KROMATOGRAFİK ANALİZ YÖNTEMLERİ Sibel A. ÖZKAN
Kromatografi: Kompleks karışımlarda bulunan birbirine yakın özellikteki maddeleri birbirinden ayırmak için kullanılan yöntemlerin genel adıdır. Hareketli Faz Durgun (Sabit) Faz Kromatografik Yöntemlerin Sınıflandırılması Faz Tiplerine Göre: 1- Sıvı Kromatografi a- Sıvı-Katı Kromatografi b- Sıvı-Sıvı Kromatografi 2- Gaz Kromatografi a- Gaz-Katı Kromatografi b- Gaz-Sıvı Kromatografi 3- Superkritik Akışkanlı Kromatografi
Uygulama Şekline Göre: 1- Kolon (Sütun) Kromatografisi 2- Düzlemsel Kromatografi a- Kağıt Kromatografisi b- İTK c- Preparatif Kalın Tabaka Kromatografisi 3- Gaz Kromatografisi 4- Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (YPSK) 5- Elektrokromatografi Ayrılmanın Dayandığı İlkelere Göre: 1- Adsorpsiyon Kromatografisi a- Kolon Kromatografisi c- YPSK’ın bazı tipleri
2- Dağılma (Partisyon) Kromatografisi a- Kağıt Kromatografisi b- Bazı Kolon Kromatografisi Tipleri c- Gaz Kromatografisinin Bazı Tipleri d- YPSK’nın Bazı Tipleri e- İTK’nın Bazı Tipleri 3- İyon Değiştirme Kromatografisi 4- İyon Çifti Kromatografisi 5- Moleküler Eleme Kromatografisi 6- Afinite Kromatografisi
Bu Kromatografi Tiplerindeki Hareketli ve Durgun Fazlar: Uygulama Şekli Ayrılma İlkesi Durgun Faz Hareketli Faz 1- Kolon Kromatografisi Adsrobsiyon Dağılma Katı Katı üzerine Kaplı Sıvı Sıvı 2- Kağıt Kromatografisi 3- İTK 4- Gaz Kromatografisi Gaz 5- YPSK 6- Afinite Kromatografisi Afinite 7- İyon Değiştirme Kromatografisi İyon Değiştirme 8- Jel Kromatografisi Moleküler Eleme Jel
Kromatografinin Teorisi Hareketli Faz Sabit Faz
K K: Dağılma katsayısı Ch: Hareketli fazdaki konsantrasyon(g/mL) Cs: Sabit fazdaki konsantrasyon (g/mL) Kolondan çıkan bileşenlerin derişimlerinin uygun bir yöntemle ölçülerek zamana veya hareketli fazın hacmine karşı çizilen grafiğine kromatogram denir.
YPSK (YÜKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFİSİ) Klasik Sıvı Krom. YPSK 1- Katı Tanecik Büyüklüğü 100-250 m 5-15 m 2- Kolon Boyu Uzun-Geniş Çaplı Kısa-Dar Çaplı 3- Kolon Maddesi Cam Paslanmaz Çelik 4- Kolon Basıncı 3 Atm. 0-600 Atm. 5- N (Teorik Tabaka Sayısı) 1000 50.000 6- Numune Miktarı mL L