Yeşil Alan ve Yem Bitkileri 2016 Yeşil Alan ve Yem Bitkileri Çalışma Grubu Sunumu
Daha çok Et Daha çok Süt Neden Daha çok et, Daha çok süt? Türkiye’de kişi başına yıllık et tüketimi 12-15 kilogramdır. Ülkemizde et tüketimi konusunda büyüme kapasitesi öncelikle, gelişmekte olan ülkeler seviyesi olan 30-35 kg aralığına, daha sonra ise Dünya ortalaması olan 45 kg civarına çıkarılması gerekmektedir. Bunu gerçekleştirebilmek için, et fiyatları ulaşılabilir seviyelere çekilmelidir. Biz de kaliteli kaba yem bitkilerimizle hayvancılıkta verimin yükselmesine, maliyetlerin azalmasına ve dolayısı ile et fiyatlarının düşmesine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Daha çok Et Daha çok Süt
Kaliteli Kaba Yem Üretiminin ve Tüketiminin Olmaması Değerlendirme Hayvancılık Sektöründeki Kriz Rekabet Gücü Maliyet Karlılık Yeterli Kaliteli Kaba Yem Üretiminin ve Tüketiminin Olmaması Krizin Derinleşme Sebebi: Hayvancılıkla ilgili sıkıntının bu denli derinleşmesinin ana nedeni kaliteli kaba yem üretimi ve tüketiminin yeterli olmamasıdır. Kaliteli kaba yem, hayvancılığın gelişmiş olduğu ülkelerde sektörün güvenlik ağı, bir nevi sigortası olarak kullanılmaya devam etmektedir. Bu sigorta 3 Maddede özetlenebilir; Kaliteli Kaba Yem üretimi işletme içinde çözülür, dışa bağımlılığı azaltır. Kesif yemden daha uygun fiyatlıdır. Verimi arttırır. Hayvanların günlük yaşam ihtiyacı ve 10 kg’a kadar süt veriminin sadece kaliteli yem ile karşılanabilir. İşletmeler karlı hale gelmek için, Hayvansal üretim maliyetinin %70’ini oluşturan Yem Maliyetlerini kontrol etmek zorundalardır. Kaliteli kaba yem, işletmelerin maliyet kontrolü sağlamasına yardımcı olur. Çünkü Kaliteli kaba yem üretimi, kolayca işletme içinde çözülebilir. Ve maliyetler üzerinde kontrol sağlar. Verimi ve karlılığı artırır.
Yem Bitkileri Ekim Alanlarının Tarla Arazisi İçindeki Oranı
Kaliteli Kaba Yem Açığı KABA YEM ÜRETİMİNİN İHTİYACI KARŞILAMA ORANI Yıllar Milyon Ton Kaba Yemi Karşılama Oranı (%) Toplam Üretim Sap, Saman ve Anız Hariç Toplam Üretim Toplam İhtiyaç Açık Sap Saman Hariç Sap Saman Dahil 2000 33,4 23,4 50,0 26,6 46,8 66,8 2001 33,8 23,8 26,2 47,6 67,6 2002 34,7 24,7 25,3 49,4 69,4 2003 36,0 26,0 24,0 52,0 72,0 2004 38,2 28,2 21,8 56,4 76,4 2005 42,5 32,5 43,4 10,9 74,9 97,9 2006 44,1 34,1 45,2 11,1 75,4 97,6 2007 45,7 35,7 45,9 10,2 77,8 99,6 2008 45,5 35,5 45,4 9,9 78,2 100,2 2009 42,2 32,2 45,0 12,8 71,6 93,8 2010 44,0 34,0 47,2 13,2 93,2 2011 46,0 16,0 69,2 88,5 2012 52,6 42,6 59,0 16,4 72,2 89,2 2013 56,0 61,8 15,8 74,4 90,6 2014 59,3 49,3 63,4 14,1 93,5 Kaynak: BÜGEM Türkiye’de 