iletişim

İLK İLETİŞİM

Doğacak bebek doğumdan bir gün önce Allah ile görüşür :

“Allah’ım dünyaya gideceğim ve orada ne yapacağımı bilmiyorum”

* Ben senin için bir melek yarattım ve o seninle ilgilenecek “Allah’ım onların dilini bilmiyorum.Onlarla nasıl anlaşacağım, nasıl iletişim kuracağım?”

* Senin için yarattığım melek, sana onların dilini öğretecektir

“Allah’ım duyduğum kadarıyla dünyada çok kötülükler varmış “Allah’ım duyduğum kadarıyla dünyada çok kötülükler varmış. Onlarla nasıl başa çıkacağımı bilemiyorum”

“Allah’ım sana tekrar nasıl döneceğim?” * Senin için yarattığım melek, seni canı pahasına kötülüklerden koruyacaktır. Merak etme “Allah’ım sana tekrar nasıl döneceğim?”

* “Senin için yarattığım melek, bana nasıl döneceğini sana anlatacaktır”

Derken melekler gelir ve dünyaya gitme zamanının geldiğini söylerler ve çocuğu Allah’ın huzurundan götürürlerken bebek tekrar sorar;

“Allah’ım benim için yarattığın meleğin adı ne?”

* Adının önemi yok;

ANNE diyeceksin ama, sen ona

Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabildiğiyle sınırlıdır ÖNEMLİ OLAN SİZİN NE ANLATMAK İSTEDİĞİNİZ DEĞİL KARŞIDAKİNİN NE ANLADIĞIDIR

Karşılıklı bilgi, duygu ve düşüncelerini paylaşma sürecidir İletişim Karşılıklı bilgi, duygu ve düşüncelerini paylaşma sürecidir Anlamları eşit kılma sanatıdır

İKİ KİŞİ ARASINDA ALINIP VERİLEN MESAJLARIN %7’SİNİN KELİMELERLE %38’İNİN SESLERLE (ALÇAK YÜKSEK OLMASI, RİTİM VE TONLAMA) %55’İNİN DE BEDEN DİLİ İLE (EL, KOL,VÜCUT VE YÜZ İFADELERİ İLE)

İletişim Sürecinin Öğeleri MESAJ KAYNAK ALICI KANAL GERİ BİLDİRİM

Kaynak kötü ise mesaj alıcı tarafından iyi anlaşılmayabilir Mesajın anlaşılır olabilmesi için kaynağın iyi ve alıcının da yeterli düzeyde olması gerekir

Yarın saat dokuzda güneş tutulacak. OKUL MÜDÜRÜNDEN YARDIMCISINA Yarın saat dokuzda güneş tutulacak. Bu çok seyrek yaşanan bir olay olduğu için bütün öğrenciler bahçede toplansın. Kendilerine güneş tutulması ile ilgili bilgiler vereceğim. Yağmur yağdığı taktirde, güneş tutulması gözle takip edilmeyeceği için, topluca jimnastik salonuna gitsinler

Yarın saat dokuzda güneş tutulacak. MÜDÜR YARDIMCISINDAN ÖĞRETMENLERE Müdürün emridir. Yarın saat dokuzda güneş tutulacak. Hava yağmurlu olduğu taktirde, güneş tutulması, jimnastik salonundan izlenecek. Öğrenciler, yağmurda bahçeden salona gidecekler

Yarın saat dokuzda müdür bahçede güneş tutulması yapacak. ÖĞRETMENLERDEN SINIF BAŞKANLARINA Yarın saat dokuzda müdür bahçede güneş tutulması yapacak. Hava bozarsa güneş tutulması jimnastik salonuna alınacak

Yarın saat dokuzda güneş, müdürü bahçede tutacak. SINIF BAŞKANLARINDAN YARDIMCILARINA Yarın saat dokuzda güneş, müdürü bahçede tutacak. Jimnastik salonuna yağmur yağarsa, herkes bahçeye çıkacak

Yarın saat dokuzda, bahçede yağmur yağarsa, güneş müdürü tutacak. SINIF BAŞKAN YARDIMCILARINDAN ÖĞRENCİLERE Yarın saat dokuzda, bahçede yağmur yağarsa, güneş müdürü tutacak. Müdür ıslanınca, herkes jimnastik salonuna gidecek

