CİNSEL İSTİSMARI ÖNLEME VE KİŞİSEL SINIRLAR

CİNSEL İSTİSMAR TANIM ÇOCUKLARIMIZI CİNSEL İSTİSMARDAN KORUMAK İÇİN NELER YAPMALIYIZ? RİSK GRUBU ÇOCUK VE ERGENLERDE CİNSEL KÖTÜYE KULLANMAYI İFADE EDEN DAVRANIŞSAL DEĞİŞİKLİKLER CİNSEL İSTİSMARA UĞRAMIŞ BİR ÇOCUĞUN ANNE-BABASI İÇİN ÖNERİLER

TANIM Çocuğun cinsel istismarı ile ilgili literatürdeki tanımların istismarcı ile mağdur arasındaki yaş farkı, çocukluk yaşı olarak belirlenen sınır veya cinsel istismarın türüne göre farklılık gösterdiği görülmektedir. Cinsel istismar, çocuğun yasal olarak rıza gösterebileceği yaştan önce yetişkinin veya yaşça oldukça büyük bir çocuğun cinsel tatmin için çocukla gerçekleştirdiği aktivitelerdir.

TANIM Cinsel istismar, bir erişkinin cinsel gereksinim ve isteklerini karşılamak için çocukları araç olarak kullanmasıdır.

TANIM Türk Ceza Kanunu’nun 103.maddesinde; onbeş yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranışlar ile on beş yaşını tamamlamış ve fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş çocuklara karşı; sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar” cinsel istismar olarak ifade edilmiştir.

Cinsel istismar olgularının yalnızca %15‘inin bildirildiği ifade edilmektedir. Cinsel istismara uğrayan çocukların sadece %60‘ı yaşadığı olayı birine bildirirken, %3‘ü polise başvurmaktadır. Çocukluk dönemi cinsel istismar kurbanlarının %60-80‘i olayı açıklamamaktadır.

ÇocuklarImIzI cİnsel İstiİsmardan korumak İçİn neler yapmalIyIz?   1-Cinsellik konusunda çocuklarınızı bilgilendirin. 2-Güvenliklerini sağlamayı öğretin 3-Bedenlerini korumayı öğretin. 4-İyi-kötü dokunmanın farkını anlatın. 5-‘Hayır’ demeyi öğretin. 6-Yardım istemeyi öğretin.

7-Her zaman sır saklanmayacağını öğretin. 8-Rehber öğretmen ve okul yönetimi ile işbirliği yaparak risk altında bulunan çocukların evine ev ziyareti düzenleyin. 9-Çocuğun ihmal ya da istismara maruz kaldığını düşünüyorsanız ilgili kurum ve kuruluşlara bilgi verin.

RİSK GRUBU Aile bireylerinde ruhsal hastalık, Alkol-madde kullanımının bulunması, Annenin çalışıyor olması, Çocuğun anneden uzun süre ayrı kalması önemli risklerdir. Ayrıca çocuğa verilen cinsel eğitimin yetersizliği ve eğitimin katı, cezacı bir tutumla verilmesi, çocuğun kendini koruma becerisinin az olması ile sonuçlanabilir.

ÇOCUK VE ERGENLERDE CİNSEL KÖTÜYE KULLANMAYI İFADE EDEN DAVRANIŞSAL DEĞİŞİKLİKLER Çocuk ve ergenlerde cinsel kötüye kullanıma işaret eden birçok davranışsal değişiklikler gözlenmektedir. Davranışsal değişiklikler ile ilişkili belirti ve bulgular yaşlara göre farklılıklar göstermektedir. Yaşlara göre gözlenen davranışsal değişiklikler şunlardır:

Bebeklİk- 4 Yaş Tuvalet eğitiminde bozulmalar (idrar veya kaka kaçırma) Cinsel içerikli sözcüklerde artma Cinsel organları ile aşırı fiziksel uğraş Oyunlarında cinsel içeriğin fazlalığı (cinsel eylemlerin diğer çocuklarla veya bebeklerle taklit edilmesi) Uyku bozuklukları

4-6 Yaş Korku (yetişkinlerden, özellikle erkeklerden aşırı derecede korkma) Cinsel içerikli sözcük ve davranışlarda artma (cinsel organları gösterme, cinsel organları ile aşırı fiziksel uğraş veya açık mastürbasyon) Cinsel ilişkiyi ayrıntılı bilme (cinsel ilişkiye tanık olma veya katılmadan kuşkulanılmalıdır).

