Engellilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinde Hukuki Sorunlara Kısa Bir Bakış Av. Güler POLAT Toplumsal Haklar Ve Araştırmalar Derneği Hukuk Danışmanı

Sağlık hakkı; tedavi hizmetlerini, rehabilitasyon hizmetlerini ekonomik ve sosyal hayata katılımın ön koşulu olan tıbbi medikal destekleri kapsamaktadır ve sahada yarattığı özgün koşullar bakımından zincirleme etki ile kendisi dışında bir çok alanı etkileyen bir hak alanıdır.

Konuya Nasıl Yaklaşıyoruz? Medikal Yaklaşım Engelli bireyi, sorunun odak noktası yaparak tedavi ağırlıklı yaklaşım Sosyal Yaklaşım Engellinin sosyal ve ekonomik hayata katılımını artıracak hizmetlerden yararlandırmaya yönelik yaklaşım

Engelli Hakları İzleme Raporu

Anayasa`nın 90. Maddesi : Türkiye Cumhuriyeti adına Yabancı Devletlerle ve Milletlerarası Kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Ekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi bir yılı aşmayan andlaşmalar, devlet maliyesi bakımından bir yüklenme getirmemek, kişi hallerine ve Türklerin yabancı memleketlerdeki mülkiyet haklarına dokunmamak şartıyla, yayımlanma ile yürürlüğe konabilir. Bu takdirde bu andlaşmalar, yayımlarından başlayarak iki ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgisine sunulur. Türk kanunlarına değişiklik getiren her türlü andlaşmaların yapılmasında birinci fıkra hükmü uygulanır. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır.

BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme  Madde 25              Sağlık              Taraf Devletler engellilerin engelliliğe dayalı ayrımcılığa uğramaksızın ulaşılabilir en yüksek sağlık standardından yararlanma hakkını tanır. Taraf Devletler engellilerin sağlıkla ilgili olarak rehabilitasyon da dahil olmak üzere, cinsiyete duyarlı sağlık hizmetlerine erişimini mümkün kılmak için uygun tüm tedbirleri alır.              Taraf Devletler;              (a) Parasız veya karşılanabilir bir maliyetle sağlanan sağlık bakımı ve programlarının, engellilere diğer bireylerle aynı kapsam, kalite ve standartta sağlanmasını ve bu hizmetlerin cinsel ve üreme sağlığı ile halk sağlığı programlarını da içermesini sağlar;              (b) Engellilerin özellikle engellilikleri nedeniyle gereksinim duyduğu sağlık hizmetlerini sağlar. Bu sağlık hizmetleri erken tanı ve mümkünse müdahaleyi, çocuklar ve yaşlılar dahil olmak üzere, engelliliğin azaltılmasını ya da artmasını önlemeyi hedefleyen hizmetleri kapsamalıdır;              (c) Sağlık hizmetlerini kırsal alanlar dahil olmak üzere mümkün olduğu kadar kişilerin yaşadıkları yerlerin yakınına götürülmesini temin eder;              (d) Sağlık profesyonellerinin engellilere sunduğu tıbbi bakımın diğer bireylere sundukları bakımla aynı kalitede olmasını ve bu bakımın hastaların bağımsız ve aydınlatılmış onaylarına dayanmasını sağlamak amacıyla diğer tedbirlerin yanısıra eğitim vererek, kamu kurumları ile özel kurumlar tarafından sunulan sağlık bakımının etik standartlarını yayımlayarak engellilerin insan hakları, onuru, özerkliği ve ihtiyaçları hakkında bilinç yaratır;              (e) Ulusal mevzuatın sağlık ve yaşam sigortasını düzenlediği hallerde engellilerin bu sigortalardan yararlanmaları bakımından ayrımcılık yapılmasını yasaklar ve sigortanın adil ve makul olmasını sağlar;              (f) Engelliliğe dayalı olarak sağlık bakımı veya hizmetlerinin sunulmamasını veya yiyecek ve içecek verilmemesini önlemek üzere gerekli tedbirleri alır.

Özürlülük Oranları DOĞUŞTAN ENGELLİ Rapor yenilemek için İzmit Seka Devlet Hastanesi’ne giden ancak çocuklarının özür derecesinin 0’a düşürüldüğünü öğrenen Doğan ailesi aldıkları rapor karşısında adeta şoke oldu. Çocuklarının özel bir rehabilitasyon merkezinden yardım aldığını ancak özür raporu olmadan bu yardımı alamayacağını belirten baba Ahmet Doğan, “Kadir Özgür doğuştan engelli 6 yaşında bir çocuk. Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde; bilişsel gelişimde hafif düzeyde gerilik yüzde 50, Nöromotor gerilik ve Epilepsi yüzde 5 ve Sol Hemiparezi, orta düzeyde gelişim geriliği yüzde 40 olarak tespit edildi” dedi. NASIL OLDU DA GERİLEDİ? Mevsimlik işçi olarak çalışan baba Ahmet Doğan 2 yıl içinde kronik bir özrün değişmesinin mümkün olamayacağını belirterek, “Bütün bunlara rağmen hiçbir ilerleme olmadı bu iki yıllık zaman zarfı içinde. Nasıl oldu da yüzde 72’lik özürlü durum yüzde 0’a geriledi? Doktorlarımızın gördüğü ve bizim görmediğimiz nedir? Bu yüzde 0 raporu verenler acaba bu çocuğu gördüler mi? İzmit Seka Devlet Hastanesi yetkilileri Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi yetkililerinden daha fazla şey mi biliyor da yüzde 72’lik raporu yüzde 0’a düşürüyorlar” dedi.

