GEBELİK KOMPLİKASYONLARı

GEBELİKTEKİ RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR? YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ Düşük sosyo ekonomik düzey Anne yaşı Doğum sayısı Doğum sıklığı Beslenme yetersizliği Alkol tütün kullanma Kronik sistemik hastalıklar Kötü obstetrik öykü I.Trimestırda ilaç/ rontgen/ infeksiyona maruz kalma İstenmeyen gebelikler YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

EKTOPİK GEBELİK Zigotun uterus kavitesinin dışında bir bölgeye yerleşmesidir Periton/tüp/overler/serviks/abdomene yerleşebilir Gebelik ancak 6-10. Haftaya kadar devam eder Nedenleri; tüplerdeki kısmi tıkanıklık( inf, skar, tüplere baskı yapan karın içi tümörler YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

TUBAL GEBELİK SONUÇLARI OVUMUN ÖLÜMÜ TUBAL DÜŞÜK TUBAL RÜPTÜR YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

TUBAL GEBELİK BELİRTİLERİ Amenore, göğüslerde hassasiyet vb. gibi gebelik belirtileri Alt karın bölgesinde ağrı Vajinal akıntı İç kanama belirtileri Rüptür olduğunda karın boşluğunda biriken kanın diyafragramaya baskı yapması sonucu frenik sinir irritasyonuna bağlı omuz ağrısı YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

EKTOPİK GEBELİKTE İZLEM Ağrı ve şok belirtilerinin gözlenmesi IV mai ve yaşam bulguları izlemi Acil transfüzyon için kan hazırlanması Ameliyata hazırlama YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

SPONTAN ABORTUS NEDENLERİ Servikal Yetmezlik Kromozomal Defektler Uterusun Şekil Bozuklukları, Myomlar, Prolapsus Annede Viral İnfeksiyon, Yüksek Ateş, Kronik Nefrit, Kalp Yetmezliği İlaçlar (Sitotoksik Ajanlar Ve Prostoglandinler) Uterusa Direk Travmalar, Progesteron Yetmezliği Stres, Anksiyete YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

SPONTAN ABORTUS TİPLERİ Durdurulabilir / İmminens Abortus Durdurulamayan / İnspiens Abortus Kompleyt / Tam Abortus İnkompleyt / Tam Olmayan Abortus Missed / Kaçırılmış Abortus Servikal Yetmezlik / İnkompeten Serviks Habitual / Alışılmış Abortus Septik Abortus YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Figure 13-1A Types of spontaneous abortion London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

Figure 13-1B Types of spontaneous abortion London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

Figure 13-1C Types of spontaneous abortion London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

ABORTUS SONRASI İZLEM Rh (-) kadınlara RhoGAM yapılması Vajinal akıntıda ve vücut ısısında artma, pis koku, kasık ağrısı olursa kontrole gelmesi 3-4 gün ağır hareketlerden kaçınması İki hafta cinsel ilişkiden kaçınması Yeni siklusun abortustan 4-6 hafta sonra başlayacağı ve Genel hijyen kurallarına ilişkin kadınların bilgilendirilmesidir YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

GESTASYONEL TROFOBLASTİK HASTALIKLAR Mol hidatiform İnvaziv mol ( chorioadenoma destruyens) Koriyo karsinoma YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

KOMPLEYT MOLÜN FİZYOPATOLOJİSİ HAPLOİD SPERM (23X) BOŞ YUMURTA 46XX (BABAYA AİT) HİDROPİK VEZİKÜLLER EMBRİYO ERKEN DÖNEMDE ÖLÜR Trofoblastlarda aşırı proliferasyon Damarlaşması olmayan ve ödem ve Şişme sonucu içinde sıvı toplanan Koryonik villilerden şekillenir 1-3 cm çapında Üzüme benzer Veziküllerin oluşturduğu kitleler Aşırı hCG salınımı, Gebelik haftasına göre uterus aşırı büyür, fetal kalp sesleri duyulamaz, vajinal kanama olabilir, gebeliğin erken döneminde PIH ve hipertroidi görülebilir. ) YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

INKOMPLEYT MOLÜN FİZYOPATOLOJİSİ NORMAL OVUM (23 XX) İKİ SPERM 46 KROMOZOMLU SPERM SPONTAN YA DA MİSSED ABORTUS KİSMİ MOL HİDATİFORM (hidropik veziküller yaygın değil kısmi, tanınabilen bir fetüs ve amniyotik zarlar bulunur. hCG düzeyi çok yüksek değil, fetüs bazen 8-9 hafta canlı kalabilmektedir) YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

