TİCARİ İŞLETMELER HUKUKU VI Anlatmacı: Adnan Hadzimusiç Ekim 2017

KOMANDIT ŞIRKETİ TANIM Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan, şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket komandit şirkettir. Komandite ortağı: sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklar, gerçek kişi olmaları gerekir Komanditer ortağı: sorumluluğu sınırlı olan ortaklar, tüzel kişiler de olabilir. Komanditer ortağın ismi unvanda bulunamaz. Buna rağmen ismine unvanda yer verilen komanditer ortak, komandite ortak gibi sorumlu olur ayrıca cezai yaptırım uygulanır.

KOMANDİT ŞİRKETLERİN TÜRLERİ ADİ KOMANDİT ŞİRKETİ: Ticari bir işletmeyi, bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluklarının sınırlanmadığı ve diğer ortak veya ortakların sorumluluklarının sermaye ile sınırlanmış olduğu şirket türü. SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETİ: Sermayesi paylara bölünen ve ortaklardan birinin veya birkaçının ortaklık alacaklarına karşı anonim ortaklık ortağı gibi sorumlu oldukları ortaklık.

KURULUŞU Kuruluşu A) Sözleşmenin Hazırlanması: Ortaklar, yasanın emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla, şirket sözleşmesine diledikleri kaydı koyabilirler. Sözleşmede bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır: 1. Ortakların ad-soyadları, ikamet adresleri ve tabiiyetleri, 2. Şirketin komandit niteliği ve ortaklardan hangilerinin komanditer oldukları, 3. Şirketin unvanı ve merkezi, 4. Şirketin mevzuu, 5. Şirket sermayesinin miktarı ile, ortakların herbirinin sermaye olarak koymayı taahhüt ettikleri sermaye payları, 6. Şirketi temsile yetkili olanların ad-soyadları ve bunların temsil şekli. B) Sözleşmenin İmzalanması: Sözleşmenin düzenlenmesinden sonra bütün ortaklar tarafından imzalanması ve imzalarının noter tarafından onaylanması gereklidir. C) Tescil ve İlân: Komandit şirket ortaklarının, şirket sözleşmesinin noter tarafından tasdikinden sonra onbeş gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Siciline müracaat ederek şirketin tescilini talep etmeleri zorunludur

Yönetim İster komandite ister komanditer olsun her ortağın bir oy hakkı vardır. Bu kurala aykırı düzenlemeler geçersizdir. Şirket, komanditeler tarafından yönetilir. Komanditerler, şirket işlerini görmeye görevli ve yetkili olmadıkları gibi, yönetim hakkını haiz kişilerin yetkileri içinde yaptıkları işlere itiraz da edemezler. Ancak, olağanüstü iş ve işlemlerde, şirket sözleşmesinin değiştirilmesi, tür değiştirme, birleşme ve bölünme gibi yapısal değişikliklerde; şirkete ortak alınması, çıkarılması ve payın devri türünden temel işlemlerde komanditerler de oy hakkını haizdirler. Sorumluluk Komandit Şirketin borç ve taahhütlerinden dolayı birinci derecede şirket tüzel kişiliği sorumludur. Kolektif şirkette olduğu gibi, şirket hakkında yapılan takip sonunda şirket varlığından alınamamış olan alacaklar için ortaklara başvurulur. Komandite ortaklar alacaklılara karşı sınırsız şahsi; Komanditer ortaklar ise sınırlı olarak sorumludurlar.

Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi Uygulanacak hükümler MADDE 328- (1) Kolektif şirketlerin sona ermesine, tasfiyesine ve ortakların şirketten çıkma ve çıkarılmasına ilişkin 243 ilâ 303 üncü madde hükümleri komandit şirketlerde de uygulanır. Ancak, şirket sözleşmesinde aksine bir hüküm bulunmadıkça komanditerin ölümü veya kısıtlanması şirketin sona ermesi sonucunu doğurmaz.

ANONİM ŞİRKET TANIM Sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan, pay sahiplerinin, sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile ve şirkete karşı sorumlu oldukları, halka açılma imkânının söz konusu olduğu, en az bir kişi ile kurulabilen bir sermaye şirketidir. Türk ticaret kanununda düzenlenmiştir. Tüzel kişiliği vardır. Sermaye şirketidir. En az bir kişiyle kurulur. Gerçek veya tüzel kişiler ortak olabilir.

