YATIRIM FONLARI Tüzel kişiliği yok Katılma belgesi ihracı Hisse senedi, tahvil gibi sermaye piyasası araçları ile kıymetli madenlerden oluşan portföylerin yönetimi Katılma belgelerinin net aktif değer üzerinden geri satımı SPK Hükümlerince halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla, belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre Türk Parasını Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 15’nci maddesi çerçevesinde alımı satımı yapılabilenler dahil sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığına yatırım fonu denir. Kurucular: Bankalar Aracı kurumlar Sigorta şirketleri Kanunda engel buunmayan emekli sandıkları SPKdan izin alarak kurabilirler

TÜRKİYE’DE TOPLAM TASARRUFUN DAĞILIMI Yatırım Aracı (26.9.2003) Büyüklük (Milyon Dolar) Toplam Tasarruf İçindeki Oran DTH 47,882 28,80 TL MEVDUAT 51,274 30,84 REPO 2,195 1,32 BONO 39,951 24,03 A TİPİ 390 0,23 B TİPİ 11,618 6,99 HİSSE 12,936 7,78 TOPLAM 166,246

OECD TÜRKİYE’DE FONLARIN DAĞILIMI Sigorta 35 26 Özel Emeklilik 25 29 Yatırım Fon & Ortaklık 24 Diğer 10 TÜRKİYE 1995 TÜRKİYE 2000 54 47 46 52 1

KURUMSAL YATIRIMCILAR Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Yatırım Fonları Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Portföy Yönetim Şirketleri

MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIKLARI (MKYO) Anonim Şirket şeklinde Hisse senedi, tahvil gibi sermaye piyasası araçları ile kıymetli madenlerden oluşan portföylerin yönetimi Hisse senedi ihracı Hisse senetlerinin halka arzı ve Borsa’ya kote edilmesi zorunlu

GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI (GYO) Gayrimenkullere, gayrimenkule dayalı projelere ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım Hisse senedi ihracı Hisse senetlerinin halka arzı ve Borsa’ya kote edilmesi zorunlu

GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIKLARI (GSYO) Türkiye’de kurulmuş veya kurulacak olan, gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı olan ortaklıklara yani girişim şirketlerine yatırım 2 tür Tüm yatırımcılara satılabilenler Sadece nitelikli yatırımcılara (Banka, sigorta şirketi, emeklilik fonu..) satılabilenler

Kurumsal Yatırımcılara İlişkin Bazı Veriler (31.01.2004) Yatırım Fonu Sayısı 237 Portföy Değeri $16 milyar Yabancı Yatırım Fonu Sayısı 47 Türkiye’de Dolaşımda Bulunan Payların Toplam Değeri $ 23 milyon GYO Sayısı 9 Portföy Değeri $890 milyon Piyasa Değeri $447 milyon

Kurumsal Yatırımcılara İlişkin Bazı Veriler (31.01.2004) MKYO Sayısı 22 Portföy Değeri $158 milyon Piyasa Değeri $164 milyon GSYO Sayısı 1 Portföy Değeri $3 milyon Piyasa Değeri $3,2 milyon Portföy Yönetim Şirketlerinin Sayısı 20 Yönetilen Toplam Yatırımcı Portföyü $14 milyar

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Kamu sosyal güvenlik sistemini tamamlayıcı Bireysel nitelikli 72 adet kayda alınmış ve payları halka arz edilmiş emeklilik yatırım fonu Katılımcılara satılan fon paylarının toplam değeri : 27 milyon Dolar

