MİLLİ GELİR
MİLLİ GELİR Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)(GDP) Ülke sınırları içinde elde edilen toplam gelir Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) (GNP) O ülkenin yurttaşlarının ülke içi ve ülke dışında elde ettikleri gelir. GSMH = GSYİH+ Net Dış Alem Faktör Gelirleri (Dış alemden gelen-Dış aleme giden gelir)
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) Belirli zaman içinde bir ülkede üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa değeridir. Belirli zaman: 1 ay veya 3 ay ve ya 1 yıl Nihai mal: Ör: bakkalda satılan ekmek Ara mal: Buğday, un Katma değerlerin toplamı=GSYIH
Toplam katma Değer= Nihai mal piyasa değeri
Nominal GSYİH: cari fiyatlarla Nominal GSYİH= Σ Pt Qt Reel GSYİH: Belirli bir yılın fiyatlarıyla (sabit fiyatlarla. Nominal GSYİH’ nin enflasyondan arındırılmış hali. Reel GSYİH=Σ Pb Qt
GSYİH Hesaplaması Yıl Elmanın Fiyatı (P) TL/kg Elmanın Miktarı (Q) Peynirin Fiyatı Peynir Miktarı 2000 1 300 4 20 2001 1,5 310 3 30 2002 2 325 25
Yıl Nominal GSYİH (TL) Reel GSYİH (TL) 2000 (baz yılı) 380 2001 555 430 2002 750 425
En Basit Model : Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akımı
Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akımı ve GSYİH’nın ölçülmesi: Devlet ve dış ticaret yok
Döngüsel Akım Şeması
Karşılığında kazanılanlar: Üretim Faktörleri: Emek, sermaye, doğal kaynaklar, girişimcilik Karşılığında kazanılanlar: ücret, faiz, rant ve kar
GSYİH’nın ölçülmesi Üretim Yaklaşımı: Katma değerlerin toplamı TÜİK Türkiye İstatistik Enstitüsü Gelir Yaklaşımı: Harcamalar Yaklaşımı:
Gelir Yaklaşımı: Faktör (üretici) Fiyatlarıyla Yurtiçi Gelir= Ücretler+Faizler+Rantlar (Kiralar)+ Karlar Piyasa Fiyatlarıyla Yurtiçi Gelir= Faktör Fiyatlarıyla Yurtiçi Gelir+ Dolaylı Vergiler-Subvansiyonlar GSYİH (Piyasa Fiyatlarıyla)= Piyasa Fiyatlarıyla Yurtiçi Gelir+Amortismanlar (Sermayenin eskime payı
Harcamalar Yaklaşımı: GSYİH (=Y)=C+I Devlet ve Dış dünyayı eklersek GSYİH (=Y)=C+I+G+(X-M) C: ev halkı tüketim I: Özel sektör yatırım harcamaları G:Devlet Harcamaları X:Mal ve hizmet ihracatı M:Mal ve hizmet ithalatı
Milli Gelir ile ilgili Kavramlar Harcanabilir Kişisel Gelir (Yd) = Kişisel Gelir-Kişisel Gelir vergisi
Kişi başına düşen milli gelir GSYİH, nüfusa bölünerek bulunur. Milli gelir bir ülkenin ekonomik gücünü, kişi başına düşen milli gelir de o ülkenin yurttaşlarının gelir düzeyi hakkında fikir verir.
Satın alma gücü paritesine göre milli gelir Big mac Amerika da 5$, türkiyede 10 TL SGP ye göre dolar kuru 1$= 2TL
Milli Gelirin Ölçülmesinde Bazı Güçlükler Malların kalitelerindeki iyileşmeler Ev halkının kendisi için üretimi Kayıt dışı üretim faaliyetleri
GSYIH Deflatörü GSYIH deflatörü= 𝑁𝑜𝑚𝑖𝑛𝑎𝑙 𝐺𝑆𝑌𝐼𝐻 𝑅𝑒𝑒𝑙 𝐺𝑆𝑌𝐼𝐻 x100 Nominal GSYIH artarsa fiyatlar veya üretim artmıştır veya ikisi Reel GSYIH artarsa üretim artmıştır.