KREDİ KARTLARINA DEĞİL KİŞİYE LİMİT Özcan PEKTAŞ Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı Genel Sekreteri
KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMA - 1 2003 YILINDA 4822 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ KISMİ İLK YASAL DÜZENLEME YAPILMIŞTIR. Kredİ kartI İşlemlerİnde; tüketİcİ kredİsİ İle İlgİlİ hangİ İşlemlerİn uygulanmayacağI , FAİZ ARTIRIMININ 30 GÜN ÖNCEDEN TÜKETİCİYE BİLDİRİLMESİ ZORUNLULUĞU, satIcInIn, tüketİcİden komİsyon alMASI ORTADAN KALDIRILMIŞTIR. GENEL KURULDA VERİLEN ÖNERGE - GEÇİCİ 1. MADDE- KREDİ KARTLARI BORÇLARI HAKKINDAKİ İLK YAPILANDIRMA GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. 30 GÜN İÇERİSİNDE MÜRACAAT ETMEK ŞARTIYLA; TEMERRÜT TARİHİNDEKİ ANAPARAYA YILLIK %50’Yİ GEÇMEMEK ÜZERE GECİKME FAİZİ 12 EŞİT TAKSİTTE ÖDEME İMKANI GETİRİLMİŞTİR. TÜKÇEV - Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMA - 2 2006 YILINDA KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ TÜM TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ DÜZENLEYEN 5464 SAYILI BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU GENEL KURULDA VERİLEN ÖNERGE - GEÇİCİ 4. MADDE KREDİ KARTI BORÇLARI HAKKINDAKİ 2. YENİDEN YAPILANDIRMA 01.03.2006 İTİBARİYLE İHTAR ÇEKİLMİŞ/İCRA TAKİBİ BAŞLATILMIŞ YA DA 31.01.2006 TARİHİNE KADAR TEMERRÜDE DÜŞMÜŞ OLANLAR; 60 GÜN İÇERİSİNDE MÜRACAAT YILLIK % 18 FAİZ İCRA TAKİBİNE KONU OLMUŞ İSE TAKİP, DAVA MASRAF VE HARÇLARI, VEKALET ÜCRETİ İLE BİRLİKTE 18 TAKSİTTE ÖDEMELERİ TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMA – 3/1 2009 YILINDA 5915 SAYILI BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN GEÇİCİ 5. MADDE DÜZENLEMESİ İLE KREDİ KARTLARI BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE İLGİLİ 3. DÜZENLEME GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. 31/5/2009 tarİhİ İtİbarİylE, kart hamİlİne ödenmesİ İçİn İhtar çekİlen veya hakkInda İcra takİbİ başlatIlan kredİ kartI ana para ve faİz borcuNA, TCMB 3 aya kadar vadelİ ağIrlIklI ortalama mevduat faİz oranI esas alInarak İlan edİlecek aylIk endeks katsayIsI İle çarpIlmak suretİyle ödeme planIna esas borç tutarI 30 GÜN İÇERİSİNDE PEŞİN VEYA TAKSİTLE ÖDENİR İSE TÜKETİCİYE İLAVE HERHANGİ BİR BORÇ ÇIKARILMAYACAKTIR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMA – 3/2 ANCAK, ödeme planIna esas borcun vadelİ olarak ödenmesİnİn talep edİlmesİ halİnde aylIk eşİt taksİtler şeklİnde ödenecek borç tutarI; İle çarpIlarak hesaplanacak tutarIn ay sayIsIna bölünmesİ suretİyle YAPILANDIRILMASI A) 6 aylık vade için 1,04 B) 12 1,08 C) 24 1,18 D) 36 1,26 TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI İLE İLGİLİ YENİDEN YAPILANDIRMA - 4 BAŞBAKAN SAYIN BİNALİ YILDIRIM TARAFINDAN 21 eylül 2016 tarİhİnde basIna yaptIğI açIklamada kredİ kartI borçlarInIn 72 aya kadar yapIlandIrIlacağI açIklamasInda bulunmuştur. 27 EYLÜL 2016 TARİH VE 29840 SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYINLANAN BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK İLE 27 EYLÜL 2016 TARİHİ İTİBARİYLE kredİ kartlarInIn mevcut borç bakİyelerİ kart hamilleri tarafIndan talep edİlmesi durumunda en fazla 72 AY İle sInIrlI olmak üzere taksİtlendİrİlebİlİr. Her aya düşen taksİt tutarI İlgİlİ ayIn asgarİ ödeme tutarIna eklenİr. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