Fon:Kanun’da tanımlanan yatırım fonlarına benzer özellikleri taşıdığı Kurul’ca kabul edilen, yurtdışında kurulmuş yatırım fonlarını ifade etmekte olup, birden fazla portföyden oluşan fonların herbir portföyünün ayrı birer fon olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.   İhraççı: Yabancı yatırım fonunun kurucusu veya yöneticisi Temsilci: Yabancı yatırım fonunu fonun kurucusu veya yöneticisi durumunda bulunan ihraççı ile Tebliğ’in 1 numaralı ekinde verilen asgari unsurları içerecek şekilde yazılı bir sözleşme (temsilcilik sözleşmesi) imzalamak suretiyle Türkiye’de temsil edecek olan ve Türkiye’de fon kurucularında aranan niteliklere sahip bir banka veya aracı kurum. Saklama Kuruluşu : Türkiye’de saklama yetkisine sahip kuruluşlar veya yurt dışında ilgili ülke mevzuatı uyarınca kurulan, asgari 1 milyon ABD Doları ödenmiş sermayesi bulunan, menkul kıymetlerin saklanmasına yetkili kılınan kuruluşlar Satış: Fon paylarının bir bedel karşılığı satışı, payların pazarlanması amacıyla bire bir veya toplu, mektupla veya her türlü iletişim aracıyla tanıtımı ve yatırımcıyla iletişim kurmaya yönelik her türlü faaliyet olup, ancak Kurul kaydına alınma işleminden sonra bu faaliyetler gerçekleştirilebilecektir. Tahsisli Satış: Yapısı ve mali imkanları çerçevesinde doğru karar verebilmek için istediği bilgilere ulaşabilecek ve yeterli bilgiye sahip olabilecek kişi ve kuruluşlara fon paylarının halka arzedilmeksizin doğrudan satışı. Fonun Hazırlayacağı Taahhütname: Fonun yetkili organı tarafından Kurul’a hitaben hazırlanmış, Tebliğ’in 16’ıncı maddesinde sayılan kamuyu aydınlatmaya ilişkin bilgi ve belgelerin ve ayrıca Kurul’ca istenecek her türlü bilgi ve belgenin verilmesine ve masrafları fon tarafından karşılanmak üzere Kurul’un görevlendireceği kişi veya kuruluşlar tarafından denetlenmesine imkan tanıyan taahhütname. Temsilcinin Hazırlayacağı Taahhütname: Fonun Türkiye’deki temsilciliğini üstlenmiş aracı kurum ya da bankanın yetkili organı tarafından Kurul’a hitaben hazırlanmış, payları halka arz suretiyle satılan fonların paylarının geri dönüşlerinde fonun herhangi bir sebeple ödeme yapamaması durumunda, temsilcinin payların geri alınması için belirlenen süreyi takip eden en geç 2 işgünü içinde, bedellerini tam ve nakden ödemek suretiyle yatırımcıdan geri alacağına dair taahhütname

Yatırımcı ve Tasarruf Sahipleri Arasındaki Sermaye Transferi Finansal Arabulucular Üzerinden Dolaylı Transfer Intermediary’s Securities Business’s Securities Finansal Arabulucu Tasarruf Sahipleri İşletme Indirect transfer through Financial Intermediary-occur when a bank or mutual fund obtains funds from savers, issues its own securities in exchange , and uses these funds to purchase other securities. Dollars Dollars

DİĞER FİNANSAL KURUMLARLA ETKİLEŞİM FİNANSAL KURUM TÜRÜ Ticari Bankalar ve Tasarruf Kurumları (SIs) YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ Özellikle Para Piyasası Yatırım Fonları Ticari Banka ve Tasarrruf Kurumlarına yatırım yapmaktadırlar. Citigroup ve J.P Morgan yatırım şirketleri aracılığıyla yatırım fonlarına yatırım yapmaktadırlar. Bazı hisse senedi ve tahvil yatırım fonları Ticari bankalar ve Tasarruf Kurumlarınca sunulan menkul kıymetlere yatırım yapmaktalar.

YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ DİĞER FİNANSAL KURUMLARLA ETKİLEŞİM FİNANSAL KURUM TÜRÜ Finans Şirketleri YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ Bazı para piyasası yatırım fonları Finans Şirketlerince çıkarılan finansman bonolarına yatırım yapmaktadırlar. Bazı hisse senedi ve tahvil yatırım fonları Finans Şirketlerince çıkarılan hisse senedi ve tahvillere yatırım yapmaktalar.

YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ DİĞER FİNANSAL KURUMLARLA ETKİLEŞİM FİNANSAL KURUM TÜRÜ Menkul Değer Firmaları YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ Yatırım Fonları menkul değer firmalarını tutarak onlar adına menkul kıymet işlemlerini yürütmelerini sağlarlar. Bazı yatırım fonları kendilerine ait iskontolu aracılık faaliyetinde bulunan şubeler ile diğer aracı kurumlarla aracılık faaliyetlerinde rekabet içindedirler.

YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ DİĞER FİNANSAL KURUMLARLA ETKİLEŞİM FİNANSAL KURUM TÜRÜ Sigorta Şirketleri YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ Bazı hisse senedi yatırım fonları sigorta şirketlerince çıkarılan hisse senetlerine yatırım yapmaktadırlar. Bazı sigorta şirketleri (Kemper) yatırım şirketi bayileri aracılığıyla yatrım fonu arz etmektedirler. Bazı sigorta şirketleri yatırım fonlarına yatırım yapmaktadırlar.

YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ DİĞER FİNANSAL KURUMLARLA ETKİLEŞİM FİNANSAL KURUM TÜRÜ Emeklilik Fonları YATIRIM FONLARIYLA ETKİLEŞİMİ Emeklilik Fonlarının portföy yöneticileri yatırım fonlarına yatırım yapmaktadırlar.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Para Piyasaları YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Para Piyasası yatırım fonları birçok farklı para piyasası enstrümanına yatırım yapmaktadır, örneğin; Devlet Tahvili,Finansman Bonosu, Banka Kabulleri ve Mevduat Sertifikaları (CD)

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Tahvil Piyasaları YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Bazı tahvil yatırım fonları ağırlıklı olarak A.B.D Hazinesine ait tahvillere, diğerleri ise Firmalara yada belediyelere yatırım yaparlar. Bazen yabancı tahviller de tahvil yatırım fonlarına dahil edilmektedir.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ İPOTEK PİYASALARI YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Bazı tahvil Yatırım Fonları GNMA tarafından çıkarılan tahvilleri de kullanmaktadır. which uses the proceeds to purchase mortgages that were originated by some financial institutions GNMA: GOVERNMENT national mortgage assosiation, agency that guarantees the timely payment of principle and interest to investors who purchase the securities backed by mortgages.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Hisse Senedi Piyasası YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Birçok hisse senedi yatırım fonu farklı risk ve potansiyel getiri seviyesindeki hisse senetlerinden oluşmaktadır.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Futures Piyasaları YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Bazı tahvil yatırım fonları periyodik olarak faiz riskine karşı faiz oranı futures kontratları ile kendilerini hedge etmeye çalışmaktadırlar.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Options Piyasaları YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Hisse senedi yatırım fonları periyodik olarak belirli hisse senetlerinde hisse senedi opsiyonu ile risklerini hedge etmeye çalışmaktalar. Bazı yatırım fonları ise spekülatif sebeplerden dolayı pozisyon almaktadırlar.

YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? YATIRIM FONLARI FİNASAL PAZARLARA NE ŞEKİLDE FAYDA SAĞLAMAKTADIR? PİYASA TÜRÜ Swap Piyasası YATIRIM FONLARI BU PİYASAYI NASIL KULLANMAKTADIR? Tahvil yatırım fonları faiz oranı swap işlemleri ile kendilerini faiz riskine karşı hedge etmektedirler.

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonları küçük yatırımcılar için kendilerini tek tek hisse senedi almak yoluyla yapamayacakları şekilde riske karşı çeşitlendirme imkanı sunmaktadırlar. Mevduat Kuruluşlarıyla Kıyaslama: Mevduat Kuruluşları gibi yatırım fonları da bireylerden kazançlarını toplar. Banka mevduatları bir yükümlülük(borç) kontratı iken yatırım fonu kısmi sahipliği temsil eder. Yatırım fonu paylarına Federal Sigorta yoktur. Mutual funds offer a way for small investors to diversify when they could not do so on their own with the purchases of individual stocks Mevduat Kuruluşları: mevduat olarak para yatırılabilen kuruluşlar----ticari banklar, yatırım bankaları, tasarruf ve kredi sandıkları Bank deposits are a liability contract, but a mutual fund represents partial ownership No federal insurance with mutual fund shares

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonları farklı birçok Federal ve Eyalet düzenlemelerine tabidirler. Securities and Exchange Commission (SEC) düzenlemeleri Fonlar kayıt olmalı ve yatırımcıya izah name temin etmek zorundadırlar 1993 ten bu yana fon yöneticisinin adı ve bu pozisyonda geçirdiği süre belirtilme zorunluluğu Yatırım Fonlarının kendileri,vergilendirilebilir gelirlerinin yüzde 90’nı dağıttığı sürece gelir vergisinden muaftır. Mutual funds adhere to a variety of federal and state regulations Funds must register and provide a prospectus to investors Disclosure since 1993 of manager’s name and length of time employed in that position Mutual fund itself is exempt from income taxation if fund distributes 90 percent of taxable income

