Tural Garayev & Muhammet Hommenov Külkedisi masalI Tural Garayev & Muhammet Hommenov
Cinderella Cendrillon Külkedisi
KÜLKEDİSİ MASALI İNCELEMESİ
KÜLKEDİSİ MASALI 1 Cinderella başka isimli külkedisi masalının tarihi çok eskilere dayanır. Bilinen en eski Külkedisi öyküsü 9 yy'den kalma bir Çin masaladır. Bu masalın sadece Avrupa’da 550’yi aşkın değişik biçimde anlatılır. Masalın en bilineni ve üzerine film yapılmış olanı Charles Perrault ve Grimm kardeşleri tarafından yazılanlardır. Masalların çok sayıda işlenmesine karşın hemen hemen çoğunda ortak konu vardır ve benzerlikler çoktur. Kısaca masalı anlatayım ve sonra detaylı inceleme yapalım. İncelemeye ilk önce benzerliklerden başlayalım. Masal bir kızın yaşadığı acı dolu hayat ve sonda kralın oğluyla evlenmesini konu alır. Genç kızın annesi hastalanır ve hayatını kaybeder. Babası bunun üzerinde ikinci kes evlenir ve bu kadın zalim olur ve her zaman yanında daha önceden olmuş kızını veya kızlarını getirir. Babasını kaybeden Külkedisi üvey annesi ve üvey kardeşleriyle birlikte yaşıyor. Kadın ve kızları Külkedisine hep kötü davranır, tüm ev işlerini ona yaptırır, hizmetçi gibi her işte çalıştırır ve evin asıl sahibesi olmasına karşın evin en kötü kısmında uyumasını zorlarlar. Bir gün kralın sarayında balo düzenlenir ve bölgenin tüm kadınları ve genç kızları davetli olur. Külkedisinin kardeşleri ve üvey annesi baloya gider ama kızın gitmemesi için türlü sorunlar çıkarırlar. Kız daha sonra büyü yardımıyla baloya gider, kralın oğluyla dans eder ve eve dönerken yolda camdan yapılmış ayakkabısının birini düşürür. Kralın oğlu kızı bulmak için ayakkabının sahibini arar ve tüm kadınlara haber verilir. Herkes ayakkabını giymek ve prensle evlenmek için can atarlar, ancak ayakkabı kimsenin ayağına olmaz. En sonda Külkedisini gören prens ayakkabını ona uzatır ve ayağına sorunsuz şekilde giyebildiğini görür. Kıza evlenme teklif eder, evlenirler ve mutlu hayat sürerler. Masalların ve bunun üzerine yapılmış çizgi film ve filmlerin benzerlikleri şunlardır.
Külkedisi masalI 2 Grimm kardeşleri ve Charles Perrault masallarının farklılıkları. Babası iş seyahatine giderken kızlarından ne istediklerini sorar. Cendrillon babasından yolda şapkasına değen bir dal kırıp getirmesini ister. Babası dönerken dal getirir ve kız annesinin mezarı üzerine eker bu dalı. Sonra ağlar, gözlerinden akan yaşlar toprağa düşer ve bu dal yavaş yavaş büyüyüp ağaç olmaya başlar. Bu ağaca bir kuş konar ve kızın istediklerini hemen ona verir. Balo yapılan zaman üvey annesi kızın gitmemesi için buğday tanelerini yere atar ve ayıklamasını ister kızdan. Bu zaman kız kuşların yardımıyla çabucak ayıklar hepsini. Üç defa baloya gider, her defasında farklı elbiselerle. Baloya giderken annesinin mezarı başında olan ağacın altına gider ve ona baloya gitmek için elbise vermesini ister ve hemen kuş onun istediklerini verir. Üç defa prensle dans eder, her defasında prens kızın nereye gittiğini öğrenmek için peşinden gelir ama bulamaz. Üçüncü kes gittiğinde ayakkabısın düşürür. Ayakkabıyı ilk önce bir kardeşi giymeye çalışır küçük olduğu için parmağının başını keser. Kuş prensi uyarır ve sonra ikinci kardeş ayağı geniş olduğu için topuğunu keserek giyer. Kuş yine prensi uyarır ve sonda Cendrillon giyer ve böylece biter.
Külkedisi masalI 3 Cinderella filmi: Kız çok güzel . Babası ticari seferden dönerken hayatını kaybeder. Prensle ilk defa ormanda tanışır ve prensin kralın oğlu olduğunu bilmiyor. Baloya gitmek için üvey annesinden izin ister. İşlerini bitirir ve annesinin elbisesini giyer. Tam çıkış anında üvey annesi elbisesini yırtar ve ağlar. Büyü yapan iyilik meleği ilk önce koca karı gibi karşısına çıkar ve ondan süt ister. Üvey annesi daha önceden camdan olan ayakkabının kızın olduğunu bilir ve onu kırar ve kendini odaya kapatır. Şarkı söyleyerek sesi duyulur.
Külkedisi masalI 4 Çizgi filmi: Çizgi filmde de yine annesinin ölümü ve babasının ikinci kez evlenmesiyle kızın zor günleri başlar. Kıza yardımcı olan peri bir kabın içinde olur. Baloya gitmesi için verilen işi kuşların yardımıyla yapar. Bunun Grimm kardeşleri masalıyla uygunluğu var kuşların yardımını alması konusunda. Baloya gitmesini için iyilik perisinin ondan istedikleri şey ise Charles Perrault’un yazdığına uygun gelir. Sonda eve kapatılan kız şarkı söylemesiyle ortaya çıkarılır. Bu da filmiyle uygun. Fimde de aynı böyle bir sahne olur.
Külkedisi masalI 5 Cendrillon film: Diğer film biraz farklı ama uygunluk ve farklılığı vardır. Bu filmde kız iki kez prensle ormanda rastlaşır. Ancak onun kralın oğlu olduğunu bilmiyor. Ormanda rastlaşmaları masallarda yok ve sadece Disneyin yaptığı filmde bu sahne vardır. Bu filmde bir kız kardeşi vardır. Baloya gitmemesi için üvey annesi ona buğday tanelerini ayıklamasını ister. Kuşların yardımıyla bunu gerçekleştirir. Bu Grimm kardeşlerinin masalına ve çizgi filme uygun. Masallardan ve diğer filmlerden farklı olarak ayakkabısı deriden olur. Elbise ve ayakkabıları annesinin mezarı üzerinde ister. Bu da Grimm kardeşleri masalına uygun. Masallardan ve filmlerden farklı olarak baloya atla gider ve döndüğünde at eşek olur. Büyü gündüz çağı bozulur. Ayakkabını giymek isteyen kardeşinin parmağının başını annesi keser. Ancak bunu prens yolda değil giydiği an fark eder. Baloda üvey annesi ve kardeşi külkedisini tanır ve ona sinirlenip suya atar.
Külkedisi masalI 6 Güzel Fatma Güzel Fatma: Tam da bu masallara benzer Azerbaycan halk masalı. Annesini kaybeden Fatma üvey annesi ve kız kardeşi tarafından zulme maruz kalır. Burada da Baloya üç defa gider. Ancak bir fark var ki Baloda herkesin üzerine gül, üvey annesi ve kardeşi tarafa kül atar. Bu üç defa tekrar olur. Yine de burada da ayakkabısını kaybeder ve horozun çağırışıyla saklandığı kuyudan çıkarılır ve ayakkabıyı giyer.