VARLIKLARIN İZLENMESİ Diğer Alacaklar PROF. DR. METİN SABAN YRD. DOÇ. DR. HAKAN VARGÜN YRD. DOÇ. DR. SERHAN GÜRKAN
DİĞER ALACAKLAR İşletmenin faaliyet konusu dışındaki işlemlerden doğan ve en fazla bir yıl içerisinde tahsil edilmesi beklenen alacakların izlendiği hesap grubudur. 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI 132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HESABI 133 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR HESABI 135 PERSONELDEN ALACAKLAR HESABI 136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HESABI
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS. İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.
ÖRNEK (i) İşletmemizin ortaklarından Zeki Uludüz, 20.11.20X1 tarihinde nakit ihtiyacı nedeniyle işletmenin kasasından 5.000 TL çekmiştir. 100 BORÇ KASA HS. ALACAK 131 ORTAKLARDAN BORÇ ALACAK. HS. ALACAK
ÖRNEK (ii) İşletme, 22.11.20X1 tarihinde Zeki Uludüz’e ait olan ofisin 3.000 TL’lik kirasını işletmeye olan borcuna karşılık tahsil etmiştir. 100 BORÇ KASA HS. ALACAK 131 ORTAKLARDAN BORÇ ALACAK. HS. ALACAK
132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HS. 133 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR HS. İşletmemiz başka bir işletmeye ortak olduğunda diğer işletme üzerinde kontrol gücüne sahip olup olmadığına ve diğer işletmenin hisselerinin ne kadarlık kısmına sahip olduğuna göre yapılan yatırım; (i) bağlı menkul kıymet, (ii) iştirak ve (iii) bağlı ortaklık olarak sınıflandırılmaktadır.
ÖRNEK (i) İşletmemiz, 22.01.20X1 tarihinde %25 ortaklık payına ve yönetiminde önemli etkiye sahip olduğu Ayyıldız Ticaret işletmesinin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla 8 ay sonra ödenmek üzere banka hesabından 100.000 TL’yi söz konusu işletmenin banka hesabına transfer etmiştir. 102 BORÇ BANKALAR HS. ALACAK 132 İŞTİRAKLERDEN BORÇ ALACAK. HS. ALACAK
ÖRNEK (ii) Ayyıldız Ticaret, işletmemize olan 100.000 TL borcunu ve 10.000 TL faizi 01.07.20X1 tarihinde banka hesabımıza havale yapmıştır. 102 BORÇ BANKALAR HS. ALACAK 132 İŞTİRAKLERDEN BORÇ ALACAK. HS. ALACAK 642 FAİZ BORÇ GELİRLERİ HS. ALACAK
640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ ÖRNEK (iii) 01.07.20X1 tarihinde işletmemizin iştiraki konumundaki Korkmaz A.Ş., işletmemiz adına 50.000 TL kar payı (temettü) hesaplandığını ve yönetim kurulunun ileride belirleyeceği bir tarihte ödemenin yapılacağını bildirmiştir. 132 İŞTİRAKLERDEN BORÇ ALACAK. HS. ALACAK 640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ BORÇ GELİRLERİ HS. ALACAK
135 PERSONELDEN ALACAKLAR HS. İşletmeye dahil personel ve işçinin işletmeye olan çeşitli borçlarını kapsar. Bu işlemlere örnek olarak; Sosyal tesislerden (lojman gibi) yararlanma, Kısa vadeli kredi veya avans alma, Çalışana yanlışlıkla fazla ödeme yapılması, Sorumluluğundaki varlıklarda eksiklik olması, verilebilir.
ÖRNEK (i) İşletmemiz, 01.07.20X1 tarihinde çalışanı Selin Gürkan’a talebi üzerine 30 gün sonra ödenmek üzere 1.000 TL ödünç vermiştir. 100 BORÇ KASA HS. ALACAK 135 PERSONELDEN BORÇ ALAC. HS. ALACAK
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HS. Ticari olmayıp yukarıda sayılan hesaplardan herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır. İşletmenin sahip olduğu bina, makine, araç, arsa gibi duran varlıklarının satışından doğan alacaklar bu hesapta izlenebilir.
ÖRNEK Beyaz eşya ticareti ile uğraşan işletmemiz, sahip olduğu boş araziyi 02.07.20X1 tarihinde 100.000 TL’ye Batuhan Uludüz’e üç ay vadeli sat- mıştır. Arazinin kayıtlı değeri 100.000 TL’dir. 250 ARAZİ VE BORÇ ARSALAR HS. ALACAK 136 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇ ALAC. HS. ALACAK