HAZIRLAYAN: İbrahim SUCUOĞLU NAMAZ VE NAMZIN KORUYUCULUĞU MUHAMMEDİYE CAMİİ İMAM-HATİBİ ERZİNCAN MÜFTÜLÜĞÜ

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ اُتْلُ مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَاَقِمِ الصَّلٰوةَۜ اِنَّ الصَّلٰوةَ تَنْهٰى عَنِ الْفَحْشَٓاءِ وَالْمُنْكَرِۜ وَلَذِكْرُ اللّٰهِ اَكْبَرُۜ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ (Ey Muhammed!) Kitaptan sana vahyolunanı oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayasızlıktan ve kötülüktenalıkor. Allah'ı anmak (olan namaz) elbette en büyük ibadettir. Allah yaptıklarınızı biliyor. Ankebût : 45

Namazın kelime anlamı: ‘’Dua, hayırla dua’’ olup,Müslüman- ların yaptıkları,bazı hareketleri de kapsayan bir ibadet türü. Arapçası"salât" olup, çoğulu "salavât“ tır.

Namaz, Kur'an'da doksandan fazla ayette zikredilir. Namaz, Allah'a karşı tesbîh, ta'zîm ve şükrün ifadesidir. Namaz, Kur'an'da doksandan fazla ayette zikredilir. Namaz, hicretten bir buçuk yıl kadar önce Mi'rac (İsrâ) gecesinde farz kılınmıştır.

وعن أنس رَضِيَ اللّهُ عَنْه قال: فُرِضَتْ عَلى النَّبىِّ  لَيْلَةً أُسْرِىَ بِهِ الصَّلاَةُ خَمْسِينَ، ثُمَّ نَقَصَتْ حَتَّى جُعِلَتْ خَمْساً، ثُمَّ نُوَدِى يَا مُحَمَّدٌ: إنَّهُ لاَ يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَىَّ، وَإنَّ لَكَ بِهذِهِ الخَمْسِ خَمْسِينَ. Hz. Enes (r.a) anlatıyor: "Rasûlullah (a.s)'a Mi'râc'a çıktığı gece elli vakit namaz farz kılındı. Sonra bu azaltılarak beşe indirildi. Sonra da şöyle hitap edildi:"Ey Muhammed! Artık, nezdimde (hüküm kesinleşmiştir), bu söz değiştirilmez. Bu beş vakit, (Rabbinin bir lütfu olarak on misliyle kabul edilerek) senin için elli vakit sayılacaktır.“  [Buhârî, Bed'ül-Halk 6, Enbiya 22, 43, Menâkıbu'l-Ensâr 42; Müslim, Îman 259, (162); Tirmizî, Salât 159, (213); Nesâî, Salât 1, (1, 217-223).]

Her güzel amele on katı ecir verileceği ayetle sabittir: مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزى اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ Her kim bir iyilik ile gelirse kendisi için onun on misli vardır. Ve her kim bir kötülük ile gelirse o ancak onun misli ile cezalandırılır. Ve onlar zulme uğramazlar. (En’am, 6/160)

Kur'an-ı Kerim'de Lokman aleyhisselâm, oğluna namazı emreder; يَا بُنَىَّ اَقِمِ الصَّلوةَ وَاْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلى مَا اَصَابَكَ اِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُورِ ‘’Ey Oğulcuğum! Namaz kıl, iyliyi emredip kötüden sakındır, başına gelene sabret; doğrusu bunlar azmedilmeye değer işlerdir.’’ (Lokman, 31/17),

Hz. İbrahim'in Hicaz'ın güvenliği için dua ederken namazdan bahseder; رَبَّـنَٓا اِنّ۪ٓي اَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّت۪ي بِوَادٍ غَيْرِ ذ۪ي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِۙ رَبَّـنَا لِيُق۪يمُوا الصَّلٰوةَ فَاجْعَلْ اَفْـِٔدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْو۪ٓي اِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ ﴿٣٧﴾ "Rabbimiz! Ben çocuklarımdan bir kısmını namazı dosdoğru kılmaları için, senin Beyt-i Haram'ının yanında, ekinsiz bir vadiye yerleştirdim. Artık sen de insanlardan bir kısmını onlara meylettir. Ve onları bazı meyvelerle rızıklandır ki şükretsinler." (İbrahim, 14/37),

