CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ Amerika Birleşik Devletleri Cinsellik Bilgi ve Eğitim Konseyi (SIECUS) (2004) cinsel eğitimi, “bireyin kimlik, ilişkiler ve mahremiyet konularında bilgilendirilmesini amaçlayan ve yaşam boyu devam eden bir süreç” olarak tanımlamaktadır.

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ “Bireyin fiziksel, duygusal ve cinsel gelişimini anlaması, olumlu bir kişilik kavramı geliştirmesi, insan cinselliğine, başkalarının haklarına, görüş ve davranışlarına saygılı bir bakış açısı edinmesi, olumlu davranış biçimi ve değer yargıları geliştirmesi eğitimi”

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ Çocuklukta başlayıp ergenlikte artarak devam eden bir süreç olarak cinsel eğitim, cinsel gelişimi korumayı ve desteklemeyi amaçlar. Çocukları ve genç yetişkinleri, cinselliklerinin tadını çıkarmaları, güvenli ve doyurucu ilişkiler kurmaları, kendilerinin ve başkalarının cinsel sağlığı ve refahını korumaları konusunda sorumluluk alabilmeleri için gerekli olan bilgi, beceri ve pozitif değerlerle donatır European Expert Group on Sexuality Education, 2016

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ Bireyin cinsellik, duygusal ve fiziksel sağlık ve ilişkiler hakkında bilinçli, tatmin edici ve düzeyli seçimler yapabilme yeteneklerini güçlendirir. Ancak kesinlikle cinselliğe teşvik etmez.

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ Bugün çocuklar, doğru ve kapsamlı bir cinsel eğitim programına geçmişte olduğundan çok daha fazla ihtiyaç duymaktadırlar. Cinsel taciz, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, adölesan gebelikler, cinsel istismar ve aile içi şiddet çok sayıda bireyin yaşamını etkilemektedir. Bu açıdan kapsamlı bir cinsel eğitim, çocuklara ve gençlere, sağlıklı ilişkilerde nasıl hissedecekleri, kendilerini nasıl ifade edecekleri ve nasıl bağlar kuracaklarını öğretme potansiyeline sahiptir

Cinsel Eğitim Programının İçeriği İnsan gelişimi İlişkiler Kişisel beceriler Cinsel davranış Cinsel sağlık Toplum ve kültür Amerika Birleşik Devletleri Cinsellik ve Bilgi Eğitim Konseyi (SIECUS) (2004)

Cinsel Eğitim Programının İçeriği Bu içerik, yaşa, gelişimsel özelliklere ve kültürel faktörlere göre değişse de her cinsel eğitim programında yer alması gerektiği düşünülen birtakım temel konular bulunmaktadır. Bu konular, üreme organlarının yapısı, işleyişi, gebelik, riskli cinsel davranışlar, karşı cinsle etkili iletişim kurabilme, evlilik, aile, aile planlaması gibi sağlıklı bir cinsel gelişim için bireyin ihtiyaç duyduğu konuları kapsamaktadır

Cinsel eğitim sırasında genel olarak üzerinde durulması gereken konular Cinsel organların anatomileri ve işlevleri Kadın ve erkek üreme fizyolojisi Cinsel birleşme, doğum kontrolü, gebelik, doğum Cinsel yolla bulasan hastalıklar Cinsel tutum ve davranış farklılıkları Evlilik ve ebeveynlik konularında yeterli ve uygun bilginin sağlanması

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN YERİ VE ZAMANI Cinsellik, doğumla başlayıp yaşam boyu devam eden, uzun bir süreçtir. Bu sebeple cinsel anlamda verilecek eğitime erken yaşlarda başlamak, sağlıklı bir gelişim için son derece önemlidir

OKUL ÖNCESİ DÖNEM Okul öncesi dönem, cinsel gelişim açısından kritiktir. Bu dönemde çocuk, cinsel farklılıkları sezmeye, cinsel organları keşfetmeye başlar. Özellikle üç yaşından itibaren cinsel ilgi ve merakın ciddi biçimde arttığı görülür. Filmler, diziler ve çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemi itibariyle en önemli sosyal çevresini oluşturan aile ortamı, çocukta var olan cinsel ilgi ve merakı güdüleyerek çocuğun elleme, dokunma, oynama gibi birtakım cinsel davranışlar sergilemesine yol açabilir.

OKUL ÖNCESİ DÖNEM Okul öncesi dönemde cinsel eğitim, ileriki dönemlere nazaran daha plansız ve çocuğa göredir. Çocuğun ilgi ve merak, ölçüsünde şekillenen eğitim anne-baba tarafından doğal bir süreç ve ortam içerisinde gerçekleşir. Anne-baba, çocuğuyla konuşarak, çocuğunun sorularına doğru ve tutarlı cevaplar vererek, cinsiyetine uygun kıyafetler giydirerek ve vücut organlarını tanıtarak çocuğuna cinsiyeti ve cinselliği anlatmaya, aktarmaya çalışır.

Okulda Cinsel Sağlık Eğitiminin Amaçları 1. Gençlere, üreme, büyüme, gelişme, anatomi, fizyoloji, aile yaşamı, gebelik, ebeveynlik gibi insan cinselliğini ilgilendiren çeşitli konular hakkında bilgi vermek, 2. Gençlere kendi cinsel değerlerini geliştirmeleri, ailelerinin cinsel tutum ve değerlendirmeleri konusunda fırsatlar yaratmak, 3. Gençlerin iletişim, karar verme, problem çözme, girişimcilik, olumlu ilişkiler kurma gibi kişisel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak ve 4. Gençlerin cinsel davranışlarıyla ilgili sorumluluklarını kabul etmelerine ve yerine getirmelerine yardımcı olmaktır

Ailede Eğitim Anne-babalar, cinsiyet ve üreme konusunda çocuklarına bilgi vermelidirler. Bir çocuğa ve bir gence bilmesini yararlı gördüğümüz her şey söylenmelidir ve hiçbir şey saklanmadan açıkça anlatılmalıdır. Burada önemli ölçü, çocuğun merak ettiği şeyleri anlatmak, yaşına göre merak etmediği konularda merak uyandırmamaktır. Verilen bilgiler kesinlikle doğru olmalıdır.

