Cinsiyet kimliğine göre cevaplama eğilimi var mıdır? Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Denizli

Cinsiyet Biyolojik Cinsiyet (Sex) Toplumsal Cinsiyet (Gender) Robert Stoller, 1968 Cinsiyet Kimlikleri (Gender Identity) Sandra Bem, 1975

Cinsiyet Kimlikleri Bireylerin kendilerini maskülen veya feminen kişilik özelliklerine göre tanımlamalarıdır. Farklı ifadeler Psikolojik cinsiyet Cinsiyet rolü (Stern, 1988: 85) Cinsiyet kimliği rolü (Jaffe ve Berger, 1988: 259)

Cevaplama Eğilimi Cevaplama tarzı, cevaplayıcının sorudan bağımsız olarak işaretlemeye yönelmesi (Baumgartner ve Steenkamp, 2001). Sorunun içeriğine bağlı olmayan ve cevaplayıcının genel davranışsal özelliklerini temsil eden sistematik cevaplama yolu (Bachman ve O’Malley, 1984).

Cevaplama Tarzı EKCT (Pozitif Yönlü) KCT OCT Ekstrem Katılımcı Cevaplama Tarzı Her bir cevaplayıcının “tamamen katılıyorum” cevabının, cevaplayıcının tüm cevaplarına oranı KCT Katılımcı Cevaplama Tarzı 5 cevap alternatifli bir ölçekte her bir cevaplayıcının «katlıyorum» ve «tamamen katılıyorum» cevaplarının, cevaplayıcının tüm cevaplarına oranı OCT Orta Nokta Cevaplama Tarzı Her bir cevaplayıcının «ne katılıyorum ne katılmıyorum» gibi tarafsız (orta) nokta cevaplarının, cevaplayıcının tüm cevaplarına oranı

Amaç ve Araştırma Soruları Cinsiyet kimliğine göre cevaplama eğiliminin varlığının tespit edilmesi P1. Androjen cevaplayıcıların katılımcı (olumlu) cevaplama eğilimi nasıldır? P2. Feminen cevaplayıcıların orta noktayı işaretleme eğilimi nasıldır?  

Yöntem ve Ölçme Araçları Araştırma Projesi TÜBİTAK 115K155 Hedef: 27 il, 15.000 kişi Cinsiyet Kimliği Ölçeği Bem Cinsiyet Rolü Envanterinin (1974) kısa formu (12 madde) (Carver vd., 2013) BSRI-12 Cevaplama eğilimini Yaşam Memnuniyeti (5 madde) (Pavot ve Diener, 1993) İller Denizli, Muğla, Konya, Van ve Ağrı 1962 kişi

Cevaplayıcıların Cinsiyete Göre Cinsiyet Kimliği Dağılımı Pearson Ki-kare p<0,05 CİNSİYET Toplam KADIN ERKEK ANDROJEN BİREYLER Kişi sayısı 599 1046 1645 Cinsiyet Kimliğinde Yüzde 36,40% 63,60% 100,00% Cinsiyet Yüzde 82,30% 86,00% 84,60%   FEMİNEN BİREYLER 100 111 211 47,40% 52,60% 13,70% 9,10% 10,90% MASKULEN BİREYLER 29 59 88 33,00% 67,00% 4,00% 4,90% 4,50% TOPLAM 728 1216 1944 37,40% 62,60% Toplamdaki Yüzde

Biyolojik Cinsiyet-Cinsiyet Kimliği Eşleştirilmeleri Pearson Ki-kare p<0,05 Biyolojik Cinsiyet-Cinsiyet Kimliği Eşleştirilmeleri Toplam E-M E-F E-A K-M K-F K-A AĞRI Kişi sayısı 7 15 145 2 13 52 234 Ağrı Yüzde 3,00% 6,40% 62,00% 0,90% 5,60% 22,20% 100,00% Cinsiyet Yüzde 11,90% 13,50% 13,90% 6,90% 13,00% 8,70% 12,00%   DENİZLİ 30 330 10 35 221 641 Denizli Yüzde 2,30% 4,70% 51,50% 1,60% 5,50% 34,50% 25,40% 27,00% 31,50% 35,00% 36,90% 33,00% KONYA 14 209 11 33 187 489 Konya Yüzde 2,90% 7,20% 42,70% 2,20% 6,70% 38,20% 23,70% 20,00% 37,90% 31,20% 25,20% MUĞLA 119 3 78 228 Muğla Yüzde 3,10% 4,80% 52,20% 1,30% 4,40% 34,20% 9,90% 11,40% 10,30% 10,00% 11,70% VAN 16 20 243 9 61 352 Van Yüzde 4,50% 5,70% 69,00% 2,60% 17,30% 27,10% 18,00% 23,20% 9,00% 10,20% 18,10% TOPLAM 59 111 1046 29 100 599 1944 İller Yüzde 53,80% 1,50% 5,10% 30,80% 100%  Toplamdaki Yüzde Not: E-M: Erkek Maskulen, E-F: Erkek Feminen, E-A: Erkek Androjen K-M: Kadın Maskulen, K-F: Kadın Feminen, K-A: Kadın Androjen.

Araştırma sorularının cevapları   Ortalama S.S. S.Hata 1 Ekstrem Katılımcı Cevaplama Tarzı F=4,592 P=0,010 Androjen 0,3164 0,33984 0,01506 Feminen 0,1981 0,28563 0,03234 Maskulen 0,2592 0,34273 0,04896 Toplam 0,2975 0,33583 0,01332 Katılımcı Cevaplama Tarzı F=5,832 P=0,003 0,6418 0,30459 0,01350 0,5365 0,29384 0,03327 0,5418 0,32329 0,04618 0,6212 0,30707 0,01218 2 Orta Nokta Cevaplama Tarzı F=3,038 P=0,0493 0,1922 0,23162 0,01027 0,2545 0,21292 0,02411 0,2357 0,22684 0,03241 0,2032 0,2298 0,00911

Sonuç Dünya’nin cinsiyet kimlikleri açısından androjenliğe yöneldiği bulgularına rastlanmıştır (Spence vd.,1975; Bem, 1981; Dökmen, 1991;Twenge, 1997 Fortin, 2005; İmamoğlu, 1994; Güçer vd., 2013). Cevaplayıcıların maskulenlik ve feminenlik özelliklerinin yüksek çıkmış olması literatürle benzeşen bir sonuç göstermiştir. Androjen bireylerin katılımcı cevaplama eğilimlerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç Feminen bireylerin orta noktaya yönelmelerinin sebebi kendilerini maskulen ve androjen bireylere göre daha kararsız olmalarından kaynaklanabilir. Oysaki bir Likert tipi ölçekte orta nokta kararsızlığı değil tarafsızlığı işaret eder (O’Hare ve Beutel,1987; Spence vd., 1975). Son söz olarak; pazarlama araştırmacıları, Türkiye örneğinde yaptıkları çalışmalarda elde ettikleri bulguların aritmetik ortalamalarını yorumlarken, cevaplayıcıların cinsiyet kimliklerini ve buna bağlı olarak da cevaplama eğilimlerini dikkate almaları tavsiye edilir.

Cinsiyet kimliğine göre cevaplama eğilimi var mıdır? TEŞEKKÜRLER Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Denizli