TROFOBLASTİK HASTALIKLARIN GENEL BELİRTİLERİ En erken 4 hafta, en geç ikinci trimestırda görülen koyu kahverengi ya da erik suyu gibi koyu mor renkli vajinal kanama Kan kaybına bağlı anemi Hidrofik veziküllerin düşmesi (ya da görülmeyebilir) Uterusun gebelik haftasına göre büyük ya da normal / küçük olması, Fetal kalp seslerinin duyulamaması Aşırı HCG düzeyleri Hiperemezis gravidarum Gebelik hipertansiyonu, USG’de 6-8 haftalardan sonra büyümüş veziküler villilerin görülmesi YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

TROFOBLASTİK HASTALIKLARIN NEDEN OLABİLECEĞİ KOMPLİKASYONLAR Anemi Hipertroidizm Enfeksiyon Yaygın intravasküler koagülasyon Akciğerlerde trofoblastik embolizasyon Overlerde teka lutein kistleri YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

PLASENTA PREVİAYI HAZIRLAYICI FAKTÖRLER Çok ve sık doğum Çoğul gebelikler 18 yaş altı, 35 yaş üzeri gebelikler İmplantasyon bozuklukları Uterus submüköz myomları ENDOMETRİAL İSKEMİ Beslenemeyen plasenta daha geniş bir alana yayılır Plasenta normalden daha ince ve daha büyüktür. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Plasenta Previa’nın Sınıflandırılması Lateral Plasenta Previa (Tip I)= Plasenta uterusun aşağı kısmına implante olmuştur. Ancak plasental doku serviksin internal osunu kapatacak şekilde ileri gitmemiştir Marjinal Plasenta Previa (Tip II)= Plasenta servikal osun yakınına kadar uzanır Parsiyel Plasenta Previa (Tip III)= Plasenta internal osu kısmi olarak kapamış ancak tam olarak plasental dokuyla çevrelenmemiştir. Total Plasenta Previa (Tip IV)= Plasental doku internal osu tamamen çevrelemektedir. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Lateral Parsiyel YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Total Marjinal

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Placenta Previa & Breach YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Figure 19-12A Placenta previa London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

Complete Placenta Previa YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

PP’NİN KOMPLİKASYONLARI Erken membran rüptürü, Prematür eylem, Prezentasyon ve pozisyon bozukluğu Uterin sinusların havaya maruz kalması nedeniyle hava embolisi, Post partum kanama, Post partum infeksiyondur. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ABLATİO PLASENTANIN FİZYOPATOLOJİSİ Plasentanın ve endometriumun beslenmesini sağlayan spiral arterlerde dejenerasyon Plasenta altındaki desidüanın nekroze olması Kanama Plasentanın dolaşımının bozulması ve uterus duvarından ayrılması YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ABLATİO PLASENTA (AP) Sınıflandırılması Kısmi olan ayrılmalarda; ayrılma süreci kronik olduğundan, yeterli yaşam desteği korunabilmekte ve plasenta kendini sınırlayarak fonksiyonlarını sürdürmektedir. Paroksismal ya da katastropik olan tam ayrılmalarda ise fetal ölüm görülebilmektedir. Bu anne dolaşımına giren tromboblastik ürünlerin koagülopatileriyle ilgilidir. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Figure 19-11A Abruptio placentae London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

Figure 19-11B Abruptio placentae London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

Figure 19-11C Abruptio placentae London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

