Bilimsel Araştırma: Temel Kavram, İlke ve Yaklaşımlar

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
I.BÖLÜM BİLİM VE PSİKOLOJİ
Advertisements

Din Hizmetlerinde SORUN ÇÖZME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Bilimsel Yöntem Prof Dr Süheyla Ünal.
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ
Hafta 2 Bilimin Doğası: Bilimsel bilgi ve bilimsel metod
BİLİMSEL BİLGİNİN ÖZELLİKLERİ VE FEN - TEKNOLOJİ OKURYAZARLIĞI
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri
BİLGİNİN KAYNAĞI BİLİM KAVRAMI BİLİM YÖNTEM İLİŞKİSİ
Yrd.Doç.Dr. Ali Murat SÜNBÜL Selçuk Üniversitesi, Egt.Fak.
Yorumlayıcı Paradigma ve Nitel Araştırmanın Bilimsel Araştırma Geleneğindeki Yeri Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık.
MANTIK DERSİ AKIL YÜRÜTME YÖNTEMLERİ
Bilimsel Araştırmanın Alternatifleri
AFYONKARAHİSAR KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ
İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü
BİLİMSELLİK GÜNCELLİK FAYDALILIK Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersi Danışman: Prof.Dr.Mustafa ERGÜN Hazırlayan: Özlem K.GENELİOĞLU.
KAM 209 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Roma Rakamları - Sayıları I = 1 II = 2 III = 3 V = 5 X = 10 L = 50 C = 100 D = 500 M = Önce gelen küçük sayı, sonra gelen büyükten çıkartılır. IV.
Bilimsel Araştırma:Temel Kavram, İlke ve Yaklaşımlar
BİLGİ EDİNME İHTİYACI:
BTO423 Bilimsel Araştırma Yöntemleri
ÖĞRETİMDE STRATEJİ Ali ÇELiK (Biyoloji).
ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA TÜRLERİ ARAŞTIRMADA NİTELİKLER VE TUTUMLAR.
H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
ISL314 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ VE BİLİMSEL YAZIM
Bilim Adamının Özellikleri:
IMGK 207-Bilimsel araştırma yöntemleri
Sağlık Hizmetlerinde Araştırma ve Değerlendirme Teknikleri
EĞİTİM BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Kişilik Kuramları Giriş ve kavramlar.
ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ.
ÖĞRETİM STRATEJİSİ, YÖNTEM ve TEKNİKLER
Bireysel Farklılıklar ve Engellilere Yönelik Tutumlar
1- Gündelik Bilgi 2- Dini Bilgi 3 - Teknik Bilgi 4- Sanat Bilgisi
EĞİTİMİN BİLİMSEL TEMELLERİ
BİLİM ve BİLİMSEL YÖNTEM.
Özel Gereksinimli Öğrenciler ve Fen Öğretimi
Bölüm 1 : Genel Kavramlar
ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
HEMŞİRELİK DİSİPLİNİ VE ARAŞTIRMA
BİLME-BİLGİ EDİNME, BİLGİ EDİNMENİN YOLLARI VE ÖNEMİ
Bilimsel Araştırma Yöntemleri.
ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÜNİTE 1
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Durum Çalışması
BİLİM KAVRAMI TANIMI-AMACI-SINIRLARI-ÖZELLİKLERİ
BİLİMSEL YÖNTEM VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR
Yrd. Doç. Dr. Ebrucan İSLAMOĞLU
Bilimsel Yöntem Prof Dr Süheyla Ünal.
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Bilimsel Araştırmanın Alternatifleri
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Araştırma Problemlere güvenilir çözümler bulmak amacı ile planlı ve sistematik olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlaştırılması.
Fen Öğretiminin Genel Amaçları Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş. Gör. Dr
“Bilgi” Kavramıyla Anlaşılan şey Nedir?.  Bilgi edinme insanın en temel güdülerinden birisidir.  İnsan bu özelliği sayesinde diğer canlılardan ayrılır.
GELİŞİM VE ÖĞRENME PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ.
EĞİTİM BİLİMLERİNDE YÖNTEM
1/17 BİLİM TARİHİ VE FELSEFESİ Musa çankaya. 2/17 Bilim; doğruyu ve bilgiyi araştırma, bilgi edinme ve bilgiyi düzenleme süreci, evreni anlama ve tanımlama.
Bilimsel Bilgi ve Özellikleri Bilimsel Araştırma Nedir-Türleri
Problemi Tanımlama.
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Temel Kavramlar Yrd. Doç. Dr. Ömer KUTLU.
GRS751 ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ
Üst Düzey Zihinsel Özellikler
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Bilimsel Bilgi ve Özellikleri Bilimsel Araştırma Nedir-Türleri
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
Nicel ve Nitel Araştırmalar
Sunum transkripti:

Bilimsel Araştırma: Temel Kavram, İlke ve Yaklaşımlar

Bilginin Kaynağı Nedir? Tüm düşünenleri, özellikle felsefecileri uğraştıran bir konu Değişik görüşler ve düşünce akımları BU KONUDAKİ İKİ TEMEL DÜŞÜNCE AKIMI: Rasyonalizm Aklı duygusal algılardan bağımsız olarak, bilgi kaynağı sayan öğretileri ifade eder. Bilgilerin doğrulanması için GÖZLEME yer verilmemekte ve kesin bilgiler için DENEY Empirizm Bilginin kaynağı DUYU ve DENEYİMLER İdeal bilgi BİLİM ve olgusal özellikte

Bilginin Kaynağı Nedir? Bir çok önemli Empirist vardır: Bu kişiler her konuda hem fikir değillerdir,ama anlaşmazlıkları bu düşünce yaklaşımının gelişmesine sebep olmuştur. Carnap (1967): Tümevarım İnsan bilgisinin tek tek yapılan gözlem ve bireysel deneyimlerin sistemli bir birikimle oluşabileceği Parçadan bütüne,özelden genele gidiş Popper (1961: 1972): Tümdengelim Genel önermelerden hareketle özel durumlar için akıl yürüterek sonuçlar çıkartılır Bütünden parçaya gidiş Tümevarım:insanların öldüğünü tek tek görünce insanların ölümlü olduğu bilgisine ulaşmak Tümdengelim: insanlar ölümlüdür genellemesi sonucunda, Ali de ölümlüdür böylece o da insandır sonucuna varmak.

Problem Çözmenin Pratik Dayanakları Önceki uygulamalar (gelenekler/ örnekler) Otorite figürleri Kişinin kendi deneyimleri Bilim İlk üç kişinin sağduyusuna bağlı bir yaklaşım… Bu insanı gördükleri ve kestirebildikleriyle sınırlı tutar… Ağırlıklı olarak kullanılan: kişisel yetişmişlik ve çevre etkenlerine bağlı

Problem Çözmenin Pratik Dayanakları: BİLİM Genel, güvenilir, geçerli verilere dayalı… Ortaklaşa benimsenen ölçütlere göre, gözlenebilir (empirist yaklaşımla toplanmış) veri Bilimin çeşitli tanımları Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünü Neden-sonuç ilişkilerinin ifade edildiği sistematik bilgiler birikimi İnsanoğlunun biriktirdiği, kaydedilmiş sistematik bilgi

Problem Çözmenin Pratik Dayanakları: BİLİM EN GENEL KABUL EDİLEBİLİR HALİYLE BİLİM Geçerliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü Bilim bir ÜRÜN Bu ürünü elde etmek için izlenen yol ise BİLİMSEL YÖNTEM

BİLİM TEMEL İŞLEVLERİ: Anlama Nedir sorusuna cevap arama Varolan durumun olduğu gibi resmedilmesi Açıklama Niçin sorusuna cevap arama Nedensel ilişkilerin bulunması ve kuram geliştirmeye yönelik araştırmalar Kontrol Üretilen bilgilerin fiilen uygulamaya aktarılması Doğa ve toplum olaylarının denetim altına alınması Betimleme, açıklama, yordama, tanımlama ve kontrol gibi değişik adlandırmalar… Yordama da var…