14-15 milyon ton kaba yem açığı bulunmaktadır. Bu açığı kapatmanın iki ana yolu var; Kaliteli kaba yem üretiminin artırılması. Kaliteli Kaba Yem üretiminin desteklenmesi Yem bitkisi çeşitlerinin artırılması Anıza bırakılan arazilere Yem Bitkisi Ekiminin desteklenmesi Kaliteli Kaba yem’in hayvan sağlığı ve verimi üzerindeki etkilerinin çiftçilere anlatılması Mera alanlarının artırılması. Devamı sonraki sayfada
Türkiye’deki Mera Alanlarının Yıllara Göre Değişimi Kaynak: BÜGEM BÖLGELER 1970 Köy Hizmetleri 1991 Tarım Sayımı 2001 TUIK SAYIMI 1998-2014 Kuru Ot Verimi (Kg/ha) Alanı (ha) % % Alan (ha) EGE 1.027.900 1,32 615.900 0,79 802.879 1,03 388.846 0,46 600 MARMARA 463.600 0,59 564.100 0,72 552.662 0,71 280.619 0,35 600 AKDENİZ 1.002.400 1,29 434.300 0,56 659.334 0,85 501.765 0,66 500 İÇ ANADOLU 5.884.200 7,54 3.890.300 4,99 4.570.182 5,86 3.726.055 4,32 450 KARADENİZ 1.993.100 2,56 1.556.000 1,99 1.533.605 1,97 1.073.371 1,36 1.000 DOĞU ANADOLU 9.162.100 11,75 4.573.400 5.485.449 7,03 3.824.257 900 GÜNEYDOĞU ANADOLU 2.165.100 2,78 743.600 0,95 1.012.576 1,3 553.256 0,68 TOPLAM 21.698.400 12.377.600 14.616.687 10.348.169 Mera alanları yıllara geçtikçe azalmaktadır. 21 milyon hektardan 10 – 12 milyon hektara düşmüştür. Mera alanları ile ilgili yapmamız gereken çalışma; Azalmakta olan ve verimsiz doğal mera arazilerinin Islah edilmesi ve artırılması Yapay Çayır Mera alanlarının artırılması Çiftçilerin, Yapay Çayır Mera alanları oluşturması gerekmektedir. Bu alanlara yapacakları ekimler için, destekleme ödemeleri kolaylaştırılmalıdır. Mera alanları için Yem bitkisi üretimi başvurusu yapıldığında proje şartı ortadan kaldırılmalıdır.
Yeşil alan ve Yem Bitkileri Tohumları Çalışma Grubu olarak öncelikle ülkemizdeki et ve süt tüketiminin ulaşılabilir fiyatlara geri çekilerek tüketiminin arttırılması konusunda çözüm ortağı olmak istiyoruz.
Çözüm için ihtiyaç duyulan öncelikli düzenlemeler Yem Bitkisi Tohumlarının Kayıt Altına Alınması ile ilgili yönetmeliğin düzenlenmesi Yem Bitkisi Tohumlarının Üretim Desteklerinin Artırılması Yem Bitkisi Tohumlarının Tüketim Desteklenlerinin Artırılması
Tescil ve Kayıt Sistemi PROBLEM; Yeterli seviyede çeşit kayıt altında değildir. Çok Yıllıklarda; Üretim izni denemesi 3 Yıl Tescil denemesi 3 Yıl Tek Yıllıklarda; Üretim izni denemesi 1 Yıl Tescil denemesi 2 Yıl Bu süreç, üretim ve tedarik işlemlerini olumsuz etkilemektedir. Tescil Toplantı tarihlerinin beklenmesi ile bu süreler daha da artmaktadır. Yaklaşık olarak 3-4 ay. Çok yıllıklarda Üretim izni 2 yıl Ancak tesis yılı dahil değil. Bu sebeple 3 yıl yazılmıştır.
