AŞI NEDİR Verildikleri canlıda immun sistemi uyararak vucudu hastalıklara karşı aktif bağışık hale getiren maddelerdir.

TARİHÇE Aşı hazırlama işlemi ilk defa 19. yy da geliştirilmiş olmasına rağmen, eski çağlardan bu yana aşılama esaslı bazı uygulamalar uygulanmıştır. .

TARİHÇE Aşılama ilgili ilk uygulamalar (MÖ590) çiçek vakalarının gözlemlenmesine dayalı olarak başlatılmıştır. Çiçek vakalarından kurtulanların bir daha hasta olmamaları gözlemi aşılama ilgili ilk çalışmaları getirmiştir. Gözleme dayalı bu çalışmaların sonucundan, çiçek vakalarından toplanan kabuk materyallerinin kurutulup, ince toz haline getirilmesi ve bir tören ile çocuklara fildişi tüpler yardımıyla burun deliklerinden çektirilmesi şeklinde uygulanmıştır. Bu törenden birkaç gün sonra hafif hastalık belirtisi gösteren çocuklar bir daha enfekte olmamışlardır.

Ramses V (died 1157 BCE)  mumyalanmış kafa muhtemelen insan çiçeğinden ölmüş

kurutulmuş çiçek lezyonlarının inhalasyonu

İnsan çiçeği lezyonları

SMALLPOX Vaccination WHO ( 1967 - 1977 ) Last naturally acquired case SOMALIA 1977 1978 last death Global eradication 1979

The last known person in the world to have a natural case of smallpox The last known person in the world to have a natural case of smallpox. Variola minor in 23-year-old Ali Maow Maalin, Merka, Somalia CDC

TARİHÇE Bilimsel ilk çalışma yine çiçek vakasına yöneliktir. Sığır çiçeği enfeksiyonlu sığırlarla temasta olan insanın insan çiçeğinden korundukları gözlemine dayanarak, Edward Jenner, 1796 yılında inek çiçeği vezikül sıvılarını insanlara vererek enfeksiyona karşı korumuştur.

E.Jenner bir çocuğa aşı yaparken

TARİHÇE Daha sonra Pasteur (1885). , tavşan sinir sisteminde ürettiği kuduz virusu ile aşı geliştirmiştir. Bu aşı kuduz köpek tarafından ısırılan bir insana uygulanmış. Bu modifiye aşı hazırlamaya yönelik ilk çalışma olma niteliğindedir 1892….kolera (Laffnile) 1896….tifo (Wright) 1923…difteri (Ramon ve Guerin)

Bazı viral aşıların geliştirilme tarihleri 18 yy. 1796 First vaccine for smallpox, first vaccine for any disease 19 yy. 1882 First vaccine for rabies 20 yy. 1932 First vaccine for yellow fever 1945 First vaccine for influenza 1952 First vaccine for polio 1954 First vaccine for Japanese encephalitis 1957 First vaccine for adenovirus-4 and 7 1962 First oral polio vaccine 1964 First vaccine for measles 1967 First vaccine for mumps 1970 First vaccine for rubella 1974 First vaccine for chicken pox 1977 First vaccine for pneumonia 1978 First vaccine for meningitis 1981 First vaccine for hepatitis B 1992 First vaccine for hepatitis A 1998 First vaccine for rotavirus

TARİHCE Önceleri sıklıkla doğal enfeksiyonlardan sağlanan materyaller ile aşılamalar ve takiben deneme hayvanı modelleri kullanılmıştır. Takiben ETY virus üretimi için kullanılabilirliği anlaşılmış ve aşı üretiminde kullanılmıştır. (kuduz aşıları örnektir) Virusların doku kültüründe üretilebilmelerinin sağlanması Bağışıklığa ilgili bilgilerin de bu süreçte önemli ölçüde öğrenilmiş olması, sonucunda, doku kültüründe aşı hazırlama çalışmaları önemsenmiş ve birçok viral aşı üretilmiştir. Sonraki yıllarda moleküler çalışmalar kullanılarak hazırlanan biyoteknolojik aşılar (rekombinant aşı, DNA aşısı ,vb), bugün birçok hastalığın kontrol ve eradikasyonu çalışmalarının önemli ayağını oluşturmaktadır.

