PASSOLİG: SEYİR GÜVENLİĞİNDEN BİR SPOR FİNANSMAN TEKELİNE SPOR HUKUKUNDA ELEKTRONİK BİLET DÖNEMİ HUKUKİ VE İDARİ YAKLAŞİMLAR KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL 11.0.2016 DİNÇER TOMRUK

İÇERİK Sport Integrity - Oyunun bütünlüğü ve bağımsızlığı kavramı Passolig-Spor Finansman Tekeli Projesi , oyunun bütünlüğü için bir tehdit mi ? Rekabet Kurumuna Yapılan Şikayet başvurusu, 26.11.2014 tarih 2014-5-48 dosya ve 14-46/834-375 sayılı Rekabet Kurulu kararı, Kararın değerlendirilmesi,

Sport Integrity: Sporun bütünlüğü Kulüplerin bağımsızlığı, Oyunun dürüstlüğü , Sportif rekabetin korunması, Sporun doğasında var olan değerleri ve ahlakı anlatan kavramlar

Sporun Ticarileşmesi – Oyunun Doğasını , Bütünlüğünü ve Dürüstlüğünü tehdit ediyor Sporun şişirilen ekonomisi: Doping, Bahis ( Legal ve illegal) , Yayın Ekonomisi , Sponsorluk ve Spor finansman tekelleri aracılığı ile sporun aktörleri üzerinde kontrol sağlıyor.

SlaviaPrag -AEK v UEFA kararı ( CAS 98/200) ENIC adlı İngiliz yatırım şirketi 1997 yılında UEFA Kupa Galipleri Kupasında çeyrek finale yükselen 8 takımın üçünün ( AEK , Vicenza, Slavia Prag) hissedarı ve sahibiydi. Bu üç takım birbiriyle karşılaşmadan kupadan elendi, ancak bir tüzel ya da gerçek kişinin aynı turnuvada mücadele eden birden fazla takım üzerinde kontrole sahip olması tartışılmaya başlandı.

1998 yılında UEFA İcra Komitesi ; UEFA Kulüp Yarışmalarının Bütünlüğü ve Kulüplerin Bağımsızlığı kuralını uygulamaya koydu. Aynı gerçek ya da tüzel kişi tarafından birden fazla kulübü yönetme ya da birden fazla kulübün sportif performansını etkileyebilme konumunda olduğu her  durumda , UEFA önlem alma ya da müdahale etme hakkını saklı tutabilecekti. Bu konudaki kriterler de bir talimat ile duyuruldu.

Kuralın ilk uygulaması , UEFA 1998 yılında ENIC şirketinin kontrolündeki takımlardan ancak birinin UEFA kupasına katılabileceğine karar verdi. CAS; karar içeriğinin hukuka uygun olduğunu , bildirim bakımından usuli bir aykırılık bulunduğunu

2009 yılında önce, TFF Futbol Kulüpleri Tescil Talimatı değişti. ( Md 2009 yılında önce, TFF Futbol Kulüpleri Tescil Talimatı değişti. ( Md. 17 Kulüplerin Mülkiyeti ) Yine 2009 yılında TFF Statüsü kabul edildi. ( Md. 18 Kulüpleri ve TFF kapsamındaki birliklerin statüsü)

Türkiye Futbol Federasyonu Statüsü md. 18 md. 18/2: TFF üyesi kulüpler ve birlikler üyelikleri ile ilgili bütün kararlarını herhangi bir dış kurum veya kuruluştan bağımsız olarak kendileri alırlar. Bu zorunluluk, kurumsal yapılarına bakılmaksızın bu üyelerin hepsi için geçerlidir. md.18/3: Hiçbir gerçek veya tüzel kişi (holding şirketleri ve grup şirketleri de dahil) herhangi bir müsabaka veya turnuvanın dürüstlüğünün tehlikeye düşmesine neden olacak şekilde birden fazla kulübün veya grubun kontrolünü elinde bulunduramaz.

Ülkemizde E- Bilet uygulaması , seyir güvenliği amacından çok , bir bankanın taraftarlara ve kulüplere yönelik finansal bir projesidir. Bu proje; önce finansal , sonra idari ve sportif konularda, kulüplerin bağımsızlığını tehdit etmektedir.

