Su ve Gıda Hijyeni
BESİN ve SU HİJYENİ NEDİR? Gıdanın tümüyle hastalık etmenlerinden arınmış ve sağlığa yararlı olmasıdır. Taşıma, nakliye Satın alma Temel hijyen kurallarına uyma Hazırlama Saklama
BULAŞAN HASTALIKLAR NELERDİR? SU VE BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLAR NELERDİR?
Su ve Besinlerle Bulaşan Hastalıklar Bağırsak parazitleri Tifo Dizanteri Kolera İshaller Çocuk felci Gıda zehirlenmesi Hepatit A
GIDA BOZULMASINA NEDEN OLAN ETMENLER MİKROORGANİZMALAR Bakteriler Mayalar Küfler Virüsler Parazitler
BAKTERİLER Gıdalarda en kolay ve en yoğun çoğalan organizmalardır. 7-60 derece ısı (özellikle 15-48 derece) Nemli ortam çoğalmaları için elverişlidir.
Gıda Zehirlenmesine Neden Olan Bakteriler Salmonella Klostridum Botulinum Stafilokoklar Eshereshia coli ve Sigella
SALMONELLA Çiğ et, süt, yumurta 5-65 derecede çoğalır Zehirlenme; yemekten 2-2.5 saat sonra şiddetli karın ağrısı, mide bulantısı,kusma, baş dönmesi, titreme, halsizlik
KLOSTRİDUM BOTULINUM Konserveler, et, sucuk, balık Toksin üretir (Konserve kutularındaki şişkinlik) Zehirlenme; mide bulantısı, kusma, çift görme,kol ve ayak adalesinde duyu kaybı, nefes almada zorluk
STAFILOKOKLAR Yiyecek hazırlayan kişilerden bulaşır (saç, derideki yara, çıban ve sivilcelerdeki iltihaplar) Bakteri ısıya duyarlı (kaynatma ile ölür) Toksinler ısıya dayanıklı Zehirlenme; şiddetli kusma, ishal, karında kramplar
ESHERESHIA COLI VE SIGELLA Lağım suyu karışmış kirli sular, dışkı 10-40 derecede hızlı çoğalır Zehirlenme; kusma, ateş, titreme
MAYALAR Nişastalı ve şekerli ürünlerin ekşimesi acılaşması
KÜFLER Yiyeceklerin üzerindeki pamuk görünümündeki koloniler Aspergillus flavus Fındık, fıstık gibi yağlı tohumlar Aflatoksin -----------) KANSER
VİRÜSLER Kirli sularda avlanan deniz ürünlerinden bulaşır Isı ile yok olmazlar
SU ve BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN Et ,balık ve sebzelerinizi tamamen pişirin Yiyeceklerinizi sıcakken yiyiniz
Ellerinizi Düzenli Olarak Yıkayın !.. ELLERİNİZİ YIKAYIN Ellerinizi yemek hazırlamadan ve yemeden önce ve sonra, Tuvaletten çıktıktan sonra SABUN ve BOL SU ile YIKAYINIZ Ellerinizi Düzenli Olarak Yıkayın !..
ELLERİMİZİ NASIL YIKAMALIYIZ ? Bol suda ve sabunla, bilekleri de içine alacak şekilde avuç içi, parmak araları, parmak uçları ve özellikle tırnak dipleri iyice temizlenecek şekilde olmalıdır. Yıkama ve durulama sonrasında nemli kalmaması için temiz bir havlu ile kurulanmalıdır.
El yıkama süresi, saatin tik taklarına uyarak en az 10 a kadar sayarak (10 saniye) belirlenir.
TAZE SEBZE VE MEYVELERİ BOL SU İLE YIKADIKTAN SONRA TÜKETİN !... Çiğ yenecek sebze ve meyveleri yemeden ve pişirmeden iyice yıkayın. Sebze ve meyveleri toz ve topraklarından ve ilaç kalıntılarından temizlemek için bir müddet su dolu kapta beklettikten sonra, bol su ile birkaç kez yıkayın.
Gıdaları hazırlarken; Hazırlama ve saklama sırasında çiğ yiyeceklerle pişmiş olanları birbiriyle temas ettirmeyiniz. Et, süt ve yumurta içeren gıdalar kolayca bozulabileceğinden hazırlandıktan sonra mutfak sıcaklığında bekletmeden soğutucularda muhafaza ediniz ve pişirmeden az önce buzdolabından çıkarınız.