KURAMIN ÖNEMİ ve BİLİMDEKİ YERİ Bilim KURAMLARLA gelişir. Araştırmaların en üst düzeyde ürettikleri yeni bilgilerdir. Araştırmaların çoğunun empirik ve KURAMSAL yönü vardır. KURAM, Olguları açıklamak için araştırmacı tarafından kurulur. Kısmen doğrulanmış, fakat tümüyle kesinleşmemiş bir sistem, birbirleriyle ilişkili önermeler demetiyle yapılan açıklama Bir dünya görüşü kadar kapsamlı olmayıp, belli bir olgu türünü kapsar ve verilerle test edilir. Bazı geliştirilen kuramlar, araştırma sonuçlarını özetler, yeni araştırmaların sonuçlarını özetlemeye yarar,yeni araştırmalar için yol gösterici, boşlukları ve yeni araştırma hipotezlerini belirleyicidir.

KURAMIN ÖNEMİ ve BİLİMDEKİ YERİ Hiçbir kuram son şeklini almış sayılmaz. Yeni verilerle geliştirilmesi mümkündür. Bir alanda kuram geliştirmeden önce, bir dizi empirik çalışma yapılması gerekir. Hiçbir kuram alanındaki tüm verileri içerecek şekilde olmamıştır. İYİ BİR KURAMIN ÖZELLİKLERİ: Empirik olarak sınanabilir sonuçlar vermeli: kendi yorumu ve sınama yolları içermeli Gözlemler ve önceki kuramlar ile tutarlı olmalı; olabildiğince kapsamlı olmak Kısa ve yalın bir anlatım Gözlenebilir olgu ve ilişkiler dayalı olmalı

Bilimin Türleri Farklı bilim dallarında (psikoloji ve fizikteki değişik kavramlar) yöntemsel bir farklılık yoktur. Bütün bilim alanları üç gruba indirgenebilir: Toplum ya da sosyal bilimler Amacı doğa bilimleriyle aynı olsa da toplumsal nitelikli olayları içerir. Doğa ya da fizik, tabiat bilimleri Doğa olaylarıyla ilişkili olup, var olanı anlamayı, açıklamayı ve kontrolü amaç edinir. Matematik Sembollerle, olaylardan bağımsız gelişir ve olayların gerçekten varlığına gerek yoktur. Bunlardan dolayı bazı sınıflandırmalarda bilim alanlarının üstünde ele alınır. Sadece matematik mutlaktır, diğerleri görelidir. Doğa ve toplum bilim arasındaki temel ayrım, içeriklerin kontrol ve incelenebilme güçlüklerindeki düzey ayrılığı…

Araştırma Yöntembilimi Yöntembiliminin ürünü: araştırma yöntem ve teknikleri Yöntembilim temelde araştırmaya giden tıkalı yolları açmayı amaçlar. Bunlar bilimsel tutum ve davranış eksikliği olabileceği gibi Yöntem ve tekniklerdeki yetersizlikler de olabilir.

Bilimin Temel Nitelikleri Olgusaldır. Herkesçe gözlenebilir gerçeklere dayalı olması, kişisel görüş ve beğenilerden bağımsız Sistemlidir. dağınık ve ilişkisizmiş gibi görünen bir dizi olguyu, belli bir sistem, belli bir bütünlük içinde açıklamak Akılcıdır. Açıklamalar akla uygun Genelleyicidir. Tek tek olayları açıklayıcı değil, onları de içerecek genellemeler biçiminde Evrenseldir. Her gelişmişlik düzeyinde yer ve zamana göre değişmeyen türde ilişkiler içermesi Birikimlidir. Her yeni katkı öncekilerle bütünleşerek gelişir. Kayıtlıdır. Sağlam fakat göreli bir bilgidir. Gerçeğe geçici doğrularla yaklaşma: geçerlik olasılığı yüksek genellemeler

Russell der ki Bilimde varılan her aşama, uzun bir yolculuktaki konaklama yerleridir.