5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun Habilitasyon ve rehabilitasyon Madde 10: Toplumsal hayata katılım ve eşitlik temelinde engellilere habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetleri verilir. Habilitasyon ve rehabilitasyon kararının alınması, planlanması, yürütülmesi ve sonlandırılması dâhil her aşamasında engelli ve ailesinin aktif ve etkin katılımı sağlanır. Habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetlerinin mümkün olan en erken evrede başlaması ve engellinin yerleşim yerine en yakın yerde verilmesi esastır. Habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetlerinde ihtiyaç duyulan personelin yetiştirilmesine yönelik eğitim programları geliştirilir. Habilitasyon ve rehabilitasyonda kullanılan yardımcı araç gereçlere, destek teknolojilerine ve bunlara ilişkin bilgiye erişebilirliğin sağlanması için gerekli tedbirler alınır.

BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme  Madde 14              Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği              1. Taraf Devletler engellilerin diğer bireylerle eşit koşullar altında aşağıdaki haklardan yararlanmasını sağlar:              (a) Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkından yararlanma;              (b) Özgürlüklerinden hukuka aykırı veya keyfi bir şekilde mahrum bırakılmamaları, özgürlüğün kısıtlandığı hallerin hukuka dayalı olması ve engelliliğin, hiçbir koşulda özgürlüğün kısıtlanmasının gerekçesi olarak gösterilmemesi.              2. Taraf Devletler engelli kişiler eğer herhangi bir süreç sonunda özgürlüklerinden mahrum edildiyse; bunun diğer bireylerle eşit koşullar altında yapılmasını; engellilerin uluslararası insan hakları hukukuna uygun olarak güvencelere sahip olmasını ve makul düzenlemeye ilişkin hükümler dahil olmak üzere Sözleşme'nin hedefleri ve ilkeleriyle uyumlu muamele görmesini sağlar.

Yaşlı Kadına Vasi Tayini Çilesi

ELEKTRO KONVÜLSİF TEDAVİ

ELEKTRO KONVÜLSİF TEDAVİ UYGULAMA YÖNERGESİ Elektro Konvülsif Tedavi Uygulama Esasları Madde 4- Elektro Konvülsif Tedavi endikasyonu konulmuş hastaların bu üniteye sevkleri ve tedavinin uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulması gerekir. d) EKT ve anestezi uygulamasına onay verildiğini bildirir form ya da formlar hasta, velisi veya vasisi veyahut birinci derece yakınlarından biri tarafından imzalanmış olmalıdır. (Değişik:13.06.2007 tarih ve 5465 sayılı Makam Onayı) Hastanın herhangi bir yakınına ulaşılamadığı ve tıbbi zorunlulukların olduğu durumlarda EKT tedavisi iki psikiyatri uzmanının kararı belgelenmek koşuluyla uygulanabilir.

Anayasa`nın 17. Maddesi : I. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.

BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme   Madde 17              Kişisel Bütünlüğün Korunması              Engelli her kişi, beden ve ruh bütünlüğüne diğer bireylerle eşit bir şekilde saygı duyulması hakkına sahiptir.

Antidekübit Minderi Kullanma Ayrıcalığı ?

Sağlık Uygulama Tebliği SGK Sağlık Uygulama Tebliği’nin EK-3-C metninin 11. satırında yer alan: "3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller, 5434 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi veya 2330 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde sayılanlardan 3713 sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle, aylık bağlananlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan vazife ve harp malulleri için bedeli Kurumca karşılanacak tıbbi malzemeleri kapsar. Bu kapsamdaki kişilerin EK-3/C-2, EK-3/C-3 ve EK-3/C-4 listelerinde yer alan tıbbi malzemeleri de kullanmaları halinde bedelleri Kurumca karşılanır" ibaresinin iptali ile SUT'un EK-3/C-2 ve EK-3/C-5 listelerinin tek liste haline getirilerek aynı durumda olan bütün engellilerin sağlık koşullarının ve yaşam kalitelerinin yükselmesine katkıda bulunacak malzemelerden eşit şekilde faydalanmalarının sağlanması gerekmektedir.

Teşekkürler gulerpolat@gmail.com