Allâh Teala, Hz. Mûsa'dan namaz kılmasını ister; اِنَّنى اَنَا اللّهُ لَا اِلهَ اِلَّا اَنَا فَاعْبُدْنى وَاَقِمِ الصَّلوةَ لِذِكْرى "Şüphe yok ki ben, ben Allah'ım, benden başka ilâh yoktur. O halde Bana ibadette bulun ve Beni anmak için namaz kıl." ( Taha, 20/14) örnek verilebilir.

İslâmda namazın meşrûluğu Kitap, Sünnet ve İcmâ'ya dayanır. حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلوةِ الْوُسْطى وَقُومُوا لِلّهِ قَانِتينَ "Bütün namazları ve orta namazı muhafaza edin ve Allah için boyuneğerek kalkıp namaza durun.."  (Bakara, 2/238).

Namaz insanı kötülüklerden nasıl alı kor? 1- “Dervişin fikri ne ise zikri de o olur.” derler. Fikriniz iman, zikriniz namaz ve ibadet olursa,  kötülük yapma düşüncesinden de uzaklaşmış olursunuz..

3-Sosyal çevreniz, cami cemaatinden oluşmaya başlar ve bu sosyal çevrenin oto kontrolüyle, kötülükler engellenir. 4-Namaz il 2- Namaz kılınan çevre (cami-cemaat) kötülük ve suç potansiyelinin olmadığı nezih bir çevredir. genelde kalbi arınan mü’minin içinde, kötülük yapma arzusu zayıflar, kötülüğe karşı nefret duygusu güçlenir. 5-Allah da, kulunun iyi olma kararlılığını görünce, onu özel olarak kötülüklerden muhafaza eder. 

قُلْ مَا يَعْبَؤُ۬ا بِكُمْ رَبّ۪ي لَوْلَا دُعَٓاؤُ۬كُمْۚ ﴿٧٧﴾ Niçin Namaz kılmalıyız? 1-Emre icabet için, görevimiz olduğu için: 52/56        2-Şükredenlerden olmak için;    2/152  فاذكروني اذكركم Ayakları şişinceye kadar gece namazı kılan Peygamberimiz Hz. Aişe’ye “Şükr edenlerden olmayayım mı?  3- Allah katında değer kazanmak için: قُلْ مَا يَعْبَؤُ۬ا بِكُمْ رَبّ۪ي لَوْلَا دُعَٓاؤُ۬كُمْۚ ﴿٧٧﴾  “Dualarınız (ibadetiniz) da olmasaydı sizler ne işe yarardınız ki?” (25/Furkan,77) buyurulmaktadır.

َاسْتَع۪ينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلٰوةِۜ وَاِنَّهَا 4-Ait olduğumuz makama bağlılığımızı ve sadakatimizi bildirmek için. َاسْتَع۪ينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلٰوةِۜ وَاِنَّهَا لَكَب۪يرَةٌ اِلَّا عَلَى الْخَاشِع۪ينَۙ ﴿٤٥﴾ Sabır ve namazla Allah’tan yardım isteyin. Şüphesiz bunlar, Allah’a huşû ile boyun eğenlerden başkasına ağır gelir. Bakara : 45 اليهي انت مقصودي ورصاك مطلوبي

5-Kötülüklerden korunmak, Allah’ın güvencesinde kalmak, lütfundan  sürekli yararlanmak ve rahmetinden mahrum kalmamak için. يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُوا اسْتَع۪ينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلٰوةِۜ اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الصَّابِر۪ينَ ﴿١٥٣﴾ Ey iman edenler! Sabır ve namazla yardım dileyin. Şüphesiz Allah sabredenlerin yanındadır. (Bakara : 153)