Saray Biskuvi ve Gida San. A.S.

Asgari sermaye; Esas sermayesi 50.000 TL. Sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi 100.000 TL’dir. Sadece ayni ya da nakdi sermaye getirilebilir. Emek, ticari itibar, hizmet edimleri, vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olarak getirilemez. Kuruluş sözleşmesi yazılı şekilde dir. Ortakların alacaklılara karşı sorumluluğu yoktur. Kayıtlı sermayeli anonim şirketlerde başlangıç sermayesi, kuruluşta ve sisteme ilk geçildiğinde haiz olunması zorunlu sermayedir; Çıkarılmış sermaye ise, çıkarılmış payların tümünün itibarî değerlerinin toplamını temsil eder.

SERMAYE SİSTEMLERİ Anonim şirketlerde sermaye, esas sermaye ya da kayıtlı sermaye şeklinde karşımıza çıkabilmektedir. ESAS SERMAYE: Tamamı esas sözleşmede taahhüt edilmiş olan sermaye esas sermaye dir. KAYITLI SERMAYE: sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren sistemde geçerli olan sermaye ise kayıtlı sermayedir (TTK m.332 f.1). Anonim şirketlerde sermayenin asgari bir sınırı da vardır. Bu tutar, en az 50.000 TL’dir (TTK m.332 f.1). Buna karşın kayıtlı sermayenin olduğu anonim şirketlerde ise asgari tutar 100.000 TL olarak belirlenmiştir (TTK m.332 f.1). Bu tutarlar Bakanlar Kurulu tarafından artırılabilir. Banka ve sigorta şirketleri gibi anonim şirketler için ilgili mevzuatta, kuruluş sermayesi daha yüksek öngörülmüş olabilir. Bu durumda öncelikle bu özel düzenlemeler uygulama alanı bulur.

ANONİM ŞİRKETLERİN UNSURLARI Ortak (Kişi) Unsuru: Anonim şirketlerde ortaklar gerçek kişiler olabileceği gibi kollektif şirketlerin aksine tüzel kişiler de olabilir. Tüzel kişiler yönetim kurulunda dahi üye sıfatıyla yer alabilir. Anonim şirketler tek ortaklı olarak kurulabilir (TTK m.338). Anonim şirketlerde ortak sayısının üst sınırı da bulunmamaktadır. 2. Esas Sözleşme Unsuru Anonim şirketin kurucu işlemi olan esas sözleşmesi yazılı şekilde yapılmalıdır ve sözleşmede kurucunun ya da kurucuların imzalarının noter tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir (TTK m.339 f.1). Anonim şirketin anayasası olarak da ifade edilebilen esas sözleşmenin zorunlu asgari içeriği TTK m.339 f.2’de tespit edilmiştir. Bu unsurların sözleşmede yer almaması şirket sözleşmesinin geçersizliğine ve ticaret sicil müdürünün tescil talebini reddetmesine sebep olur

3. Amaç ve Konu Unsuru Anonim şirketler, kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için kurulabilir (TTK m.331) 4. Ticaret Unvanı Unsuru Anonim şirketin ticaret unvanının çekirdek kısmı, “şirket konusu ve anonim şirket” ibaresinden oluşur (TTK m.43). Örneğin, “Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” gibi. Unvanda geçen “anonim şirket” ibaresi kısaltılarak “A.Ş.” olarak da yazılabilir.  Buna karşın şirketin unvanında şayet bir gerçek kişinin ad ve soyadı yer almışsa, şirket türünü gösteren ibareler kısaltılarak yazılamaz. 5. Sermaye Unsuru Anonim şirketin sermayesinin “belirli (muayyen) ve paylara bölünmüş” olması gerekir. Sermayenin belirli olmasının bir sonucu olarak, anonim şirketin sermayesi-nin artırımını ancak ve mutlaka bir esas sözleşme değişikliği ile gerçekle-ştirebilmesi gösterilebilir.  Sermayenin bir diğer özelliği olarak paylara bölünmüş olması kabul edilebilir.  Her payın itibari (nominal) değeri esas sözleşmede gösterilir ve bu değer en az bir kuruştur.