Viral hastalıkların kontrol ve eradikasyonunda farklı yöntemler kullanılır. Kesim Hijyen Karantina İmmunizasyon (Aşı uygulamaları)

BAGIŞIKLIK Aktif Bağışıklık Pasif Bağışıklık

Aktif bağışıklık İnsan ve hayvanların antijen ile karşılaşmaları sonrasında kendi immun sistemlerinin faaliyeti sonucu oluşan bağışıklıktır. Doğal aktif bağışıklık (Doğal enfeksiyon) Yapay aktif bağışıklık (Aşılama)

Pasif Bağışıklık Bir başka organizma tarafından salgılanan antikorların aktarılması 1. Maternal bağışıklık (antikorların transplasental ya da kolostrum/sütle aktarımı) II. Hiperimmun serum uygulamaları

VİRUS Viruslar biyolojik organizmalarda hücreyi enfekte eden, submikroskobikmikroorganizmadır. Virusların kendileri hücresel organelleri olmadığından, ancak canlı hücrelerin metabolik faaliyetlerini kullanarak üreyebilirler.. Viruslar DNA yada RNA içerir. Tek yada çift iplikçikli, sirküler ya da çoğunlukla linear yapıdadır Nükleik asit fiziksel, kimyasal ve enzimatik etkilerden protein kat (kapsit) tarafından korunur.. Birçok virus zar içerir. Zarlı viruslar üzerindeki «spike» denilen yapılar antijenik determinantları içerir. Virusun dış yüzeyi konakçı hücrenin seçiminden sorumludur. ( Virus-konakçı ilişkisi). Dış yüzeydeki viral proteinler konakçı reseptör moleküllerine bağlanır.

AŞI, Sözkonusu (aşılama yapılan) mikroorganizma ile karşılaşma sonrasında, hızlı bir şekilde sekonder bağışıklık geliştirilmesi, klinik hastalığın oluşumu/şiddetinin azaltılmasını sağlar. Bu durum, aşılama sonrasında bellek T ve B hücrelerinin gelişini ve nötralize edici antikorun oluşumuna bağlıdır.

İyi bir aşının kriterleri 1. Hedef patojen için uygun immun cevap oluşturma yeteneğinin varlığı Tuberculosis – hücreye bağlı cevapcell mediated response Birçok bakteri ve viral enfeksiyon – antikor oluşumu 2. Uzun süreli koruma İdeali ömür boyu koruma 3. Güvenilirliği     Aşı hastalığa neden olmamalı 4. Stabilite     İmmunitesinin devamlılığı (raf ömrü) 5. Ucuz olması

Canlı veya inaktif mikroorganizmalar (virus, bakteri,parazit) Bunların komponentleri (n.a,protein), Metabolik ürünleri (Toksin), olabilir.

AŞILAR Konvansiyonel Aşılar - Canlı Aşılar - İnaktive Aşılar Biyoteknolojik Aşılar (Bazı moleküler teknikler kullanılarak hazırlanan aşılardır)

Biyoteknolojik Aşılar 1. İleri Teknikler ile Hazırlanan Aşılar - Sentetik peptid aşılar - Antiidiotip antikor aşıları - Subünit aşılar 2. Genetik Mühendisliği ile hazırlanan Aşılar - Mutant Aşılar- -Marker Aşılar - Sunünit Aşılar - Rekombinant Virus Aşıları

CANLI AŞILAR ( Aktif aşılar, attenüe aşılar) Attenüasyon: Doğal attenüasyon: Doğal türde pasajlar ile attenüasyon Suni attenüasyon: ETY, doku kültürü yada deneme hayvanı pasajları *Suni attenüasyon geriye mutasyonla virulens kazanma olasılığı daha yüksektir.

Suni attenüasyon

CANLI AŞI ETKENi Canlıdır Attenüedir (Doğal yada suni yolla attenüasyon) Aşı materyalinde virus yapısal olarak bütündür. İstenilen konsantrasyonda virus içerir. Verildikleri canlıda ürer, yayılır ve immun sistemi (lenfoid ve myeloid hücreler) uyarır.

İNAKTİF AŞI ETKENİ İnaktiftir (Fiziksel yada kimyasal yolla). Aşı materyalinde virus yapısal olarak bütündür. İstenilen konsantrasyonda virus içerir. Verildikleri canlıda üremez, immun sistemi (lenfoid ve myeloid hücreler) uyarır.