AP’Yİ HAZIRLAYICI FAKTÖRLER Hipertansiyon, Diyabet Ve Kalp Hastalıkları Gibi Uterusun Kanlanma Bozuklukları Preeklemsi Ve Eklemsi Sendromu, Glomerulonefrit, Genç ya da İleri Anne Yaşı, Gebelik Süresince Sigara İçme Ve Alkol Kullanma Yetersiz Beslenme Abdominal Travma Amnion sıvısının birden boşalması Psikolojik travma İkiz gebeliklerde ilk bebeğin doğumundan sonra plasentanın çekilmesidir. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ABLATİO PLASENTANIN KOMPLİKASYONLARI Dissemine intravasküler koagülopati (DIC) (plesantanın uterus duvarından ayrılmasından sonra retroplasental kanda aşırı fibrin birikir ve dolaşımdaki fibrin düzeyi düşer ve normal kanama mekanizması bozulur. Amniotik mai embolisi Bakteriemi YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Ablatio Plasentada İzlem ve Müdahaleler IV katater uygulanarak Ringer Laktat solüsyonu başlanır. Santral venöz basınç takibi yapılır Tam kan sayımı, kan grubu ve Rh faktörünün belirlenmesi için kan alınarak hemen laboratuvara gönderilir. DIC geliştiyse fibrinojenin yerine konması gerekir. Trombosit düzeyinde düşme varsa trombosit transfüzyonu yapılır. Fetüsün monitorizasyonu esastır. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ERKEN MEMBRAN RÜPTÜRÜNÜN RİSKLERİ Anneye ve fetusa/yenidoğana ait enfeksiyonlar Erken doğum eylemi Umblikal kordun sıkışmasına bağlı fetal hipoksi ve asfiksi YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Figure 19-15 Prolapse of the umbilical cord London / Ladewig / Ball / Bindler Maternal-Newborn and Child Nursing: Family-Centered Care YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL Copyright ©2003 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey 07458 All rights reserved.

PRE-EKLEMSİ/EKLEMSİ Görülme Sıklığı: %5-10 oranındadır. Trofoblastik dokularla ilgili olarak ortaya çıkar. Gebeliğin 20. haftasından sonra görülür. Sınıflandırılması: 1. Gebeliğin neden olduğu hipertansiyon sonucu ortaya çıkan orta ya da ciddi düzeyde preklemsi ve eklemsi 2. Kronik hipertansiyon (gebelik öncesinde de var olan bir durumdur) 3. Kronik hipertansiyonla birlikte görülen pre eklemsi ve eklemsi 4. Üçüncü trimestırda ortaya çıkan gizli ya da geçici hipertansiyon YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Increased Stroke Volume Increased RAA (renin, angiotensin, aldosterone) or ADH Increased sodium and water retention Increased Vasculer Resistance Hypertension YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HAZIRLAYICI FAKTÖRLER Genç ya da ileri anne yaşı Çoğul gebelik, Polihidroamnioz, Aşırı doğurganlık (4 ve üzeri), Diabet, böbrek yetmezliği, hipertansiyon gibi kronik hastalıklar, Malnütrisyon ve Düşük sosyo ekonomik düzey YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Preeklemsi Belirtileri; Kan basıncının yükselmesi (hafif preeklemsi 140/90’ın, ciddi preeklemside 160/100’ün üzerine çıkması), Genel bir ödem ve ani kilo artışı Proteinüridir. Eklemsi belirtileri; Baş ağrısı, görme bulanıklığı, epigastrik ağrı, pulmoner ödem, siyanoz, endişe ve hiperaktif refleksler şeklinde ortaya çıkar. Müdahale edilmezse eklemsi krizi ve koma görülür. İzlem ve Müdahaleler: Hastada ciddi hipertansiyon olmayabilir bu nedenle teşhis ve tedavileri gecikebilir. Agresif yoğun bakım ve doğum hızlandırılabilir. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HELLP Sendromu Preeklemsi/eklemsi hastalarında hemolitik anemi, Karaciğer enzimlerinde yükselme ve Pıhtılaşma faktörlerinde azalmadır. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Preeclampsi: Fetuse etkisi Vasospasm -> uteroplasental perfüzyonda azalma & iskemi-> IUGR & fetal distres, Oligohydramnios, Intrauterine ex, Ablatio placenta YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

Preeclampsia: Labs Labrotuar bulgularındaki değişme: Hemoliz Thrombositopeni Hemokonsantrasyon Karaciger enzimlerinde yükselme CBC, AST, ALT, BUN, creatinine, uric acid YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

PREEKLEMSİ Orta derecede Kan basıncı: 140/90 Proteinuri 2+ or 3 gr/ 24 st idrar Evde tedavi edilebilir Ciddi (aşağıdakilerden herhangi birisinin varlığı) Kan basıncı: 160/110 (6 st. Yatak istirahatinden sonra) Proteinuri: 3+ 4 st lik iki ayrı ölçüm sonucunda Ya da > 5 gr 24 st lik idrarda Oliguri <500 ml/24 st Karaciger fonksiyonlarında zayıflama (ALT, AST) serebral değişimler, sağ üst kadranda ağrı (epigastric ağrı), thrombositopeni YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

PREEKLEMSİNİN YÖNETİMİ- HASTANE Labrotuar değerlerinin yakından takibi Sessiz bir ortamda yatak istrihati Santral sinir sistemi depresanları - MgS04 Kortikosteroidler – Betamethasone Sedatifler – diazepam or phenobarbital Antihipertansifler – aldamet, normodyne (labetolol), nifedipine Calcium gluconate (NEDEN???) YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

EKLEMSİ Preeklemsili kadında yeni bir grand mal nöbetin önlenmesi. Ciddi preeklemside serebral ya da görme bozuklukları-Nöbet. Nöbetler Doğumdan önce, doğum eylemi sırasında, erken postpartum dönemde & geç postpartum (doğumdan sonra 48 saat içerisinde) Preeklemsili kadınların 19% unda eklemsi gelişir YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HİPEREMEZİS GRAVİDARUM Tanımı Gebelikte ortaya çıkan aşırı bulantı ve kusmalardır. Nedenleri HCG ya da estrojen düzeyindeki artmaya aşırı reaksiyon, mol hidatiform, HCG’nin aşırı salgılandığı çoğul gebeliktir. Bunun yanında gebeliği istememe veya aile ilişkilerinde bozukluk gibi emosyonel faktörlerin de rol oynadığı düşünülmektedir. Belirtiler Aşırı bulantı ve kusma, halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı ve oligüridir. Riskler Dehidratasyon, sıvı-elektrolit dengesizliği ve sarılık (karaciğer metabolizmasının bozulmasına bağlı) dır. İzlem ve Müdahaleler Yoğun IV sıvı tedavisi, aldığı çıkardığı izlemi gereklidir. İyi havalandırılmış sessiz ve sakin bir ortama alınır. Ziyaretçiler sınırlanarak mümkün olduğunca uyaranlardan uzak tutulur. B, C ve K vitamini desteği sağlanır. İstemlenen antiemetik ve sedatifler uygulanır. Hasta oral almaya başladığında az az ve sık sık yemesini sağlanır. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HYPEREMEZİS GRAVIDARUM Gebelikte aşırı derecede kusma 25 yaş < Çoğul gebelik Obesite Primagravida HCG troid stimüle edici hormonun baskılanmasına neden olur YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HYPEREMEZİS GRAVIDARUM Komplikasyonları Dehidratasyon Sıvı-elektrolik dengesizliği -> intestinal yolla alkali maddelerin kaybı sonucu acidosis Alkaloz -> kusma ile aşırı miktarda hidroklorik asit kaybı İdrar çıktısında azalma Ciddi hipokalemi-kardiak fonksiyonları etkileyebilecek düzeyde Aşırı açlık -> kas zayıflığı & protein and vitamin yetersizliği Sarılık YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

HYPEREMESIS GRAVIDARUM (devam) Tedavi IV hidrasyon 1-3 L Potasyum chloride IV Vitamin desteği Antiemetikler Antihistaminikler IV sıvılar Folic acid B vitamin TPN YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ÇOĞUL GEBELİKLERİN NEDEN OLABİLECEĞİ SORUNLAR DOĞUM EYLEMİNDE DOĞUM ÖNCESİNDE Gebelik şikayetlerinde artma Polihidroamnioz Preeklemsi Anemi D.Ö. Kanama Fetal/plasental Yetmezlik Prematür Eylem Prezentasyon Bozuklukları Erken Membran Rüptürü İkinci Fetüs Plasentasında Erken Ayrılma DOĞUM SONUNDA Atoni Prematür Bebek YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ÇOĞUL GEBELİK İkiz gebelik tüm gebeliklerin yaklaşık 1% inde görülür, üçte ikisi dizigotik ve üçte biri monozigotiktir. Dizigotik ikizlerin insidansı; etnik grup, anne yaşı, parite (2% 4. gebelikten sonra) ve konsepsiyon yöntemine bağlı olarak değişmektedir (20% ovulasyon indüksiyonuna bağlı). Monozigotik ikizlerin insidansı tüm etnik gruplar için benzerdir ve annenin yaşı ya da paritesinden etkilenmez, ancak in vitro fertilization yöntemlerinde 2–3 kez daha fazla görülür. YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

ÇOĞUL GEBELİK Perinatal mortalite oranı ikizlerde tek bebeklere göre 6 kez daha fazladır- prematüriteye bağlı gelişen komplikasyonlar IUGR Anneye ait riskler – disfonksiyonel eylem, sezaryen doğum & postpartum hemoraji YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL

YRD.DOÇ.DR.ŞULE ERGÖL