ADJECTIVES İsimleri niteleyen kelimelere sıfat ( adjective ) denir. - a beautiful house - güzel bir ev - the fast car - hızlı araba Bu cümlelerde picture ( resim ) ve horse ( at ) kelimeleri isimdir. Beautiful ( güzel ) ve fast ( hızlı ) kelimeleri ise sıfattır. Yani beautiful kelimesi house kelimesini, fast kelimesi ise car kelimesini nitelemektedir.
Ancak sıfatları öğrenmeden önce İngilizcede sıfatların cümle içinde genellikle belirli bir sıra dâhilinde yer aldıklarını bilmemiz gerekir. Aşağıdaki tablodan bu konuda gerekli olabilecek sıralama bilgisini edinebiliriz. Sırasıyla ilk olarak: General opinion Genel fikir (Betimlenen hakkında genel kabul görmüş sıfatlar) Specific opinion Özel fikir (Betimlenen hakkında betimleyenin kendi fikrini (belirten sıfatlar) Size Boyut,ölçü (Betimlenenin boyutsal özellikleri) Shape Şekil (Betimlenenin biçimsel özellikleri) Age Yaş Colour Renk Nationality Milliyet, ulus Material Madde (Betimlenenin neyden yapıldığı) belirtebiliriz.
Appearance - Görünüş (kişi veya nesnenin dış görünüşü için kullanılabilecek sıfatlar) Adorable Çok sevimli, tapılası Adventurous Maceracı, gözü pek Aggressive Sinirli Attractive Çekici Average Orta, fena değil, sıradan Beautiful Güzel Bright Parlak Clean Temiz Clear Sade Colourful Renkli Crowded Kalabalık Cute Şirin, şeker Dark Karanlık
Condition - Durum (kişi veya nesnenin içinde bulunduğu durumlar ve ortamlar için kullanılabilecek sıfatlar) Alive Canlı Bad Kötü Beautiful Hoş, güzel Breakable Kırılabilir Busy Yoğun Careful Dikkatli Cautious Temkinli Clever Akıllı Clumsy Sakar Concerned Endişeli Crazy Çılgın Curious Meraklı Dead Ölü, cansız
Bad Feelings - Olumsuz duygular Angry Kızgın Annoyed Sinirlenmiş, öfkeli Anxious Kaygılı, huzursuz Arrogant Kibirli, burnu büyük Ashamed Utanmış Awful Berbat, çok kötü Bad Kötü Bewildered Sersemlemiş, çok şaşkın Black Koyu, kara, siyah Bored Sıkkın, sıkılmış Clumsy Sakar Combative Hırçın
Agreeable Makbul, hoş, tatlı Amused Memnun, hoşnut, eğlenmiş Good Feelings - Olumlu duygular Agreeable Makbul, hoş, tatlı Amused Memnun, hoşnut, eğlenmiş Brave Cesur Calm Sakin Charming Büyüleyici Cheerful Neşeli Comfortable Rahat Cooperative Yardımsever, işbirliği yapan Courageous Gözü pek, cesur Delightful Nefis Determined Kararlı, azimli Eager İstekli Elated Kıvançlı, coşkulu Enchanting Büyüleyici, mest eden
Shape - Şekil ile ilgili sıfatlar Broad Geniş Chubby Tombul, tombik Crooked Kıvrımlı çarpık, eğri Curved Kavisli, kıvrık Deep Derin Flat Düz High Yüksek Hollow Çukur, oyuk (çukur gözlü) Low Alçak Narrow Dar Round Yuvarlak
Size - Boyut Big Büyük Colossal Dev gibi, iri kıyım Gigantic Devasa Great İri, kocaman Huge Cüsseli, çok büyük Immense Muazzam, ucu bucağı olmayan Large Büyük, geniş, iri Little Küçük, ufak Mammoth Devasa, fil gibi
Sound - Ses Cooing Ötüşme, cıvıldama Deafening Sağır edici Harsh Kulak tırmalayan, şiddetli High-pitched Çok tiz Hissing Tıslama Hushed Bastırılmış, susturulmuş Husky Kısık, derin ve etkileyici (ses) Loud Yüksek Melodic Ezgisel, ahenkli, melodik Moaning İnleme Mute Dilsiz, sessiz Noisy Gürültülü
Time - Zaman Ancient Antik, çok eski Brief Kısa Early Erken Fast Hızlı Late Geç Long Uzun Modern Çağdaş Old Eski Old-fashioned Çağdışı Quick Çabuk Rapid Hızlı, tez
Taste / touch - Tat Bitter Acı Delicious Lezzetli Fresh Taze Juicy Sulu Ripe Ergin, olgun (meyve) Rotten Çürümüş Salty Tuzlu Sour Ekşi Spicy Baharatlı Stale Bayat
Touch - His, dokunma Boiling Çok sıcak, kaynar Breezy Rüzgârlı, esintili Broken Kırık Bumpy Tümsekli, çıktılı, yamru yumru Chilly Üşütücü Cold Soğuk Cool Serin Creepy Ürpertici Crooked Eğri büğrü, deforme, düz olmayan Cuddly Sevimli, yumuşak, kucaklanası Curly Kıvırcık, kıvır kıvır
Quantity - Nicelik Abundant Bol, gereğinde fazla çok Empty Boş Few Az, kıt, Heavy Ağır Light Hafif Many Çok Numerous Çok sayıda, bir hayli Substantial Azımsanmayacak kadar (sayıda)
► Zamirler ismin yerine kullanılan kelimeler oldukları için sıfatlar tarafından nitelenebilirler. - He is strong, handsome, rich and humble. (Güçlü, yakışıklı, zengin ve alçak gönüllüdür.) - They are old but excellent. (Eski fakat ve mükemmeldirler.) Bu cümlelerde sıfatlar zamirleri nitelemektedirler.