TEMİZ SU KULLANIN Kaynağı belli olmayan suları ve kuyu sularını kesinlikle kullanmayınız Su deposu bulunan ev ve iş yerlerinin depolarını ayda en az bir kez temizletiniz. Su kesintisinin sık olduğu bölgelerde depoları 15 günde bir temizletiniz.
İÇME SUYUNUN TEMİZLİĞİNE ÖZEN GÖSTERİN TEMİZ SU İÇİN İÇME SUYUNUN TEMİZLİĞİNE ÖZEN GÖSTERİN Şüpheli suları kaynatarak için Veya Klorlayarak 1 litre suya 5 damla tentürdiyot çözeltisi damlatarak için. YA DA : 1 ölçü çamaşır suyu 4 ölçü su ile karıştırılır. 1 litre içme suyu içine 3 damla çamaşır suyu damlatarak, kolera dahil su yoluyla bulaşan her hastalığa karşı önleminizi almış olursunuz.
SON KULLANMA TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLERİ KULLANMAYIN !.. BOZULMUŞ OLABİLİR, MİKROORGANİZMA ÜREMİŞ OLABİLİR, BESİN ZEHİRLENMELERİNE SEBEP OLUR LEZZETİ VE FİZİKSEL GÖRÜNÜMÜ DEĞİŞEBİLİR, BESİN DEĞERİ KAYBOLMUŞ OLABİLİR.
PASTÖRİZE VEYA STERİLİZE EDİLMİŞ SÜTLERİ TERCİH EDİN! Çiğ sütten yapılmış taze peynirleri tüketmeyin. (Brusella) Sütler kabardıktan sonra 5 dak. kaynatılıp hemen soğutulmalıdır. Kaynatılmış ve pastörize sütler cam kavanozda buzdolabında 1-2 gün, kutusu açılmış sütler en fazla 3 gün saklanabilir
KATKI MADDESİ İÇEREN YİYECEKLER YEMEYİN !.. Hazır çorbalar, hazır soslar, fast-food besinler, hazır kekler vb Katkı maddeleri pek çok kişide, astım, deri döküntüsü ve alerjiye neden olabilir.
AÇIKTA SATILAN YİYECEKLERİ KESİNLİKLE SATIN ALMAYIN !... Mikroorganizmaların bulaşması ve çoğalması çok kolay olacağından ishal. tifo, dizanteri, besin zehirlenmeleri gibi hastalıklara yakalanma sıklığı artar.
ÇÖPLERİ KAPALI ORTAMLARDA SAKLAYIN !... Çöpleri kısa sürede uzaklaştırın. Kapalı çöp kutuları kullanın.Açık çöpler karasineklerin kolay üremesine sebep olur. Yediğimiz gıdalara mikrop bulaştırabilirler
SU VE BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLARLA İLGİLİ BELİRTİLERE KARŞI UYANIK OLMALI VE HEKİME BAŞVURULMALI
ÇOCUKLARIMIZA GEREKLİ AŞILARIN YAPILMIŞ OLDUĞUNDAN EMİN OLALIM
BİLİNEN İLKELER Mutfakta hayvan bulundurmayın Haşerelerle mücadele edin Yere düşen yiyecekleri asla yemeyin. Yere düşen çatal, kaşık vb. kullanmayın. Çizilmiş, çatlamış veya kırık tabak ve bardakları kullanmayın. Boş kutu, paket veya çöpleri mutfak tezgahına yada masasına bırakmayın, çöpe atın. Beslenme çantalarını hiçbir zaman yere koymayın.
SU VE BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMADA İLK KOŞUL…. TEMİZ OLMAK !... EL TEMİZLİĞİ SAĞLIKLI VE GÜVENİLİR GIDA GIDALARIN HAZIRLANMASINDA KULLANILAN ARAÇLARIN VE ORTAMIN TEMİZLİĞİ DEPOLANAN GIDALARIN TEMİZLİĞİ
HİJYEN KURALLARINA UYDUĞUNUZ İÇİN TEŞEKKÜRLER