Yem Bitkilerinin Kayıt Durumu Latince Adı Tür Adı KAYIT ALTINDAKİ YEM TİPİ TESCİL SAYISI ÖZEL SEKTÖR KAMU KURUMLAR 1 Agropyron sp. Ayrıklar Yok 2 Agrostis sp. Tavusotu 3 Arrhenatherum elatius L. Yüksek çayır yulafı 4 Bromus sp. Bromlar 5 Dactylis glomerata L. Domuz ayrığı 6 Elymus sp. Otlak arpası 7 Festuca arundinacea Schreber Kamışsı yumak 8 Festuca ovina L. Koyun yumağı 9 Festuca pratensis Hudson Çayır yumağı 10 Festuca rubra L. Kırmızı yumak 11 Lathyrus sp. Mürdümük 12 Lolium multiflorum L. İtalyan çimi 21 13 Lolium perenne L. Çok yıllık çim 14 Lotus corniculatus L. Gazal boynuzu 15 Medicago sativa L. Yonca 57 16 Onobrychis viciifolia Scop. Korunga 17 Phalaris sp. Kanyaşlar 18 Pisum sativum L. (partim) Yem bezelyesi 19 Poa sp. Salkımotu 20 Sanguisorba minor Çayır düğmesi Trifolium sp. Üçgüller 22 Vicia pannonica Crantz Macar fiği 23 Vicia sativa L. Adi fiğ 26 24 Vicia villosa Roth Tüylü fiğ Bunların çoğunluğu Çayır Mera Islahında kullanılan türlerdir. Ülkemizde 10 - 12 milyon hektar mera alanı mevcuttur. 14 milyon ton kaba yem bitkisi açığı bulunmaktadır. İhtiyacın giderilmesi ve açığın kapatılması için mevcut durum yetersizdir. Yem bitkilerinin kayıt altına alınması ile ilgili yönetmelik değişikliği bu yüzden zaruridir.
Tescil ve Kayıt Sistemi ÇÖZÜM; Çeşit, yurtdışında kayıtlı ise; yeşil alan çim bitkilerinde yapıldığı gibi çeşidin FYD raporu ile tescil edilmesi. Yonca, Korunga , Fiğ ve Yem Bezelyesi çeşitlerinin kapsam dışında bırakılması. Yonca tohumunda deneme süresinin (Tesis yılı dâhil) iki yıla indirilmesi. Çeşit, yurtdışında kayıtlı değil ise; teknik soru anketi ile üretim izni alınması.
Tescil ve Kayıt Sistemi ÇÖZÜM; Agropyron sp., Lotus corniculatus, Sanguisorba minor, Bromus sp., türlerine ait kayıt altında çeşit bulunmadığından, Dichondra sp., Cynodon sp. ve Zoysia sp. türlerindeki uygulama kapsamında süs bitkileri sınıfında değerlendirilerek tescil, üretim ve ithalat işlemlerinin de bu kapsamda yapılması ve/veya Çeşitleri olmayan ürünler için, yeni bir sınıf belirleyip, Özel izinle ithalat ve üretim hakkı sağlanması.