► Türkçede olduğu gibi İngilizcede de sıfatlar, niteledikleri isimlerden önce gelirler. Tekil, çoğul farketmez. - a good man - iyi bir adam - good men - iyi adamlar - a beautiful rose - güzel bir gül
► Bir isimden önce birden fazla sıfat gelebilir ► Bir isimden önce birden fazla sıfat gelebilir. Sıfatların araları virgül ile ayrılabilir veya virgülsüz de yazılabilir. - a big fat man - büyük şişman bir adam - the thin, tall woman - uzun, ince kadın
► Renk bildiren iki sıfat arka arkaya geldiği zaman aralarına “and” konur. İkiden fazla renk arka arkaya gelince son iki rengin arasına and konur. - the yellow and red uniform - Sarı kırmızı üniforma - a white, blue and green tent. - beyaz, mavi ve yeşil ( karışımı ) çadır
► Bir isimden önce birden fazla nitelik sıfatı gelmesi icab ettiği zaman, her zaman olmasa da çoğunlukla dikkat edilen bir sıra vardır. Genel nitelikler özel niteliklerden önce gelir. Aşağıda belirtilen sıra takip edilir, ama bu istisnası olmayan kesin bir kural değildir. Bazen sıralama değişebilir. Genel mana + büyüklük, küçüklük + yaş, eskilik, yenilik + renk + ait olduğu belde + neden yapıldığı a beautiful large brand - new yellow British golden spoon. ( güzel, büyük, yepyeni, sarı, İngiliz yapısı, altın bir kaşık ) - an old Turkish woman - Yaşlı bir Türk kadını - a nice woolen sweater - Güzel bir yün kazak
► Sıfatlar genel olarak isimleri nitelemekle beraber bazen fiilleri de nitelerler. Bu fiiller sınırlıdır : be / get / become / seem / appear / look / smell / sound / taste / feel. - Be quiet. Don't be noisy. (Sessiz ol. Gürültücü olma.) - The cat is getting wet in the rain. (Kedi yağmurda ıslanıyor.) - Last night he became ill. (Dün gece hasta oldu.) - Your coffee tastes wonderful. (Kahvenizin mükemmel lezzeti var. ) - The fish smells bad. (Bu balık kötü kokuyor.) - You look happy today. (Bugün mutlu görünüyorsun.)
► İngilizcede sıfatların çoğu hem isimlerden önce gelip sıfat tamlaması yaparlar hem de be, seem, look gibi fiillerden sonra yüklem olarak gelirler. - a fat man - şişman bir adam - The man is fat. - Adam şişmandır. - easy questions - kolay sorular - The questions are easy. - Sorular kolaydır. - a sad boy. - üzgün bir çocuk - The boy looks sad. - Çocuk üzgün görünüyor.
Predicative Adjectives ► Bazı sıfatlar ise sadece predicative ( yüklem ) olarak kullanılırlar. Bu sıfatları isimlerin önüne getiremeyiz. Bu sıfatlardan en çok kullanılanları şunlardır. asleep, awake, alike, afraid, alive, alone, ashamed, glad, pleased, sorry, upset etc. - The man is asleep. ( Adam uykuda ) diyebiliriz. Ama asleep man diyemeyiz.