YÖNETMELİK DÜZENLEMESİ İLE YENİDEN YAPILANDIRMADAN SONUÇ ALINAMAZ NE ZAMANA KADAR MÜRACAAT EDİLEBİLECEKTİR. BORCUN YAPILANDIRILMASINDA FAİZ ORANI, TÜKETİCİ KREDİSİ BAZ ALINARAK YAPILANDIRILACAK İSE HER BANKA AYRI FAİZ VE BUNA BAĞLI BSMV VE KKDF ALINACAKTIR. «BORÇLAR 72 AYA KADAR TAKSİTLENDİRİLEBİLİR» DÜZENLEMESİ İLE TÜKETİCİ KREDİLERİ İÇİN BELİRLENEN AZAMİ VADE 48 AY ÇELİŞMEKTEDİR. NİTEKİM UYGULAMADA BANKALARIN YAPILANDIRMADA İSTEKSİZ DAVRANDIKLARI, AZAMİ 48 AYA KADAR YAPILANDIRMAYA YÖNLENDİRDİKLERİ GÖRÜLMEKTEDİR. TÜM BU BELİRSİZLİKLER BANKALAR İLE TÜKETİCİLER ARASINDA İHTİLAFA NEDEN OLMASI KAÇINILMAZDIR. GEÇMİŞ YILLARDA YASALARLA YAPILAN YENİDEN YAPILANDIRMALARIN BENZERİ DÜZENLEME YAPILMALIDIR TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI YAPILANDIRMALARI VERİLER - 1 2003-2016 yIllarI arasInda 4. defa yenİden yapIlandIrma düzenlemesi yapIlmaktadIr. YIL KREDİ KARTI ADEDİ 2002 15.705.300 Eylül 2016 57.741.765 YIL KREDİ KARTI BORCUNU ÖDEMEYEN KİŞİ SAYISI 2003 2.766 Eylül 2016 2.150.097 TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARI YAPILANDIRMALARI VERİLER - 2 YIL KART SAYISI ENFLASYON ORANI TÜFE K. KARTI AYLIK FAİZ ORANI TCMB NÜFUS 2002 15.705.370 29,70 7,25 – 9,95/8 65.022.300 2003 19.863.167 18,40 65.938.265 2004 26.681.128 9,35 5,00 – 5,90 66.845.635 2005 29.978.243 7,72 67.743.052 2006 32.433.333 9,65 5,75 68.626.337 2007 37.335.179 8,39 5,63 69.496.513 2008 43.394.025 10,46 4,93 70.363.511 2009 44.392.614 6,53 4,39 71.241.080 2010 46.956.124 6,40 2,91 72.137.546 2011 51.360.809 10,45 2,02 73.058.638 2012 54.342.148 6,16 2,34 73.997.128 2013 56.835.221 7,40 76.667.864 2014 57.005.902 8,17 77.695.904 2015 58.215.318 8,81 78.741.053 Eylül 2016 57.741.765 7,28 2002-2015 % ARTIŞ %267 %21 TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
kredİ kartI lİmİtİ tüketİcİnİn aylIk ortalama gelİrİnİn LİMİT DÜZENLEMELERİ kredİ kartI lİmİtİ tüketİcİnİn aylIk ortalama gelİrİnİn 1. yIl İçİn 2 katI 2. yIl İçİn 4 katI olarak belİrlenmİştİr. her BİR kart İÇİN bu lİmİt uygulamasI devam etmektedİr. kİşİnİn bİrden fazla kredİ kartI bulunmasI durumunda - kİ ORTALAMA en az 2 adet - temel problem HER BİR KART İÇİN lİmİt uygulamasIndan KAYNAKLANMAKTADIR. KİŞİNİN SAHİP OLDUĞU BÜTÜN KREDİ KARTLARININ GÖZÖNÜNDE BULUNDURULARAK LİMİT BELİRLENMESİ GEREKİR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
