Bir Eğitimcinin Telif Hakkı Yasası ve “Adil Kullanım” Kılavuzu Telif Hakkı Kaosu Bir Eğitimcinin Telif Hakkı Yasası ve “Adil Kullanım” Kılavuzu Bu sunu Intel® Öğretmen Programı Temel Kursu için hazırlanmıştır

Telif Hakkı Telif hakkı nedir? “Özgün bir edebi yada sanat eserini üretmede, çoğaltmada(kopyalamada), umuma açık olarak sergilemede yada yayınlamada bir kimse veya zümreye özgü haktır .” Duhaime Yasalar Sözlüğü 1 Mart 1989’dan itibaren kişisel ve özgün olarak hazırlanan hemen hemen her şeyin üzerinde yazmasa da telif hakkı vardır ve korunmaktadır.

Telif Hakkı Gerektirmeyen Durumlar Telif hakkı gerektirmeyen durumlara örnekler Yazıya dökülmemiş yada kaydedilmemiş eserler Bir tanımdan, açıklamadan yada örnekten ayırt edilmiş olan fikirler, prosedürler, yöntemler, keşifler vb. Tümüyle yaygın bilgiler yada derlemelerden oluşan eserler (örnek:standart takvimler,mezura ve cetveller, telefon rehberi vb.) Halkın kullanımına açık kalemler (1923’ten önce yaratılan eserlerin tümü ve 1923-1963 arasındakilerin çoğu) Birleşik Devletler hükümeti materyallerinin çoğu (yüklenici firmaların hükümet için hazırladığı bazı şeylerin telif hakkı olabilir) Gerçekler

Adil Kullanım Maddesi Adil kullanım Birleşik Devletler telif hakkı yasasının bir parçasıdır.Eğer aşağıdaki amaçlar için kullanılıyorlarsa adil kullanım insanların telif haklı eserleri kullanmasına ve çoğaltmasına izin verir: Eleştirme Yorum Haber aktarma Öğretme Bilim Araştırma (Telif hakkı kanununun adil kullanım şartının 107.maddesi)

Adil Kullanımı Belirlemeye Yardım Eden Dört Etmen Kullanımın ticari amaçla mı yoksa kar amacı gütmeyen eğitim amaçları için mi yapıldığını belirleyen kullanımın amacı ve özelliği Sadece okul ortamında değil, eğitim için kullanıyor olmalısınız Telif haklı eserin doğası Adil kullanım, doğası gereği daha çok gerçek tabanlı eserlere oranla daha dar kapsamlı olarak hayli yaratıcı eserler için geçerlidir Telif haklı eserin tümüyle ilişkili olarak kullanılan bölümün miktarı ve değeri Niceliğin ve niteliğin düşünülmesi… eserin özü değil sadece gerekli olanın kullanımı Kullanımın Pazar üzerindeki etkisi yada telif haklı eserin değeri Çoğaltma özgün eserin pazarına zarar vermemelidir Ders kitapları gibi tüketilir materyallerin çoğaltılması adil kullanıma oldukça ters düşmektedir

Adil Kullanım Kuralları Eğitim Amaçlı Çoklu Ortamın Adil Kullanım Kuralları nelerin adil kullanım kapsamına girdiğini göstermede bir rehber olması için hazırlanmıştır Ancak, adil kullanım kuralları Resmi bir belge değildir Yasanın sadece bir yorumudur Sadece çoklu ortam hazırlayan eğitimciler için geçerlidir

Öğrencileri İlgilendiren Kurallar Öğrenciler ve eğitimciler için ayrı kurallar vardır. Öğrenciler; Belli bir ders için kendi eğitim amaçlı çoklu ortam projelerini hazırlarken kanuna uygun olarak alınmış telif haklı eserlerin bölümlerini kullanabilirler; Hazırladıkları projelerini derste sunabilir ve göstere bilirler; ve İleride iş görüşmeleri ve okul başvuruları gibi kişisel amaçlarda kullanabilecekleri akademik çalışmalarına örnek olarak bunları kendi portfolyolarına koyabilirler.

Eğitimcileri İlgilendiren Kurallar Belli bir ders için kendi eğitim amaçlı çoklu ortam projelerini hazırlarken kanuna uygun olarak alınmış telif haklı eserlerin bölümlerini kullanabilirler Projelerini aşağıdaki amaçlar için süresiz olarak kullanabilirler: Projelerini arkadaşlarına yapacakları sunularda sergileme; örneğin,çalıştaylarda ve konferanslarda Terfi ve iş görüşmelerinde kullanabilecekleri kişisel kullanımları için bunları kişisel portfolyolarında saklama Projelerini, bir sınıfla öğretim amaçlı ilk kullanımdan itibaren iki yıla kadar kullanabilirler. İki yıldan sonrası öğretim amaçlı kullanım, üründe kullanılan her telif haklı bölüm için izin gerektirir.