Passolig: Sadece Seyir Güvenliği mi ? Finansal Kuruluş ( Passolig ) Banka ( Ç. Holding) TFF İhalesi ve Sözleşme ile 10 yıllık münhasırlık Sistem Entegratörü ( Teknik Altyapı) Konsorsiyum ( E.’in %99 hissesi: Ç. Holding) TFF İhalesi ve Sözleşme ile 5 yıl münhasırlık 36 Külübe Bilet Aracılık Hizmeti Sunulması Banka ( Ç. Holding) Kulüplerle imzalanan 5-10 yıllık münhasırlık içeren sözleşmeler Bankacılık Hizmetleri Pazarı ( Bireysel Portföy) Kart sahibi 2 milyon taraftara bankacılık hizmeti Bankacılık Hizmetleri Pazarı(Spor Finansmanı) Sisteme dahil olan kulüplere kredi verilmesi Stadyum Gelirleri Pazarlama Hizmeti Asset ( Banka iştiraki) Yeni stadyumu açılan kulüplerle sözleşme

+ Futbolcu Menejerliği ve Transfer Piyasası

Bursaspor tarafından TFF’na 16.03.2016 tarihinde gönderilen yazı

finansal yapı ve nakit akışını tamamen kontrol eden, Kulüplerin ekonomik bağımsızlığını tehdit eden; finansal yapı ve nakit akışını tamamen kontrol eden, stadyum pazarlama gelirlerinden komisyon alan, transfer işlemlerine, menajerlik ilişkilerine müdahale etmek isteyen , Yakın gelecekte idari ve sportif yönetime müdahale edebilecek , kulüplerin geleceklerini ipotek altına alan bir projeyle karşı karşıyayız.

PASSOLİG REKABET KURULU DOSYASI Passolig 6222 sayılı yasada Elektronik Kart olarak tanımlanan sistemin uygulamasıdır. Ancak uygulamada : Bir banka ve ödeme kartı olarak da yapılandırılan Mülkiyeti ve marka tescili hakkı finansal kuruluşa ( bankaya ) ait olan Üzerinde mastercard veya maestro logosu bulunan Çipli ve RFID sistemli bir elektronik karttır.

E-BİLET-PASSOLİG KRONOLOJİSİ 1.) 6222 sayılı Kanun : 14.04.2011 2.) Uygulama Yönetmeliği : 22.12.2012 3.) PASSOLİG : 14.04.2014 6222 sayılı Kanun Uygulama Yönetmeliği PASSOLİG

PASSOLİG NASIL DOĞDU TFF merkezi pazarlama faaliyeti yürüterek , iki ayrı ihale gerçekleştirdi. Finansal Kuruluş (FK) İhalesi : BANKA Merkezi Sistem Entegratörü ( MSE ) İhalesi : KONSORSUYUM

SİSTEM Sistem Elektronik kart/bilet ve geçiş sisteminin yanı sıra bir gözetim ve kayıt sistemi olarak da tasarlandı.

SİSTEM BİLEŞENLERİ

SİSTEM TASARIMI

PASSOLİG

HUKUKA AYKIRILIKLAR 6222 sayılı Kanun’da yer alan E-Bilet Hükümleri Anayasa md.20, İHAS’ md. 8., hükümlerine aykırı Davalarda Anayasaya aykırılık itirazı Uygulama Yönetmeliği E-Bilet Hükümleri 6222 s.k. ve yön. amaç md. lerine KVK ilkelerine aykırı Danıştay’da YD talepli İPTAL davası Passolig Uygulaması Tüketici Hukuku Bankacılık Mevz. Rekabet Hukuku aykırılıkları Tüketici Davaları BDDK’ya şikayet RK’na şikayet İhtirazi kayıt ihtarı

REKABET KURUMUNA ŞİKAYET Ülkemizde Rekabet Hukuku ; Mehaz: Topluluk Rekabet Hukuku 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 1994 yılında yürürlüğe girdi Bağımsız İdari Otorite niteliğindeki Rekabet Kurumu 1997 yılında kuruldu , 1998 yılında faaliyete geçti.

REKABET KURUMUNA ŞİKAYET Rekabet Hukuku’nun temel amacı , İKTİSADİ ETKİNLİĞİN ve TOPLUM MENFAATİNİN sağlanması 4054 sayılı Kanunun 1. maddesi yasanın amacını , 2. maddesi kapsamını, 4. maddesi (yasaklanan) Uyumlu eylem ve Anlaşmaları, 5. maddesi Muafiyet şartlarını, 6. maddesi Hakim Durumun Kötüye Kullanılmasını , 7. maddesi Birleşme ve devralmaları düzenlemektedir.