The boy was afraid at home. (Çocuk evde korkmuştu.) The afraid boy was at home.
The girl was aghast after the accident The girl was aghast after the accident. (Kazadan sonra kızın ödü kopmuştu.) The aghast girl was alone.
Attributive Adjectives ► Bir de bunların tam tersi olarak yani attributive ( niteleyici ) olarak kullanılan ancak predicative ( yüklem ) olarak kullanılamayan sıfatlar vardır. Bunlar şu sıfatlardır. chief, main, principal, sheer, utter, mere, only, sole, total - His shoop is on the main street. ( Onun dükkanı ana caddededir ) diyebiliriz. Ama “The street is main” diyemeyiz.
It's outright reasonable. (Tamamen mantıklı.) That reasonable is outright.
He is a mere man. (O, saf bir adam.) The man is mere.
The entire class was marked absent. (Tüm sınıf yok yazıldı.) The class which was marked was entire.
Niteleme Sıfatları 1) Niteleme Sıfatları varlıkların renklerini, biçimlerini, durumlarını gösterirler. a little bird küçük bir kuş a red apple kırmızı bir elma a large room geniş bir oda Belirtme Sıfatları 2) Belirtme Sıfatları dört çeşittir. Varlıkların niceliklerini bildirirler. Little Küçük Red Kırmızı Large Geniş
İşaret Sıfatları Sayı Sıfatları Two books İki kitap This man Bu adam That duck Şu ördek These ducks Bu ördekler Those pencils Şu kalemler Sayı Sıfatları Two books İki kitap Second class İkinci sınıf First examination Birinci sınav This Bu That Şu These Bunlar Those Şunlar
Belgisiz Sıfatlar (Belirsiz Sıfatlar) Everybody Herkes Everywhere Her yer Anybody Herhangi bir kimse Someone Herhangi biri Some books Bazı kitaplar Soru Sıfatları Which book? Hangi kitap? How many books? Kaç tane kitap? How much money?Ne kadar para? At what time? Ne zaman? Every Her Any Hiç Some Bazı Which Hangi What Ne How many Kaç tane How much Ne kadar
İyelik Sıfatları Bu sıfatlar bir şeyin birisine ait olduğunu bildirirler. My book It's tail Benim kitabım Onun kuyruğu Your father Our mother Senin baban Bizim annemiz His money Your house Onun parası Sizin eviniz Her cat Their car Onun kedisi Onların otomobili
Sıfatların Dereceleri İngilizcede niteleme sıfatları düzenli ve düzensiz olarak, yani kurallı veya kuralsız olarak iki şekilde derecelendirilebilir. Düzenli olanları daha ileri derecelendirebilmek için normal sıfatların sonuna er getirilir. En ileri dereceler içinse normal sıfatların sonuna est, ve başına da mutlaka the getirilir. Normal Daha İleri Derecede En İleri Derecede Long Uzun Longer Daha uzun The longest En uzun Rich Zengin Richer Daha zengin The richest En zengin Hot Sıcak Hotter Daha sıcak The hottest En sıcak Big Büyük Bigger Daha büyük The biggest En büyük High Yüksek Higher Daha The highest En yüksek
İki heceden daha uzun olan sıfatları daha ileri dereceye çevirmek için başına more edatı getirilir. En ileri dereceye çevirmek için ise sıfatın başına the most edatı getirilir. more beautiful - daha güzel the most beautiful - en güzel İleri ve en ileri dereceye çevrilirken belirli bir kurala bağlı olmayan yani düzensiz şekilde değişen sıfatları: Good - iyi better - daha iyi the best - en iyi Bad - kötü worse - daha kötü the worst - en kötü Much - fazla more - daha fazla the most - en fazla Many - fazla more - daha fazla the most - en fazla Little - az less - daha az the least - en az
NOT: Bir veya herhangi bir anlamına kullanılan a veya an hiçbir zaman sıfatlarla ismin arasına giremez. Yani Türkçedeki gibi, iyi bir adam good a man olamaz, iyi bir adam demek istenirse, mutlaka, a good man iyi bir adam a beautiful girl güzel bir kız an historical building tarihi bir bina, denmesi gerekir. Sıfatlar isim cümlelerinde direct object (nesne) olarak tek başına da bulunabilirler. Bu durumda bir isimle birleşip, sıfat tamlaması olarak kullanılmaları gerekmez. Ali is clever. The coat is wet This river is deep. Ali akıllıdır. Palto ıslaktır. Bu nehir derindir.