Ailede Eğitim Çocuk soru sorduğunda, kesinlikle yapılmaması gereken çocuğu susturmak, çocuğu ayıplamak, çocuğa şiddet kullanmaktır. Bütün bunlar yanlışlığı bir yana sadece çocuğun merakını uyandıracak, onu başka bilgi kaynaklarına yöneltecektir. Cinsel duygular (cinsellik) konusunda açıklamalar için en uygun zaman cinsel yönden uyarılmanın başladığı ve erkeklerde penisin sertleşmesi, kızlarda ise klitoris kaynaklı haz duygularının olageldiği orta çocukluk döneminde yapılmalıdır

ÖNERGENLİK VE ERGENLİK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM Ergenlik döneminin başlamasıyla birlikte ergenlerde cinsel konulara ilgi yeniden artar. Ancak, anne ve babasından daha önce bilgi almamış ergenlerin bu dönemde onlara soru sorma şansı çok azdır. Daha önceki sorularına yeterli yanıt alamamış ergen, yeni bir merakla ortaya çıkan soru ve sorunlarını paylaşmak için anne- baba yerine başka kaynaklara yönelir; bu kaynaklar da genellikle çeşitli yayınlar ve arkadaşlardır

ÖNERGENLİK VE ERGENLİK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM Çocuk cinsel kimlik gelişiminde sosyal rol olarak da anne babayı model alır. Anne/baba, kendi cinsiyetinden memnun değilse çocuk da bu cinsiyeti benimsemekte zorluk çekebilir. Örneğin, sürekli kadın olmanın zorluklarından yakınan, bir daha dünyaya erkek olarak gelmek istediğini söyleyen bir annenin kızının da kadınlık rolünden memnunluk duymayacağını söyleyebiliriz. Çünkü cinsel kimlik, cinsel eylemi de içinde barındıran ancak bunun ötesinde kadınlık rolü ve erkeklik rolünü de içeren geniş bir kavramdır

ÖNERGENLİK VE ERGENLİK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM Ergeni anlamayacağı, ilgi duymayacağı konularda cinsel eğitim adına bilgi bombardımanına tutmak, kafasını karıştırmaktan başka işe yaramayacak, fayda sağlamak yerine zarar verecektir. Önemli olan, ergenin bilgiye ve eğitime ihtiyacı olan dönemleri belirledikten sonra yaşına uygun derecede ve gerekli olan bilgileri vermektir. Gereksinim arttığı dönemlerde, hem öğrenme kolay olacak hem de öğretilenler daha fazla işe yarayacaktır

ÖNERGENLİK VE ERGENLİK DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM Ergenlerin büyüme ve gelişme süreçleri boyunca cinsellikle ilgili olumlu mesaj almaları ve cinselliğe yönelik olumlu bir bakış açısı kazanmaları önemlidir. Çocuklar büyüdükçe sosyal çevre içindeki ilişkileri de giderek gelişmektedir. Böylece ailesinin dışında öğretmen, arkadaşlar, televizyon, müzik, kitaplar, reklamlar ve oyuncaklar gibi birçok kaynaktan cinsellikle ilgili uygun davranış ve değerler hakkında mesajlar almaya ve bilgiler öğrenmeye devam ederler.

Küçük yaşlardan başlayarak kapsamlı bir cinsel eğitim alan çocuklarda ve gençlerde şu özellikler gelişmektedir Kendilerinde meydana gelen fiziksel ve duygusal gelişimleri anlama ve kabullenmek, Bedeni hakkında olumlu duygular taşıma, bireysel farklılıkları kabullenmek, Şu andaki ve gelecekte yaşamlarında cinsel davranışlarıyla ilgili bilinçli ve sorumlu kararlar alabilmek, Kadın ya da erkek olarak kendi cinsiyeti hakkında olumlu duygular taşımak,

Küçük yaşlardan başlayarak kapsamlı bir cinsel eğitim alan çocuklarda ve gençlerde şu özellikler gelişmektedir Cinsel konular hakkında rahat bir şekilde konuşma ve ifade edebilme becerisi, Uygun ve uygun olmayan cinsel davranışları anlayabilmek, Cinsel taciz ve istismara karşı kendini koruyabilmek, Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan ve istenmeyen gebeliklerden korunmayı başarmak.

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI VE İŞLEVLERİ Çocuklara ve gençlere yönelik planlanan cinsel sağlık eğitimlerinin en genel amacı cinsel sağlığın geliştirilmesi; bireylerin, cinsel davranışların pozitif sonuçlarına ulaşmaları ve negatif sonuçlarından uzak olmalarını sağlamaktır.

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI VE İŞLEVLERİ Burada cinsel davranışın olumsuz sonuçları; istenmeyen gebelik, cinsel baskılar, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar /AIDS ve cinsel işlev bozuklukları gibi durumları ifade etmektedir.

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI VE İŞLEVLERİ Pozitif sonuçlar ise; özgüven, kendine ve başkalarına saygı duyma, cinsel baskılar ve zorlamalardan uzak olma, cinsel yaşamdan memnun olma ve planlanmış anne ya da baba olma gibi durumlardır.