KÖPEKLERDE KARDİYAK BİYOMARKERLAR ve YORUMLANMASI Dr. Onur İSKEFLİ

Biyomarker Nedir? Fizyolojik-patolojik durumların ve farmakolojik cevabın göstergesi olan preparat. Tedaviye yardımcı olmalı Tekrarlanabilir ölçümler Tanıya ek bilgi sağlamalı

Kardiyak Biyomarkerlar- I Kalp kası hasarı sonucunda kan dolaşımına geçen protein molekülleri Asemptomatik veya semptomatik kalp hastalığı Dispnenin kardiyak veya non-kardiyak nedeni Miyokarditis, gastrik dilatasyon ve volvulus ya da doxorubicin toksisitesi kaynaklı miyokardiyal hasar Kolay tanı Tedaviyi yönlendirici

Kardiyak Biyomarkerlar- II Kreatin Kinaz (CK) CK-MB CK-BB CK-MM Kardiyak Troponinler Cardiac Troponin I (cTnI) Cardiac Troponin T (cTnT) Cardiac Troponin C (cTnC) Natriuretik Peptidler Atrial Natriuretik Peptid (ANP) Brain Natriuretik peptid (BNP) C-type Natriuretik peptid (CNP) Dendroaspis Natriuretik peptid (DNP) Urodilatin

Kreatin Kinaz CK-MB Miyokardiyum %30, İskelet Kası % 1 MI(miyokardiyal enkarftus)’dan 4-6 saat sonra yükselmeye başlar (12 saat pik) 24-36 saat sonra normal seviye Seviyesi normal ve sonradan artarsa Erken MI ??? <50 Dezavantaj İskelet kası hasarı Toraks travması Defibrilasyon B brain type, M muscle type CKMM iskelet %98, CKBB gastointestinal, prostat akciğer

Kardiyak Troponinler Troponinler, kas dokudaki aktin filamentlerinin arasındaki boşluğa oturan tropomyosinlere bağlanırlar. Cardiac Troponin I (cTnI) , Cardiac Troponin T (cTnT) Hücre içi kardiyak miyofibriler protein Kardiyak miyosit hasarı, hücre ölümü veya nekroz Yarı ömrü 2-4 saat, 2-8 saatte artış Hasarın şiddeti ve cTnI artışı orantılıdır < 0.02 ng/mL (Sleeper et al. 2001) Cardiac Troponin T (cTnT) sağlıklılar da (-)

cTnI Artışındaki Sebepler Kardiyak Troponinler cTnI Artışındaki Sebepler Kardiyak Hastalıklar İlerlemiş DCM İlerlemiş Mitral Kapak Hastalığı Enfeksiyöz Miyokarditis Perikardiyal Efüzyon Şiddetli Kongenital Kalp Hastalığı(SAS) Diğer Hastalıklar ve Yaralanma Toraks Travması Gastrik dilatasyon-volvulus Böbrek Hastalıkları Toksikasyon Doxorubicin Toksikasyonu Diğer Faktörler Yaş Cardiac Troponin I (cTnI), Cardiac Troponin T (cTnT) ELISA İnsan kitleri veteriner hekimliğinde de kullanılabilir. (Scott M. Wells et al. 2008) cTnT ile ilgili olarak köpeklerde kardiyovaskuler ve neoplastik hastalıklar konusundaki bilgi yeterli değildir. (DeFrancesco et. al. 2002) DeFrancesco et. al. 2002 Prospektif, Sağlıklı köpekler, neoplasisi olan ve tedavi almayan ve asemptomatik DCM’de tespit edilememiş Doxorubin tedavisi alan 2 hastada çok yüksek cTnT seiyeleri elde etmişlerdir. cTnI levels do not significantly change in serum stored at room temperature over a 5-day-period nor in serum that has undergone up to 5 freeze–thaw cycles protein yapısındaki belirgin homolojiden dolayı

Natriuretik Peptidler-I RAAS tarafından antagonize edilerek kontrol edilen tuz/su homeostasisi ve kan basıncı kontrolününde anahtar rolü oynayan hormon benzeri yapılardır. ANP, BNP, proANP, proANP fragmentleri ve NT-proBNP CNP, beyin dokusundan ve ayrıca damar endotel hücrelerinden salınır Her iki C-terminal ve N-terminal peptitlerin ölçülebilir rağmen ANP ve BNP hem de avantajları, N-terminal fragmentin de ölçümü vardır, daha uzun yarı ömürlü olduğu için avantajlı

Natriuretik Peptidler-II ANP Primer olarak atriyal duvarın gerilmesine ve intravaskuler volüm artışına cevap olarak atriyal miyokardiyumdan salınır. Plazma konsantrasyonu; volume artışı veya taşikardi gibi ani değişimlere cevap olarak hızlıca artar. Kardiyak output ve sistemik kan basıncını düşürür. Renal sodyum geri emilimini azaltır. Özel bir kalp hastalığı için spesifik değildir.

Natriuretik Peptidler-III BNP Ventriküler miyokardiyumdan salgılanır. Kronik sol ventriküler sistolik ve diastolik disfonksiyon ile sol ventriküler hipertrofisinin herhangi bir nedenine bağlı olarak artar. (ANP’den daha spesifik) Gizli kalp hastalığı / semptomatik kalp yetmezliğini ekarte etmek için yüksek duyarlılık (insan) Kardiyak yetmezliğin seviyesi belirlenebilir.

ANP ve BNP Terapötik Kullanımı Renin- aldosteron konsantrasyonunu düşürür İdrarla tuz ve su atılımını arttırır Nesiritide Sentetik BNP Düz kas hücrelerinin relaksasyonu Vasodilatator, diüretik

Natriuretik Peptidler-IV NT-proANP, solunum hastalığı olmayan, kalp yetmezliği olan köpeklerde, BNP‘den daha etkili. (Prosek R et al. 2007) NT-proBNP’nin solunum hastalığı ile kalp hastalığı olan hastaları ayırt etmede proANP fragmentlerinden daha etkili. (Boswood A et al. 2008) NT-proBNP tanı laboratuarlarında yaygın olarak ölçülebilmektedir.

NT-proBNP Artışının Sebepleri Kardiyak Hastalıklar Konjenital Kalp Hastalıkları KKY Subklinik Kalp Hastalığı DCM HCM MVD Diğer Hastalıklar Pulmoner Hipertansion Böbrek Hastalıkları Şiddetli Sistemik Hastalıklar İnsanlarda, konjestif kalp yetersizliğinin tanısı, gizli kalp hastalığının saptanması ve kalp hastalığının tedavi ile prognozunda kullanılır. Köpeklerde, plazma NT-proBNP konsantrasyonları konjestif kalp yetersizliği ve asemptomatik kalp hastalıklarında artış gösterir. BNP veya NT-proBNP; öksürük veya dispne olan konjestif kalp yetersizliğinin spesifik ve duyarılıdır. NT-proBNP seviyesi; hastalığın şiddeti ile doğru orantılıdır.

Kısaca; cTnI-cTnT Miyokardiyum MI Miyokarditise neden olan kalp hastalıkları -Kalp Tümörü (HAS) -SAS -Gastrik dilatasyon volvulus -Toksikasyon

ANP Atriyal miyokardiyum Ani volüm artışı ve taşikardi

BNP Ventrikül Gizli kalp hastalığı Kronik Kalp Hastalıkları

NT-proBNP Dispne Respiratorik Kardiyak (subklinik)

Teşekkürler