7- 12 Yaş Okul başarısında düşme Korku (özellikle yetişkinlerden) Depresif belirtiler Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri Yaşa uygun olmayan davranışlarda artma (anne ya da abla davranışı gösterme) Cinsel konularla aşırı uğraşma Cinsel saldırganlık (başkalarını cinsel ilişkiye zorlama) Aşırı veya açıktan mastürbasyon

Ergenlerde Evden kaçma veya eve gitmede isteksizlik Duygulanımda dalgalanma Kendine zarar verme, özkıyım girişimleri İlaç ve alkol kötüye kullanımı Uygunsuz cinsel davranışlar (flörte erken başlama, kışkırtıcılık, arkadaşlarını cinsel ilişkiye zorlama) Davranım bozuklukları (okuldan ve evden kaçma, yalan söyleme, çalma ve saldırgan davranışlar ) İkili ilişkilerde problemler

Cİnsel İstİsmara UğramIş Bİr Çocuğun Anne-BabasI İçİn Önerİler Çocuğunuza inanın! Uzmanlar cinsel istismar konusunda çocukların çok nadir yalan söylediklerini belirtmişlerdir. Çocuğunuzu yaşadığı istismar konusunda konuşmak için yüreklendirin: Çocuğunuz yaşadığı travmatik deneyimi atlatabilmesi için tekrar tekrar konu üzerinde konuşma ihtiyacı duyabilir. İyi bir dinleyici olmaya çalışın ve çocuğunuzun korku, öfke, aşağılanma, suçluluk, karmaşa, utanç gibi duygularını ifade etmesine yardımcı olun.

Duygusal destek sağlayın: Cinsel istismara uğramış çocuğunuza ilkyardım ona şefkat ve anlayış göstermektir. Ne kadar acı verici olsa da, çocuğunuza aşırı kaygı ve acıma duyguları göstermek, onun bu süreci atlatmasını güçleştirebilir. Duygularınızı kontrol edin: Elbette çocuğu mağdurdan hemen hemen her anne-baba aşırı öfke duygularıyla isyan eder. Fakat böyle bir durumda, öfkenizi veya suçluluk duygunuzu çocuğunuzla değil, başka bir yetişkinle paylaşmaya özen gösterin. Böylece, çocuğunuzun olumsuz duygularınız için sorumluluk üstlenmesini engellemiş olursunuz.

Çocuğunuzu suçluluk duygusundan arındırın: Kesinlikle, çocuğunuzun yaşadığı istismarın onun sorumluluğu ya da suçu olmadığını anlamasını sağlayın. Asla "Bunu sana yapmasına nasıl izin verirsin?" gibi suçlayıcı cümleler kurmayın.

Uzman yardımı alın: Cinsel istismar mağduru çocukların bu olayın üstesinden gelmesine yardımcı olmak, Çocuğa öz-saygısını ve kendine güvenini tekrar kazandırmak, Onu suçluluk duygularından arındırmak, Ailenin bu süreçte çocuğa nasıl yardım edebileceği konusunda desteklemek, Yetişkinlik döneminde ciddi bir psikolojik rahatsızlığın oluşmasını engellemek için bir uzmana başvurmaktan kaçınmayın.

MAHREMİYET EĞİTİMİ

1) Özel AlanI TanImlama Vücudun kişiye özel olan bölgeleri, bu bölgelerin gizlenmesi gerektiği çocuğa iki yaşından itibaren yavaş yavaş anlatılabilir. Bu alanın başkalarından gizlenmesi ve anne-baba ve doktorlar dışında bu bölgeye kimsenin dokunmaması gerektiği çocuğa öğretilmelidir. Cinsel organlar çocuk sorduğunda anne-baba üzerinden değil, çocuğun kendi cinsel organları ya da kitaplar üzerinden öğretilmelidir.