LİMİT DÜZENLEMELERİ LİMİT DÜZENLEMESİNİ, DOLAYISIYLA TÜKETİCİNİN HARMALARINI ETKİLEYEN DİĞER DÜZENLEMELER İSE ASGARİ ÖDEME TUTARI TAKSİT DÜZENLEMELERİ BU DÜZENLEMELERE GÖZ ATTIKTAN SONRA HER BİR KREDİ KARTINA TANINAN LİMİT DÜZENLEMESİNDEKİ ÇIKMAZ ELE ALINACAKTIR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
% 2006 YIlIna kadar 10 Eylül 2006 (5464 YASA) 20 ASGARİ ÖDEME % 2006 YIlIna kadar 10 Eylül 2006 (5464 YASA) 20 08 Ekİm 2013 (Yönetmelİk) (08.10.2013 tarih ve 28789 mükerrer R. G.) 15.000 TL’ye kadar 30 15.000TL - 20.000 TL 35 20.000TL ve üzerİ 40 TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
27 EYLÜL 2016 TARİHLİ SON DÜZENLEME mal ve hİzmet alImlarInda…..12 ay TAKSİT DÜZENLEMELERİ 2013 yIlIndan İtİbaren İlgİlİ yönetmelİkte yapIlan 6 değİşİklİk İle kredİ kartlarIna taksİt uygulamasIna sInIrlamalar getİrİlmİş, sonra artIrIlmIş veya kapsam genİşletİlmİştİr. 27 EYLÜL 2016 TARİHLİ SON DÜZENLEME mal ve hİzmet alImlarInda…..12 ay kuyuMda ………………………………………..4 ay ELEKTRONİK EŞYADA………………………6 AY SEYAHAT,TAŞIMACILIK, SAĞLIK, SOSYAL HİZMETLER…………………………9 AY YEMEK, GIDA, AKARYAKIT, KOZMETİK, OFİS MALZEMELERİ VE AKKOLLÜ İÇECEKLER İÇİN TAKSİT UYGULANMAYACAKTIR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARINDAKİ LİMİT ÇIKMAZI KREDİ KARTI ASGARİ LİMİT (5.200,-TL) (Asgari Ücret 1.300,-TL'nin 4 katı) TÜKETİCİ AYLIK GELİRİ 1.300,- 2.000,- 2.500,- 3.000,- MAL/HİZMET/NAKİT HARCAMA 5.200,- Ödenmesi gereken asgari tutar 1.560,- KALAN -260,- 440,- 940,- 1.440,- TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTLARINDAKİ LİMİT ÇIKMAZI ASGARİ ÜCRETLİ TÜKETİCİ BİR TEK KREDİ KARTI LİMİTİNİ KULLANMASI DURUMUNDA DAHİ ASGARİ ÖDEME TUTARINI ÖDEYEMEMEKTEDİR. HER 3 YILDA BİR MİLYON CİVARINDA TÜKETİCİ KREDİ KARTI BORÇLARI NEDENİYLE TAKİBATA UĞRAMAKTA/İCRAİ İŞLEM YÜRÜTÜLMEKTE, BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI BEKLENTİSİNE GİRMEKTEDİR. TÜKETİCİ BİLİNCİNİN YETERLİ OLMAMASI NEDENİYLE KREDİ KARTLARI BİLİNÇSİZCE KULLANILABİLMEKTEDİR. BURADA TÜKETİCİNİN SORUMLULUĞU YATSINAMAZ. ANCAK, ONLARA BU KAPININ ARALANIP GÖZ YUMULMASINDAN SORUMLU OLANLARIN BULUNDUĞUNU DA GÖZARDI ETMEMELİYİZ. temmuz 2016 tarİhİ İtİbarİyle borcunu ödememesi nedenİyle hakkInda takİbat başlatIlan kİşİ sayIsI 2.067.397 kİşİye ulaşmaştIr. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KREDİ KARTI BORCUNU ÖDEMEYEN GERÇEK KİŞİ SAYISI Yıllar Bireysel Kredi Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(1) Bireysel KREDİ KARTI Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(1) Bireysel Kredi veya Bireysel Kredi Kartı Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(2) 2003 641 2.766 3.407 2004 8.556 41.075 49.631 2005 11.512 105.922 117.434 2006 16.085 132.018 148.103 2007 46.489 175.750 222.239 Eki.08 252.214 801.538 1.053.752 2009 686.479 1.246.462 1.555.998 2010 504.685 824.235 1.121.660 2011 417.634 671.417 910.117 2012 684.951 907.298 1.257.397 2013 644.920 915.691 1.209.119 2014 669.383 1.018.576 1.297.132 2015 934.105 1.238.129 1.892.165 Eylül 2016 1.818.481 2.150.097 