6. Sınırlı Sorumluluk Unsuru TTK m. 329 f 6. Sınırlı Sorumluluk Unsuru TTK m.329 f.1’e göre, anonim şirketler, borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı yalnız şirket malvarlığı ile sorumludur.  Açılacak olan davalarda, başlatılacak olan takiplerde davalı ya da borçlu sadece anonim şirket tüzel kişiliği olacaktır. Anonim şirkette ortakların sorumluluğu da taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı tutulmuştur. 7. Tüzel Kişilik Unsuru Anonim şirketler, diğer ticaret şirketleri gibi tüzel kişiliğe sahiptir. Anonim şirket, ticaret siciline tescil ile tüzel kişi tacir sıfatını kazanır (TTK m.355 f.1). 8. Devletin gözetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayımlanacak tebliğle, faaliyet alanları belirlenip, ilan edilecek anonim şirketler Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ile kurulur. Bu şirketlerin esas sözleşme değişiklikleri de aynı Bakanlığın iznine bağlıdır. Bunun dışında hukuki konumu, niteliği ve işletme konusu ne olursa olsun anonim şirketin kuruluşu ve esas sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine bağlanamaz.

Anonim şirketlerin ayırımı A) Halka açıklık yönünden ayrım 1-kapalı anonim şirket: Kapalı anonim şirketler, çoğunlukla aile şirketi görünümünde veya ortak sayısı az ve sermayesi düşük olan şirketlerdir. 2-halka açık anonim şirketler : Halka açık anonim şirket ise hisse senetleri halka arz edilmiş veya arz edilmiş sayılan anonim şirketlerdir. B) Sermaye yapısı bakımından ayrım 1- esas sermayeli: esas sermaye sistemini benimsemiş anonim şirketlerin asgari sermayesi 50.000TLç Esas sermayeli anonim şirketlerde sermayenin değiştirilmesi, ana sözleşme değişikliğini gerekli kılar ve bu konuda genel kurul yetkilidir. 2- kayıtlı sermayeli: kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş olan anonim şirketlerin asgari sermayesi 100.000 TL olması gerekir. Bu tutarlar Bakanlar Kurulunca artırılabilir. Kayıtlı sermayeli anonim şirketlerin esas sözleşmelerinde, taban ve tavan sermaye aralığı gösterilir. Şirketin sermayesi bu iki aralık arasında olmak kaydıyla çıkarılmış sermaye adını alır. Çıkarılmış sermaye miktarının tavan sermayeye kadar arttırılması konusunda yönetim kurulu; tavan sermaye miktarının arttırılması için ise genel kurul yetkilidir

ANONİM ŞİRKETE EGEMEN OLAN İLKELER - Çoğunlukçu Yönetim İlkesi: Anonim ortaklık çoğunluk ilkesine göre idare edilir. Bu ilke gereği genel kurulda oy çoğunluğuna sahip olanlar tarafından alınan kararlar, olumsuz oy verenleri ve toplantıya katılmayanları bağlar. Ancak, kanun koyucu azınlığı koruyucu hükümlere de yer vermiştir. - Sınırlı Sorumluluk İlkesi: Anonim şirkette ortaklar, şirket borçlarından dolayı, doğrudan sorumlu olmazlar. Ortaklar şirkete karşı, getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye miktarıyla sınırlı olmak üzere sorumludurlar. Bir ortak, şirkete karşı asli borcu olan sermaye taahhüdünü ifa etmiş ise, sınırlı sorumluluğu da sona ermiş olur. Şirketten alacağını tahsil edemeyen bir şirket alacaklısı, sermaye borcunu yerine getirmemiş ortaklara başvuramaz. Sermaye koyma borcunun ifasını ancak şirketin yönetim kurulu, şayet şirket işas halinde ise işas idaresi veya tasfiye halinde tasfiye memurları isteyebilir. - Sermayenin Korunması İlkesi: Anonim şirket alacaklıları, ortaklara değil sadece anonim şirkete başvurabilirler. Bunlar karşısında anonim şirket tüm malvarlığıyla sorumludur. Bu sebeple alacaklıların tek güvencesini şirket malvarlığı oluşturur. Alacaklıların korunması için, hiç değilse değişken olan malvarlığının, sabit olan sermayenin altına düşmemesi gerekir. Böylece şirketin sermayesi olarak nitelendirilen miktarın, şirketin elinde bulunacak asgari malvarlığı olarak kalması sağlanmaktadır.

