HEMŞİRELİĞİN TARİHÇESİ ve DOĞASINI OLUŞTURAN KAVRAMSAL ÇERÇEVE Yrd. Doç.Dr. Müge SEVAL

Profesyonel bir disiplinin temel amacı, mesleğin uygulamalarında kullanabilecek bilimsel bilgi içeriğini ortaya koymaktır. Bu bilgileri kavramsal bir çerçeve içinde örgütlemek, ilişki kurmak öğrenilmesini kolaylaştırır.

Hemşirelik eğitimi ve uygulamalarını belirleyen ve etkileyen temel kavramlar; İnsan Çevre Sağlık/ Hastalık Hemşirelik

Bu kavramlardan herhangi biri olmaksızın hemşirelik bir bilim ya da profesyonel uygulama alanı olarak düşünülemez.

Biyo-psiko-sosyo-kültürel bir varlık Bu kavramların temelini insan oluşturmaktadır. İNSAN Biyo-psiko-sosyo-kültürel bir varlık

Tüm hemşirelik uygulamalarının ve kuramlarının temelini insan, insanın doğası, tepkileri ve gereksinimleri oluşturmaktadır. İnsan diğer kavramlarla ilişkili olduğu kadar, diğer kavramları da etkileyen bir kavramdır. Çünkü insan, çevre içinde yaşayan, çevreyi kendine uyumlu hale getirebilen, sağlık/hastalık çizgisi içinde hareket eden, sağlığı geliştirme ve hastalıkların iyileşmesinde hemşirenin yardım ve desteğine gereksinim duyan bir varlıktır.

Bilim ve sanattan oluşan hemşirelik mesleğinin temel amacı insana yardım etmektir.

Bu yardım, hemşireliğin bilimsel bazını oluşturan pozitif bilimler, sosyal ve davranış bilimleri ile mesleki bilgileri bütünleştiren hümanist bir yaklaşımla sağlanır.

HEMŞİRE SAĞLIK/HASTALIK Hizmet odağı insan olan hemşirelik disiplini, insan yaşamının tüm evrelerinde sağlık sorunlarını ve sorunların kaynağındaki etmenleri anlamaya ve sorunun çözümünü bulmada bireyle karar vererek çözüm yollarını uygulamaya temellenmiştir. İNSAN HEMŞİRE SAĞLIK/HASTALIK

Hemşirenin insana iyi ve bilimsel bir bakım verebilmesi de, onun insanı biyofizyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel yönleri ile bir bütün olarak ele alması ve gereksinimleri doğrultusunda bilimsel bir yaklaşımda bulunması ile mümkün olabilmektedir.

HEMŞİRE SAĞLIK/HASTALIK İnsan, biyolojik, fiziksel, sosyal ve kültürel bir çevre içinde, etkileşim içinde yaşar. Çevre ve sağlık ilişkisi iki yönlü düşünülmelidir. Uygun olmayan çevre bireyin sağlığı için tehdit oluştururken, insanlar da çevrelerini sağlık için olumsuz biçimde değiştirebilirler. ÇEVRE İNSAN HEMŞİRE SAĞLIK/HASTALIK

Sağlık ve insan toplumsal etkilere açıktır Sağlık ve insan toplumsal etkilere açıktır. Toplum içindeki birimler hakkında bilgi sahibi olmak, bireylerin temel gereksinimlerini karşılarken verilen hizmette önemlidir. Diğer bir deyişle toplumdan soyutlanmış insan ya da hemşirelik düşünülemez.

Bu kavramlar arasındaki ilişki sonucu hemşirelik bakımının temellendiği hemşirelik kuramları ortaya çıkar. ÇEVRE İNSAN HEMŞİRE SAĞLIK/HASTALIK Kavramların Karşılıklı İlişkisi HEMŞİRELİK KURAMI

KAYNAKLAR Ocakçı A.F, Alpar Ş.E. Hemşirelikte kavram, Kuram ve Model Örnekleri.İstanbul Tıp Kitabevi, 1. baskı,2013, İstanbul. Pektekin Ç. Hemşirelik Felsefesi Kuramlar- Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar. İstanbul Tıp Kitabevi, 1. baskı, 2013, İstanbul Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. Alaş Ofset, 1999, İstanbul. Birol L. Hemşirelik Süreci: Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 3.Baskı Etki Matbaacılık,2004, İzmir. Öztürk C, Okumuş H, Yenal K. Bakımın Planlanması Hemşire ve Öğrenciler İçin Rehber, Palme Yayıncılık, 2014, Ankara.