CANLI VE İNAKTİF AŞILARIN KARŞILAŞTIRILMASI Parametre Canlı aşı İnaktif aşı - Uygulama yolu ……..doğal enf modeli yada enjeksiyon ………….. enjeksiyon -Antijen dozu ……….. düşük …………………………… yüksek -Fiyat………………………. Düşük…………………. …………… Yüksek -Doz sayısı………………. Tek*…………………….. Çok -Adjuvant……………….. Hayır…………………….. Evet - Bağışıklık süresi….. Uzun………………………. Kısa - Antikor durumu………….. IgG,IgA……………………………… …..IgG -Hücresel Yanıt…………….. Var………………………………………...Yetersiz -Isı Duyarlığı …………………. Var…………………………… ……….Yok - İnterferenz………………….. Bazen……………………………………Yok -Gebelerde risk………………..Bazen……………………………….........Yok -Virulenz kazanma…………..bazen ……………………………………....Yok - Hastalık oluşturma**………..evet……………………………………….Hayır *Bazen iki doz gerekebilir. **İmmunyetmezliği olanlarda

Adjuvant: Spesifik antijenler ile birlikte kullanıldıklarında, antijene immun cevabı artıran maddelerdir. İnaktive ve bazı purifiye antijen aşılarında kullanılırlar. Yaygın kullanımı olan adjuvantlar Aliminyum tuzları Kullanımı güvenli ve etkilidir. İyi düzeyde antikor oluşumunu uyarırlar, düşük hücresel immunite oluştururlar 2. Lipozom ve Immunostimulating kompleksler (ISCOMS) 3. Komple Freunds adjuvant: yağ ve su içinde Micobakteria emülsiyonudur. Toksik değildir. İyi düzeyde hücreye bağlı immun cevap oluşturur. 4. Incomplete Freund's adjuvant : Mycobacteria içermez. 5. Muramyl di-peptide Derived from Mycobacterial cell wall. 6. Cytokines IL-2, IL-12 and Interferon-gamma. Possible modes of action: Dokuda antijeni yakalayarak, dendrik hücreler ile T ve B lenfositlere maksimal uyarımı sağlar. Sitokin salınımını uyararak, inokulasyon bölgesine antijen spesifik T ve B lenfositlerin göçünü artırmak

Biyoteknolojik Aşılar 1. İleri Teknikler ile Hazırlanan Aşılar - Sentetik peptid aşılar - Antiidiotip antikor aşıları - Subünit aşılar 2. Genetik Mühendisliği ile hazırlanan Aşılar - Mutant Aşılar- -Marker Aşılar - Sunünit Aşılar - Rekombinant Virus Aşıları -Nükleik Asit (DNA ve cDNA) aşıları

BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR I. İLERİ TEKNOLOJİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR SENTETİK PEPTİD AŞILAR: Enfeksiyon etkeninin immunojen komponentlerinin protein yapılarının belirlenerek invitro koşullarda sentezlenmesi ve peptitlerin aşı olarak kullanımı esası ile hazırlanır.

Sentetik peptit aşıların avantajları -Bu aşılarda etkenin vücutta üremesi, yayılması, enfeksiyon oluşturması mümkün değildir. Fazla verilmelerinde bir sorun oluşmaz. -Muhafazaları kolaydır.

Sentetik peptit aşı dezavantajları Sentezlenecek antijenik determinantın iyi belirlenmesi gerekir. Etkin korunma için birden fazla sayıdaki antijenik determinant için hazırlanmış (multikompetent) aşı kullanımı gerekebilir.

BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR I. İLERİ TEKNOLOJİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR ANTİİDİOTİP ANTİKOR AŞILARI İlk kez JERNE tarafından bildirilmiş bir teoridir Bir antijene karşı oluşan antikorların (idiotip antikor) başka bir deneme hayvanı için antijen olarak kullanılması sonucu elde edilen antikorların (anti idiotip antikor-Ab2) aşı olarak kullanımı esasına dayanır. Ab2 antijenin internal imajını taşır ve Ab2 için oluşan antikorlar antijene bağlanabilir. .

Antikor Molekülü

HEPATİT B anti-idiotip aşı hazırlanması prosedürü HEPATİT B→ Ab1( hepatit B spesifik) (İdiotip antikor) ∕→Tavşan (Ab2) ( Antiidiotip antikor) ∕→Şempanze (Ab3) Şempanzelerdeki eprüvasyon çalışması sonrasında Ab2 ile uyarılmış olan grup korunmuş) NOT: Ab2 molekülleri orijinal antijenin internal görüntüsüne sahiptir. Bu nedenle Ab3 orijinal antijen için spesifite gösterir.

