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış İstikrarsız iş yapısı, düşük giriş engelleri, rekabetçi piyasa 2015 → 65,43 milyar dolar (uluslararası gelir) 2016 → 64,11 milyar dolar (uluslararası gelir) → %2 düşüş 2015 → 70,76 milyar dolar (yerel gelir) 2016 → 79,30 milyar dolar (yerel gelir ) → %12,1 artış Piyasadaki Küçülme → Proje Çeşitlendirme → Birlikte Hareket & İşbirliği ENR 225 List 2017

ENR 225 List 2017 Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış ENR 225 List -2016’da 3 firmamız varken, 2017’de 4 firmaya ulaştık. İlk 100’e ilk defa bir firmamız girdi. 90 M$’dan 140 M$’a ulaştık. Uluslararası alanda giderek güçlenen bir teknik müşavirlik sektörümüz var. ENR 225 List 2017 NKY Mimarlık, 95,3 M$, 97. sırada Su Yapı, 25,4 M$, 156. sırada Temelsu, 12,3 M$, 193. sırada Yüksel Proje, 10,3 M$, 209. sırada

Uluslararası Rekabeti Giderek Özümsüyoruz Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Genel Bakış Üst düzey mesleki eğitimli çalışanlar, üst düzey teknik kapasite Uluslararası standartlarda uygun maliyetli hizmet Farklı pazarlarda, farklı iş kültürlerinde ve farklı proje türlerinde edinilmiş bilgi ve tecrübe İhale yetkilisi kurumlar ve müteahhitler ile iyi ticari ilişkiler Sözleşme süresine sadık kalma Teknik Müşavirlik Sektörümüzün Artıları Uluslararası Rekabeti Giderek Özümsüyoruz

Kimler Yararlanabilir? Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Firmanın son iki yıldaki gelirinin yüzde 51’inin teknik müşavirlik gelirinden elde edildiğinin Yeminli Mali Müşavir raporuyla belgelenmesi, Mevzuatta öngörülen diğer belgeleri tamamlaması ve başvuru yapması gerekmektedir. Bakanlığımızca yapılacak değerlendirmeyi müteakiben destek alabilecek firma kapsamına alınmaktadır. Teknik Müşavirlik Desteğinden Kimler Yararlanabilir?

Destek Miktarları Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Bugüne kadar sektöre toplam 19,2 milyon TL destek sağlanmıştır. Toplamda 60 firma ve 8 sektör kuruluşu desteklerden yararlanmıştır.

Proje Desteği Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler İşverenler tarafından açılan ihaleler neticesinde hizmet, vekâlet veya eser niteliğindeki teslimatlarına karşılık olarak imzalanan sözleşmelerde, sözleşme bedeli 2M $’a kadar olan projelerde %20 oranında, en fazla 300 bin $ 2M $’dan 5M $’a kadar olan projelerde %15 oranında, en fazla 500 bin $ 5M $’dan 10M $’a kadar olan projelerde %10 oranında, en fazla 750 bin $ 10M $ ve üzerinde olan projelerde %7,5 oranında, en fazla 1M $ dolar desteklenmektedir. Bugüne kadar 43 farklı ülkede 223 projeye 81 milyon TL destek garantisi verilmiş ve ihalesi sonuçlanan projelerden 24 tanesi Türk firmaları tarafından üstlenilmiştir. Proje Desteği

Desteği Yurtdışı Ofis Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler En fazla 7 yurt dışı ofis için, Kira Desteği : Yıllık 40.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla kira bedelinin % 50’si, İstihdam Desteği : T.C. vatandaşı Yönetici Personel için, yıllık 60.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla brüt maaşın % 50’si, Büro Personeli için, yıllık 36.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla brüt maaşın % 50’si, Danışmanlık Desteği : Yıllık 30.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla harcamaların %50’si, en fazla 6 yıl süreyle karşılanmaktadır. Yurtdışı Ofis Desteği

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği Pazar Araştırması Desteği Yurtdışı Fuar Katılım Desteği Yıllık en fazla 100.000 ABD Dolarını aşmamak kaydıyla reklam, tanıtım,  pazarlama ve halkla ilişkiler harcamalarının % 50’si en fazla 6 yıl Yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderler yılda en fazla 5 adet olmak üzere, %70 oranında ve yurt dışı pazar araştırması gezisi başına en fazla 5.000 ABD Doları Sektörel nitekli uluslararası fuar katılımlarında, m2 üzerinden öden stant kirası (ilave stand hizmetleri dâhil), tanıtım etkinlikleri, ulaşım ile konaklama giderleri (oda ve kahvaltı) %50 oranında, fuar başına en fazla 15.000 ABD Doları