- Devlet Denetimi İlkesi: Dış denetim türü olarak devlet denetimi, organlara temsilci atama, bazı şirketler için kuruluş izni alma, genel kurullarda hükumet komiseri bulunma zorunluluğu, Bakanlık tarafından fesih davası açılabilmesi ve halka açık şirketlerde SPK’nın denetimi şeklinde ortaya çıkabilmektedir. - Kamuyu Aydınlatma İlkesi: Özellikle halka açık anonim şirketlerde uygulama alanı bulan bir ilkedir. Küçük yatırımcının bilgilendirilmesi, bağımsız denetleme kuruluşlar tarafından denetlenmesi, internet sitesi açma yükümlülüğü getirilmesi bu amaca hizmet eden başlıca düzenlemelerdir. - - Eşit İşlem İlkesi: Eşit paya sahip ortaklar arasında, şirket organlarının, keyfi ve haksız olarak eşitsizlik yaratacak davranışlar kural olarak yasaktır. Bu ilkeden sapma, ancak şirketin amacını doğrulaması ve bütün pay sahiplerinin menfaatini gerektiriyorsa mümkün olur.

KURULUŞ 1-Kurucuların olması: Kurucu Sıfatı-Anasözleşmeyi imzalayan ve sermaye koymayı taahhüt eden gerçek ve/veya tüzel kişiler kurucu sıfatını kazanır (TTK m.337/1). 2- Anasözleşmenin Hazırlanması ve ‹çeriği: TTK m.337 anlamında kurucu sıfatı henüz kazanılmadığı için kurucu adayı diyebileceğ imiz kişilerce, kanuna uygun bir anasözleşmenin hazırlanması veya hazırlatılması gerekir. Anasözleşme, ortaklığın anayasası niteliğindedir. Anasözleşmede Bulunması Zorunlu Hususlar 1. Şirketin ticaret ünvanı ile merkezinin bulunacağı yer (m. 339/2, a), 2. Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış işletme konusu (m. 339/2, b), 3. fiirketin sermayesi ile her payın itibari değeri ile bunların ödenmesinin şekil ve şartları (m. 339/2, c), 4. Pay senetlerinin nama veya hamiline yazılı olacakları (m. 339/2, d), 5. Yönetim kurulu üyelerinin sayıları, bu kişilerden ortaklık adına imza atmaya yetkili olanlar ve ilk yönetim kurulu üyelerinin kimler olduğu (m. 339/2, g, 339/3), 6. Genel kurulların toplantıya ne şekilde çağrılacakları (m. 339/2, h), 7. fiirkete ait ilânların nasıl yapılacağı (m. 339/2, i), 8. Pay sahiplerinin taahhüt ettiği sermaye paylarının tür ve miktarları (m. 339/2, j), 9. şirketin hesap dönemi (m. 339/2, k). Sayılan bu zorunlu hususları içermeyen bir anasözleşme, emredici hükümlere aykırılık nedeniyle geçersiz olacak (TBK m.26-27, TTK 339), izne tabi ortaklıklarda Bakanlık izin vermekten (TTK m.333) ve ayrıca sicil memuru tescilden kaçınacaktır (TTK m.32). Kurucu imzaları, Noter Onayı TTK m.339 uyarınca, anasözleşme, kurucularca noter huzurunda imzalanacak ve imzalar noterce onaylanacaktır. Bu şeklin resmi onamaya bağlı yazılı şekil olduğu kabul edilmek gerekir.

KURULUŞ SİSTEMLERİ Kuruluş sistemleri anı kuruluş ve halka arz şartıyla kuruluş olarak ikiye ayrılıyor. A) Ani Kuruluş Şirket sermayesinin tamamını kurucu ortakların taahhüt ettikleri hâllerde anî kuruluş yönteminden bahsedilmektedir. Bu yöntemde, anonim şirket kurucusu olma niteliğine sahip kişiler bir araya gelir ve Kanunda öngörülen formaliteleri yerine getirerek anonim şirketi kurarlar (TTK m.335 f.1). Ortakların sermaye taahhütlerini derhal yerine getirmeleri bir ön şart değildir. Nakden taahhüt edilen payların itibarî değerlerinin en az yüzde yirmi beşinin tescilden önce, gerisinin de şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesi gerekir. Ani kuruluş işlemleri beş aşamada gerçekleştirilir. Buna göre önce esas sözleşme hazırlanır, imzaların noterlikte onaylanmasının ardından pay bedellerinin ödenmesi ve kurucular beyanının alınması işlemleri yapılır. Son aşamada şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil ve ilan yapılmak suretiyle kuruluş işlemleri tamamlanmış olur.

