DENİZDE ÇATIŞMA

ÇATIŞMA : Çatışma en az iki geminin birbirine degmesi yada birbiriyle çarpışması olayıdır. Kazaların önlenmesi ve seyir güvenliginin sağlanması yolunda oluşturulan ve olaylara göre belli dönemlerde geliştirilen uluslar arası kurallar bunun örneğidir. Denizde Çatışmaları Önleme Uluslar Tüzügü (DÇÖT), gemilerin birbirlerine karşı davranışlarının ne olacağını belirler.

ÇATIŞMA ŞEKİLLERİ GEMİLER ARASI: Bordadan çatışma. Pruvadan çatışma. Bodoslamalardan çatışma. Gemilerin birbirine sürtmesi. Gemilerin birbirine yaslanması Bir geminin demirdeki veya rıhtımdaki gemiye çarpması,sürtmesi veya yaslanması.

GEMİLERİN ÇATIŞMA NEDENLERİ #KÖTÜ HAVA KOŞULLARI: 1.Meteorolojik durum(sis,tipi,rüzgar) 2.Hidrografik durum(akıntı,orkoz,anafor) #İNSAN HATALARI 1.Bilgi ve beceri noksanlıgı 2.Denizde çatışma tüzügüne uymama 3.Kaptan ve serdümenin yetersiz iletişimi 4.Haritaların kullanılmaması 5.Seyir kurallarına uymama

#SEYİR YARDIMCILARI EKSİKLİGİ 1. Radar, plotlama ve DGPS sistemi yetersizliği 2. Kılavuz hizmetleri eksikliği 3. Fener ve Racon eksikliği #TEKNİK HATALAR 1.Düşük kondisyonlu gemiler 2.Bakımsız seyir ve dümen donanımı 3.Yalancı radar ekoları #MORFOLOJİK VE TOPOGRAFİK YAPI 1.Kıyıya çok yakın seyir 2.Sıg su durumları

GEMİ ÇATIŞMASINI ENGELLEYİCİ ÖNLEMLER Bu önlemler DÇÖT(Denizde çatışmayı önleme tüzügünde belirtilen çatışmayı önleyici manevralardır.Bunlar: Pruvadan pruvaya yaklaşmada çatışmadan sakınma. Aykırı rotada yaklaşmada çatışmadan sakınma. Bunlara ilaveten dar sulardaki dönüşlerde çatışmayı önleyici manevralar bulunur.

1.Pruvadan pruvaya yaklaşmada çatışmadan sakınma. Pruva pruvaya yaklaşmanın tespiti halinde yaklaşmakta olan her iki gemi de diğerinin bu kuralı uygulayıp uygulamadığına bakmaksızın, bir çatışmaya sebep olmayacak derecede diğerinin iskelesinden geçmek üzere, rotasını sancağa değiştirir. Bu rota değişikliğinin yakın mesafeden yapılması halinde taraflar rotalarını sancağa çevirirken 1 kısa düdük çalarlar.

2.Aykırı rotada yaklaşmada çatışmadan sakınma. İki geminin arasındaki yetişmekte veya pruva pruvaya geçiş durumları dışında kalan yaklaşmalar, aykırı yaklaşma durumlarıdır. Yaklaşmakta olan geminin kerterizi alınarak değerlerine bakılır. Eğer yaklaşmakta olan gemilerden biri diğerini “Aykırı yaklaşmakta olan gemi” sektöründe görüyorsa bu gemilerin arasında aykırı yaklaşma var demektir.

ÇATIŞMA ROTASINDA DAVRANIŞ SORUMLULUGU: Sakınmayı zamanında yapacak, geciktirmeyecektir. Rota değişikliği büyük ve tek dümen açısı ile olacaktır. Emniyetli mesafeden geçilecektir. Gerekiyorsa yol kesilecek veya durulacak veya makine tornistan çalıştırılacaktır.

AYKIRI ÇATIŞMA ROTASINDA SAKINMA MANEVRASI.

3.Dar su yolundaki dönüşlerde çatışmadan sakınmak. Bir kanal veya geçitte seyir yaparken araya giren bir engel sebebiyle kanal veya geçidin diğer kısmının görülmesine olanak yoksa dönüş yerine yaklaşan bir tekne özel tedbir ve dikkatle seyreder ve uzun bir düdük (▬▬) çalar.

Dönüş yerinin öbür tarafında veya aradaki engelin arkasında olan ve düdüğün duyulabileceği mesafede bulunan herhangi bir yaklaşan tekne varsa o da uzun bir düdükle (▬▬) bu işarete cevap verir ve gerekiyorsa sürat keserek ve kanal veya geçidin mümkün olduğunca sancağına geçer

DAR KANALDA DİGER TARAFIN GÖRÜLMESİNİN ENGELLENMESİ BU ÖNLEMLERE RAGMEN GEMİ ÇATIŞMIŞ İSE YAPILACAK İŞLEMLER AŞŞAGIDA AÇIKLANDI

GEMİ ÇATIŞTIKTAN SONRA YAPILACAKLAR Gemi kaptanının ilk işi can emniyetini saglamaktır. Yaralanma veya kayıp olup olmadıgı kontrol edilecektir. Diger bir ekipte gemideki hasar durumunu ve en önemlisi geminin su alıp almadıgını degerlendirip kaptan’a bildirecektir. Eger çatışma tehlikeli bir durum belirtiyorsa can filikaları ve salları denize indirilecektir.