Adil Kullanımın Dışına Çıkmamayı Sağlayan Kurallar Telif haklı eserin en küçük miktarını kullanın: Hareketli Medya 10% yada 3 dakika Metin 10% yada 1000 kelime Şiir 250 kelime; aynı şairden en fazla 3 şiir; tek bir antolojiden en fazla 5 şiir Müzik, Şarkı Sözü, Video 10% yada 30 saniye Fotoğraflar ve Resimler Bir yazardan 5 görüntü; tek bir basılı eserin en fazla 10% yada 15 görüntü Sayısal Veri Kümeleri 2500 alanın yada hücrenin 10%

Atfetme ve Teşekkür Kaynaklarınızı yazın ve telif hakkı işareti © ve telif hakkı sahipliği bilgisini gösterin. Kaynağı yazma: Mevcut bilgilerle (yazar, başlık, yayınevi, yayın yeri ve tarihi) tam bir bibliyografik tanımlama verin. Telif hakkı işaretini gösterme: Telif hakkı sahipliği bilgisini resimlerin altına ekleyin: © (telif hakkı işareti) İlk yayın tarihi Telif hakkı sahibinin ismi Örnek: © 2001 Şirket/Kişinin İsmi

Adil Kullanımdan Başka Gelecek Kullanımları Eğer projenizin daha geniş kapsamlı bir şekilde yayınlanma olasılığı var ise (örneğin,Internette yayınlanması): projeniz için izinleri bitirdikten sonra değil hazırlarken alın. Örnek izin dilekçeleri Öğretim Programı Kaynak CD’sinde vardır Kaynaklar klasörü, Telif Hakkı Kaynakları Telif hakkı sahiplerine gönderilecek izin dilekçeleri Öğrenci çalışmalarının yayınlanması için ailelere gönderilecek izin dilekçeleri Bu kursta kullanılacak örnek dilekçe

Kurallar Unutmayın… bunlar kanun değil kuraldırlar. Ancak, bu kuralları ne kadar riske atarsanız ”adil kullanımdan” o kadar uzaklaşırsınız.

Yazılım Telif Hakkı Peki ya yazılım? Yazılım kullanımı adil kullanım kapsamına girmez! Eğer telif hakkı sahibinden belirli izinleri almadıysanız… Aşağıdakileri yapmak yasal değildir: Tek bir kullanıcı lisansı almak ve bunu birden çok bilgisayara yada sunucuya yüklemek Internetten yada bülten tahtalarından telif haklı yazılım transfer etmek Okulunuzun satın aldığı yazılımı evinizdeki bilgisayara yüklemek

Telif Hakkı ve Adil Kullanım Kaynakları

Kaynaklar Sizin ve öğrencilerinizin telif hakkı yasasını ve adil kullanım kurallarını anlayıp uygulamanıza yardımcı olacak ilave kaynaklar Öğretim Programı Kaynak CD’sindeki, Kaynaklar, Telif Hakkı Kaynakları klasöründe bulunmaktadır. “Eğitsel Çokluortam Materyallerinin Adil Kullanımına İlişkin İlkeler” Prepared by the Educational Multimedia Fair Use Guidelines Development Committee, July 17, 1996 www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/ccmcguid.htm “Telif Hakkı Bulunan Materyallerin Adil Kullanımı” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/copypol2.htm “Telif Haklarına İlişkin Temel Bilgiler” by the U.S. Copyright Office www.copyright.gov/circs/circ1.html “Telif Hakları Web sitesi” by Benedict O’Mahoney www.benedict.com “Elektronik Ortamlarda Telif Hakkı Yasası” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/faculty.htm

Kaynaklar “Telif Hakları Konusunda 10 Büyük Efsane” by Brad Templeton www.templetons.com/brad/copymyths.html “Duhaime‘in Yasal Sözlüğü” by Lloyd Duhaime www.duhaime.org/diction.htm “Birleşik Devletlerde telif Hakkı Kavramı ve Kamuya Açık Alanlar” by Peter B. Hirtle, Cornell Institute for Digital Collection www.copyright.cornell.edu/training/Hirtle_Public_Domain.htm “Diğer Kişilerin Çokluortamlarda Bulunan Çalışmalarını Eğitim Amaçlı Sayısallaştırma ve Kullanmaya Yönelik Temel Kurallar” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/copypol2.htm#mm

Kaynaklar “Ders Paketlerine Yönelik Temel Kurallar” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/copypol2.htm#course “Sayısal Görüntüler için Adil Kullanım İlkelerine Yönelik Bir Öneri” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/imagguid.htm “Diğer Telif Hakları Sitelerine ilişkin Linklerin Listesi” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/offsite.htm “Çokluortamlar için Adil Kullanım Temel Kuralları” by Intel® Education www.intel.com/education/newtotech/fair_use_multimedia.htm

Yazılım Telif Hakkıyla İlgili Bilgiler “Okul Yazılım Kullanımına Yönelik Gerçekler Sayfası” by Software & Information Industry Association (SIIA) www.siia.net/piracy/pubs/SchoolSoftwareUse.pdf “Sayısal Anarşi: Yazılım Korsanlığına Yönelik Çözümlemenin Birinci Bölümü” by David Laprad www.avault.com/articles/getarticle.asp?name=warez1&page=1 “Yazılım Hırsızlığına Karşı Federasyon (FAST)” (United Kingdom organization) www.fast.org.uk “Anti-Korsan FAQ” by Software & Information Industry Association (SIIA) www.siia.net/piracy/faq.asp “Yazılımların İzinli Kopyalanması” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/mono2.htm

Bu sununun kullanın hakkı Intel’e aittir. Bu Sununun Kullanımı Bu sununun kullanın hakkı Intel’e aittir. Kar amacı gütmeyen eğitim amaçları için telif hakkı kuralları eksiksiz yerine getirilerek kullanılabilir.

Programs of the Intel Education Initiative are funded by the Intel Foundation and Intel Corporation.  Copyright © 2007 Intel Corporation. All rights reserved. Intel and Intel Education are trademarks or registered trademarks of Intel Corporation or its subsidiaries in the United States and other countries.  *Other names and brands may be claimed as the property of others.