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Seminer ve Konferans Katılım Desteği Heyet Programı Desteği Yurtdışı Eğitim Desteği Yurtdışında düzenlenen sektörel nitelikli uluslararası seminer ve konferanslara katılım halinde, en fazla 2 şirket çalışanının, yol, konaklama ve katılım bedelleri %50 oranında, organizasyon başına en fazla 5.000 ABD $ Müteahhitlik ve teknik müşavirlik heyeti programları kapsamında; her bir firmadan 2 temsilcinin ulaşım ve konaklama giderleri %50 oranında karşılanmaktadır. Bakanlık tarafından hedef ülkelere yönelik organize edilen teknik müşavirlik heyeti programlarında destek oranı %90 olarak uygulanmaktadır. Firmaların teknik personelinin yurt dışı teknik eğitim programlarına katılımı halinde, program başına 2 (iki) çalışanın yol, konaklama ve katılım giderleri %50 oranında, yıllık en fazla 50.000 ABD Dolarına kadar karşılanmaktadır.

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Seminer veya konferans faaliyetleri kapsamında salon kirası, sergi ve teknik altyapı kurulmasına ilişkin harcamalar, kokteyl ve/veya yemekli toplantılarına ilişkin giderler %70 oranında (yurtdışı organizasyonlarda %90), her bir organizasyon için en fazla 100.000 $ Tanıtım filmi, broşür, kitapçık, elektronik ortamda tanıtım/videowall, reklam panoları veya afiş biçimindeki tanıtım etkinlikleri ile yurt dışı yazılı ve görsel kitle iletişim araçlarında yayınlanan reklam vb. tanıtım faaliyetlerine ilişkin harcamalar %70 oranında (yurtdışı organizasyonlarda %90),  organizasyon başına en fazla 70.000 $ Söz konusu organizasyonlara panelist, konuşmacı vb. olarak davet edilen katılımcıların yol (uçak bileti ve transfer) ve konaklama giderlerinin tamamı organizasyon başına en fazla 20.000 $ Seminer ve Konferans Organizasyonu Desteği

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Yurtdışı Fuar Katılım Desteği Yurtdışı Fuar Organizasyonu Desteği Sektörel nitelikli uluslararası fuar katılımlarında, m2 üzerinden öden stant kirası, tanıtım etkinlikleri, ulaşım (ekonomi sınıfı uçak) ile konaklama giderleri %50 oranında, fuar başına en fazla 15.000 $ Salon kirası, sergi ve teknik altyapı kurulmasına ilişkin harcamalar, kokteyl ve/veya yemekli toplantılara ilişkin giderler %90 oranında, her bir organizasyon için en fazla 100.000 $ Tanıtım filmi, broşür, kitapçık, elektronik ortamda tanıtım/videowall, reklam panoları veya afiş biçimindeki tanıtım etkinlikleri ile yurt dışı yazılı ve görsel kitle iletişim araçlarında yayınlanan reklamlara ilişkin harcamalar %90 oranında, fuar organizasyonu başına en fazla 70.000 $ Panelist, konuşmacı vb. olarak davet edilen katılımcıların yol ve konaklama giderlerinin tamamı organizasyon başına en fazla 20.000 $

Özet Tablo Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Destekler Yurtdışı Ofis Desteği (%50) a. Kira Desteği (Yılda Azami 40,000 $) b. İstihdam Desteği (2 çalışan - Yılda Azami 60.000 ve 36.000 $) c. Danışmanlık Desteği (Yılda Azami 30.000 $) 2) Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği (%50 – Yılda Azami 100.000 $) 3) Pazar Araştırması Desteği (%70 – Organizasyon Başına Azami 5.000 $) 4) Fuar Katılımı Desteği (%50 - Organizasyon Başına Azami 15,000 $) 5) Seminer & Konferans Katılımı Desteği (%50 - Organizasyon Başına Azami 5,000 $) 6) Yurtdışı Eğitim Desteği (%50 – Yılda Azami 50.000 $) 7) Uluslararası Mesleki Yarışmalara Katılım Desteği (%50 – Organizasyon Başına Azami 10.000 $) 8) Yurtdışı Proje Desteği (%20 -%7.5 – Proje Başına Azami 1.000.000 $) 9) Yazılım Desteği (%50– Yılda Azami 50.000 $) 10) Mesleki Sorumluluk Sigortası Desteği (%50 – Yılda Azami 50.000 $) Özet Tablo

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Örnek Projelerimiz

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Örnek Projelerimiz

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Örnek Projelerimiz

Türk Teknik Müşavirlik Sektörü: Örnek Projelerimiz

TEŞEKKÜRLER ydmh@ekonomi.gov.tr