ÇATIŞMANIN KANUNİ ZORUNLULUKLARI 1.Çatışmadan sonra diger geminin yardıma ihtiyacı olup olmadıgı. 2.Gemi kaptanlarının tanıtımları.(gemi adı,baglama limanı,bayragı) 3.Ayrıca vakit geçmeden en yakın sahil istasyonuna rt veya telsiz ile bildirmek.(mevki ve olay raporu verilecektir) 4.Çatışmada sonra eger gemi su alıyorsa geciktirilmeden yara savunma işlerine başlanmalıdır ve en yakın limana dogru hareket edilmelidir.(gemi seyir edebilecek durumda ise).

GEMİDEKİ YARA TESPİTİ VE ONARIMI Öncelikli olarak geminin yara alan bölmesi belirlenmeli ve yara durumu görülmelidir. Sadece hangi sac perdelerin yırtıldıgı degil diger bölme devrelerindede hasar tespiti yapılmalıdır.(gemi bünyesindeki su,yakıt vb. şeylerin gemi bünyesine dökülüp gemi GM’ini bozmaması için.) #Eger gemi pruvadan çatışmışsa ;çatışma perdesi(collision bulkhead) suyun ilerlemesini önleyecektir.

Suların ilerlemesini engelleyecek ambar no. 1 Suların ilerlemesini engelleyecek ambar no.1. boş ise payandalarla desteklenmelidir. Su basıncı kuvveti dörtgen bir yüzeyde köşegenlerin kesim noktasından etki ediyor şeklinde düşünülür. Gemi ileri yol yaparken bölme perdesine etki edecek su basıncının normalden büyük olacağı unutulmamalıdır. Bunu küçültmek için gemiyi mümkün olduğu kadar kıç tarafa trimlendirmek gerekecektir. pruvası tamamen dağılmış bir gemide, ikinci bir bölme perdesini daha desteklemek yararlı olur.

#Eger gemi bordasından çatıştıysa; su kesiminin üzerinde kalan yara için tekneyi aksi yönde bayıltmak (yatırmak) faydalı olur. Su kesiminin altındaki yara küçük ise, araya bir lastik conta yerleştirerek düz bir levha veya çelik saçı merkezinden delik bir cıvata ile içerden ağaç payandaya birleştirmek ve somunu sıkmak yeterlidir. Daha büyük bir yara belirmişse, bir veya bir kaç yatağı delik yere bir masa kullanarak kapatmak ve bunu dayak ve payandalar ile destekleme yoluyla kapatma yoluna gidilir. Su sızdıran yerler palet, salmastra veya conta kullanarak, bunlar da yetmezse çimento ile sıvanarak kapatılır.

Bunların dışında bazı gemilerde çatışma paleti denilen bir nesne bulunur. Çatışma paleti (collision mat),hazır olarak tutulan çatışmadan sonra su alınan yerdeki yaraya kapatılan su geçirmez bir palettir. Bu palet, içeriye dolan suyun basıncı ile yaraya kapandığından yerinden kaymaz. Bunun dışında gemide oluşan yarayı kapatıcı bir yöntemde çimentolama yöntemidir. Yara alan yeri Çimento ile kapamak yöntemi de çok kullanılır. Bunun için ağaç bir kutu kalıp yapılır. Kum ile çimento (üç ölçüm kum, bir ölçüm çimento) karıştırılır'. Karışıma konan biraz soda çabuk kurumasını sağlar fakat, miktar fazla olursa beton bozulabilir. Su ile (veya deniz suyu) karışım iyice karıştırılır ve kalıbın içi demir çubuklarla beslenerek çimento doldurulur. Eğer yara yerinde su sızıntısı varsa, çimento ve kum karışımı su ile kalıbın içinde karıştırılır. Sızıntı su hem karışımın oluşmasına hem de çabuk donmasına yardımcı olur.Karışım donduktan sonra agaç kalıp yerinden sökülür.

Bütün bu yara kapatma işlemleri sırasında eger yara alan yerden gemi bünyesine su alınıyorsa öncelikle bu su pompalar veya bilge sistemle boşaltılmaya çalışılmalıdır ve suyun akışının azaltılması ve GM’i dengelemek için diger bölmelerin kaportaları kapalı tutulmalıdır. Eger çatışılan gemi kendi gemimizin çatıştıgı yerinde sabit kalıp su girişini engelliyorsa bu durum diger gemiye bildirilmeli onun içinde sorun teşkil etmiyorsa sabit kalması saglanmalıdır.(acil bir çözüm bulunana kadar)

EGER GEMİ SEYİR EDEBİLECEKSE; Düşük süratle Yara alan ve diger bölmeler devamlı gözetim altında bulunmalı. Geminin bir tarafa çok trimlenmesi veya yatması engellenmelidir eger yapılabilirse bunu için balast alınabilir. Geminin GM kaybetmesi engellenmelidir ve seyir halındeyken yara bölgesinin baglantılı oldugu yerdeki bütün kaportalar kapalı tutulmalıdır.

GEMİ ÇATIŞMASININ ÇEVREYE VERDİGİ ZARARLAR Deniz kirlilikleri(gemi bünyesindeki yakıt,yük veya sintine sularının denize boşalması). Eger gemiden denize yakıt akması durumu mevcutsa müdahale edilebilinecek bir pozisyon olursa SOPEP (Petrol Kirliligi Acil Önleme Planına) göre hareket edilmelidir Gemide yangın çıkması Geminin su alması engellenirken bir tarafa aşırı yüklenilmesi ve geminin trimlenip kırılması