REKABET KURULU’NUN YETKİLERİ İhlale Son Verme Madde 9- Kurul, ihbar, şikâyet ya da Bakanlığın talebi üzerine veya resen bu Kanunun 4, 6 ve 7 nci maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine bu Kanunun Dördüncü kısmında belirtilen hükümler çerçevesinde, rekabetin tesisi ve ihlalden önceki durumun korunması için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışları kapsayan bir kararı bildirir. Meşru bir menfaati olan gerçek ve tüzel kişiler şikâyette bulunabilir. Kurul, birinci fıkraya göre bir karar almadan önce ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine ihlale ne şekilde son vereceklerine ilişkin görüşlerini yazılı olarak bildirir. Kurul, nihaî karara kadar ciddî ve telafi olunamayacak zararların ortaya çıkma ihtimalinin bulunduğu durumlarda, ihlalden önceki durumu koruyucu nitelikte ve nihaî kararın kapsamını aşmayacak şekilde geçici tedbirler alabilir. Kurulun Görev ve Yetkileri Madde 27- Kurulun görev ve yetkileri şunlardır: a) Bu Kanunda yasaklanan faaliyetler ve hukukî işlemler hakkında, başvuru üzerine veya resen inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak; bu Kanunda düzenlenen hükümlerin ihlal edildiğinin tespit edilmesi üzerine, bu ihlallere son verilmesi için gerekli tedbirleri alıp bundan sorumlu olanlara idarî para cezaları uygulamak,

ŞİKAYET BAŞVURUSU Pazarın diğer teşebbüslere KAPATILDIĞI, Teknik altyapı ve finansal sistemin AYNI şirketler grubuna ihale edildiği, AYRIMCILIK ve BAĞLAMA uygulamaları ile hakim durumun kötüye kullanıldığı Uzun süreli MÜNHASIRLIK veren sözleşmelerin ihlal yarattığı, İddiasıyla soruşturma açılması talep edildi.

ÖN ARAŞTIRMA 4054 sayılı yasa 40. madde uyarınca ÖN ARAŞTIRMA başlatıldı. ÖN ARAŞTIRMA sonucunda : TFF ile ilgili banka ve konsorsiyum arasında yapılan sözleşmelerin 4. madde kapsamında olduğuna, Sözleşemelere 5. madde uyarınca 2016-2017 futbol sezonu bitimine kadar BİREYSEL MUAFİYET tanınmasına, 6. maddenin ihlal edilmediğine, Soruşturma açılmasına gerek olmadığına, Şikayetin reddine oy çokluğu ile karar verildi.

ELDE EDİLEN BULGULAR Ön araştırmada çok önemli bulgulara ulaşıldığı anlaşılıyor ; Şikayet ve ön araştırma konusunun üç farklı pazarı etkilediği, TFF’nun ilgili uygulamalar kapsamında bir TEŞEBBÜS gibi hareket ettiği, 10 yıl MÜNHASIRLIK sağlayan sözleşmenin 4. madde kapsamında olduğu, Taraflar arasındaki sözleşmenin 6.2. maddesi ile TFF’nin Bankaya mühnhasırlık taahhüdü verdiği Bankanın , elektronik kart ve aracılık hizmetleri pazarında HAKİM DURUMDA OLDUĞU, Bazı uygulamalar bakımından BAĞLAMA değerlendirmesinin yapılabileceği,

KARARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

KARARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 1. BU KADAR FAZLA, CİDDİ VE ÖNEMLİ BULGU VARKEN SORUŞTURMA AÇILMAMASI REKABET HUKUKUNUN AMACINA AYKIRI Emsal Danıştay 13. Daire 25.11.2014 tarih , 2011/147 E. 2014/3741 K. ‘’..rekabet kurallarının ihlal edildiğine ilişkin iddialar açıklığa kavuşmadan soruşturma açılmaması yönünde alınan kararın rekabetin korunması amacına hizmet etmeyeceği... ‘’

BİREYSEL MUAFİYET DEĞERLENDİRMESİ 2. KARARDA YAPILAN BİREYSEL MUAFİYET DEĞERLENDİRMESİ 4054 SAYILI YASA SİSTEMİNE VE 5. MADDEYE AYKIRI Uygulamanın soruşturmaya tabi tutulmaması çelişkili , Muafiyet verilmesi için gerekli olan ve 5. maddede yer alan 4 şartın birden aranmaması kanuna aykırı ,

BİREYSEL MUAFİYET 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinde teşebbüsler arasındaki doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan ya da bu etkiyi doğurabilecek nitelikte her türlü anlaşma ve uyumlu eylem yasaklanmaktadır. Diğer taraftan bazı anlaşmalar rekabeti sınırlayıcı yönü bulunmakla birlikte, bu etkinin ötesinde iktisadi etkinlik/fayda da yaratabilmektedir. Rekabetin artışı yönünde net etki gösteren bu tür anlaşmaların kurulabilmesini teminen rekabet hukukunda muafiyet rejimi öngörülmektedir. Rekabet Kurulu, yasak kapsamına girebilecek türden anlaşma, karar ya da uygulamaları değerlendirerek, yarattıkları ekonomik/teknolojik gelişme tüketiciye olumlu yansıyan ve rekabeti önemli ölçüde sınırlayıcı etkisi bulunmayan ilişkilere muafiyet tanıyabilmektedir.

BİREYSEL MUAFİYET ŞARTLARI Muafiyet verilmesi şartları GERÇEKLEŞMEDİ: (a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması, (b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması, (c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması, (d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan fazla sınırlanmaması.”

EMSAL BİLETİX KARARI Kurul’un Muafiyet değerlendirmesi eski kararlarıyla da çelişiyor. 2012 tarihli BİLETİX kararında: Bir yılı aşan münhasır anlaşmaların, BİLETİX ile çalışan kulüplerin sözleşme süresi içerisinde anlaşmadan çıkarak rakip teşebbüslerle çalışma imkânını ortadan kaldırdığından, pazarı potansiyel olarak rakiplere kapatma riski ortaya çıkmaktadır Tek bir teşebbüsün faaliyet gösterdiği ve çeşitli pazara girişi engelleri ile çevrelenmiş bir pazarda bir yıldan daha uzun süreli münhasırlık öngören sözleşme hükümlerinin inceleme konusu hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmeler ortaya çıkarması muhtemel görülmemektedir. Dolayısıyla inceleme konusu sözleşme hükümlerinin 4054 sayılı Kanunun 5. maddesi çerçevesinde bireysel muafiyetten yararlanmasının yerinde olmayacağı kanaatine ulaşılmıştır.

HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI 3.) 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi bir veya birden fazla teşebbüsün mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu kötüye kullanmasını yasaklamaktadır. Bu düzenleme ile bulunduğu piyasada rakipleri ve müşterilerinden bağımsız hareket ederek fiyat, arz, üretim ve dağıtım miktarı gibi ekonomik parametreleri belirleme gücünü haiz bir veya birden fazla teşebbüsün sahip oldukları bu gücü rekabeti sınırlamak amacıyla, kullanması yasaklanmakta, böylelikle piyasalarda rekabetçi olmayan uygulamalarla oluşacak bir tekelleşmenin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. 

HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI Başvuruda yer alan iddialar ile ön araştırma sonucu elde edilen bulgular; 6. maddenin 2. fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerinde yer alan kötüye kullanma hallerinin gerçekleştiğine dair ciddi şüpheler uyandırmasına karşın, konu soruşturmaya tabi kılınmadı.

HAKİM DURUMUN KÖTÜYE KULLANILMASI 4.) İhale ve TFF ile yapılan sözleşmeyle E-Bilet pazarında hakim duruma gelen teşebbüs, diğer bir pazar olan futbol müsabaka biletlerine erişim pazarında da FİİLİ MÜNHASIRLIK yaratmıştır. TFF Süperlig ve TFF 1. Lig'de mücadele eden 36 kulübün istisnasız hepsiyle, aracılık hizmetine ilişkin münhasırlık şartı taşıyan sözleşmeler imzalayan ilgili teşebbüs, rakiplerinin pazara girişini ve daha doğrusu pazarda kalabilmesini engellemeye yönelik eylemler ile hakim durumunu kötüye kullanmıştır. 4054 sayılı Kanun'un 6 maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendine aykırı

AYRIMCILIK VE BAĞLAMA UYGULAMASI Ayrımcılık ve bağlama uygulamaları ile gerçekleşen hakim durumu kötüye kullanma hallerine ilişkin karardaki açıklamalar tatmin edici değil. (Beşiktaş –Arsenal maçı bilet fiyatlandırması) Ayrımcılık : eşit durumdaki alıcılara uygulanan farklı koşullar söz konusu Bağlama : passolig kartı ile bankacılık hizmetleri pazarı arasında bağlama yapılmış, hizmet alma zorunluluğu var

SONUÇ PASSOLİG UYGULAMASI , KURULUŞU VE İŞLEYİŞİ İLE ETKİLEDİĞİ PAZARLAR BAKIMINDAN, 4054 SAYILI RKHK 4. ve 6. MADDELERİ BAKIMINDAN REKABET İHLALLERİ YARATMAKTADIR.

Neden Sınırlanıyor