NEHİR SUYUNDAN İÇME SUYUNA HAZIRLAYANLAR 2013201056 Birben SARITAŞ 2013201019 Aylin BOLU 2014201108 Hatice YILDIZ 2013201037 Revan GEÇGEL 2013201048 İrem KIZILGEDİK

SUYUN ÖNEMİ Su hidrojen ve oksijen atomlarından oluşmuş atomlarından oluşmuş H20 formülüne sahip moleküller bir maddedir. Özellikleri itibariyle kokusuz ,tatsız, renksiz, ve saydam bir sıvıdır. Su canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli ve vazgeçilmez bir maddedir.

SUYUN ÖNEMİ Canlıların temel birimi hücreden başlayarak dokularda, organlarda ve sistemlerde karakteristik bir nitelik olarak gözlenen madde alışverişi (özümleme ,metabolizma salgı ve boşaltım)aslı su olan sıvı bir ortamda gerçekleşir.

SUYUN ÖNEMİ Su, bir besin maddesi olması yanında ,içerinde bulundurduğu mineral ve bileşiklerle vücudumuzdaki her türlü biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesinde inanılmaz derecede etkin rol oynamaktadır.

SU KAYNAKLARI Dünya’daki su kaynaklarını, okyanuslar ,denizler ,göller ,akarsular ,kar ve buzullar ile yer altı suları oluşturur. Tüm su kaynaklarından sıcaklığın etkisi ile buharlaşan sular tekrar yağmur olarak yeryüzüne düşer. Irmakları ,denizleri ,gölleri ve yer altı sularını besler.

SU KAYNAKLARI Not: Dünyada sular alan ve kütle olarak fazla olmasına karşın insanın kullanabileceği tatlı su miktarı oldukça azdır. Yeryüzündeki su kaynaklarının %97 denizlerin ve okyanusların tuzlu sularından oluşur. Su kaynaklarının %3 kadarı tatlıdır. Tatlı suların %68’den fazlası buzullar ve buzul dağlarında bulunur.%31,4 yer altı suları,%0,3 yüzey sularıdır.

SUYLA İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLER Su faydalıdır ama zehirleyici de olabilir. Aşırı miktarda suyu hızlıca içmek, su zehirlenmesine neden olabilir. Kandaki sodyum seviyesinin azalmasıyla ortaya çıkan zehirlenme, beyindeki suda dengesizliğe neden olur. Sıvı,katı,gaz Su yeryüzünde hem sıvı, hem katı, hem de gaz olmak üzere her üç formda bulunan tek öğedir. İnsan su içmeden en fazla 7 gün yaşar. İnsan hiçbir şey yemeden haftalarca yaşayabilirken, su içmeden en fazla 1 hafta yaşayabilir.

SUYA İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLER Vücudumuzun 4/3'ü sudur. İnsan vücudunun yüzde 66’sı, insan beyninin yüzde 75’i sudur.Kanın %92’si, kemiklerin %22’si,  kasların %75’i sudur. Yeni doğan bebekte ise tüm vücudun % 90'ı sudur. Oturarak su İçmenin faydası... Ayakta duran bir insan eğer sıvı gıda içerse doğrudan doğruya onikiparmak barsağına geçer. Eğer insan sıvı gıdayı oturarak içerse bunlar önce midede birikir, asitle karışarak mikropları ölür ve sonra 12 parmak barsağına geçer.  

İÇME SULARININ ÖZELLİKLERİ Fiziksel Sıcaklık Bulanıklık Renk Lezzet Koku İletkenlik ph Kimyasal Sertlik Organik maddeler, pestisidler ve radyoaktif serpintilerin varlığı

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Sıcaklığı 7-12 ℃ arasında olmalıdır. Bulanık olmamalıdır. Renksiz olmalıdır. Kokusuz olmalıdır. Doğal ve hoş içimli olmalıdır. Elektrik akımına karşı sabit direnç göstermelidir. İçme sularında pH=6,5-9,2 kaynak sularında pH=7,0-8,5 olmalıdır.

KİMYASAL ÖZELLİKLERİ İçerisinde Ca ve Mg iyonları bulundurmayan veya çok az bulunduran sular yumuşak; Ca ve Mg iyonları bulunduran veya fazla bulunduran sert(kireçli) sudur. Sert suların tatları acıdır. İçme sularında sertlik derecesinin 12’yi geçmemesi önerilir.