B) Halka Arz Şartıyla Kuruluş Bu yöntemin ani kuruluştan farkı kurucu ortaklardan bir veya bir kaçının halk arz koşuluyla pay taahhüdünde bulunmalarıdır. Kurucular tarafından payların tamamı taahhüt edilerek önce kuruluş işlemleri tamamlanmakta, halka arz daha sonraki aşamada hayata geçirilmektedir. Halka arz şartıyla kuruluş yönteminde şirketin tescilinden sonraki iki ay içinde halka arz edileceği esas sözleşmede gösterilen paylar, sermaye piyasası mevzuatına uygun olarak halka arz yoluyla satışa çıkarılmaktadır. Halka arz şartıyla kuruluşun aşamaları olarak, esas sözleşmenin düzenlenmesi, noter tarafından imzaların tasdiki, pay bedellerinin ödenmesi (halka arz dışı paylar için), kurucular beyanının alınması, ticaret siciline tescil ve ilanın gerçekleştirilmesi, halka arz işlemlerinin yapılması ve pay bedellerinin ödenmesi (halka arz edilen paylar için) gösterilebilir.

3-Pay Bedellerinin Ödenmesi TTK m 3-Pay Bedellerinin Ödenmesi TTK m.344/2’ye göre, nakden taahhüt edilen payların itibari değerlerinin en az yüzde yirmi beşi ile çıkarma priminin öngörüldüğü hâllerde bunun tamamı tescilden önce, nakdi sermayenin geri kalanı da anonim ortaklığın tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenecektir. 4- Gerekiyorsa Bakanlık izni TTK m.333 ve ona dayanarak Bakanlıkça yürürlüğe konulacak tebliğ uyarınca, faaliyet konusu yönünden belirlenecek bazı Şirketlerin kuruluşu ve anasözleşme değişiklikleri izne bağlıdır 5-Tescil ve ilân Ortaklık, merkezinin bulunduğu yerin ticaret siciline yapılacak tescille tüzel kişilik kazanır (TTK m.354-355). Tescil kurucu niteliktedir; daha sonra yapılacak ilân ise açıklayıcıdır. Bakanlık iznine bağlı anonim ortaklıklarda bu iznin alınmasından, diğer anonim ortaklıklarda TTK m.335’de öngörülen “şirketin” kurulması tarihinden itibaren otuz günlük süre içinde, anonim ortaklık, merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil olunur (m. 354).

Kuruluş İşlemlerindeki Eksiklik ve Aykırılıkların Yaptırımı Sorunu Kanun koyucu, TTK m.353 ile ortaklığın tüzel kişilik kazanmasından sonra, artık yokluk ya da butlanının ileri sürülememesini temel bir ilke olarak kabul etmiş ve fesih davasını hükme bağlamıştır. TTK m.353’de, kuruluşta ve sermaye artırımında önemli sebeplerin varlığında, kuruluş eksikliklerinden dolayı tescil ve ilândan itibaren üç aylık hak düşürücü süre içinde, belirli şartlarla, ortaklığın feshi davası açılabilmesine olanak tanınmıştır. Kuruluş Sırasında Yapılan İşlemlerden Ortaklığın Sorumluluğu Henüz tüzel kişiliğin doğmamış olduğu bir aşamada, ortaklığı temsilen işlem yapılması, özel bir hükümle düzenlenmiştir. TTK m.355/2 (eTK m.301/2) hükmüne göre, “Tescilden önce şirket adına işlem yapanlar ve taahhütlere girişenler, bu işlem ve taahhütlerden şahsen ve müteselsilen sorumludurlar. Ancak, işlem ve taahhütlerin, ileride kurulacak şirket adına yapıldığı açıkça bildirilmiş ve şirketin ticaret siciline tescilinden sonra üç aylık süre içerisinde bu taahhütler şirket tarafından kabul olunmuşsa, yalnız şirket sorumlu olur”.