MESAJ NASIL ÇARPITILDI Yarın saat dokuzda güneş tutulacak. Bu çok seyrek yaşanan bir olay olduğu için bütün öğrenciler bahçede toplansın. Kendilerine güneş tutulması ile ilgili bilgiler vereceğim. Yağmur yağdığı taktirde, güneş tutulması gözle takip edilmeyeceği için, topluca jimnastik salonuna gitsinler. Yarın saat dokuzda, bahçede yağmur yağarsa, güneş müdürü tutacak. Müdür ıslanınca, herkes jimnastik salonuna gidecek.

Mesajın anlaşılabilir olması için kilit sorular Ne aktaracağım? (Mesajım ne ile ilgili?) Mesajımı aktaracağım kişi kim? (yaşı, cinsiyeti,fiziği, genel psikolojik özellikleri)

Mesajımı aktarmak için doğru bir zaman mı? Beni anlaması için mesajıma ilgi ve ihtiyaç duymasını nasıl sağlayabilirim? Konu ilgi alanına giriyor mu? Konu hakkında bilgisi var mı? Ne düzeydedir?

Mesajımdaki sözcük, kavram ve terimlerin anlamlarını biliyor mu? Bilmediği anlamları nasıl tanımlayabilirim? Mesajımı ne zaman göndermeliyim, ne kadar sürmeli?

Mesajımda mantık zinciri nasıl olmalı? Ne şekilde anlatırsam mesajım zihninde canlanır? Mesajıma nasıl bir tepki gösterebilir? Mesajımı doğru anladığını nasıl anlamalıyım?

31

İletişim engelleri Çözüm Üretici Olarak Kullanılanlar: Emretme, yönetme Uyarma, tehdit etme, ahlak dersi verme Öğüt verme, fikir verme Mantık yoluyla inandırma Araştırma, sorgulama

İletişim engelleri Yargılayıcı olarak kullanılanlar: Eleştirme, suçlama Ad takma, gülünç duruma düşürme Tahlil etme teşhis, tanı koyma

Sorunu hafifletmek, geçiştirmek için kullanılanlar: İletişim engelleri Sorunu hafifletmek, geçiştirmek için kullanılanlar: Övme, görüşüne katılma Güven verme, teselli etme Konuyu değiştirme,işi alaya vurma

Büyüyünce beni anlayacaksın ve hak vereceksin; eminim. Hep böyle geç kalıyorsun saatin farkında değil misin? (eleştirme, suçlama, yargılama) Okuldan eve dönünce tam saatinde derse başlamalısın ve programlı bir şekilde her gün çalışmalısın.’ (Emretme, yönetme, ahlak dersi verme, öğüt verme) Aldırma, biraz neşelen! Bu yaşlarda bunlar olur, zamanla kendini daha iyi hissedersin. Sen onlara, onlar da sana alışır.’ (Güven verme, teselli etme, geçiştirme) Sen neden bu dünyayı yönet miyorsun? (Konuyu değiştirme,işi alaya alma) Senden ne zaman bir şey istesem ya hasta ya da yorgun olduğunu söylüyorsun. Beni hiç düşünmüyorsun. (Ahlak dersi verme, suçlama, eleştirme) Bir kez daha ödevini yapmazsan seni sınıfta bırakacağım. (Uyarma, tehdit etme) Bu hakaretin altında kalamazsın. Hemen harekete geçmelisin. (Emretme, yönetme) Büyüyünce beni anlayacaksın ve hak vereceksin; eminim. (Tahlil etme,teşhis,tanı koyma, mantık yolu ile inandırma)