(1)Rabbini över böylece övülenlerden olur. NAMAZ KILAN: (1)Rabbini över böylece övülenlerden olur. (2)Ruhunun muhtaç olduğu manevi gıdayı temin eder. (3)Kalbi temizlenir,manevi hastalıklarını tedavi eder ve kalbin en büyük arzusu ve en çok aradığı şey olan mutluluğa ulaşır.  Kişi abidlik makamına yükselir. Bir gün Peygamberimiz ashabına soruyor: Evinin önünden nehir geçen ve bu nehirde günde beş defa yıkanan kimsede kirden hiç eser kalır mı?” “Kalmaz ya Rasulallah” diyorlar. “İşte namaz da böyledir.” (Buhari,Salat,319)

ان الصلاة تنهي عن الفهشاءوالمنكروالنغي (4)Namaz klanın,İşleri yolunda gider, kazancı bereketlenir, hayatı düzene girer. (5)Namaz ile kendimizi ve aile fertlerini günahlardan, her türlü tehlikeden ve yakıtı insanlar ve taşlar olan Cehennem azabından Korur. ان الصلاة تنهي عن الفهشاءوالمنكروالنغي

Namaz insanı kötülüklerden nasıl alı kor? Mevlana şöyle diyor:             “Ey Hak talibi! Önce ambara giren fareden kurtulmaya çalış, sonra buğday topla. Eğer ambarımızda hırsız fare olmasaydı, kırk yıllık ibadet buğdayı dereye giderdi? Her gün yapılan ibadetlerin,iyiliklerin iç rahatlığı, huzuru neden hissedilmiyor? Kalp huzuru ile gönül namazı kılmaya çalış. Kendini tamamen Allah’a verene Allah lütuf ve ihsanda bulunur. Bize doğru yolu gösteren ve kötülüklerden alıkoyan namaz, beş vakitte kılınır. Halbuki Hak aşıkları daima namazdadırlar.”

Bir Allah Dostuna Sordular: “–Bir kul, namazda nasıl huşûa erer?” O da cevâben: “–Dört şeyle, buyurup şunları beyân etti: 1. Helâl lokma, 2. Abdest sırasında gafletten uzak durmak, 3. İlk tekbîri alırken kendini huzûrda bilmek, 4. Namaz dışında da Hakk’ı aslâ unutmamak, yâni namazdaki huzûr, sükûn ve mâsiyetten uzakta durma hâlini namazdan sonra da devâm ettirebilmek.”

Kısaca namazın bazı faydalarına işaret edelim. 1. Namaz Allah'ı Hatırlatır فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْ لِي وَلاَ تَكْفُرُونِ O halde beni anın, ben de sizi anayım. Bana şükredin de nankörlük etmeyin. (Bakara, 2/152)

2. Namaz Dinin Direğidir الصَّلاةُ عِمَادُ الدِّينِ Efendimiz (a.s); "Namaz dinin direğidir." buyurdu. (Beyhaki, Sünen) 3. Namaz Verilen Nimetlere Karşı Allah'a Bir Teşekkürdür لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ “Eğer şükrederseniz, elbette (nimetlerimi) artıracağım”  (İbrahim, 14/7)

4. Namaz Vaktin Kıymetini Öğretir اِنَّ الصَّلوةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا "Şüphesiz namaz, müminlere, vakitle belirlenmiş olarak farz kılınmıştır" (Nisa, 4/103).

Namaz; zengini fakiri, âmiri memuru ve 5. Namaz İnsanların Eşit Olduğunu Hatırlatır Namaz; zengini fakiri, âmiri memuru ve her seviyedeki insanı camide yanyana getirir ve insan olarak Allah katında eşit olduklarını, aralarında insan olmak bakımından bir fark olmadığını öğretir.

6. Namaz Müminin Mîracıdır. Süleyman Çelebi buna işaretle; Sen ki mirac eyleyip ettin niyaz Ümmetin mîracını kıldın namaz Sıdkile beş vakt olundukça eda Elli vaktin ecrin eyler Hakk ataa!