SULARDAKİ SERTLİK İKİ TÜRLÜDÜR: Bikarbonatın oluşturduğu «geçici sertlik» Ca ve Mg un oluşturduğu «kalıcı sertlik»

SERT SULAR FAYDALI MIDIR? ZARARLI MIDIR? Zararları olduğu kadar faydası da vardır. Fakat sağlık açısından ölümcül tehlike teşkil etmez.

SERT SUYUN ZARARLARI Cildi sertleştirir. Fazla sabun sarf ettirirler. Geçtiği borunun içerisinde taşlanmaya sebep olur. Elektrik tüketimini arttırır. Yemeklerde istenmeyen tada ve geç pişmelerine neden olur. Tahıl ve sebzeleri sertleştirir. Tekstil,boya,kağıt endüstrileri için elverişsizdir.

SERT SUYUN FAYDALARI Sert suların içerisinde bulunan Ca iyonları kemik gelişimine faydalıdır.

SUDAKİ MADDELERİN HANGİLERİ NE KADAR ZARARLIDIR? AMONYAK: serbest veya tuzlar halinde bulunmamalıdır. NİTRİT: Varlığında dışkı bulaştığı düşünülür. NİTRAT: İçme suyu ile vücuda girdiğinde bağırsaklarda absorbe olur. Toksisistesinde; Primerde, bağırsak-sindirim-idrar sisteminde yangı Sekonderde, kandaki oksijen taşıma kapasitesi azalır. Tersiyerde, oluşan maddeler kanserojendir.

KLORÜR: Yokluğunda su yavan ve kuruluk yapıcıdır,iz miktarda bulunmalıdır. FLORÜR: Azlığı diş çürümesi, çokluğu diş flourozisine sebep olur.(<2mg) KLOR: dezenfekte, koku ve lezzetinde etkilidir.(<0,5mg) SÜLFATLAR: Kalsiyum sülfat halinde çok bulunurlar. DEMİR: Fazla olduğunda görünüş ve tat bozarlar.

SU KİRLİLİĞİ Göl, nehir, okyanus ve yere altı suları gibi barındıran havzalarda görülen kirliliklerdir. Artık sularının zararlı bileşenlerin yeterli arıtım işlemi gerçekleşmeden havzalara boşaltılmasıyla oluşur. Tarımsal faaliyetlerin sonucunda da su kirliliği gözlenmektedir.

SU KİRLİLİĞİ Artık sulardaki kimyasal maddelerde organik bileşikler, suda çözünen oksijen miktarının azalmasına neden olur. Kirliliğin bulunduğu havzanın çevresinde veya içinde yaşayan canlılara zarar verir. Yaşayan canlılara zarar verdiği gibi çeşitli türlerin ve biyolojik toplulukların yok olmasına neden olur.

SU KİRLİLİĞİ Doğal dengeyi bozan ve su kaynaklarını kirleten etkenleri ortadan kaldırmak için; Yerleşim yerlerinin artık suları arıtma istasyonlarından geçirildikten sonra tabii su kaynaklarına verilerek, Fabrikalara filtre ve arıtma tesisi konularak su kirliliği önlenebilir.

SU ARITIMI İçilmesinde, kullanılmasında veya çevreye bırakılması sakıncalı olan suların kirletici parametrelerinden arındırılmasına denir. Su arıtımın genel amaçları; Su sıcaklığının düşürülmesi/yükseltilmesi Renk bulanıklık koku giderilmesi Zararlı kimyasalların giderilmesi şeklindedir. Fiziksel arıtma ve kimyasal arıtma olarak iki aşamalıdır.

Su Arıtımı-Fiziksel İşlemler Izgaradan Geçirme: Yüzücü, yabancı ve iri maddeleri tutmak için uygulanır. Sedimantasyon: Sedimantasyon havuzunda bekletilen katı maddelerin çökeltilmesi sağlanır. Koagülasyon: çökeltme havuzlarında suya bir pıhtılaştırıcı ile askıdaki katı maddelerin çökeltilmesi kolaylaştırılır.

Su Arıtımı-Fiziksel İşlemler Flotasyon: Su içinde askıda bulunan katı partiküllerin hava kabarcıkları yardımıyla yüzdürülerek yüzeyde toplanması işlemidir. Filtrasyon: Çökelme havuzlarının üst kısmından alınan duru suyun içinde kalan küçük taneciklerin süzülmesi için kum filtreleri kullanılmasıdır. Filtre çeşitleri Yavaş Süzen Kum Filtreleri Hızlı Süzen Kum Filtreleri olmak üzere ikiye ayrılır.