ANONİM ŞİRKETİN ORGANLARI A- Zorunlu organlar 1-Genel kurul 2-Yönetim kurulu: B- İhtiyari organlar 1- Denetim kurulu

1-YÖNETİM KURULU 1-Görev ve Yetkileri Yönetim kurulu, kanun ve anasözleşme uyarınca genel kurulun yetkisine bırakılanlar dışında, şirketin işletme konusunun gerçekleştirilmesi için gerekli her tür işlem ve işler hakkında karar alma konusunda yetkilidir (m. 374). YK, görev ve yetkilerini kural olarak topluca (kurul şeklinde) kullanır, istisnai bazı işlerde üyelerin bireysel olarak yetkileri vardır. Yönetim kurulunda üyeler gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişilerin de yönetim kurulunda üye sıfatıyla yer alabilmesi mümkündür. Bu ihtimalde tüzel kişi yönetim kurulu üyesi ile birlikte bir gerçek kişi temsilcinin de ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekir.

Yonetim Kurulunun devredilmez yetkiler TTK m.375’te yönetim kuruluna münhasır olan ve vazgeçilemez nitelikteki görev ve yetkiler maddeler halinde sayılmıştır. Buna göre: a) Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi, b) Şirket yönetim teşkilatının belirlenmesi, c) Muhasebe, finans denetimi ve şirketin yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için gerekli düzenin kurulması, d) Müdürlerin ve aynı işleve sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların atanmaları ve görevden alınmaları, e) Yönetimle görevli kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun hareket edip etmediklerinin üst gözetimi, f) Pay, yönetim kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun ve kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi, g) Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması, anonim şirketin yönetim kurulunun vazgeçilemez görev ve yetkileridir

2-Üye sayısı MADDE 359- (1) Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur. Yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişi adına tescil edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olmaları şarttır. Yönetim kurulu bir başkan ve başkanın bulunmadığı zamanlarda ona vekalet etmek üzere en az bir başkan vekilini kendi üyeleri arasından seçer. Tüzel kişi adına toplantılara katılma ve oy kullanma yetkisi sadece gerçek kişi temsilciye aittir. 3-Ataması Esas sözleşmeyle atanıyor veya genel kurul tarafından seçiliyor. 4-Görev süresi MADDE 362- (1) Yönetim kurulu üyeleri en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Esas sözleşmede aksine hüküm yoksa, aynı kişi yeniden seçilebilir.

5-Görevden alınması Yönetim kurulu üyelerini görevden alacak merci anonim şirketin genel kuruludur. Yönetim kurulu üyelerinin esas sözleşmeyle atanmış olmaları bu noktada herhangi bir fark meydana getirmemektedir. Görevden alınan yönetim kurulu üyesinin şirkete karşı tazminat hakkı bulunmaktadır. 6-Mali haklar Yönetim kurulu üyelerinin mali haklarının kapsamına, huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenmesi dâhildir. Tüm bu mali hak kalemlerinin geçerlik kazanabilmesi için bu kalemlerin tutarlarının esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olması gerekmektedir (TTK m.394).

Yönetim kurulunun yetkileri kullanması Yönetim kurulu anonim şirketin temsilinde yetkilidir. Temsil yetkisini yönetim kurulu çift imza ile kullanabilir Yönetim kurulu kararları getirerek yönetim yetkilerini kullanıyor. Kararları toplantıları yaparak getiriyor. Toplantı yetersayısı: TTK m.390/1 uyarınca, anasözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm öngörülmemiş ise, yönetim kurulu, üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Karar yetersayısı: mevcudun çoğunluğudur. Oylamada eşitlik durumunda, konu, sonraki toplantıya bırakılır; yine eşitlik çıkarsa söz konusu öneri reddedilmiş sayılır (m. 390/3).

2-GENEL KURUL Pay sahipleri veya temsilcilerinin katılımı ile yılda en az bir defa ve gerektiğinde toplanan bir organ olup ortaklığın bir çok konudaki kararları genel kurulda alınır. Anonim şirketlerde karar organı, esas itibarıyla genel kuruldur. Nitekim ortaklar iradelerini genel kurul toplantıları aracılığıyla ortaya koyarlar ve şirketin idaresine ilişkin haklarını kural olarak genel kurul aracılığı ile kullanırlar (TTK m.407 f.1). Anonim şirketin tek ortaklı teşkili de mümkündür. Bu halde, tek ortaklı anonim şirketlerde bu ortak genel kurulun tüm yetkilerine sahiptir. Aldığı kararlar, toplantıya katılsın katılmasın tüm ortakları, organları ve ortaklığı bağlar (TTK m.423). Yürütme değil, karar organı olduğu içindir ki sorumluluğu da yoktur; sorumluluk, alınan kararları uygulayan yönetim kurulunda ve organ niteliği olmamasına rağmen denetçilerdedir (TTK m.553 vd.).