Kalıplaşmış davranışlar Aşırı genelleme: “Anasına bak, kızını al; kenarına bak bezini al” Kutuplaştırma: “Ya hep, ya hiç”, “Ne ben onun ölüsüne giderim, ne o benim ölüme gelsin” “Ya nefret ederler, ya da çok aşırı severler” Kişileştirme: “Kendi üzerine alınma”, “Misafirin yanında çocuk azarlanmaz” Mutlakacılık: (meli- malı) “Herkes beni sevmeli”, “Hiç hata yapmamalıyım”, “Ne istediğimi gözümden anlamalı”, “Her zaman her işte birinci olmalıyım” .....gibi..... Değiştirme gayreti: “Benim gibi düşünmeli”, “Çok iyi bir insan ah! Şu huyu da olmasa. Neyse, evlenelim değiştirelim” Aşırı fedakarlık: “Yumuşak atın çiftesi sert olur”, “Bunlar günün birinde yoğun bir öfke yaşarlar” Keşkecelik: Bu günümüzü çalan iki hırsız vardır. Birisi geçmişe ilişkin pişmanlıklarımız, diğeri ise geleceğe ilişkin kaygılarımızdır. “Bana nasıl öyle der, keşke şöyle deseydim”..... bu iç konuşmalar sürer.....öfke artar. Toptancılık: (Bütün yumurtaları aynı sepete koymak) Bir insanın pek çok özelliği vardır. Güzeldir, çirkindir, uzundur, kısadır, ev hanımıdır, anadır, babadır, seçmendir, ev sahibidir, kiracıdır.

BAŞARILI DİNLEME Konuşana bakın ve ilgili görünün Konuşanı rahatlatın Dikkatle konuşulanları takip edin Yargılamayı konuşmanın sonuna bırakın Duygusal davranmayın Eleştiriye açık olun Anlayıp anlamadığınızı kontrol edin

İpuçları- Konuşmaya Davet, Kapı Aralayıcı Paylaşmaya Hazır Olmak, Konuşmaya Davet: ‘Bana ondan söz et’ ‘Senin görüşün ilgimi çekti’ ‘Bu konuda konuşmak ister misin?’ ‘Bunu tartışalım’ ‘Anlatacaklarını dinlemek istiyorum’ ‘Dinliyorum’ ‘Bu konuda bir şeyler söyleyecek gibisin’ ‘Bu senin için önemli görünüyor’ ‘Anlıyorum’ ‘Oh!’ ‘ Hımm’ ‘İlginç’ ‘Yaptın ha?’ ‘Öyle mi?’ ‘Doğru mu?’ ‘Yaa!’ Kapı Aralayıcılar: ‘ Senden öğreneceğim şeyler olabilir’ ‘ Düşüncelerin dinlemeye değer’ ‘ Seninle ilgileniyorum’ ‘ Seni daha iyi tanımak istiyorum’

İki kulağımız bir dilimizin olması hassas bir işaret İki kulağımız bir dilimizin olması hassas bir işaret..konuştuğumuzdan daha çok dinleyelim..

Etkili Mesaj Gönderme – “Sen Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak Davranışa yöneliktir Öğrenciye öğretmen ile ilgili bilgi söyler Benlik saygısına olumlu katkısı vardır Gönderende yardım isteği doğurur Atılgan insanlar yaratır SEN DİLİ Kişiye yöneliktir Kişiye kendi ile ilgili bir şeyler söyler Benlik Saygısını zedeler ya da tümden yok eder Öfke ve nefret duyguları oluşturur Çekingen ya da saldırgan insanlar yaratır

Etkili Mesaj Gönderme – “Sen Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak Aynı davranışın iki dilde anlatılması arasında gece ile gündüz kadar fark vardır. İki kişinin aralarındaki iletişimi farklı yönlere götürmeleri bu nedenle çok doğaldır. “Sürekli bağırarak konuşuyorsunuz” “Bağırarak konuştuğunuz zaman yan sınıftakilerin rahatsız olduğunu düşünüp üzülüyorum” Davranışın tanımı: Bağırarak konuştuğunuz zaman Somut etkisi : Yan sınıftakilerin rahatsız olduğunu Duygumuz : Üzülüyorum

Olabildiğince sık yapılmalı Başkalarının duyması sağlanmalı ÖVGÜ Olabildiğince sık yapılmalı Başkalarının duyması sağlanmalı Mümkünse bir ödülle sunulmalı İçten duygular belirtilmeli Uygun bir beden dili seçilmeli

ELEŞTİRİ Yalnızken dile getirilmeli Kızgınken vazgeçilmeli Haklı övgülerle birleştirilmeli Yapıcı ve heveslendirici olmalı Açıkça anlaşılması sağlanmalı Uygun beden diliyle sunulmalı