Desteklemeler 2015 YILI TOHUM ÜRETİM DESTEKLERİ Kaynak: BÜGEM Çeşit 2015 Üretim Mik. (kg) 2015 Birim Destek TL/kg 2016 Birim Destek TL/kg Toplam Destekleme 1 Buğday 484.204.000 0,10 48.420.400 TL 2 Arpa 125.018.000 0,08 10.001.440 TL 3 Patates 175.397.000 14.031.760 TL 4 Nohut 2.305.000 0,50 1.152.500 TL 5 Kuru Fasulye 109.000 54.500 TL 6 Mercimek 1.140.000 570.000 TL 7 Aspir 644.000 322.000 TL 8 Çeltik 8.945.000 0,25 2.236.250 TL 9 Soya Fasulyesi 2.443.000 0,35 855.050 TL 10 Yer Fıstığı 139.000 0,80 111.200 TL 11 Kanola 82.000 1,20 98.400 TL 12 Yonca 634.000 1,50 2,00 951.000 TL 13 Korunga 31.000 0,75 15.500 TL 14 Fiğ 974.000 487.000 TL 15 Yem Bezelyesi 200.000 100.000 TL Toplam 802.265.000 79.407.000 TL
YEM BİTKİLERİ TOHUM ÜRETİMİ DESTEKLERİ (2015) Desteklemeler Kaynak: BÜGEM YEM BİTKİLERİ TOHUM ÜRETİMİ DESTEKLERİ (2015) Çeşit 2015 Üretim Miktarı (kg) Birim Destekleme TL/kg Toplam Destekleme 1 Yonca 634.000 1,5 951.000 TL 2 Korunga 31.000 0,5 15.500 TL 3 Fiğ 974.000 487.000 TL 4 Yem Bezelyesi 200.000 100.000 TL Toplam 1.839.000 1.553.500 TL
Toplam Destek İçinde Oranı : %1,95 Desteklemeler Kaynak: BÜGEM TOPLAM TOHUM ÜRETİM DESTEKLEMESİ İÇİNDE YEM BİTKİSİ TOHUMU ÜRETİM DESTEĞİ (2015) Yem Bitkileri Üretimi Desteği Toplam Tohum Üretim Desteği 1.553.500 TL 79.407.000 TL Toplam Destek İçinde Oranı : %1,95
Desteklemeler Problem; Kısıtlı sayıda yem bitkisi çeşidinin destek alması. Tüm bitkisel tohum üretimi içinde, yem bitkileri tohum üretim desteğinin sadece %1,95 olması. Çözüm; Sonraki sayfada bulunan Yem Bitkisi çeşitlerinin, karşısında bulunan tutarlarda destekleme kapsamına dâhil edilmesi.
Desteklemeler Çeşit Yonca 800.000 2,00 3,50 2.800.000 TL Korunga Doğru Desteklemeler Sonrası Tahmini Üretim Mk. (kg) 2016 Destekleme TL/kg Uygulanması Gereken Destekleme TL/kg Toplam Destekleme 1 Yonca 800.000 2,00 3,50 2.800.000 TL 2 Korunga 300.000 0,75 600.000 TL 3 Fiğ 1.500.000 1,50 2.250.000 TL 4 Macar Fiğ 1.000.000 1.500.000 TL 5 Yem Bezelyesi 500.000 750.000 TL 6 Çok Yıllık Çim (Lolium perenne) Yok 7 Kamışsı yumak (Festuca arundinacea) 450.000 TL 8 Yumaklar (Festuca sp.) 50.000 75.000 TL 9 İtalyan Çimi (Lolium multiflorum sp.) 400.000 10 Domuz Ayrığı (Dactylis glomerata) 11 Üçgüller (Trifolium sp.) 3,00 150.000 TL 12 Otlak Ayrığı (Agropyron cristatum) 13 Bromlar (Bromus sp.) 14 Yem Şalgamı (Brassica sp.) 20.000 60.000 TL 15 Çayır Kelp Kuyruğu (Phleum pratense) 30.000 TL 16 Çayır Düğmesi (Sanguisorba minor) 10.000 17 Köpek Dişi Ayrığı (Cynodon dactylon) 000 Toplam 5.600.000 10.270.000 TL Dün Milli Tarım Projesi kapsamında, Havza Bazlı Desteklemeler sunumunda dikkat çeken yem bitkileri listesi, tablodaki gibi olmalıdır. Özellikle Çayır mera arazilerinin ihtiyacı olan ve desteklenmesi gereken çeşitler bunlardır. Çalışma grubunda Gelen görüşlere göre, Köpek dişi ayrığınında Yem bitkisi Destekleme Grubuna alınması önerilmiştir. Ancak Bermuda grass süs bitkileri sınıfında olduğundan yem bitkileri içinde değerlenemeyecektir.