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonu izahnameleri şunları içermektedir: Gerekli minimum yatırım miktarı Fonun yatırım amacı Fonun geçen yıla ait, geçen 3 yıllık ve 5 yıllık getirisi Fonun farklı risklere açıklık durumu Fonun Sunduğu Hizmetler Çek Yazma (Check writing) Telefon ve Internet üzerinden fon transferi Yatırımcının ödemekle yükümlü olduğu yönetim ücretleri Mutual fund prospectus information includes: The minimum amount of investment required The investment objective of the fund The return on the fund over the past year, the past three years and the the past five years The exposure of the fund to various types of risk Services the fund offers Management Fees

YATIRIM FONLARI Net Varlık Değeri Tahmini Net Varlık Değeri hisse başı değerdir Günlük olarak tahmin edilir Fonun içindeki bütün hisse senetlerinin piyasa değeri belirlenir Bütün faiz ve temettüler eklenir Harcamalar çıkartılır Hisse sayısına bölünür Temettüler NVD’ni azaltırla Ex: Net Port Value= $ 1000 # shares = 100 NAVShare= 1000/100=10 / share Inv. Of 100 would yield 10 shares: Nav/share= 1100/110shares=10 $

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonu sınıflandırmaları içerdiği menkul kıymet türüne göre oluşmaktadır Hisse Senedi Fonları Tahvil Yatırım Fonları Para Piyasası Yatırım Fonları

YATIRIM FONU DAĞILIMI M o n e y a r k t F u d s $ 1 , 8 4 5 b i l 2 7 % S t o c k F u n d s $ 3 , 9 6 2 b i l 5 7 % H y b r i d F u n s $ 3 4 9 l o 5 % B o n d F u s $ 8 b i l 1 %

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonu Yönetimi Yöneticiler portföy şeklinde hisse senetlerine fonun hedeflerine ulaşacak şekilde yatırım yaparlar. Bu yönetim maliyetleri yönetim ücreti şeklinde yıllık toplam varlıkların yüzde birini geçmeyecek şekilde karşılanır. Yöneticiler portföylerinin kompozisyonunu dengeleyecek bir şekilde piyasa ve ekonomik şartlara karşılık verirler.

YATIRIM FONLARI Harcamalar Ücretler; yönetim artı kayıt tutma ve personel giderlerini kapsamaktadır. Harcama Oranı = Yıllık harcamalar / fonun NVD Yatırımcılar harcama oranlarını karşılaştırılmalılar Aktif pazarlama harcamaları ve 12b-1 harcamaları arttırıcı etki yapmaktadır. 12b-1::: 0.25to 1% of assets Expense ratio = annual expenses/fund NAV Passed on to investors since NAV is reduced by fees Investor should compare expense ratios

YATIRIM FONLARI Yatırım Fonlarıyla Kurumsal Kontrol Yatırım Fonları hisse senedine sahip oldukları şirketlerin büyük hissedarları konumundadırlar. Fonun yatırımda bulunduğu şirketlerde fon yöneticileri şirketin yönetim kurulunda hizmette bulunabilirler. Şirketler yatırım fonunun yöneticilerini ellerindeki hisseleri satmamaları için tatmin etmeye çalışırlar.

Komisyonlu – Komisyonsuz Fon (Load versus No-Load Mutual Funds) Sınıflandırma satış komisyonu olup olmamasına göre değişmektedir. Komisyonsuz Fon reklam, alım ve satım faaliyetleri fon tarafından yapılan fon çeşidi Komisyonlu (Yüklü) Fon Aracı Kurumların kayıtlı temsilcileri tarafından reklamı yapılıp sunulan Yatırımcıların satış komisyonu ödedikleri 12b-1 harcamaları komisyonsuz fonlar tarafından kullanılan harcamalardır. Load Front-end : (3-8,5%) Invest 1000$ with a load of %8 Effective load: $80/920 = 8.7% Back-end: (%6 decliniing) pay the commission when you redeem

AÇIK VE KAPALI UÇLU FONLAR Kapalı Uçlu Fonlar Yatırım Fonu sattığı payları geri satın almamaktadır-doğrudan adi hisse senedinde olduğu gibi Yatırımcılar hisselerini bir borsada satmalıdırlar Hisse sayısı sabittir Hisselerin değeri portföy beklentileriyle ilişkili olup piyasada belirlenir Açık Uçlu Fonlar Her zaman yatırımcı hisselerini geri almayı benimseyen Hisse sayısının sabit olmadığı NVD Fon tarafından günlük olarak hesaplanır. *OPEN END VS. CLOSED END FUNDS Açık uçlu ( yatırım fonları)

Hisse Senedi Fon Kategorileri Growth funds orta düzey risk ile yüksek getiriyi amaçlayan yatırımcılar içindir Yatırım Fonları ortalamanın üstünde büyümesi beklenen şirketlere yatırım yapmaktadırlar. Sabit getiriden ziyade yatırım değerinde artış beklenir. Aggressive growth Yüksek fakat kanıtlanmamış büyüme potansiyeli olan hisselerden oluşur. Daha fazla risk içerir growth—microsoft ,intel, drug companies Agressive growth—genetic engineering, high risk high return

Hisse Senedi Fon Kategorileri Growth and income fonları büyümenin yanında durağan gelir sunar. International ve global fonlar tek tek satın alma ve takip maliyetlerine gerek kalmadan yabancı hisse senetlerine yatırım yapma imkanı sağlar. Getiriler hisse senedinin fiyatlarından etkilenir. Getiriler aynı zamanda döviz kuru oranlarından etkilenir. * A global fund also invets in US but international just in US)

Hisse Senedi Fon Kategorileri Internet funds Internet firmalarına yaoğunlaşır Specialty funds belirli bir karakteristiği paylaşan bir grup şirketten oluşur. Index funds varolan bir endeksin performansını takip etmesi için tasarlanmıştır. Multifund funds farklı yatırım fonlarından oluşan bir portföye sahiptir Daha fazla çeşitlendirme Daha fazla harcama içerir * İndex fund: e.g S&P 500

Hisse Senedi ve Tahvil Fonlarının Sayısındaki Artış 8 B o n d F u n d s 7 6 S t o c k F u n d s 5 4 3 2 1 1 9 7 8 1 9 8 5 1 9 9 1 9 9 5 1 9 9 9 2 1 Y e a r

Tahvil ve Hisse Senedi Fonlarına Yatırım 5 B o n d F u n d s 4 S t o c k F u n d s 3 2 1 1 9 8 5 1 9 8 6 1 9 8 7 1 9 8 8 1 9 8 9 1 9 9 1 9 9 1 1 9 9 2 1 9 9 3 1 9 9 4 1 9 9 5 1 9 9 6 1 9 9 7 1 9 9 8 1 9 9 9 2 Y e a r

Toplam Yatırım Fonu Varlıklarının Dağılımı i c p a l B o d $ 2 6 9 5 % L o n g - T e r m U . S G v ’ t $ 3 9 B i l 6 % C a s h $ 2 7 B i l o n 5 % C o m n S t c k $ 3 , 8 2 B i l 7 6 % C o r p a t e B n d s $ 3 4 9 i l 7 % P r e f d S t o c k $ 2 8 B i l n 1 %

YATIRIM POLİTİKALARI Money Market Fixed Income Equity Balance & Income Asset Allocation Indexed Specialized Sector

YATIRIM FONU PROBLEMLERİ Yatırım Fonları nakit tutmak zorundadırlar Düşen bir piyasada daha fazla nakte ihtiyaç duyulur bu da bütün yatırımcılara zarar verir Yatırım Fonu yöneticileri tahminler üstüne hareket etmek zorundadırlar Fon yöneticilerinin yoğun rekabeti alışılmadık yerlere yatırım yapmalarına sebep olmaktadır.

SONUÇ ve YAPILMASI GEREKENLER Yatırım fonlarına olan talebinin arttırılması Sermaye piyasasının talep yönünün geliştirilmesi Fiyat volatilitesinin azaltılması Makro ekonomik istikrarsızlığın azaltılması Alternatif yatırım araçlarının geliştirilmesi Özel emeklilik fonları Yönetimsel bağımsızlık Mevzuatın AB standartlarına yaklaştırılması Derecelendirme ve karşılaştırma standartları