2.895.080 Yıllar Bireysel Kredi Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(1) Bireysel KREDİ KARTI Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(1) Bireysel Kredi veya Bireysel Kredi Kartı Borcunu Ödememiş Gerçek Kişi Sayısı(2) 2003 641 2.766 3.407 2004 8.556 41.075 49.631 2005 11.512 105.922 117.434 2006 16.085 132.018 148.103 2007 46.489 175.750 222.239 Eki.08 252.214 801.538 1.053.752 2009 686.479 1.246.462 1.555.998 2010 504.685 824.235 1.121.660 2011 417.634 671.417 910.117 2012 684.951 907.298 1.257.397 2013 644.920 915.691 1.209.119 2014 669.383 1.018.576 1.297.132 2015 934.105 1.238.129 1.892.165 Tem.16 1.756.430 2.067.397 2.788.246 TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
KISIR DÖNGÜNÜN TEMEL NEDENİ her bİr kredİ kartI İçİn gelİrİnİn 4 katI lİmİt tanInmasIdIr. 5464 sayılı Banka kartları ve Kredi Kartları Kanunu Madde:9 – (1) ‘ Kart çıkaran kuruluşlar, kredi kartı almak isteyen kişilerin yasaklılık veya engel durumu, ekonomik ve sosyal durumu, aylık veya yıllık ortalama geliri, diğer kart çıkaran kuruluşlarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, bir model veya skorlama sistemi sonuçları, müşterini tanı ilkeleri ile 29 uncu madde çerçevesinde temin edilecek bilgileri dikkate alarak yapacakları değerlendirmeye istinaden kullanım limiti tespit etmek zorundadır….’ bankalar tüketİcİnİn sahİp olduğu dİğer kredİ kartlarInI da göz önünde bulundurarak lİmİt belİrlemesİ gerekmekte İse de uygulamada bu durumun dİkkate alIndIğI söylenemez. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
ÇÖZÜM TÜKETİCİNİN TÜM KREDİ KARTLARININ TC KİMLİK NUMARASINA EŞLEŞTİRİLMESİ SURETİYLE TÜM KARTLARINI KAPSAYAN KİŞİYE LİMİT UYGULAMASINA GEÇİLMELİDİR. TÜKETİCİ ÇOK SAYIDA KREDİ KARTI KULLANABİLİR, HER BİR KARTIN SAĞLADIĞI AVANTAJLARDAN (Puan, taksİt kolaylIĞI, MİL BİRİKTİRME GİBİ) YARARLANABİLİR. TÜKETİCİ HANGİ KREDİ KARTINI KULLANIRSA KULLANSIN ŞAHSİ LİMİTİNDEN DÜŞÜLECEKTİR. ŞAHSİ LİMİT BİTİNCE HİÇ BİR KREDİ KARTI İLE İŞLEM YAPAMAYACAKTIR. GERİ ÖDEME YAPTIĞI ORANDA LİMİT AÇILACAKTIR. TÜKETİCİ AYAĞINI YORGANINA GÖRE UZATACAKTIR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
ÇÖZÜM TÜKETİCİNİN TÜM KREDİ KARTLARININ TC KİMLİK NUMARASINA EŞLEŞTİRİLMESİ TÜM KARTLARINI KAPSAYAN KİŞİYE LİMİT UYGULAMASINA GEÇİLMELİDİR. TÜKETİCİ ÇOK SAYIDA KREDİ KARTI KULLANABİLİR, HER BİR KARTIN SAĞLADIĞI AVANTAJLARDAN (Puan, taksİt kolaylIĞI, MİL BİRİKTİRME GİBİ) YARARLANABİLİR. TÜKETİCİ HANGİ KREDİ KARTINI KULLANIRSA KULLANSIN ŞAHSİ LİMİTİNDEN DÜŞÜLECEKTİR. ŞAHSİ LİMİTİ BİTİNCE HİÇ BİR KREDİ KARTI İLE İŞLEM YAPAMAYACAKTIR. GERİ ÖDEME YAPTIĞI ORANDA LİMİT AÇILACAKTIR. TÜKETİCİ AYAĞINI YORGANINA GÖRE UZATACAKTIR. TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı
TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. ozcanpektas@tukcev.org.tr www.tukcev.org.tr TÜKÇEV Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı