Bakteri- Virus- Mantar MİKROORGANİZMA MİKROBİYOLOJİ Bakteri- Virus- Mantar
Saprofitik... Patojenik mikroorganizma HASTALIK İNFEKSİYON Saprofitik... Patojenik mikroorganizma Patojenite- Virulens
İnceleme örneği **
Svab Petri kutusu
BAKTERİOSKOPİ
BESİYERİ Sıvı besiyeri, Katı besiyeri, Yarı katı besiyeri. .......
Ekim
ÖZE
ETÜV İnkubasyon süresi
Besiyeri KÜLTÜR KOLONİ
Karışık kültür Saf kültür İzolasyon İdentifikasyon
SPOR
EPİZOOTİYOLOJİ Portör Rezervuar Morbidite 3/8 x100 Mortalite 1/8 x100 Letalite 3/8 x100 1/8 x100 1/3 x100
STERİLİZASYON
STERİLİZASYON Herhangi bir maddenin ya da cismin birlikte bulunduğu TÜM MİKROORGANİZMALARIN her türlü canlı ve aktif yaşam formlarından arındırılması
1- ISI İLE STERİLİZASYON Buharla sterilizasyon Sıcak su ile sterilizasyon Nemli ısı ile sterilizasyon Kuru sıcak hava ile sterilizasyon Yakma ve alev ile sterilizasyon 2- SÜZME (FİLTRASYON) İLE STERİLİZASYON 3-IŞINLAMA İLE STERİLİZASYON 4- KİMYASAL MADDELERLE STERİLİZASYON 5- ETİLEN OKSİT GAZI İLE STERİLİZASYON
ISI İLE STERİLİZASYON Hücre proteinlerini koagule ederek etki eder Isı derecesi Isının etki zamanı Ortamdaki nem derecesi Mikroorganizmaların içerisindeki su miktarı pH Ozmotik basınç Ortamda nem olması, mikroorganizma içerisinde %50 oranında su bulunması pH derecesinin nötrden uzaklaşıp asit veya alkaliye kayması, ısı ile sterilizasyonu olumlu yönde etkiler.
1A- Nemli ısı ile sterilizasyon a) Buharla sterilizasyon * Basınçlı buharla sterilizasyon ** Basınçsız buharla sterilizasyon OTOKLAV 121 °C, 15 dakika… KOCH KAZANI *** Akım halindeki buharla sterilizasyon UHT ultra high temperature
b) Sıcak su ile sterilizasyon * Kaynatma ile sterilizasyon 100 °C – 30 dakika ** Tindalizasyon sıvı maddelerin belli bir ısı derecesinde aşamalı olarak ısıtarak birkaç günde sterilizasyonu 60 °C de, günde 1 saat 3 gün üstüste
1B- Kuru Sıcak hava ile sterilizasyon 1A- Nemli ısı ile sterilizasyon 1B- Kuru Sıcak hava ile sterilizasyon Nem yok……. süre daha uzun PASTEUR FIRINI 175 °C … 1 saat 165 °C ….. 2 saat 150 °C ….3 saat
1C- YAKMA ve ALEVLE STERİLİZASYON 1A- Nemli ısı ile sterilizasyon 1B- Kuru Sıcak hava ile sterilizasyon 1C- YAKMA ve ALEVLE STERİLİZASYON
2- SÜZME (FİLTRASYON) İLE STERİLİZASYON
Filtrasyon ile sterilizasyon Sıvılar ve gazlar filtrasyonla mikroplardan arındırılabilirler - Çok hassas çalışma ve üretim ortamlarının havası, belirli por aralıklarına sahip HEPA veya ULPA (High/Ultra efficiency particulate air filters) filtrelerle temizlenir
-Serumlar, vitaminler, antibiyotikler ve bazı besiyerleri gibi ısı ve kimyasallardan etkilenen maddeler filtrasyonla steril edilebilirler
3- IŞINLAMA İLE STERİLİZASYON (Radyasyon ile sterilizasyon) * İyonize olmayan ışınlar; Utraviyole ışınları 240-280 nm dalga boyu yüzey dezenfeksiyonu ** İyonize olan ışınlar; **Penetran özellikte X ışınları Gama ışınları yüksek penetrasyon özelliği, tıbbi malzemeler (Protez, sentetik kalp kapakçıkları ve cerrahi malzeme)
4- KİMYASAL MADDELER İLE STERİLİZASYON = DEZENFEKSİYON Bir cismin ya da maddenin hastalandırıcı nitelikteki mikroorganizmalardan arındırılması Bakteri membranının fonksiyonunu bozarlar, proteinleri denatüre ederler, enzim aktivitesini bozarlar, nükleer sistemi bozarlar
Dezenfektan maddenin konsantrasyonu: etkisi konsantrasyonla doğru orantılı olarak artmaktadır. Etki süresi: Dezenfektan veya kimyasal maddenin mikroorganizmalar üzerine etkili olabilmesi için belirli bir süre geçmesi gerekir. Etki süresi uygulanan kimyasal maddeye ve uygulandığı ortam şartlarına göre değişir. Isı: Isı arttıkça dezenfektan maddenin etkisi de buna paralel olarak artar. pH: Ortamın pH'sı ne kadar nötrden uzak olursa etki o denli artar. Organik maddeler: Ortamda bulunan organik maddeler dezenfeksiyon işlemini olumsuz yönde etkiler. Mikroorganizmaya bağlı etkiler: Mikroorganizmanın cins ve türleri ile, bulunduğu yaşam evresine dezenfektan maddelerin etkisi değişiktir. Örnek olarak sporlar bakterilerin üreyen şekillerine göre dezenfektan maddelere karşı oldukça dirençlidir. Ayrıca bakterilerin üreme fazları, sayıları ve diğer özel yapıların varlığı etkilidirler.
5- ETİLEN OKSİT GAZI İLE STERİLİZASYON Toksik ve patlayıcı özellikte bir gaz Isıya duyarlı ekipmanların sterilizasyonunda tercih edilmekte Özel cihazlar gerekli Kalıtıları doku hasarına neden olur ; sterilizasyondan sonrası havalandırılma
STERİLİZASYONUN DENETLENMESİ * Cihazların kontrolü ** Kimyasal indikatörler (Brown tüpleri, Otoklav bandları, Bowie-Dick şeritleri....) *** Biyolojik (bakteriyolojik) indikatörler (Bacillus stearothermophilus, B. subtilis, B. pumilis, ....) Rutin olarak hazırlanan besiyerlerinden ve eriyiklerden rastgele kontrol..