NEDİR, ŞARTLARI NELERDİR? KIDEM TAZMİNATI                  NEDİR, ŞARTLARI NELERDİR?

Kimler Kıdem Tazminatı alabilir. Kıdem Tazminatı Şartları Neler Kimler Kıdem Tazminatı alabilir? Kıdem Tazminatı Şartları Neler? Kıdem Tazminatı Yazısı. Kıdem tazminatı nasıl alınır diyenler için, bilinmesi gerekenler ve bazı şartlar mevcut. Kimler kıdem tazminatı alabilir? Kıdem tazminatı hesaplama, ihbar tazminatı hesaplama ve ihbar süresi hesaplama nasıl yapılır? Kıdem tazminatı verilmezse nereye başvurulur?        Kıdem tazminatının hak edilmesi için, aynı işçinin aynı iş yerinde ve aynı işverenin yanında en az 1 yıl çalışması gerekmektedir.Kimler kıdem tazminatı alabilir diye soranlar için kısa ve açık bir şekilde kıdem tazminatı hakkında gerekli bilgileri sunmaya çalıştık. Kıdem tazminatına hak kazanılması için, işçinin aynı işveren yanında en az 1 yıl çalışıyor olması gerekmektedir. Bir yıllık çalışma ile beraber, işçinin kanunda belirtilen nedenlerle işten ayrılması, kıdem tazminatına hak kazanmasının ana gerekçelerindendir.     

KIDEM TAZMİNATI NEDİR? Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerden dolayı işinden ayrılırken işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu gereğince ödemek zorunda olduğu bir tazminat şeklidir. Kendi isteğiyle işten ayrılan kişilere kıdem tazminatı ödenmez. Kıdem tazminatı sayesinde işçilerin gelir ve iş güvenlikleri sağlanmış, gereksiz işten çıkarmaların ve olumsuz etkileyici durumların ortaya çıkmasının önüne geçilmiştir. Ayrıca işçiler onca zaman çalıştıkları, hizmet ettikleri kurum ve kuruluşlardan ayrılırlarken yıpranmasının karşılığı, yıpranma payına benzer olarak aldıkları bir ödül gibi düşünülebilir.      Gerekçeleri üç farklı şekilde belirtmek mümkün. Birincisi; işçi, haklı nedenle iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanabilir. İkincisi; işveren tarafından haksız nedenle yapılan fesih halinde de işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Üçüncüsü; işçinin kanunda belirtilen nedenlerle istifa etmesidir.  İşçinin askere gitmesi halinde, askerlik başvurusu sonrasında yazılı olarak işverene başvurularak kıdem tazminatı almaya hak kazanılabilir. Kadın işçiler, evlendikten itibaren bir yıl içerisinde yazılı olarak başvuru yaparak iş akitlerini feshedebilir ve kıdem tazminatlarını kazanabilirler.  

  Kanunda belirtilen emeklilik şartlarını taşıyan işçi, işverene başvurarak kıdem tazminatından yararlanabilir. İşçi, iş akdi devam ederken ölürse, bu da hukuk nezdinde bir istifadır, işçinin mirasçıları işverene başvurarak işçinin kıdem tazminatını almak için gerekli işlemlere başlayabilir.      Kural olarak işten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamaz. Fakat; iş sözleşmesinin askerlik görevi, emeklilik hakkının elde edilmesi, sağlık problemlerinin işin yapılmasına sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi, işverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması nedenleri ile işçi tarafından feshi halinde (istifa), çalışma süresinin en az 1 yıl olması koşulu ile kıdem tazminatı hakkı kazanmaktadır. KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMASI 2015    a) İşçi zamana bağlı ücret alıyor ise (günlük, haftalık, aylık, saat ücreti gibi) , kıdem tazminatı hesaplaması aşağıdaki gibi yapılır.   İşçiye ödenecek kıdem tazminatı çalıştığı her bir yıl için son 30 günlük brüt ücreti tutarındadır. Kıdem tazminatı hesaplama formülü için yıl kesirleri de dikkate alınır.Önce işçinin çalıştığı sürenin kaç yıl olduğuna bakılır, kaç yıl çalışmış ise çalıştığı yıl ile son çalıştığı ay içindeki brüt ücreti çarpılır. Sonra çalıştığı sürenin yıldan arta kalan ayları güne çevrilir ve son brüt ücrette 365 e bölünmek suretiyle günlük ücreti bulunur. Daha sonra günlük ücreti ile yıldan arta kalıpta güne çevrilen çalışma süreleri çarpılarak çıkan rakam önceki hesaplanan rakama ilave edilir ve kıdem tazminatı hesaplama şekli bu şekildedir.    b) İşçi götürü yada parça başına ücret alıyor ise, kıdem tazminatı hesaplaması aşağıdaki gibi yapılır. Son brüt ücretinin hesaplanması özellik eder. Son brüt ücreti hesaplanırken işçinin son 1 yıl içinde almış olduğu ücretler toplanarak aynı yıl içinde çalıştığı toplam gün sayısına bölünür. Ancak işçi son bir yıl içinde zam almış ise zammın yapıldığı tarih ile işten ayrılma tarihi arasındaki toplam brüt ücreti bu süre içindeki fiilen çalıştığı gün sayısına bölünerek günlük ücreti bulunur.

