ULS234 UluslararasI Polİtİka-II Atay Akdevelioğlu Ankara Ü. Siyasal Bilgiler F.

ULUSLARARASI POLİTİKADA V. hafta ULUSLARARASI POLİTİKADA ÇEVRE Zorunlu Okuma: Andrew Heywood, ‘‘16. Bölüm: Küresel Çevre Sorunları’’, Küresel Siyaset, çev. N. Uslu ve H. Özdemir, Ankara, Adres Yayınları, 2013, s. 455-486.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Ekoloji: Canlıların organik ve inorganik çevreleriyle ilişkilerinin tümünün araştırılmasıdır ve biyolojinin içinde yer alır. Bitkiler ve hayvanlar, hem canlı hem de cansız unsurlardan oluşan ve kendi kendini düzenleyen (homeostaz) doğal sistemler (ekosistemler) aracılığıyla varlıklarını sürdürürler. Tarla, gölet, orman vs. basit ekosistem örnekleridir. Çevrecilik: Doğanın cansız dünya yanında bütün insanları ve diğer canlıları içeren birbirine bağlanmış bir bütün oluşturduğu inancına dayanan siyasi ideolojidir. Fosil yakıt: Gömülü ölü organizmaların karbon açısından zenginleştiren çürümeleri sonucunda oluşan petrol, doğalgaz ve kömür gibi yakıtlardır.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Entropi: Bütün kapalı sistemlerin er veya geç kaçınılmaz şekilde sergilediği çürüme veya dağılma eğilimidir. Asit yağmuru: Fosil yakıtların yakılması yoluyla atmosfere karışmış olan sülfürik, nitrik ve diğer asitleri içeren yağmurdur. Ozon tükenmesi: Dünyanın stratosfer tabakasındaki toplam ozozn miktarının azalmasıdır. Özellikle, Antartika üzerinde ozon deliği oluşmuştur. Sera gazları: Dünyanın atmosferinin alt tabakasına ısı hapseden, karbondioksit, su buharı, metan, nitröz oksit ve ozon gibi gazlardır.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Antroposantrizm: İnsan ihtiyaçlarının ve çıkarlarının ahlaki ve felsefi olarak daha önemli olduğu inancıdır. Kaldırma kapasitesi: Mevcut gıda ürünleri, yaşam ortamı, su ve gereklilikler çerçevesinde bir ekositemin besleyebileceği en fazla canlı miktarıdır. Küresel ortak mallar: Sahip olunmayan ve dolayısıyla ulusal yargı yetkisinin dışında kalan alanlar ve doğal kaynaklardır. Atmosfer, okyanuslar ve tartışmalı da olsa Antarktika örnek verilebilir. Yüzeysel ekoloji: Ekolojinin insan ihtiyaçları ve amaçlarıyla ilgili ortaya kyduğu dersleri dikkate alan ve sürdürülebilirlik ve koruma gibi değerlerle ilişkili olan çevreci ideolojik perspektifitir.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Dışsallık: Ekonomik faaliyetlerin ganiş kapsamlı etki doğuran, fakat bir şirketin bilançosunda gösterilmeyen veya ülkenin GSMH’sinin bir parçasını oluşturmayan maliyetleridir. Sürdürülebilirlik: Bir sistemin belli bir dönemde sağlıklı olan durumunu ve varlığını devam ettirmesi kapasitesidir. Faydacılık: İyiyi zevk veya mutlulukla eş tutan ve en fazla sayıda en fazla mutluluğa erişmeyi hedeflayen ahlaki felsefedir. Metalaştırma: Herhangi bir şeyi sadece ekonomik değerleri olan, alınabilen ve satılabilen bir mala dönüştürmektir.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Ekolojik kapsama alanı: Bir insanın tüketimi için gerekli olan doğal kaynakları sağlama ve onun atıklarını soığurma bakımında ihtiyaç duyulan biyolojik olarak verimli arazinin genişliğine dayandırılan bir ekolojik kapasite ölçme birimidir. Çevre vergileri: Bireyleri veya şirketleri, örneğin ortaya çıkardıkları atıklar, neden oldukları kirlilik, ortaya çıkardıkları gaz salınımları veya tükettikleri sınırlı kaynaklar çerçevesinde celandıran vergileridir. Sosyal ekoloji: Ekolojik ilkelerin sosyal örgütlenmeye uygulanması gerektiği fikridir. İlk olarak, çevreci anarşistler tarafından kullanılmışıtr.

Uluslararası Politikada Çevre Kavramlar Derin ekoloji: İnsan merkezliliği reddeden ve doğanın korumasına öncelik veren çevreci bir ideolojik yaklaşımdır. Biyo-çeşitlilik ve özerklik gibi kavramlarla ilişkilendirilmiştir. Çevre merkezlilik: İnsani amaçlara ulaşılmasından çok ekolojik dengenin korunmasına öncelik veren teorik yaklaşımdır. Yaşam merkezli eşitlik: Ekosferde yaşayan bütün organizmaların ve varlıkların eşit ahlakî değere sahip olduğu ve birbirleriyle ilişkili bir bütünün parçası oldukları ilkesidir. Salınım ticareti: Kyoto Protokolü’ne taraf olan devletlere genel salınım hedefleri içinde kalarak birbirlerine salınım alıp satmalarına izin veren mekanizmadır.

Uluslararası Politikada Çevre Sorular Çevre konuları neden uluslararası kaygıların odağı haline gelmiştir? Yüzeysel ekoloji, derin ekolojiden hangi açılardan farklılık göstermektedir? Sürdürebilir kalınma fikrinin ortaya çıkardığı sonuçlar nelerdir? Bizim, gelecek nesillere karşı yükümlülüklerimiz var mıdır? Varsa, bu neyi içermektedir? İklim değişikliğinin insan faaliyetlerinden kaynaklandığı konusunda hâlâ şüphe duymak mümkün müdür? İkilim değişikliğinin olumsuz sonuçları abartılmakta mıdır?

Uluslararası Politikada Çevre Sorular Gelişmiş ülkeler iklim değişikliğiyle mücadelede temel sorumluluğu üstlenmeli midir? Sera gazı salınımı hedefleri kişibaşı olarak mı belirlenmelidir? Kaynak güvenliğiyle ilgili kaygılar, her zaman iklim değişikliyle ilgili kaygılarla çatışmakta mıdır? Doğal kaynaklar ne derece ‘‘lanet’’ olarak ortaya çıkmaktadır?