PSİKOTERAPİLER Prof Dr Süheyla Ünal

Amaç Tıp öğrencisi psikiyatrik bozuklukların tedavisinde uygulanan psikoterapi yöntemlerini tanımlayacaktır

Öğrenim Hedefleri Bütüncül tedavinin bir parçası olarak psikoterapinin önemini kavrayacak Psikoterapinin etki mekanizmaları konusunda bilgi sahibi olacak Psikiyatrik bozukluklarda kullanılabilecek farklı psikoterapi yaklaşımlarını sayacak Terapi gereksinmesi olan hastaları psikiyatriye sevk edecek

Psikoterapi Hasta ile terapist arasındaki ilişki aracılığıyla, kişinin kendini anlaması ve yaratıcı biçimde değiştirebilmesini sağlama Düşünce, duygu ve davranışları konuşma, ilişki kurma yoluyla değiştirme

Temel ilkeler Etkin dinleme Empati İlgi Yan tutmamak Esneklik

Etki mekanizmaları Çevresel uyarı düzenlenir, terapötik uyarı sağlanır Terapistle kurulan ilişkide aktive olan geçmiş ilişkiler, “düzeltici duygusal yaşantılar” ve ”koruyucu bir çevre” aracılığı ile yeniden düzenlenir Güvenli ilişki-farklı bir uyarılma durumu ile farklı bir nöral döngüyü harekete geçirir

Etki mekanizmaları Kendini anlatma – Bellek desteğiyle duyguları düzenler Yeni yaşantı amigdalanın aşırı aktivasyonunu azaltıp, n. Akkümbensin etkinliğini arttırır Düşünce ve duyguların aktivasyonu ile çalışma belleği düzenlenir İyimser, olumlu bir kendiliğin kurgulanmasını sağlanır

Psikoterapi çeşitleri Amacına göre Kuramsal yaklaşıma göre Yapılış yöntemine göre

Amacına göre Destekleyici Yeniden eğitici Yeniden yapılandırıcı

Kuramsal yaklaşıma göre Psikanalitik kurama dayananlar Öğrenme kuramına dayananlar Bilişsel kurama dayananlar Varoluşçu kurama dayananlar

Psikodinamik okul Zihin amaç yönelimli, dürtüleri doyum arayışında olan ve acıdan kaçınan bir yapıdır Dürtüler ve bunlara karşı koymaya çalışan savunmaların yarattığı çatışmalar ruhsal soruna yol açar Belirli bir döneme saplanma ya da gerileme üzerine çalışır

Psikoanaliz Kişilerarası ilişkileri düzenleyen, duygu, düşünce ve davranışlara temel olan zihinsel temsilciler erken yaşantılar sırasında örtük bellekte kodlanırlar Bu anılar için terapistin getirdiği yeni yorumlar aracılığı ile örtük bellek yeniden yapılandırılır

Yöntemleri Yönlendirici olmayan görüşme Serbest çağrışım Düşlerin, dil sürçmelerinin, fantezi ve sembollerin çözümlenmesi Aktarım ve direncin çözümlenmesi Yüzleştirme ve berraklaştırma Yorum

Psikanaliz Terapötik değişim aktarımla ortaya çıkan bilinçdışı çatışmaların çözümü yoluyla gerçekleşir Analiz, haftada 2-3 seanstan oluşan, kendisi de analizden geçmiş bir analist tarafından uygulanır Genellikle 3-4 yıllık bir süreci kapsar

Psikanaliz Terapi süreci başlangıç aktarımın gelişmesi derinlemesine çalışma (working-through) aktarımın çözümlenmesi aşamalarından geçer

Davranışçı okul Davranışlar ve kişiliğimiz, öğrenme, modelleme ve taklit yoluyla elde edilen ve tekrarlanmaları oranında da refleks haline gelen özelliklerimizdir Patolojik davranış öğrenme ve bellekle ilgili motor işlevlerdeki bozuklukla ilişkilidir Terapide eski alışkanlıkların (kaçınma, kompulsiyon gibi) baskılanması, yeni becerilerin öğrenilmesi sağlanır

Öğrenme Uyarıcıyla tepki arasında bağ kurma işlemidir Klasik koşullanma Sistematik duyarsızlaştırma ile karşıt koşullama Kaçındırma tedavisi ile istenmeyen davranıştan vazgeçirme Edimsel koşullanma Token ekonomi- ödül ceza yöntemi ile olumlu ve yeni davranış pekiştirilir Model olma Gözlem ve taklit yoluyla uygun davranış edinilir

Bilişsel okul Uyum sağlamayan, hatayı düzeltmeyen, kişilerarası ilişkilerde sorun yaratan otomatik şemalarda yeni öğrenmeler aracılığı ile değişiklik oluşturulur

Bilişsel Davranışcı Terapi İnançlar Düşünceler Duygular Davranışlar Yeni bir şey deneme

BDT ile değişim OKB’de yapılan BDT sonrasında sağ kaudat çekirdekte metabolizma azalması Fobik hastalarda uygulanan BDT sonrasında limbik ve paralimbik bölgelerde aktivite azalması

Yapılış yöntemine göre Bireysel Grup Aile-çift Diğer (drama, sanat, oyun vb..)

Soru Hangisi dinamik psikoterapi ile ilgili bir kavram değildir? a) Sistematik duyarsızlaştırma b) Aktarım yorumu c) Rüyaların analizi d) Serbest çağrışım e) Bilinç dışı dürtü ve çatışmalar

Soru Hangisi OKB’nin tedavisi için en uygun terapi yöntemidir? a) Rüya analizi b) Davranışçı terapi c) Serbest çağrışım d) Aile tedavisi e)EKT