Antiidiotip aşıların, Avantajları, aşı materyalini Ab2 oluşturduğundan, enfeksiyon riski yoktur. Dezavantajları: deneme hayvanları enfeksiyonlarına ihtiyaç duyulduğundan yeterince üretilememektedirler. İstenilen düzeyde bağışıklık oluşturamamaktadır. Allerjik reaksiyona yol açabilirler. Kuduz,HSV gibi enfeksiyonlara ilgili olarak bu aşılar üretilmiştir.

BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR I. İLERİ TEKNOLOJİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR SUBUNİT AŞILAR: Mikroorganizmaların antijenik komponentlerinin (glikoprotein, toksin, peplomer, pilus vb)çeşitli yöntemlerle izole edilip saflaştırıldıktan sonra direkt olarak vucuda verilmesi esasına dayanır. (Bazıları sentetik peptid aşılarını bu grupta değerlendirir)

Subunit Aşıların Avantaj ve Dezavantajları Bu aşılarda, aşı kompotentinin seçimi önemlidir. Aşılama sonrasında hastalık etkenlerini elimine edici antikor yanıtı elde edilebilmelidir.Subünit aşıların multikompetent olması, etkin korunma için tercih edilir. Aşının avantajları, enfeksiyöz etken içermemesi, dolayısıyla enfeksiyon oluşturmaması, hücresel ve humoral immun sistemin uyarılması Aşının dezavantajları,; genellikle fazla miktarda ve çift doz verilmesi ihtiyaç duyulması, adjuvantlar yada haptenlerle birlikte kullanıma ihtiyaç göstermeleri, aşıda bulunan substansların niteliğine göre ( bir yada birkaç) koruma etkinliğinin düşük olabilmesi gibi dezavantajları vardır. Hepatit B(HBVsAg) ve Influenza HN için geliştirilmiş subunit aşılar bulunmaktadır.

BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR 2. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR Mikroorganizmaların genomlarında yapılan bazı maniplasyonlar ile elde edilen mutant, recombinant mutant mikroorganizmalar ile bunların ürünleri ve antijenik birimleri aşı olarak kullanılır.

B BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR 2. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR MUTANT AŞILAR Mikroorganizmaların genetik yapılarında yapay olarak oluşturulan mutasyonlar sonucu hazırlanan aşılardır. Bunlar; enfeksiyon oluşturmazlar, vucutta çoğalırlar, spontan geriye virulens mümkündür

Mutant Aşılar 2.İnsersiyon mutant mikroorganizma aşıları 1. Klasik mutant mikroorganizma aşıları 2.İnsersiyon mutant mikroorganizma aşıları 3.Delesyon mutant mikroorganizma aşıları

1. Klasik mutant Mikroorganizma aşıları. Bu aşılarda genetik mühendisliği kullanılmaz. Klasik attenüasyon ve seleksiyon metotları ile belirlenen mutant suş aşı suşu olarak kullanılır. Bu virusun virulens genlerinde oluşan mutasyonlar sonucu virulensi azaltılmış, ancak antijenik kabiliyeti iyi düzeydedir. Bu aşılar gerçekte attenüe aşıdırlar. Canlı aşılar gibi belirli koşullarda üreme, vucuda yayılma ve enfeksiyon oluşturma niteliğine sahiptirler. Burada özellikle ısı duyarlı (temperature sensitive-ts) mutant aşılar ve soğuğa adapte (cold adapted –ca) mutant aşılardan bahsedebilirz.

Ts mutant aşılar: vahşi tip viruslar genellikle belli ısı sınırları arasında üreme yeteneğine sahiptirler. Bu sınırlar 20-24°C ile 39.5 °C arasında değişir. Kanatlı virusları için üst sınır birkaç derece daha fazladır.

Ts mutant aşılar Isı duyarlı mutant viruslar vahşi virusun nokta mutasyon sonucu genetik yapısında baz değişimi oluşması sonucudur. Bu olay kodlanmış proteinin bir amino asidinin değişmesi ile sonuçlanır. Bunun sonucu oluşan protein düşük ısılarda (31°C’de)aktifken optimum ya da daha yüksek ısılarda fonksiyonel değildir. Çünkü 3 boyutlu yapısını yitirir. Söz konusu olan bir yapısal protein olabileceği gibi enzim de olabilir. Sonuç olarak mutant virus sınırlanmış ısılarda aktif, buna karşın sınırlanmamış (non permisive) ısılarda aktif olmayan özellik kazanır.

