Tarım Hukuku 3

İşletme Üretim faaliyetinde bulunan ve gereksinimlerin giderilmesi işine doğrudan ya da dolaylı olarak katılan ekonomik birim. Tarımsal işletme(ekonomik açıdan) Gerçek ya da tüzel kişinin saptadığı amaçlara ulaşmak için uyguladığı üretim biçiminin içinde yer aldığı ekonomik birim. Tarımsal işletme Toprak yapı araç gereç hayvan ve öteki sermaye öğelerinden oluşan, tarımsal alanda üretimde bulunan ve belirli bir büyüklüğü olan ekonomik bir bütündür. Toprak ve Tarım Reformu Yasası 7.maddeye göre Tarımsal İşletme Çiftçilik yapılması için gerekli toprak bina tesis alet makine bitkisel ve hayvansal üretim araçlarından bir ya da birkaçı ile işgücünün birlikte kullanıldığı üretim birimidir.

Tarımsal İşletmenin Öğeleri Sermaye a. Toprak Tarımsal işletmeye bağlı olarak kazanç sağlamak ve üretimde bulunmak amacıyla işletiliyorsa ya da tarımsal işletme tarafından kullanılıyorsa ve bu bağlılık nedeniyle tarımsal işletmenin ekonomik değerini artırıyorsa tarımsal işletmenin kapsamına girer. b. Binalar Binalarla işletme arasında bir amaç bağı bulunmalıdır. c. Başka yapılar Yol, kaldırım, köprü, dayanak duvarları, merdivenler, teraslar, sulama kanalları, drenaj kanalları, kuyular, çeşme, su yalakları, duvar ve çitler vb. d. Taşınır mallar Tarımsal işletmenin sermayesi kapsamına giren taşınır nesneler. makinalar, araç ve gereçler, elde edilen ürünler, hayvanlar, taşıtlar, gübre, stoklar vb. e. Bitki sermayesi Tarımı yapılan ve toprağa bağlı olan bitkiler.

2. Tarımsal Alanda Üretimde Bulunmak Tarımsal işletmenin tarımsallık niteliğini, işletmenin asıl mesleği çiftçilik olan kimseler tarafından, gelir sağlamak amacıyla ve tarımsal üretimde bulunmak üzere işletilmesi belirler. Çiftçilik, Çiftçi Toprakta ekim dikim bakım ve yetiştirme yollarıyla bitki hayvan ya da hayvan ürünleri üretiminde bulunmaya ya da bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından işlenip değerlendirilmesine çiftçilik ve bu işleri sürekli olarak yapanlara çiftçi denir(Çiftçiyi Topraklandırma Yasası) Ekim dikim bakım üretme yetiştirme ve ıslah yollarıyla ya da doğrudan doğruya doğadan yararlanarak bitki orman ve hayvan ürünlerinin elde edilmesine ve bu ürünlerin yetiştiricileri tarafından işlenip değerlendirilmesine korunma ve pazarlamasına çiftçilik denir. Bu faaliyetleri mal sahibi kiracı yarıcı ya da ortakçı olarak sürekli ya da en az bir ekim ya da yetiştirme dönemi yapanlara çiftçi denir(Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Yasası).

Toprak üzerinde geçinme amacı ile bitki ya da hayvan yetiştirilmesine ya da bunların ürünlerinin elde edilmesine değerlendirilmesine çiftçilik denir. Çiftçilik işlerini bedeni ve fikri güçlerini kısmen ya da tamamen katarak doğrudan doğruya yapan ve asıl geçim kaynağını bu işlerden sağlayanlara çiftçi denir(Toprak ve Tarım Reformu Yasası). Çiftçi: Geçimini, bedeni ve fikri güçlerini kısmen veya tamamen katarak, tarımdan sağlayanlara denir(Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Yasası).

3.Belirli Bir Büyüklükte Olmak Çiftçi ve ailesi bireylerinin geçimini sağlayabilecek ve onlara iş alanı bulabilecek büyüklükte olmalıdır. Ölçütler: Toprak genişliği, hayvan varlığı, işgücü miktarı, sermaye miktarı, üretim girdilerinin kombinasyonu, üretim değeri, satış değeri, tarımsal gelir… En az işletme büyüklüğü İklim, toprak niteliği, sulama ve pazar olanakları, işletme örgütlenmesi, işletmenin entansif ya da ekstansif çalışma düzeyine göre değişir.

TARIMDA İŞLETME TİPLERİ 1. Geçimlik Ticari ve Sanayi İşletmeler Geçimlik İşletmeler İşletme amacı; ailenin geçimi İşletme genişliği ve üretim değeri; küçük Toprağa bağlılık; sıkı Üretim tekniği; ilkel İşletme yönetimi; kişisel ya da ailece Ekonomik ortam; az gelişmiş Sermayenin önemi; az Ticari ilişkiler; zayıf Ulusal çapta tarımsal aktif nüfusun genel aktif nüfusa oranı; % 40-70

Ticari İşletmeler İşletme amacı; ailenin geçimi ve parasal gelir İşletme genişliği ve üretim değeri; değişken Toprağa bağlılık; geçimlik işletmelerdeki derecede sıkı değil Üretim tekniği; az ya da çok mekanize İşletme yönetimi; değişken Ekonomik ortam; gelişmiş Sermayenin önemi; belirli bir önem Ticari ilişkiler; belirli bir önem Ulusal çapta tarımsal aktif nüfusun genel aktif nüfusa oranı; % 10-50

Sanayi İşletmeler İşletme amacı; yüksek bir parasal gelir İşletme genişliği ve üretim değeri; yüksek, üretimin hemen hemen %100 ü satış Toprağa bağlılık; sıkı ya da hiç Üretim tekniği; tamamen mekanize İşletme yönetimi; değişken Ekonomik ortam; endüstrileşmiş ülkeler Sermayenin önemi; çok yüksek Ticari ilişkiler; çok gelişmiş Ulusal çapta tarımsal aktif nüfusun genel aktif nüfusa oranı; % 10 u geçmez

2. İkincil Ölçütler Toprağın İşlenmesinin Yoğunluğu Üretimin brüt değerine göre ; çok yaygın, yaygın, yoğun, çok yoğun işletmeler İşletmecinin İşletmeye Ayırdığı Zaman Tam zamanlı çalışma, kısmen çalışma, rasgele çalışma Karar Alma Biçimleri Bir kişi ya da aile bireyleri, kurul kararı, yönetici vb. Karar her zaman üretim araçlarının sahipleri ya da onlarla birlikte işleri uygulayanlar tarafından alınır. Başka Ölçütler Sulu tarım, kuru tarım.

3. Üretim Araçlarının Mülkiyet Durumuna Göre Tarımsal İşletme Tipleri Özel mülkiyette bulunanlar Bireyler(Zati, kiracılık, ortakçılık, kapitalist) Kollektif (kooperatif) Kamu mülkiyetinde bulunanlar (devlet, vakıf)