Genel kurulunun devredilmez yetkileri a) Esas sözleşmenin değiştirilmesi. b) Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, süreleri, ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi haklarının belirlenmesi, ibraları hakkında karar verilmesi ve görevden alınmaları. c) Kanunda öngörülen istisnalar dışında denetçinin seçimi ile görevden alınması. d) Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması. e) Kanunda öngörülen istisnalar dışında şirketin feshi. f) Önemli miktarda şirket varlığının toptan satışı.

2-Genel Kurul Toplantıları Genel kurul toplantıları, yapılış zamanı açısından olağan ve olağanüstü, çağrı yapılıp yapılmaması açısından çağrılı ve çağrısız fiziken, bir araya gelinip gelinmemesi açısından ise, fiziken yapılan (m. 415 vd.) ve elektronik ortamda yapılan (m. 1527-1528) toplantılar biçiminde ayrımlara tabi tutulmalıdır. a- Toplantıya Çağırmaya Yetkili Olanlar TTK m.410’a göre; genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanlar, yönetim kurulu, görevleri ile ilgili konularda tasfiye memurları, belirli şartlarla her bir pay sahibi ve azınlık (sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri)olarak sayılmıştır.

b- Genel Kurul Toplantı ve Karar Yetersayıları Toplantı yetersayısı iki türlüdür: 1- Basit (Olağan) Yetersayılar Kanunda veya anasözleşmede aksine daha ağır bir yetersayı öngörülmüş olmadıkça, genel kurul, sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin varlığıyla toplanır. 2-Ağırlaştırılmış Yetersayılar Kanun bazı konularda karar alınabilmesi için ağırlaştırılmış yetersayılar öngörmüştür. Özellikle anasözleşme değişikliklerinde ilgili konuya göre farklı yetersayılar aranmaktadır.

C-Toplantıların Yapılması ve Yürütülmesi Katılım listesi ve Bakanlık Temsilcisi Genel kurula katılabilecekler listesi, yönetim kurulu tarafından imzalanır ve toplantıdan önce genel kurulun yapılacağı yerde bulundurulur. Genel kurula katılanların imzaladığı liste, hazır bulunanlar listesi adını alır (TTK m.417/2,4). TTK m.407/3’de, m. 333 gereğince, kuruluşu ve anasözleşme değişiklikleri izne bağlanan şirketlerin genel kurul toplantılarında “Bakanlık Temsilcisi”nin yer alacağı, diğer anonim şirketler için hangi durumlarda Bakanlık temsilcisinin bulunacağı ile görevlendirme esasları, görev, yetki ve ücretlerinin Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlamıştır. Bu kapsamda Bakanlık temsilcisinin bulunması gereken toplantılarda, önce Gümrük ve Ticaret İl Müdürlüklerine başvurularak ücreti yatırılmalı ve temsilcinin gönderilmesini talep edilmelidir; temsilcinin toplantıya katılımı sağlanmadığı veya katılmasına rağmen tutanakları imzalamadığı takdirde, alınan kararlar geçersiz olur

Toplantı yeri Aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplanır Toplantı tutanağı Toplantı sonucunda tutanak tutulur her karar için kullanılan olumlu ve olumsuz oyların sayılarını içerir. Tutanak, toplantı başkanlığı ve Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır; aksi hâlde geçersizdir.

3-DENETİM Denetim, en genel anlamda, belirli faaliyet ve işlemlerin kurallara uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin incelemesi. Denetim iç ve dış denetimi olarak iki türlü olabilir. İç Denetim Anonim ortaklıkların iç denetiminden genel olarak anlaşılan, ortaklığın işleyişi ile ilgili olarak, şirket adına yapılan ve elde edilen sonucun pay sahiplerine sunulduğu denetimdir. Değerlendirilmesi olarak tanımlanabilir. Denetim iradesinin ortaklık içerisinden veya dışarıdan olmasına göre, iç ve dış denetim şeklinde ikili bir ayırım yapılabilir:

Dış Denetim Ortaklığın, dışarıdan ve yetkili bazı kişi ya da kurumlar tarafından denetlenmesi olarak tanımlanabilir. Bu denetim, Devlet adına kamu tüzel kişilerince yapılan denetim ile bağımsız denetçiler tarafından yapılan denetim şeklinde ikiye ayrılabilir. Devlet Tarafından Yapılan Denetim Devlet tarafından yapılan denetim ile ilgili olarak anlaşılması gereken, temelde Bakanlık denetimidir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, ortaklıkları denetleme ve ortaklı klar ile ilgili hususlarda ikincil düzenlemeler yapma yetkisi bulunmaktadır(TTK 210) Bağımsız Denetçiler/Denetim Kurumları Tarafından Yapılan Denetim Anonim ortaklıklarda bağımsız denetim, genel olarak, ortaklığın bir faaliyet dönemine ilişkin finansal tablolarının kanuna, ana sözleşmenin finansal tablolara ilişkin düzenlemelerine ve Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olup olmadığını, Türkiye Denetim Standartları çerçevesinde denetlemek ve sonucu bir rapora bağlamak şeklinde tanımlanabilir (m. 398/1).

ANONİM ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ Sona Erme Nedenleri Sona erme nedenleri, infisaha ve feshe yol açan nedenler şeklinde ikiye ayrılır: A- İnfisah Kanunda ve şayet öngörülmüş ise anasözleşmede gösterilen bir nedenin gerçekleşmesi ile ayrıca karar alınmasına, ihbarda bulunulmasına yahut mahkeme kararına gerek olmaksızın ortaklığın kendiliğinden sona ermesidir. Bu hâllerde infisah ortaya çıkar: 1-Sürenin sona ermesi 2-İşletme konusunun elde edilmesi (işin bitmesi) veya imkansızlaşması 3-Sermayenin 2/3’ünün kaybedilmesine rağmen gerekli önlemlerin alınmaması 4-Ortaklığın iflâsı 5-Anasözleşmede öngörülen Bir infisah sebebinin gerçekleşmesi

Fesih sebepleri bunlar: 1-Mahkemece Fesih B-Fesih Kanunda ve şayet öngörülmüş ise anasözleşmede gösterilen bir nedenin gerçekleşmesi hâlinde, ortaklığı sona erdirme yetkisine sahip olan kişi veya makamlarca ortaklığın dağıtılmasıdır. Fesih nedenleri iki başlıkta toplanabilir: Fesih sebepleri bunlar: 1-Mahkemece Fesih -Organlardan birisinin eksikliği veya toplanamaması -Kamu düzenine veya işletme konusuna aykırı faaliyet ve işlemlerde bulunulduğu gerekçesiyle bakanlığın dava açması -Anasözleşmede öngörülen fesih sebeplerinden birinin gerçekleşmesi 2- Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi 3-Genel Kurulca Fesih

Sona Ermenin Sonuçları ve Tasfiye Tasfiyesiz infisaha yol açan hâller dışındaki bir nedenle sona erme, şirket malvarlığının tasfiyesini gerektirir. Tasfiye, ortaklık malvarlığının paraya çevrilmesi, alacakların tahsil edilip borçların ödenmesi, geriye bir miktar artarsa, bu miktarın tasfiye bakiyesi dağıtımı hükümlerince dağıtılması ve ortaklık kaydının sicilden terkin ettirilmesi için yapılması gereken işlemlerin bütününü ifade eder. Tasfiye ilkeleri 1. Tasfiye sırasında tüzel kişilik devam eder (m.545). 2. Ortaklık amacı, kendiliğinden tasfiye amacına dönüşür; Ortaklık, bu amaçtan dolayı kural olarak yeni işlem ve faaliyetlere girişemez. Ticaret ünvanına “Tasfiye Hâlinde” ibaresi eklenir (m. 533). 3. Organlar varlıklarını sürdürür. Ancak, tasfiye sırasında ortaklık organlarının görev ve yetkilerinin, tasfiyenin yapılabilmesi için zorunlu olmakla birlikte tasfiye memurlarınca yapılamayan işlemlerle sınırlı hâle gelir (m. 535). 4. İşâs dışındaki sona erme nedenlerinden biriyle tasfiye, tasfiye memurlarınca yapılır. iflasta ise iflâs idaresince tasfiye yapılır (m. 534).