ELAEAGNUS UMBELLATA (Çıngıl İğde) Ankara üniversitesi ziraat fakültesi peyzaj mimarlığı bölümü bitki tanıma ve değerlendirme dersi-1 ELAEAGNUS UMBELLATA (Çıngıl İğde) DERSİN SORUMLULARI Yard. Doç. Zuhal DİLAVER Araş. Gör. Ecem BAKİ Araş. Gör. Cennet TEKİN ESRA BULUT

Alem: Plantae (Bitkiler) Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular) Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler) Takım: Rosales Familya: Elaeagnaceae Cins: Elaeagnus Tür: Elaeagnus umbellata Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

BİTKİNİN GENEL FORMU Dağınık tepeli, 5 m’ye kadar boylanabilen kışın yaprağını döken çalılardır. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

BİTKİNİN ANAVATANI Çin ve Japonya’dır. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

TÜRKİYEDE YAYILIŞ ALANLARI Türkiye’de doğal olarak yetişmemektedir. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

MORFOLOJİK ÖZELLİKLER 4–5 m uzunluğa erişebilen bir çalı veya ağaççık şeklindedir. Yoğun ve dikenimsi bir tacı vardır. 4-10 metre Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

Sürgünleri genellikle dikenli, sarı kahverengi ve çıplaktır. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

DAL YAPISI Dalları yanlara ve aşağıya sarkıktır. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

YAPRAK YAPISI Yapraklar dar eliptik ya da ters yumurtamsı biçimde, sivri uçlu ve dip tarafı kama şeklindedir. Ayanın üst yüzü yıldız biçiminde kepeksi pullarla örtülüyken daha sonra bunlar dökülür, çıplaklaşır. Alt yüzündeki pulların rengi ise gümüşidir. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

Yaprakları almaşık dizili, 4–10 cm uzunluğunda ve 2–4 cm genişliğinde, yaprak kenarı dalgalıdır. Yaprakları baharda ilk ortaya çıktığında gümüş rengindedir, fakat yaz aylarına doğru olgunlaşan yapraklarının rengi yeşile renge döner. (E. angustifolia türü haricinde), bu türün sonbahara kadar yaprakları gümüş rengidir. 2-4 cm 4-10 cm Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

ÇİÇEK YAPISI İlkbaharda açan çiçekler, son yılın sürgünlerinin orta ve dip taraflarında bulunur. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

Çiçeklerinin 1 ile 7 tanesi yaprak koltuğunda paralel şekilde ardı ardına dalda kenetlenmiştir ve kenetlenerek açar, güzel kokulu, 4 loblu soluk sarımsız beyaz 1 cm uzunluğunda taç yaprağa sahiptir. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

MEYVE YAPISI Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde Önceleri gümüş sarı rengi, 6-8 mm çapındaki meyveleri olgunlaşınca gümüşümsü kırmızı ya da kahverengiye döner. Küre ya da yumurta biçiminde meyveler kırmızı renkli ve ekşi elma tadındadır. Meyveleri benekli ve suludur. Yüksek düzeyde A,C ve E vitaminleri içerir. Domatesten 17 kat fazla Likopene sahiptir. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

Olgunlaşınca meyveleri yenilebilir ve özellikle kurutulmuş meyve olarak tüketilebilir, yine yenilebilir çekirdekleride meyvenin içindedir. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

EK BİLGİ Meyvenin en büyük yararı içerdiği likopen oranındadır. Zira bu meyvenin 100 gramı aynı miktar domatesin içerdiğinden 7 ile 17 kat fazla likopen içermektedir. Antioksidanlarıda bitki bünyesinde barındırır, bu sebeple sonra derece yararlı meyvelere sahiptir. Çıngıl İğde Elaeagnus Umbellata

ÜRETİM Gerek en verimsiz topraklarda yaşayabilmesi ve gerekse meyvelerini yiyen kuşlar ve -35 dereceye kadar varan soğuğa dayanıklılığı sayesinde bitki kolayca yayılabilmektedir. Zira bitkinin meyvelerini yiyen kuşlar bitki tohumlarını tam olarak sindiremeyip dışkıları ile birlikte vücuttan atmaktadırlar, bu sayede bitki tohumları çok uzak alanlara dahi yayılabilmektedir.[5][6] Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

EKOLOJİK İSTEKLER Kumlu topraklarda güzel gelişir. Kuraklığa ve tuza karşı dayanıklıdır. Soğuğu sever ve çok dayanıklıdır. Kirli havaya karşı çok dayanıklıdır. Budamaya uygundur. Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

PEYZAJDA KULLANIM ALANLARI Gölge töleransı olduğundan, ceviz ağacı gibi ağaçlarla birlikte toprak verimi artırmak amacıyla kullanılabilir. Zarif sarı çiçekleriyle, gümüş noktalı yaprak ve kırmızı üzümsü meyveleriyle peyzaj değeri çok yüksek bir bitkidir Elaeagnus Umbellata Çıngıl İğde

TÜRLER VE KÜLTÜR FORMLARI ELAEAGNUS ANGUSTIFOLIA

ELAEAGNUS ANGUSTIFOLIA

ELAEAGNUS ANGUSTIFOLIA

ELAEAGNUS COMMUTATA

ELAEAGNUS COMMUTATA

ELAEAGNUS MULTİFLORA

KAYNAKÇA http://www.orman.istanbul.edu.tr/node/9375,http://www.agacl ar.net/forum/uzumsu- meyveler/16225.htm,http://www.bahcebitkileri.org/kansere- karsi-domatesten-17-kat-daha-etkili.html http://www.agaclar.net/forum/uzumsu-meyveler/16225.htm http://www.invasivespeciesinfo.gov/plants/autmnolive.shtml Dirr, M. 1998. Manual of woody landscape plants : their identification, ornamental characteristics, culture, propagation and uses. Stipes, Champaign, Ill. Fordham, IM, Clevidence BA, Wiley ER et al. "Fruit of autumn olive; A rich source of lycopene" HortScience. Alexandria 36: 1136-1137, 2001 USDA invasive species identification sheet (pdf) Species Profile - Autumn Olive, National Invasive Species Information Center, National Agricultural Library. Lists general information and resources for Elaeagnus umbellata.