AÇIK KALP CERRAHİSİ SONRASI EPİLEPTİK NÖBETLER İLERİYE DÖNÜK BİR İZLEM ÇALIŞMASI, ÖN BULGULAR O. Bölükbaşı, K. Aykut, Ü. Açıkel Ege Hastanesi Nöroloji ve Klinik Nörofizyoloji Bölümü; Kalp Cerrahisi Bölümü, Denizli GİRİŞ Ülkemizde açık kalp cerrahisi uygulamaları hızla yaygınlaşmakta, erişilebilirlik artmakta ve endikasyonlar genişlemektedir. Hızla gelişen teknolojik kolaylıklar ve hastane olanaklarına olan yansımaları, açık kalp cerrahisi sayılarını önemli ölçüde arttırmıştır. Bu durumun nörolojik sonuçları olabileceği aşikardır. Nörolojik komplikasyonlar, postoperatif morbiditenin değişmez bir parçası olmayı sürdürmektedir. AMAÇ: Açık kalp cerrahisi, beyin damarsal ve parenkimal yapıları için ciddi bir tehdittir. Koroner by-pas ameliyatının yarattığı travmanın beyinde epileptiform bir aktiviteye yol açıp açmadığını araştırmak için ileriye dönük kontrollü bir çalışma planladık. Çalışma için Hastane Etik Kurulu Onayı (EHEK-2008-0011)alındı. YÖNTEM: Üçüncü basamak kalp cerrahisi merkezine koroner by-pas ameliyatı için başvuran hastalarda ayrıntılı bir nörolojik muayene ve dijital EEG incelemesi yapıldı. Daha önceden nörolojik bir hastalığı olan kişiler çalışmaya alınmadı. 1 Şubat, 2009; 1 Şubat 2011 döneminde 2763 hasta çalışma kriterlerine göre ameliyat öncesi ve ameliyattan altı ay sonra aynı şekilde muayene edildi ve dijital EEG incelemeleri tekrarlandı. BULGULAR:Çalışma boyunca izlenen hastaların yaş ortalaması 63.4 (42-83) ve erkek/kadın oranı 4/1 şeklindeydi. Vakaların 7' si çeşitli nedenlerle takiplere gelemedi. Kalan 2756 hastanın 881 inde epileptiform bozukluk; klinik ve EEG ile belgelenmiş elektrofizyolojik olarak gösterildi. Nöbetler, 876 vakada vertigo şeklinde gözlemlenen "verjinöz" (parsiyel) nöbetler; sadece 5 vakada da generalize tonik klonik biçimde kaydedildi. Sağlıklı olan vakalarda da EEG, ameliyat öncesi dönemle kıyaslandığında, belirgin biçimde farklıydı (p<0.001). Ancak bu farklılık patolojik değildi. TARTIŞMA VE SONUÇ:Koroner by-pas cerrahisi sonrası nörolojik komplikasyonlar sık görülmektedir ve bazen ciddi sonuçları olabilmektedir. Hakettikleri ölçüde tanınmamaktadırlar. Bu komplikasyonlar tedavi edilmezler ise, sadecemortaliteyi de artırabilirler morbiditeyi değil. KALP CERRAHİSİ SONRASI NÖROLOJİK GİDİŞATIN İZLENMESİ Patolojik çalışma- gros makroskopik, mikroskopik Klinik- ileriye dönük nörolojik nörobilişsel, psikoanalitik Finansal- hastanede ya da yoğun bakımda kalış süreleri Sosyal- günlük yaşam eylemleri, ADL Ultrason- Transözefagiyal, transkranyal, karotis Beyin Görüntüleme- BBT, MR EEG ve ileri EEG teknikleri Biyokimyasal incelemeler Beyin yakın kızıl ötesi spektroskopisi (NIRS) SONUÇ: Koroner KÖPRÜLEME (by-pas cerrahisi) sonrası nörolojik komplikasyonlar sık görülmektedir ve bazen ciddi sonuçları olabilmektedir. Literatürde bu durum oldukça ihmal edilmiş neredeyse gözden kaçmıştır. Kalp cerrahisi sonrası sık görülebilen parsiyel nöbetler hakettikleri ölçüde tanınmamaktadırlar. Literatürde nöbet sıklığı / 0.3 ile % 9 sıklığında bildirilirken en sık komplikasyon olarak nörokognitif değişiklikler üzerinde durulmaktadır ( % 30-79). Diğer komplikasyonlar non fatal difuz ensefalopati (%3), fatal beyin hasarı (% 0.3), fokal beyin hasarı (İnme) ( % 2-5), görsel bozukluklar (Görme keskinliği azalması ya da görme alanı defektleri) % 25, brakiyal pleksopati % 6, diğer periferik sinir lezyonları % 7 olarak bildirilmektedir. Bizim serimizde serebrovasküler lezyonlar ve oftalmolojik komplikayonlar literatür verilerine yakın olmakla birlikte periferik sinir lezyonları ve nörokognitif değişiklikler çok daha az sıklıkta gözlendi. Bunun nedenini ekstrakorperal perfüzyon ve dolayısıyla toplam ameliyat sürelerinin kısalmış olmasına bağlıyoruz.