TERAPİSTİN ROLÜ Prof Dr Süheyla ÜNAL

Hekim Hasta Güven Saygı Kontrol Tatmin olma Başarılı bir sağlık bakımı ilişkisi İşbirliği

Hekimin özellikleri İletişim becerisi Bilgi ve teknik beceriye sahip olma Kanıta dayalı karar verme Bireyin ve toplumun sağlığını geliştirme isteği ve değerine sahip olma Özverili olma Görev disiplini taşıma Onurlu olma

Hekimin özellikleri Hastalarına saygılı olma Etik ve ahlaki değerlere sahip olma Kendisinin farkında olma Ekip çalışmasına açık olma İçinde yaşadığı toplumun farkında olma Kendini geliştirme çabası içinde olma

Hekimin özellikleri Sabırlı olma Duygularını, öfkesini kontrol edebilme Stresle başa çıkabilme Empati yetisine sahip olma İyimser olma Hazzı erteleyebilmek

Duygu Davranış Düşünce

İlkeler, programlar, kategoriler, ilişkiler, olaylar, geçişler İdeal self Dünya görüşü Duyumlar, duygular İlkeler, programlar, kategoriler, ilişkiler, olaylar, geçişler Hiyerarşideki amaçlara ilişkin eylemler bilişsel süreçleri monitorize eder, bu da duygusal tepkileri anlamlandırır

Psikoterapi Düşünce, duygu ve davranışları konuşma, ilişki kurma yoluyla değiştirme

Psikoterapi Duygusal doğadaki bir sorunun profesyonel bir ilişki içinde ele alınarak Varolan belirtilerin ortadan kaldırılması, değiştirilmesi ya da azaltılması Davranışın sorun yaratıcı yanına müdahale etmek Olumlu bir kişilik gelişimi sağlamak (Wolberg, The Technique of Psychotherapy, 1977).

Psikoterapist Kendisini terapötik araç haline getirmiş profesyonel Rolünü gerçekleştirirken otantik davranan Büyümeye, risk almaya, sorumluluk almaya, ilgilenmeye istekli kişi

Fark yaratan fark Sistemi eyleme farklılıklar götürür Referans sinyaldeki ya da çevresel değişkenlerin algılanışındaki bir değişiklik bir hata sinyali yaratarak sistemin davranışını etkiler

Değişerek ilerleme “İlerleme değişimin içinde düzeni, düzenin içinde değişimi koruyabilmek sanatıdır.” A.N. Whitehead

Terapist Demografik özellikleri yaş, cinsiyet, etnisite, SES Eğitimi Kişilerarası ilişki becerileri iletişim, ilişki, kendini-kontrol becerisi (Inskipp, 2000)

Kişilerarası ilişki becerileri İletişim becerisi aktif dinleme ve anlama becerisi İlişki kurma becerisi içten ve empatik olmak, koşulsuz kabul Kendini kontrol becerisi kendinin farkında olmak ve kendini yönetmek

İletişim süreci Bilginin ve anlamın kodlanması Aktarılması Alınması (kodun açılması) Sentezlenmesi

İletişim süreci Gürültü 1. Niyet edilen anlam 4. Kodu açma 2. Kodlama 5. Algılanan anlam 3. İletişim kanalı 10. Niyet edilen anlam 9. Kodu açma 6. Niyet edilen anlam 7. Kodlama 8. İletişim kanalı Gürültü

Terapötik iletişim Güven oluşturma Uygun soru sorma Aktif dinleme Yansız, yüksüz, yargısız olma Empatik rezonans sağlama Kültürel farklılıklara dikkat etme Yaş ve cinsiyete duyarlı olma Sözel olmayan mesajlara dikkat etme

Güven ortamı İlgi ve merak Açıklık Nezaket Dostça tutum Espri Hastanın anlattıklarını anlama ve kabul etme Hastanın tam katılımını sağlama Teknik becerilere ve bilgiye sahip olma Etik kurallara uyma

Yeterlilik -- Uzmanlık Güven oluşturma Empati -- İlgi, bakım Yeterlilik -- Uzmanlık Sorumluluk alma -- Adama Dürüstlük -- Açıklık

Terapist Yardım ilişkisi süresince bir bakış açısı geliştirmeli, süreci değerlendirmelidir Yardım becerilerini planlı bir şekilde kullanmalıdır “Şu anda benim bu tepkimin karşımdaki kişiye etkisi ne olabilir” sorusunu yanıtlamalıdır

“düşün, karar ver, eyleme geç” yardım isteyen kişinin sorununu özgürce ortaya koymasına yardım edecek şekilde bir ilişki kurmalıdır onun sorununu nesnel olarak görmesine ve eyleme geçmesine gerek olduğunu anlamasını sağlamalıdır eyleme geçmesine yardım etmelidir

Terapistin nitelikleri (Gibbs) O anda yaşadıklarını doğrudan karşısındaki kimseye ifade edebilme Bu mesajları çarpıtmadan iletebilme Başkalarının mesajlarını çarpıtmadan dinleyebilme Mesajını iletme süreci içinde gerçek güdüsünün farkında olma ve açığa vurma

Terapistin nitelikleri Başkalarıyla iletişiminde spontan ve özgür olma Başkalarının gereksinimlerine anında tepkide bulunma “doğru” zamanı bekleme ve “doğru” tepkide bulunmak için kendine zaman tanıma

Terapistin nitelikleri Kendisinin “hassas” taraflarını ve içdünyasındaki “şeyler”i genellikle açığa vurma “Şimdi ve burada”yı yaşama ve bunu iletme Mizah duygusuna sahip olma Kültürün etkisinin farkında olma

Terapistin nitelikleri Bağımlı olmadan bağlanabilme Psikolojik olarak yakın olmaktan hoşlanma İletişimlerinde somut olma Başkalarına yardım etmeye istekli olma

Mizah duygusuna sahip olma Kültürün etkisinin farkında olma

Programın amacı Etkili sözsüz dinleme davranışını kullanabilme Üzerinde çalışmanız gereken etkisiz sözsüz davranışlarınızın farkına varabilmek Yardım isteyenin kendini keşfetmesini kolaylaştıracak şekilde, sözel tepkilerden oluşan iletişim şeklinizi değiştirebilmek

Yardım isteyene kendi duygularınızı ve tepkilerinizi yapıcı bir şekilde iletebilmek Yardım isteyenin ifade ettiği ve etmediği iletişimini anlayabilmek Etkili yardım ilişkisini kurarken temel becerilerinizi birleştirmek

Programın yararlı olması Eğitim programında etkin rol almak Alıştırmaları günlük yaşamda da düzenli yapmak Uygun geribildirimde bulunmak