Ts mutant aşıların özellikleri Ts mutantlar vahşi tip virusla aynı immunolojik spesifiteye sahip proteinler üretirler. Yani aynı immunolojik özelliklere sahiptirler. - Düşük ısılarda vahşi tip kadar aktiviteye sahiptirler ve bu ısılarda yüksek düzeyde çoğalırlar. -Bazı ts mutantlarda bir “gedik” ten bahsedilir. Bazen yüksek ısılarda fonksiyonel aktiviteler etkinliğini kaybetmeksizin azda olsa enfektif virus partikülü üretimine devam eder. - vahşi tipe geri dönüş olasıdır.

Soğuga adapte mutantlar: Vahşi virusun yeni bir konakçıda (ETY ve deneme hayvanı) düşük ısıda üretilmesi ile elde edilir. Bunlar soğuk şartlarda üreme yeteneğine sahip,attenüe aşılardır. BHV-1 için intranasal kullanılan soğuğa adapte mutant aşılar örnek olarak verilebilir.

2.İnsersiyon mutant mikroorganizma aşıları Mikroorganizmanın virulens geni içerisine başka bir etkenin gen veya DNA’sının integre edilmesi esasına dayanır. Böylece virulens genine giren DNA sekansı, bu genin bütünlüğünü bozar, ekspresyonuna engel olur ve böylece virulens kaybı oluşur. Ancak inserte edilen DNA nın ayrılması ve virusun yeniden patojen form kazanması mümkündür. Bu aşılar marker aşı olarak kullanılır (pozitif marker aşı).

Doğal enf Konvansiyonel aşı İnsersiyon mutantı

3.Delesyon mutant mikroorganizma aşıları Virus genomunda bulunan virulens ile ilgili genlerin çıkarılması ile hazırlanan canlı aşılardır. Vücutta çoğalır, ancak enfeksiyon oluşturmazlar. Bunlar marker aşı olarak kullanılabilmektedir.

Doğal enf Konvansiyonel aşı İnsersiyon mutantı Delesyon mutantı

Marker Aşılar: Marker aşılar; subunit aşı, insersiyon mutantı ( pozitif marker) ya da delesyon mutant aşıları ( negatif marker) olabilirler. Subunit aşılarda , spesifik antijenik determinant aşı materyalini oluşturur. Subunit aşıların dezavantajlarını taşır.

Pozitif marker aşılarda, doğal enfeksiyonu oluşturan virusta bulunan antijenik determinantlar yanı sıra inserte edilen gen tarafından determine edilen antijen bulunur. Bu aşılar ile doğal enfekte hayvanları ayırd etmek mümkün değildir. Yalnızca aşılı hayvanlar belirlenebilir.

Negatif marker aşılarda ise, Virus suşlarının yapısal komponentlerini kodlayan genlerin metabolik yollarla kısman yada tamamen çıkarılması esası vardır. Bu çıkarılan genler virus replikasyonu için gerekli olmayan genlerdir. Saha virusunda var olan antijenik determinantlardan birisi çıkarılarak hazırlanan bu aşılar , ticari kit kullanımı ile aşılı ve enfekte bireyleri ayırd etmede kullanılabilir.Bugün BHV-1 enfeksiyonunun eradikasyonu çalışmalarında bu aşılar önemli yer tutmaktadır.

Marker Aşı Doğal enf Konvansiyonel aşı Pozitif marker negatif marker marker aşı

Negatif Marker aşı Esası, virusun belirli antijenik determinantının delesyonunun sağlanması ve delesyonu yapılan antijenik determinantı saptamaya yönelik test kitleri ile doğal enfekte hayvanlarda bu determinant varlığının saptanmasıdır. Aşılı ve enfekte hayvanları ayırdetmede, dolayısıyla hastalıkların eradikasyonu programında önemlidirler.

B BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR 2. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR Rekombinant DNA aşıları (Subünit aşılar): Mikroorganizmanın spesifik antijenik proteinleri kodlayan genleri özel RE enzimleri (EcoRI,Hind III)ile çıkarılır, Taşıyıcı bir DNA ile birleştirilir. (plazmid, viruslar:adenovirus, SV40,vaccinia, bakteriler, E.coli,BCG9 ). 3. Daha sonra plazmidin alıcı hücreye (bakteri, hücre) veya hayvana aktarımı yapılır ve 4. Genin expresyonu sağlanarak, sentezlenen hedef gen ürünü proteinler hücreden ekstre edilir ve bunlar aşı olarak kullanılır.

Rekombinant DNA aşıların(Subünit aşılar) avantajları: İmmunojen protein olduğundan, enfeksiyon riski oluşturmaz. Adjuvantlar ile birlikte kullanılır ise iyi bağışıklık oluşturur.

Rekombinant DNA aşıların(Subünit aşılar) dezavantajları: Yeterli düzeyde üretim yapmak zordur. Çift doz kullanılır. Adjuvant kullanılır. Hazırlaması zordur. Hazırlanması prosedüründe kaynaklanan ( alıcı hücrede ekspresyonun yeterince gelişmemesi, vb) sorunlar olabilir.

B BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR 2. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR Rekombinant virus aşıları( Vektör Aşıları): Mikroorganizmaların antijenik determinantlarını kodlayan gen bölgelerinin çıkarılarak, mutant mikroorganizma genomuna entegre edilmesi ve bunların aşı olarak kullanılması esasına dayanır. (vaccinia virusu,adenovirus S.TyphiTy21a)

AdVac® malaria vaccine üretimi

Vektör aşı örnekleri Kanarya çiçek virusuna CDV+FLV+kuduz yüzey antijenik proteinlerini kodlayan genler ilave edilerek hazırlanan aşı kedi ve köpeklerde iyi düzeyde bağışıklık sağlamaktadır. Vaccinia virusuna kuduz virusunun immunolojik koplementini kodlayan gen ilave edilerek kullanılır ise, hem kuduz hem de vaccinia spesifik antikor oluşur. Adenovirusa Aujesky gD kodlayan gen integrasyonu

Rekombinant virus aşılarının avantajları Rekombinant mikroorganizma hem kendi hem de diğer immunojen için aşı vektörüdür. Multivalan aşılar hazırlanabilir Marker aşı hazırlamaya uygundur. Canlı aşıdırlar.İyi derecede bağışıklık oluştururlar. Adjuvant kullanımına ihtiyaç duymazlar

Rekombinant virus aşılarının dezavantajları Canlıdır,etrafa yayılabilir. İlave edilen gen stabilitesine güven olmaz. İmmunsupresyonlu bireylerde infeksiyon oluşturabilir.

B BİYOTEKNOLOJİK AŞILAR 2. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ İLE HAZIRLANAN AŞILAR Nükleik Asit (DNA ve cDNA)aşıları Genomik DNA üzerindeki istenilen genin yerinin belirlenmesi ve bu genin RE enzimleri ile çıkarılması Plazmid vektörün belirlenmesi ve hazırlanması Rekombinant plazmid vektörün E coli de amplifikasyonu, plazmidlerin E.coliden çıkarılması ve purifikasyonu Aşı vektörünün deneme hayvanına verilmesi (aşılama) ve plazmid vektörün invivo ekspresyonunun sağlanması

Nükleik asit aşıları Notlar: RNA viruslarda NA ‘in dsDNA molekülü haline çevrilmesi gerekir. Plazmidin invivo ekspresyonu intradermal inokulasyonlar sonucu keratinositlerde, im aşılamalarda miyositlerde gerçekleşir.

DNA aşılarının avantajları Patojen içermezler,enfeksiyon riskleri yoktur(saçılım, immunsupresyonlu hayvanlarda etkisi yönünden olumsuzluk taşımazlar.) Antijen organizmada sentezlenir. İyi düzeyde hücresel ve sıvısal bağışıklık oluşur. Bağışıklık uzun sürelidir. Adjuvant kullanımına gerek yoktur. Kontaminasyon riski yoktur.

DNA aşılarının dezavantajları Aşı hazırlama deneyim, iyi laboratuvar koşulları gerektirir. Sprey yada içme suyuna katılarak kullanılamazlar. Aşıların bireysel uygulanması gerekir. Vektör plazmidlerden gen sekansının çıkması

Deneme hayvanlarında kullanılmış influenza,hepatitis,HSV,kuduz,bovine herpes virus,CMV aşıları bulunmaktadır.