Kimyasal Arıtma Doğal sular içinde çeşitli cins ve miktarda safsızlık bulunabilir. Kullanım amacı düşünülerek suların kimyasal olarak arıtılması ve içinde bulunan safsızlıkların giderilmesi veya belli sınırların altına düşürülmesi gerekir. Fazla miktarda çözünmüş tuz içermeyen berrak haldeki sular hiçbir arıtmaya gerek duyulmadan içme suyu veya endüstriyel amaçlı kullanılabilir.

Kimyasal Arıtma Ancak fazla miktarda çözünmüş tuz içeren suların sertliğinin giderilmesi gerekmektedir. Suları kimyasal olarak arıtılması iki ana grupta toplanabilir: Kimyasal çöktürme yoluyla yapılan arıtma işlemleri • Soğuk kireç-soda yöntemi • Sıcak kireç-soda yöntemi

Kimyasal Arıtma İyon değiştirici ile yapılan artıma işlemleri • Katyon değiştiriciler ile sertliğin giderilmesi • İyon değiştiriciler ile demineralizasyon

Kimyasal Arıtma-Kimyasal Çöktürme ile Arıtma Suda sertliği meydana getiren kalsiyum ve magnezyum iyonlarının suda çözünmeyen bileşikler haline getirilerek çökeltilmesi veya bu iyonların sodyum iyonu ile yer değiştirmek suretiyle uzaklaştırılması işlemine suların yumuşatılması denir. Suların sertliği aşağıdaki amaçlarla giderilir: • Su içindeki kalsiyum ve magnezyum iyonları sabun ile birleşerek suda çözünmeyen iyonlar oluşturur. Bu da sabunun köpük oluşumuna ve temizleme özelliğini göstermesine engel olur. • Sertliği yüksek olan sular çamaşırların lekelenmesine neden olur

Kimyasal Arıtma-Kimyasal Çöktürme ile Arıtma • Sert sular kaynatıldıkları kapların diplerinde bir taşlaşmış tortu tabakası meydana getirir. • Gıda endüstrisinde kullanılan sular ürün kalitesi üzerinde olumsuz etki yapar Soğuk Kireç-Soda Yöntemi Bu yöntem kalsiyum karbonatın ve magnezyum hidroksitin sudaki çözünürlüklerinin küçük olması temeline dayanır. • Uygun miktarlarda suya atılan kireç ve soda suya sertlik veren magnezyum ve kalsiyum iyonları ile reaksiyona girerek sodyum hidroksit ve kalsiyum karbonat bileşiklerini oluşturur.

Kimyasal Arıtma-Kimyasal Çöktürme ile Arıtma Su yumuşatma cihazı önce ters yıkanarak reçine üzerindeki çamur ve pislikler dışarı atılır. Sonra reçine üzerinden tuz eriyiği geçirilir. Böylece tuzun sodyumu ile sert su ile doymuş olan reçine deki magnezyum ve kalsiyum iler yer değiştirir. Böylece reçine suyu yeniden yumuşatabilir duruma gelir.

Kimyasal Arıtma-Kimyasal Çöktürme ile Arıtma Uygun miktarlarda suya atılan kireç ve soda suya sertlik veren magnezyum ve kalsiyum iyonları ile reaksiyona girerek sodyum hidroksit ve kalsiyum karbonat bileşiklerini oluşturur. Oluşan bu bileşikler çamur halinde çökerek sudan ayrılır. Sıcak Kireç-Soda Yöntemi • Sıcaklık arttıkça kalsiyum karbonat ve magnezyum hidroksitin çökelme hızları artar. • Böylece çökeltmek için gerekli olan kireç miktarı azaltılmış olur.

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri Katyon değiştiriciler ile sertliğin giderilmesi • Taşımış oldukları sodyum iyonlarını su içinde bulunan Ca2+ ve Mg2+ iyonları ile değiştirebilir. İyon değiştiricilerle demineralizasyon • Sularda yalnız sertlik yapıcı iyonları değil su içinde bulunan diğer iyonları da uzaklaştırmak için iyon değiştirici reçinelerden yararlanılır.