Mümkün olduğunca öfkeyi tırmandırmayın

ÖFKE Öfkenizi veya sevincinizi kontrol etmenizin hem size hem de hizmet verdiğiniz kişilere zincirleme olarak etkisi olacaktır

ÖFKE NEDENLERİ Kendisine sunulacak hizmet gecikmiş olabilir Kendisine saygısızca davranılmış olabilir Yorgun, uykusuz ve stresli olabilir Kendisini kimsenin anlamadığını düşünüyor olabilir Bağırarak isteklerinin yerine geleceğini sanıyor olabilir Beklentileri yerine getirilmemiş olabilir

Öfkeli Bir İnsana Karşı Önlemler Sakin kalmaya çalışın ve kendinize....deyin. Karşınızdakini ilgiyle ve ciddi bir şekilde dinleyin. Araya girmeyin. Duygularına saygı gösterin ve onları isimlendirin “sesiniz çok öfkeli geliyor”. Onu kendisini dinlediğinize inandırın. Onu öfkelendiren özel noktaları belirleyin. Dikkatinizi, karşınızdakinin sözünü ettiği sorun ve sorunun çözümü üzerinde yoğunlaştırın

Öfkeli İnsanlar karşısında Yapılmaması gerekenler Asla “sinirlenmeyin”, “sinirlenmeye gerek yok” demeyin Münakaşa etmeyin, tartışmaya girmeyin Eğer o şaka yapmıyorsa, şaka yapmaya kalkışmayın. Konuyu espri ile hafifletmeyin Baret giyin ve kafanızı koruyun

DAVRANIŞ DAVRANIŞLARI ÜRETİR DAVRANIŞLAR SİZE YAPILACAK DAVRANIŞLARI BELİRLER

Mademki zamanında derslerini yapmadın, bende tatilini sana zehir ederim

Korkarım bu notların ardından ikinci dönem çok daha fazla çalışmak zorunda kalacaksın.Ama düşün, bu zor günlerin ardından güzel bir tatil yapacaksın

SAĞIRMISIN KES ŞU TEYBİN SESİNİ (SALDIRGAN İFADE) SAĞIR OLMADIĞIMI SENDE BİLİYORSUN,HEP BÖYLE YAPIYORSUN MÜZİK DİNLEMEME İZİN VERMİYORSUN. ÜFF BIKTIM ARTIK (SAVUNUCU İLETİŞİM) SAĞIRMISIN KES ŞU TEYBİN SESİNİ (SALDIRGAN İFADE) OĞLU ANNE

HAYIR KIZMAZLAR HER ZAMAN AÇIYORUM BİR ŞEY DEMİYORLAR (DİNLEMEYİ RET) TEYBİN SESİNİ BU KADAR AÇARSAN KOMŞULAR KIZAR (PASİF İFADE) HAYIR KIZMAZLAR HER ZAMAN AÇIYORUM BİR ŞEY DEMİYORLAR (DİNLEMEYİ RET)

( KENDİNDEN EMİN İFADE) OĞLUM TEYBİN SESİNİ BU KADAR AÇTIĞINDA BAŞIM AĞRIMAYA BAŞLIYOR SESİNİ BİRAZ KISMANI RİCA EDİYORUM ( KENDİNDEN EMİN İFADE)

TAMAM ANNECİĞİM, ŞİMDİ KISIYORUM. (KENDİNDEN EMİN DİNLEME)

Nazik olmak için bir gülümseme beklemeyin...

Sevmek için sevilmeyi beklemeyin...

Bir arkadaşın değerini anlamak için, yalnız kalmayı beklemeyin...

Çalışmaya başlamak için en iyi işi beklemeyin...

Biraz paylaşmak için çok olmasını beklemeyin...

Öğütleri hatırlamak için, düşmeyi beklemeyin...

Dua ’ya inanmak için acıları beklemeyin...

Yardım edebilmek için zamanınız olmasını beklemeyin...

Özür dilemek için diğerinin acı çekmesini beklemeyin...

… ne de barışmak için ayrılığı

Çünkü ne kadar zamanınız var bilmiyorsunuz Beklemeyin... Çünkü ne kadar zamanınız var bilmiyorsunuz

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER HAZIRLAYAN Şerife YILMAZ Rehber Öğretmen