Bağlanma TARZLARI

BAĞLANMA “Anne ve bebek arasındaki karşılıklı etkileşim, annenin sürekli olarak bebeğin çevresel uyaranlara maruziyetini kontrol altında tutması ve homeostazisini sağlamada düzenleyici rol oynamasıyla, bebeğin sağlıklı gelişimi ve işlevsel beyin bağlantılarının oluşturulmasında temel rol oynar” (Ovtscharoff & Braun, 2001, Neuroscience)

BAĞLANMA Bağlanma kuramcılarına göre ebeveynle ilişkiler, gelecekteki yakın duygusal ilişkiler ve diğer ilişkiler için model olur Bağlanma yalnızca çocukluk ile sınırlı olmayıp yaşam boyunca sürer İlk temel ilişki olan anne çocuk ilişkisi, sonraki yaşam dönemlerindeki bağlanmalar için örnek olur Bağlanma tarzı diğer insanlarla duygusal yakınlık ya da uzaklığı sağlar

GÜVENLİ BAĞLANMADAN YAŞAMA SANATINA Güvenli bağlanma =Duygu düzenlemede artış Duygu düzenleme = Zihinselleştirme+ ToM Zihinselleştirme+ ToM= Empati +İşbirliği Empati +İşbirliği = Yaşamda varkalım

İÇSEL ÇALIŞAN MODELLER Bağlanma ile ilgili erken yaşantılar, içe alınarak prosedürel bellekte kodlanmakta ve sonraki yaşantılar için bir şablon oluşturmaktadırlar Annenin geri çekilmesi ya da işlevlerinin aksadığı durumlarda, bu şablonlar devreye girerek sakinleşme, gerilimi düzenleme ve uyumu sağlamaktadır

İÇSEL ÇALIŞAN MODELLER Kendilik modeli, bireyin kendisini ne kadar değerli gördüğüne ve başkaları tarafından da ne oranda sevildiğine ilişkin algıları Bireyin ihtiyacı olduğunda yakın çevresindeki insanlardan ne oranda yardım isteyebileceği ve bu kişilerin güven vericiliği

Ben ve diğerleri Kendi Diğeri Güvenilir mi? Değerli miyim? Ulaşılabilir mi? Yeterli mi? İster mi? Değerli miyim? Yeterli miyim? İstiyor muyum?

Ben ve diğerleri Güvenilir o şeması Değerli ben şeması KENDİLİK

Ben ve diğerleri Anne-bebek ilişkisi, çocuğun dünyayı öngörmesini ve kendisini onunla bir ilişki içine yerleştirmesini sağlayan ‘rol-ilişki’ veya ‘kendi-başkaları’ modelleri olarak şemalaşır Bu modeller sosyal bağlamda kendisi ve başkaları hakkında beklenti ve varsayımlarını belirleyerek dünyayı öngörmesini ve kendisini onunla bir ilişki içine yerleştirmesini sağlar

Bağlanma boyutlarI Bebek kendisini sevgi ve yardıma değer birisi olarak gördüğünde zihninde olumlu bir “kendi” ve “başkaları” modeli oluşturur Olumsuz “kendi” modeli geliştiğinde yakın ilişkilerde kaygı, olumsuz “başkaları” modeli geliştiğinde kaçınma tepkileri ön plana çıkmaktadır - Bağlanma duygusu…kaygı….olumsuz kendi - Özerklik duygusu…kaçınma…olumsuz başkaları

BAĞLANMA BOYUTLARI Çocuğun duygusal düzenlemesi dışarıdan yeterince gerçekleşmediğinde çocuk kendi başa çıkma mekanizmalarını geliştirmeye başlar Bağlanmada kaygı ya da kaçınmaya bağlı stratejilerle olumsuz duygularını düzenlemeye çalışır

KAYGI Çocuk stres altında olduğunda, hastalandığında ya da benzeri ihtiyaç durumlarında bakım sağlayan kişilerin tutarsız, yetersiz ve/veya dengesiz karşılık vermeleri, sinirli ve kaygılı olmaları, orantısız bir şekilde müdahaleci davranmaları bağlanma kaygısının yükselerek strese karşı aşırı duyarlılığa yol açan “yüksek aktivasyon” stratejilerinin harekete geçmesine neden olur Olumsuz duyguların abartılı algılanması, bağlanma kişilerine aşırı yapışma, yalvarma, ayrılık kaygısına yol açar

+ - + - (Shaver & Mikulincer, A&HD, 2002) Tehdit sinyali Diğer davranış sistemlerinin aktivasyonu Hayır - Evet Bağlanma sistemi aktivasyonu Güvenli bağlanma, stresin giderilmesi Güven temelli stratejileri + Bağlanma figürüne ulaşılabilir mi? Evet - Hayır Güvensizlik, ek sıkıntılar Yakınlık arayışı yaşamsal bir seçenek mi? Aktivasyon azaltıcı stratejileri Hayır Yes Aşırı aktivasyon stratejileri

BAĞLANMADAN KAÇINMA Bakım verenin çocuğun yakınlaşma, destek ve korunma ihtiyaçlarına soğuk, mesafeli ve kızgın davranarak karşılık vermesi sonucunda oluşur Bu tür ebeveynler özellikle çocuklarının duygularını bastırarak ya da ifade etmelerini engelleyerek onların duygu ve davranışlarını kontrol etmeye çalışırlar

BAĞLANMADAN KAÇINMA Tehdit ya da stres durumunda bağlanmayı edilgenleştiren davranış stratejisini kullanarak, bağlanma sistemini tetikleyecek davranışlardan kaçınır, başkalarının yakınlık ve destek ihtiyaçlarına duyarsızlaşır Kendisine (sahte bir) yüksek güven geliştirerek, savunma ya da korunma stratejilerini güçlendirir

Güvenli bağlanma Yakınlığı koruma Rahatlık arama Bakım vereni güvence üssü olarak kullanma Tutarlı ulaşılabilir ve olumlu anne

KaçIngan bağlanma Yalnız kalınca yabancılık çekmez Yabancı kişiye karşı sıcak ve yakın Annenin sinyallerine yanıt vermez Bağlanma ilişkisine önem vermeyen,stresli,”idealizasyon” tipi savunma mekanizması kullanan annelerdir

Ikircikli bağlanma Annenin yokluğunda kaygılı Anne döndüğünde yaklaşma-öfke,direnç sergiler Etkileşimi sınırlı, kendi annelerine ambivalan duygular taşıyan, bebeklerini rahatlatmakta zorlanan annelerdir

Dezorganize bağlanma Ailede kayıp,travma ve psikopatoloji ile ilgilidir Farklı, tutarsız, çatışmalı, korkulu, sterotipik davranışlar sergilerler Strese karşı tutarlı, organize stratejileri yoktur Alkol bağımlılığı, psikopatolojiler ve ihmal ile ilişkilidir

YETİŞKİNLİKTE BAĞLANMA TARZLARI Güvenli Kaçıngan Saplantılı Korkulu

SORUNLU BAĞLANMALAR Kaçıngan Bağlanma ihtiyacının inkarı, bağımlı olmaya ya da kendisine bağlanılmasına tepki gösterme Saplantılı- Yakın ilişki isteme ancak başkalarının bulunabilirliği konusunda net olamama Korkulu- Zor güvenme

Güvensiz bağlanma Güvensiz bağlanma reddedilme korkusu değersizlik duyguları ile ilişkilidir. Başkaları tarafından onaylanmaya son derece duyarlıdırlar. Olayları kendi korkuları yönünde yorumlarlar. Olumsuz beklentileri ile uyuşmayan bilgileri görmezden gelirler

BAĞLANMA-BELLEK İLİŞKİSİ Güvenli bağlanan yetişkinlerin, güvensiz bağlananlara göre yeni bilgilere karşı şemaları daha esnektir Kaygılı kaçınmacı bağlananların olay belleklerine güvenmedikleri ve tutarlı bir bellek organizasyonu geliştiremezler Kaygılı- kararsız bağlananlar ise duygu/anlam belleğini düzenleyemediklerinden olay belleğinden geri çağırdıkları anıları kopuk ve karışıktır

BAĞLANMA SORUNLARI Güvensiz bağlananlarda …….anksiyete bozukluğu ve depresyon Güvensiz/kaçınıcı……..agresyon Güvensiz/dezorganize…….borderline KB