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri Suların Mikroplardan Temizlenmesi • Kaynatma: Su kaynattığımız çaydanlıklarda zamanla kireç tortusu oluştuğunu görmüştük. O halde sert sular önce kaynatılıp bir süre dinlendirildiğinde suyun içindeki kalsiyum ve magnezyum iyonları tortular oluşturarak dibe çöker. Bu sular süzülerek yumuşak su elde edilmiş olur.

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri • Ultraviyole Işınlar ile Dezenfeksiyon: Dalga uzunluğu 100-3900 A0 olan ultraviyole ışınlar kullanılır. Bu ışınlar her türlü mikrobu öldürür ama bu yöntem oldukça pahalıdır. • Ozonla Dezenfeksiyon: Ozon kuvvetli bir yükseltgen ve bakteri öldürücüdür.

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri Suların Mikroplardan Temizlenmesi Klorla Dezenfeksiyon • Kolay uygulanabilmesi ve ucuz oluşu sebebiyle şehir sularının dezenfeksiyonunda en çok kullanılan yöntemdir. • Klor yükseltgen bir madde olup, sularda organik ve anorganik maddelerin yükseltgenebilecek türlerini yükseltger. • Bazı maddeleri de absorblayarak etkisiz hale getirir. • Mikrop öldürücüdür. • Bakterileri öldürme gücü sıcaklıkla artar.

Kimyasal Arıtma-İyon Değiştiriciler İle Yapılan Arıtma İşlemleri Kireç Kaymağı ile Dezenfeksiyon • Bu maddenin kullanılması çok eskidir. • Kireç kaymağı suya ilave edildiği zaman ortamda Ca2+, OH- , Cl- ve ClO iyonları meydana gelir. • Bu iyonlardan etkili olan ClO- (hipoklorit) dir. • Hipoklorit çeşitli reaksiyonlarla klor (Cl) ve oksijen (O2 ) meydana getirir ki bunlar dezenfektan maddelerdir.

Suyun Arıtılması İyon Değiştirme Suya sertlik veren iyonlar kalsiyum ve magnezyum iyonlarıdır. O halde biz bu iyonları sudan uzaklaştırabilirsek suların sertliğini giderebiliriz. Peki bu nasıl yapılır? Özel bir reçineye kalsiyum ve magnezyumdan daha aktif ve karbonat (CO3) iyonları ile tortu oluşturmayan sodyum (Na+) iyonları emdirilir. Sert su bu iyon değiştirici reçinenin içinden geçerken reçinenin içindeki sodyum (Na+) iyonları sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonları ile yer değiştirir.

Suyun Arıtılması Distile Su • Distile su kaynama kazanında, paslanmaz çelik ısıtıcılarla buhar haline getirilen suyun, soğutma suyunun dolaştığı serpantide yoğunlaştırılması ile elde edilir.

Suyun Arıtılması Ters Osmoz • Ters ozmoz teknolojisi, bilinen en hassas membran filtrasyon teknolojisidir.

Suyun Arıtılması • Atık suyun yeniden kullanılabilmesini sağlamak amacıyla, genellikle endüstriyel atık su arıtımında kullanılan çözünmüş anorganik ve organik maddelerin sudan uzaklaştırılması yada geri kazanılması amacıyla yüksek basınç uygulanan bir sistemdir.

Suyun Arıtılması • Ters ozmoz işleminin çalışma prensibi cihaz üzerinde bulunan membranlar sayesindedir. • Su membranlar üzerinde bulunan gözeneklerden, yüksek basınç altında geçmeye zorlanır.

Suyun Arıtılması • Bu işlem esnasında su molekülleri ve bazı inorganik moleküller bu gözeneklerden geçebilirken suyun içindeki maddelerin çoğu bu gözeneklerden geçemez ve konsantre su olarak dışarı atılır.

KAYNAKÇA http://slideplayer.biz.tr/slide/2927467/ http://www.slideshare.net/akbay/nehirden-ime-suyuna-1 http://slideplayer.biz.tr/slide/5584468/ http://members.comu.edu.tr/skahraman/Varliklar/sic/Nehi r%20suyundan%20icme%20suyuna.pdf https://ilsersuaritma.com/ters-ozmos-su-ar%C4%B1tma- sistemleri-ro-filtreler-alkali-su http://cevre.beun.edu.tr/dersnotu/icmesulari/icme- sularinin-aritilmasi.pdf