Bilimsel Yöntem Bilim üretmenin yolu Bilimin süreç yönü Kanıtlanmış bilgi elde etmek için izlenen yol gibi farklı tanımlar var. GENEL BİR ANLATIMLA Problem çözmek için izlenen düzenli yol Tümevarım ile tümdengelim yaklaşımlarının SENTEZİ

Bilimsel Yöntemin Aşamaları Güçlüğün sezilmesi Problemin tanımlanması (güçlüğün araştırılabilecek bir probleme dönüştürülmesi) Çözümün tahmin edilmesi (sınanmak istenen hipotezlerin kurulması ya da problemle ilgili soruların hazırlanması) Gözlenebilir sınayıcıların belirlenmesi (hipotezlerin sınanması için ya da cevaplanması gereken soruları için gözlenebilir verilerin bulunması) Deneme ve değerlendirmelerin yapılması Raporlaştırma

Bilimsel Yöntemin Aşamaları İlk üç aşama: TANIMLAMA 4 ve 5 : SINAMA RAPORLAŞTIRMA

Bilimsel Yöntemin Temel Nitelikleri Açık seçiktir. Bilinen belli süreçlerden oluşur. Denetlenebilir. Herkese, her türlü denetime açıktır. Yansızdır. Eleştirici ve düzelticidir. Deneyicidir. Seçicidir. Akla uygundur. Duyarlığı yüksektir. Olgusal düzeyde bilinen en güvenli problem çözme yöntemi

Bilimsel Yöntemin Dayandığı Temel Varsayımlar (Sayıltılar) Olaylar arasında sistemli neden-sonuç ilişkileri vardır. Olaylar “eşya” gibi incelenebilir. Tümevarım ve tümdengelim senteziyle geçerli ve güvenilir bilgi toplanabilir. Olaylar metafizik görüşlere dayalı olmaksızın açıklanabilir.

Diyalektik Yöntem İle İlişkisi Diyalektik Nedir? Karşılıklı tezler ileri sürerek konuşma, tartışma, fikir alışverişinde bulunma GENELDE, yöntemli ve doğru düşünme… doğru bilgiye varma sanatı

Diyalektik Yöntem İle İlişkisi Eski Diyalektik dört temel ilkeye dayalı Her şey birbiriyle ilgilidir. Her şey oluş halindedir. Nicel değişmeler, nitel değişmeyi yaratır. Gerçek, içsel çelişkileri içerir.

Diyalektik Yöntem İle İlişkisi Yeni Diyalektik altı temel ilkeye dayalı Diyalektik bilim, konuşma felsefesidir. Diyalektik düşünce tümleyicidir. Bilim organik bir yapıdadır. Bilgi tarihsel yapıdadır. Bilgi, eksikli ve geçici yapıdadır. Yeni bir tutum (açık felsefe) gerekir.

Diyalektik Yöntem İle İlişkisi Çağdaş bilim ve bilimsel yöntem anlayışı, diyalektik görüşü de içerir fakat daha kapsamlıdır. Bilimsel yöntem, varsayımlarda yanılma olasılığının varlığını kabul eder.

Bilimsel Yöntemde “İsbat” Daha önceleri Bilimsel yöntemle elde edilen bilginin MUTLAK DOĞRU ve DEĞİŞMEZ olduğu görüşü Sonraları ise, modern bilimsel yöntem anlayışında, Elde edilen sonuçların yüksek bir olasılıkla doğru kabul edilmesi ilkesi Bu değişimin nedenleri Bilimsel yöntemin varsayımlara dayalı bir süreç olması ve bunların geçerli olmama olasılıklarının var olması Tek neden-tek sonuç yerine ÇOKLU NEDEN-ÇOKLU SONUÇ Problemleri yaratan olası nedenlerin çokluğu Araştırmacıdan kaynaklanabilecek yanılgılar ile problemin doğru tanımlanamama olasılığı Problem çözümünün,verilerin yorumlanmasıyla gerçekleşebildiği, yorum yapmak öznel olduğu için, yanlış yorumların yapılabileceği