7. Namaz Sağlığı Olumlu Şekilde Etkiler . Ebû Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre,  Resûlullah (sav)’i şöyle buyururken işittiğini söyledi: – “Ne dersiniz? Birinizin kapısının önünde bir nehir olsa da, o kimse her gün bu nehirde beş defa yıkansa, kirinden bir şey kalır mı?” Sahâbîler: – O kimsenin kirinden hiçbir şey kalmaz, dediler. Resûl-i Ekrem: – “Beş vakit namaz işte bunun gibidir. Allah beş vakit namazla günahları silip yok eder” buyurdula .

8. Kıyamet Günü İlk Soru Namazdan Olacaktır Nitekim Peygamberimiz şöyle buyurmuştur;  إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عَمَلِهِ صَلاَتُهُ فَإِنْ صَلُحَتْ فَقَدْ أَفْلَحَ وَأَنْجَحَ وَإِنْ فَسَدَتْ فَقَدْ خَابَ وَخَسِرَ “Kulun kıyamet gününde, hesabı ilk önce sorulacak ameli namazdır. Eğer namazı dürüst çıkarsa kurtulmuş ve kazanmıştır. Eğer namazı düzgün çıkmazsa kaybetmiştir.” (Tirmizî, Salât, 305)

9. Namaz Günahlara Kefarettin: Namaz öyle faziletli bir ibadettir ki, iki namaz arasında işlenen günahların silinmesine vesile olur. Peygamberimiz (a.s) bu konuda buyuruyor ki; عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صعلم) قَالَ: الصَّلاَةُ الْخَمْسُ وَالْجُمُعَةُ إِلَى الْجُمُعَةِ كَفَّارَةٌ لِمَا بَيْنَهُنَّ مَا لَمْ تُغْشَ الْكَب “Beş vakit namaz ve Cuma namazı, namaz vakitleri ve iki Cuma arasında işlenen küçük günahlara -büyük günahlar işlenmedikçe- keffarettir.” (Müslim, Tahare, 5)

Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur: 10. Namazı Kılmamak Büyük Günahtır. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur: فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ اَضَاعُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَياًّۙ ﴿٥٩﴾             “Onların peşinden öyle bir nesil geldi ki bunlar namazı bıraktılar; nefislerinin arzularına uydular. Bu yüzden ilerde azgınlıklarının cezasını çekeceklerdir.” (Meryem, 19/59) Kıyamet günü, cehennemliklere, Cehennem'e girmenize sebep nedir, diye sorulduğunda, onların; مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ {42}قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ {43} وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ {44} وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ {45} وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ 42- "Nedir sizi Sekar'a (Cehennem'e) sokan?" diye (sorulunca); 43- Suçlular der ki: "Biz namaz kılanlardan değildik." 44- "Yoksula da yedirmezdik." 45- "Boş şeylere dalanlarla dalar giderdik." 46- "Ceza gününü yalanlardık." (Müddessir, 74/42-46) diyerek Kur'an-ı Kerim'de haber verilmektedir.

مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ {42} قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ {43} وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ {44} وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ {45} وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ 42- "Nedir sizi Sekar'a (Cehennem'e) sokan?" diye (sorulunca); 43- Suçlular der ki: "Biz namaz kılanlardan değildik." 44- "Yoksula da yedirmezdik." 45- "Boş şeylere dalanlarla dalar giderdik." 46- "Ceza gününü yalanlardık." (Müddessir, 74/42-46) diyerek Kur'an-ı Kerim'de haber verilmektedir

Ebi Ümame dedi ki; “Ya Rasülallah Ebi Ümame dedi ki; “Ya Rasülallah! Hangi dua daha çok işitilir (kabul edilir).” Peygamberimiz buyurdu; “Gecenin son yarısında ve farz namazlarının arkasında.”  (Tirmizi, 3421)

HAZIRLAYAN: İbrahim SUCUOĞLU MUHAMMEDİYE CAMİİ İMAM-HATİBİ / ERZİNCAN MÜFTÜLÜĞÜ