Son Brüt Ücreti Hesaplanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar    Yapılan ödemenin sözleşmeden yada yasadan doğması gerekir. Süreklilik arz etmesi gerekir. Para veya para ile ölçülebilir olması gerekir. Bu vasıfları taşıyan ücret eki mahiyetindeki ödemelerinde yıllık toplamı alınarak 365 e bölünmesi ve 30 ile çarpılması suretiyle aylık brüt ücretine eklenir. Ücret eki sayılabilecek ve kıdem tazminatında brüt ücrete eklenecek ücret eklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: Sürekli olarak ödenen İkramiyeler, Sürekli olarak yapılan Yemek yardımı, Sosyal yardım zammı niteliğinde sürekli yapılan yardımlar.(Yıllık izin harçlığı, konut yardımı, aile yardımı, eğitim yardımı, giyim yardımı, sağlık yardımı, çocuk zammı, yakacak yardımı, erzak yardımı, Ulaşım yardımı, v.s.) Sürekli olarak verilen primler, Kasa tazminatı, Tabii ki tüm bu ödemelerin sürekli olması yanında, işveren ile işçi arasında yapılan sözleşmede belirtilmiş olması da gerekir.      NOT: Kıdem tazminatı hesaplama robotu 2015 verilerine uygun olarak çok yakında hizmete girecektir. Bu sayede kıdem tazminatı hesaplamasını rahatlıkla gerçekleştirebileceksiniz. Evlilik nedeni ile işten ayrılan kadının kıdem tazminatı alabilmesi için gereken şartlar nelerdir?     Kadın işçilerin evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenir. Bu haktan faydanılması için; iş sözleşmesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren belgenin işverene sunulması, feshin gerekçesinin evlilik olduğunun açıkça belirtilmesi gerekir.      Çalışan vefat ederse, kıdem tazminatını eşi talep edebilir mi?  Çalışan vefat ettiği takdirde çalışana ait kıdem tazminatı tutarını eşi talep edebilir. Çünkü 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesi işçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin sona bulması halinde kıdem tazminatının ödeneceğini belirtilir.     İşçi işyerinde çalışırken, işyerinden kaynaklanan bir hastalığa tutulursa, kıdem tazminatı alabilir mi?   İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir.

MALULİYET HAKKI Malulen emekli olarak işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanır mı?  Malulen emekli olarak işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Çünkü, 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'ncü maddesi uyarınca malullük aylığı almak amacıyla işten ayrılmak, kıdem tazminatına hak kazanılan hallerdendir. 15 yıl formülü nedir? İşyerinden 15 yıl ve 3600 gün formülüyle ayrılarak tazminat almak mümkün. Burada ilk şart, sigorta başlangıcının 9 Eylül 1999'dan önce olması. Sigorta süresi 15 yıla, primler de 3.600'e tamamlanmışsa ve işyerinde de en az 1 yılı doldurmuşsanız, işyerinden ayrılarak tazminatınızı alabilirsiniz. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan şartları tamamladığınıza dair yazı alın. Dilekçe ile işverene başvurun. Böylece kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz.