İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ TEKNİK KONULAR

ERGONOMİK RİSK ETMENLERİ

Amaç Katılımcılar, ergonominin tanımı ve ergonomik risklerden korunma yolları hakkında bilgi sahibi olacaklardır.

Öğrenim Hedefleri Katılımcılar bu sunumun sonunda; Ergonomiyi tanımlar, Ergonominin prensiplerini sıralar, Ergonomik risklerden korunma yollarını sayar. 5

Ergonomi Yapılan işin, kişilerin yetenek ve ihtiyaçlarına uyacak şekilde organize edilmesi, düşünülmesi ve planlanmasıdır. Ergonomi, Yunanca iş anlamına gelen ergos ile prensipler, kanunlar anlamına gelen nomos adlı iki kelimenin birleşiminden oluşmuştur ve iş bilimi anlamına gelmektedir. Salvendy G.Handbook Of Human Factorcs And Ergomics. Second Edition. John W İley And Sons Ltd./1997

Ergonominin Amacı -1 Çalışanların etkinliğini arttırmak, Gereksiz ve aşırı zorlamalardan kaçınmak, Çalışmanın yöntemli bir şekilde düzenlenmesini sağlamak, Lüzumsuz aktiviteleri önlemek, İnsan – makine - çevre uyumunu sağlamaktır. Ofislerde İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü/2012

Ergonominin Amacı -2 Oturduğunuz sandalyenin rahat olması için yüksekliği ne kadar olmalıdır? Yorgunluğun en az düzeyde olması için dinlenme araları nasıl düzenlenmelidir? vb. sorularına yanıt vermeye çalışmaktadır.

Ergonominin Konuları Gürültü, Aydınlatma, Isı, Titreşim, Çalışma Alanının Dizaynı, El Aletlerinin Dizaynı, İş ve Ekipmanlarının Dizaynı, Mesai Saatleri, Vardiya, Mola Saatleri vb.

Kullanımı Kolay Olmalı Kullanıcıya Uygun Olmalı Performansı Arttırmalı Ergonomi Kullanımı Kolay Olmalı Rahatlığı Arttırmalı Kullanıcıya Uygun Olmalı Ergonomik Tasarım Performansı Arttırmalı Güvenliği Arttırmalı

Ergonominin Prensipleri -1 Nötral pozisyonu korur, Aşırı zorlanma engellenir, En sık kullanılan eşyaları en rahat erişebilecek yerlere konur, Uygun yükseklikte çalışılır, Aşırı hareketi önlenir,

Ergonominin Prensipleri -2 Yorgunluk ve statik yük azaltılır, Baskı noktaları en aza indirilir, Hareket edilir, egzersiz yapılır, Rahat bir ortam sağlanır, Vibrasyon önlenir.

Ofis Ortamında Standart Ölçüler Özellik Boyut Masa Yüksekliği 64 – 74 cm Ekrana Bakış Mesafesi 50 – 70 cm Masa Kalınlığı 5 cm Oturma Yüzeyi Yüksekliği 38 – 51 cm Bakış Açısı 15 – 30 derece Sandalye Oturma Genişliği 40 – 45 cm Diz Masa Mesafesi 38,1 cm

Riskli Gruplar İmalat sektörü , Hizmet ve temizlik işleri, Sağlık bakım işleri vb., Uzun yol sürücüleri, Tarım çalışanları, Sporcular, diş hekimleri, Ofis çalışanları ve bilgisayar kullanan meslek grupları risk altındadır.

Ergonomik Risk Faktörleri Yapılan işin sürekli tekrar edilmesi, Kuvvete dayalı çalışma, Kasları yoran bir şekilde çalışma pozisyonu, Mekanik gerilme, Olağandışı sıcaklıklar, Titreşim.

Uygun Oturma Şeklinin Sağlanması -1 Ayaklar düz olarak yere temas etmeli, Diz 90 derece açılı olmalı, Sandalyede bel desteği olmalı, Sırt dik, omuzlar rahat, Dirsekler 90 derece açılı,

Uygun Oturma Şeklinin Sağlanması -2 Baş ve bilekler nötral pozisyonda tutulmalı, Çalışanın masa altında ayaklarını uzatabileceği ve vücut hareketini kolayca değiştirebileceği alan olmalı, Eğer ayaklar yere temas etmiyorsa, ayaklara ek bir destek yerleştirilmelidir.

Uygun Oturma Şeklinin Sağlanması -3 Katılımcılara Bu doğru oturuş şekli mi ? Sorusu sorulacak..

Ofis Ergonomisi -1 Ekrana bakış uzaklığı 50–70 cm arasında olmalı, Işık yansıması- ekranlar pencerelere 90 derece dik olacak şekilde yerleştirilmeli, Ekranın üst kenarı göz hizasında veya az aşağısında olmalı,

Ofis Ergonomisi -2 Personel çalışırken başının eğmek veya geriye atmak eğiliminde olmamalı, Kollar yazı yazarken yere paralel tutulmalı ve bilekler bükülmemeli, Mouse kullanımı minimuma indirilmeli, işlemler mümkün olduğunca klavye ile yapılmalı, Klavyenin yüzeyi parlamamalı, rengi nötr olmalı, Çalışma bölgesi, taşımayı ve yürümeyi azaltacak yerleşimler üzerine kurulmalı, çalışana mani olacak ve ek iş yaratacak yerleşimlerden kaçınılmalıdır.

Ofis Ergonomisi -3 Nümerik tuşlar telefon düzeninde yerleştirilmiş olmalı, Materyale sürekli bakmak gerekiyorsa ekrana monte edilen doküman tutma aparatları kullanılmalı, Ofisteki gürültü maximum 55 – 65 desibel olmalı, Ortam ısısı 20°– 26°C olmalı,

Ofis Ergonomisi -4 Nem oranı %45 – 55 olmalı, Işık üst – yanlardan 45° açıyla yansımalı, Araç - gereçler çalışanın vücut ölçülerine göre ayarlanabilir olmalı, Sürekli kullanılan cihazlar çalışanın kol erişim mesafesinde olmalı, Personelin görüş mesafesinde engelleyici cisimler bulunmamalıdır.

Ofis Ergonomisi -5 50 cm 25 cm 80-100 cm Sık kullanılan malzemeler 1. kuşakta, daha az kullanılan malzemeler ise 2. kuşakta yer almalıdır.

Ofis Ergonomisi -6 Tüm açma – kapatma düğmeleri hareket yönünde olmalı, Ofisler sık sık havalandırılmalı (saatte 3-6 kez), Ofisler temiz ve bakımlı olmalı, Her personele minimum 10 m3 hava düşecek şekilde düzenleme yapılmalı, Sürekli gürültü önlenmeli, yüksek ses çıkaran cihazlar izole edilmelidir.

Ofis Ergonomisi -7 Her 20-30 dakikada bir, 1-2 dakikalık kısa aralar verilmeli, Saat başı 5-10 dakika ara ya da iş değişimi yapılmalı, Öğlen arası bilgisayar başından uzaklaşılmalı, Monitör kullanımı sırasında, gözleri ekrandan ayırıp uzakta bir noktaya odaklanarak veya 10–15 saniye gözleri kapatıp dinlendirilmelidir.

Ergonomik Çalışma İçin Neler Yapmalıyız ? 26

Ergonomik Risklerden Korunma -1 İşyeri ergonomik prensiplere uygun olarak projelendirilmeli (Havalandırma, klima sistemleri, kapı, pencere yeri, elektrik ve bilgisayar ağ donanımı vb), İç mekanlar ve büro donanımları çalışanın antropometrik ölçümlerine ve vücut özelliklerine uygun olarak düzenlenmeli (Masa, sandalye, dolap, bilgisayar vb. büro aletleri),

Ergonomik Risklerden Korunma -2 İşe giriş muayeneleri yapılacak işe uygun olmalı, Çalışanlar işe uygun olarak seçilmeli ve / veya atanmalı, Periyodik muayeneler yapılmalı, İşyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görev yetki ve sorumlulukları hakkında yönetmelik

Ergonomik Risklerden Korunma -3 Belirli periyotlarla iş ortamında risk değerlendirmesi yapılarak gerekli düzenlemeler yapılmalı, İş monotonluğunu giderecek rotasyonlar yapılmalı, İş ortamında ortak kullanılacak sosyal alanlar yaratılmalı, Etkin dinlenme araları verilmelidir.

Ergonomik Risklerden Korunma -4 Çalışma Ortamı Gözetimi Ofis ortamındaki iş ekipmanlarının; çalışma masası ve sandalyesi ile monitör, klavye ve farenin yüksekliğinin ve kullanımının çalışana uygunluğunun değerlendirilmesidir. Aydınlatma, gürültü ve termal konfor gibi çalışma ortamı ile ilgili ergonomik risk etkenlerinin değerlendirilmesi sonucunda düzeltici önleyici faaliyetler uygulanır. Gerekiyorsa çalışanlara yaptıkları işe uygun araç ve gereç verilir.

Ergonomik Risklerden Korunma -5 SAĞLIK İÇİN EGZERSİZ YAPALIM! Alacağınız her kilo, omuriliğinize ortalama on kilo yük bindirecektir.

18-64 yaş aralığındaki yetişkinler için: Haftada en az 150 dakika orta şiddetli fiziksel aktivite ya da haftada 75 dakika yüksek şiddette fiziksel aktivite yapılmalıdır ya da her ikisinin kombinasyonu olmalıdır. Ek olarak haftada 2 gün veya daha fazla kas kuvvetlendirici egzersizler yapılmalıdır.

Ofis Egzersizleri

Özet ? Katılımcılara “ergonomik risk faktörleri ve korunma önlemlerinden birini söyleyiniz.” denilerek katılımcılardan en az üç yanıt alınır. Ne Öğrendik?

Katılımınız İçin Teşekkür Ederiz