2) Çocuğun BaşkalarInIn Önünde KIyafetİnİn Değİştİrİlmemesİ ”Daha küçük” diye düşünerek çocuğu iç çamaşırına varıncaya kadar başkalarının önünde soyup giydirmek doğru değildir. Tabi ki anne-babanın da çocuğun görmeyeceği bir alanda giyinip-soyunması da çocuğun bütüncül bir mahremiyet duygusu geliştirmesi açısından önemlidir.

3) Çocuğu Banyo yaptIrIrken Özellikle dört-beş yaşından sonra çocuğu iç çamaşırı ile yıkamak, iç çamaşırı çıkarırken ve temizlerken gözleri kısarak ya da başı hafif yana çevirerek o alana saygı gösterdiğimizi hissettirmek çocuklarda mahremiyet duygusunun gelişmesine katkı sağlayacaktır. Yedi yaşından sonra banyoda çocukların kendi mahrem alanlarını kendi temizlemelerine fırsat tanımak da hem sorumluluk hem mahremiyet duygusunun gelişimi açısından güzel olacaktır.

4) ÇocuklarIn Cinsel OrganINI Sevgİ Objesİ Yapmama Küçük çocukları cinsel organlarına dokunarak, onları konu yaparak sevmek doğru değildir. Çünkü bu durum, onların özel alanlarının ihlalidir. Çocuk bu şekilde başkalarının özel alanlarının kullanılarak onlara şaka yapılabileceği inancını taşır.

Çocukları cinsel organlarını konu ederek sevmek, onları kendilerini kötü niyetli yabancılardan korumak konusunda etkisiz kılabilir. Çocuk, bir başkası özel alanına dokunmak istediğinde bunun iyi mi yoksa kötü mü olduğunun ayrımını yapamayabilir. Çocuğun cinsel organlarını şaka konusu yapmak, göstermesini istemek, onlara dokunmaya çalışmak çocuğun cinsel kimlik gelişimi açısından oldukça sakıncalıdır.

5) Çocuğun Anne Babayla YatağInIn AyrIlmasI 2 yaşla birlikte çocuk yavaş yavaş bağımsızlığını kazanır ve kendi başına yemek yemeye, yolda kendi başına yürümek istemeye başlar. Bu dönem gelişim olarak da çocuğun odasının ayrılabileceği bir zamandır. Ancak ekstra bazı durumlar olabilir. Genel olarak 4 yaşına kadar bu sorun çözülmelidir. Çocuğun anne babasının özel ilişkisine şahit olması sakıncalıdır.

6) OdanIza İzİn Alarak Gİrmesİ Gerektİğİnİ Öğretme Çocuklara dört-beş yaştan itibaren anne-babanın odası kapalı ise odaya kapıyı çalarak ve izin alarak girmesi gerektiği öğretilmelidir. Çocuğun odasına girerken kapısının çalınması çocuğa iyi bir model oluşturacaktır.

7) Televizyondaki Sahneler Örneğin bir televizyon sahnesinde arkadaşlarının özel alanına şaka amaçlı dokunan kişiye seslice kızılabilir. “İnsanların özel yerlerine dokunulması hoş bir davranış değildir” gibi cümlelerle tepki belli edilebilir. Çünkü çocuklar anne- babaların kendilerine değil de başkalarına verdikleri tepkiler yoluyla daha kolay öğrenmektedirler.

Çocuklar bu dönemde daha çok taklit yoluyla öğrendikleri için televizyonda gördüğü sahneleri arkadaşlarının üzerinde deneyebilir. İzlenilen tv programlarının içeriğine dikkat etmek gereklidir. Çocuğunun televizyondaki sahneyi taklit ettiğini gören anne, çocuğuna aşırı tepki göstermeden, gülmeden bunun hoş bir davranış olmadığını söyleyebilir.

Teşekkürler Suşehri Rehberlik ve Araştırma Merkezi susehriram.meb.k12.tr/