OKSİJEN DÖNGÜSÜ
Atmosfere oksijen sağlayan en önemli kaynaklardan biri bitkilerin fotosentez süreci sırasında ortaya çıkan oksijendir. Ortamdaki karbondioksit,algler ve yeşil bitkiler tarafından fotosentez yoluyla karbonhidratlara dönüştürülür,yan ürün olarak da oksijen açığa çıkar. Atmosfer %21 oranında oksijen içerir.
Dünyada ki oksijenin yarısını deniz bitki ve yosunları üretir. Bitki ve deniz yosunları algler Canlıların bırakmış oldukları karbondioksit i tekrar oksijene çevirirler. Dünyada ki oksijenin yarısını deniz bitki ve yosunları üretir. Doğada ki oksijen dengesi Hiçbir zaman değişmez Atmosferdeki oksijen oranı sabittir.Çünkü solunum durmayan bir olaydır ve bütün canlılar tarafından gerçekleştirilmektedir.
Oksijen; solunumda vücuttaki besin maddelerinin yakılmasında, kömür gaz ve petrol gibi maddelerin yanmasında tüketilir.yanma sonucunda karbondioksit bırakılır.
Oksijen Sularda çözünmüş halde bulunur. Su bitkileri ve deniz canlıları oksijeni suda çözülmüş halde bulunan haliyle kullanırlar. Deniz dibine inildikçe oksijen ve ışık azalacağından canlı çeşitliliğide azalır.
Diğer bir oksijen kaynağı da havada bulunan su buharının fotolizi ( suyun oksijen ve hidrojene ayrışması) ile açığa çıkan oksijendir. Oksijen ağır bir gaz olmasından dolayı deniz kenarlarında daha yoğun olarak bulunur. Yerden yükseldikçe oksijen miktarı azalır, belirli yükseklikten dolayı seviye sıfıra iner
DOĞADA AZOT DENGESİ
**Atmosferde %78 gibi yüksek bir oranda azot vardır . **Bakteri ve mantarlar , ölü bitki ve hayvanları toprağa amonyum bileşikleri yayarak çürütürler. Nitrat tutan bakteriler bu amonyum bileşiklerini, daha sonra bitkilerde kullanılmak için ( 5 ) nitrata dönüşen, nitrite dönüştü*rürler **Tüm canlıların büyümek için gerekli olan proteinleri üretebilmek üzere azota(nitrojen) gereksinimleri vardır .Azot oldukça karmaşık bir yoldan sağlanır. **Çoğu canlı atmosferdeki serbest azotu doğrudan kullanamaz.Azotun önce bakteriler,su yosunları ve bazı likenler tarafından başka elementler-le birleştirilerek nitratlara dönüştürülmesi gerekir **Hayvanlar bu bitkilerle beslenir vücutlarına alırlar.oradan etcillere geçer Havadaki azot gazı,topraktaki azot tutucu bakteriler tarafından nitratlara dönüştürülür.Bitkiler büyümeleri için gerekli azotu sağlamak için nitratları soğururlar. **Bitkilerin kendileri de azotu kullanıp protein sentezlediği gibi, hayvanlar tarafından tüketilerek sindirildikten sonra yapılarındaki azotla yine protein sentezi gerçekleştirilir. **Yıldırım ve şimşek gibi gibi doğa olayları toprağa azot bağlanmasında etki ederler. BİLİNMESİ GEREKENLER
Canlılar için önemli bir madde olan azotun esas kaynağı atmosferdir Canlılar için önemli bir madde olan azotun esas kaynağı atmosferdir. Atmosfer %78 oranında azot içerir Canlılar için önemli bir madde olan azotun esas kaynağı atmosferdir. Atmosfer %78 oranında azot içerir
azot organizmalar tarafından kullanılabilmesi için bazı süreçlerden geçerek nitrit ve nitratlara dönüştürülmesi gerekir. Atmosferde yıldırım ve volkanik sonrasında ortaya çıkan elektrik deşarjları sonucunda azot, oksijenle birleşerek nitrik aside dönüşür.
Nitrik asit yağışlarla beraber toprağa girerek bakteriler tarafından nitrat tuzlarına dönüştürülür. yağmurdan sonra kokan toprak kokusu aslında AZOT kokusudur. hafif bir gaz olmasından dolayı yağış sonrası hemen atmosferin üst tabakalarına yükselir.atmosferin alt kesimlerinde oksijenin tersine çok az bulunur.
AYRIŞTIRICILAR.
Bu bakteriler ölmüş canlıların yapılarındaki organik maddeleri de nitrat tuzlarına dönüştürerek tekrar ekolojik döngüye katar. Unutmayın doğa hiçbir zaman çöp üretmez.
Toprakta ve bazı bitkilerin köklerinde bulunan azot bağlayıcı bakteriler(Özellikle taneli bitkiler) sayesinde bitkiler nitrat tuzlarını alır ve yapılarına katarlar.bitkilerden de hayvanların kullanımına geçer.
Ölen bitki ve hayvanlar, ayrıştırıcılar tarafından parçalanarak bünyelerindeki nitrit ve nitrat tuzları toprağa karışır.
Toprakta yaşayan bazı bakteriler ise nitrit ve nitrat tuzlarını tekrar azota çevirerek atmosfere verirler.AZOT döngüye tekrar girer.