Üretim, Satış ve Pazarlama K.D.V. Oranları; Türkiye’deki tohum üretiminin artırılabilmesi ve yurtdışı piyasaları ile rekabet edilebilmesi bağlamında, yurtiçinde üretilen tohumların satışlarından alınan K.D.V.’nin %18’den %1‘e indirilmesi. FİNANSAL DESTEKLEME; Yetkilendirilmiş Tohumculuk Kuruluşu olan firmalara, tohum üretimi yapmaları karşılığında, %0 faizli ve 5 yıl geri ödemesiz 10.000.000 TL’ye kadar işletme kredisi verilmesi. Kırsal Kalkınma projelerinden faydalanan şirketlerinde bu krediden faydalanması. ÜRETİM ALANLARI; Kamuya ait arazilerin, Tohum üretimi yapılması şartı ile, özel şirketlere uygun koşullarda kiraya verilmesi.
Mevzuat Problem: Öneri: 5553 sayılı kanunun ceza maddelerinin ağırlığı ile ilgili uygulamadaki problemler ve alt birlik komisyon tutarının ciro üzerinden olup, karlılık gözetmemesi ve bir üst sınır belirlenmemesinden kaynaklanan problemler. Öneri: Çok ağır olan ceza maddelerinin ve yıllık ciro üzerinden %0,3’lük komisyon tutarı konularının yeniden değerlendirmeye tabi tutulması için faaliyet göstermek.
Yeşil Alan Çim Tohumları Mevcut Durum; Yeşil alan çim bitkileri ithalatı 4 Bin 200 Ton olup, parasal değeri 8,5 Milyon Dolar’dır. Tohum Üretimi ise sadece 236 Tondur. Özellikle Serin İklim Bitkileri grubundaki bazı çim türlerinin ülkemiz iklim şartlarında üretilmesi mümkündür. Çözüm; Üretimi yapılabilecek çeşitler için; Lolium perenne ve Festuca arundinacea çeşitlerine 1,50 TL/kg tohum üretim desteği verilmesi. Türkiye’de üretilmiş tohumların K.D.V. oranının %18’den %1’e indirilmesi. Tohumluk ithalatı ele alındığında, yeşil alan çim bitkileri önemli bir gider oluşturmaktadır. Özellikle Serin İklim Bitkileri grubundaki bazı çim türlerinin ülkemiz iklim şartlarında üretilmesi mümkündür. Bu türlere ürün bazında tohum üretim desteği verilmesi durumunda, her yıl artan ve parasal değeri 8 Milyon Dolar’ı geçen, Yeşil alan çim tohumu ithalat miktarının azalacağı düşünülmektedir. Bu konuda Türkiye şartlarında Lolium perenne ve Festuca arundinacea türlerinin üretimi uygundur. Üretimi yapılabilecek çeşitler için; Lolium perenne ve Festuca arundinacea çeşitlerine 1,50 TL/kg tohum üretim desteği verilmesi. Türkiye’de üretilmiş tohumların K.D.V.’sinin %1’e indirilmesi.
ArGe Çalışmaları Mevcut Durum: Çözüm Önerileri Ar-Ge, sektörün geliştirmeye ihtiyaç duyduğu bir konudur. Sektörde Tarımsal Araştırma Kuruluşu olarak faaliyet gösteren firmalarımız mevcuttur. Aynı şekilde bazı Araştırma Enstitülerimizin ve Üniversitelerimizin de sektörümüz ile alakalı ArGe çalışmaları devam etmektedir. Özel sektör ArGe çalışmalarının çok maliyetli olmasından ötürü bu konuya hız verememektedir. Araştırma Ensitüleri / Üniversiteler ve özel sektör arasındaki iletişim eksikliğinden ötürü ise faydalı işbirlikleri kurulamamaktadır. Çözüm Önerileri Özel sektörü teşvik etmek üzere ArGe desteklerinin arttırılması Özel sektör ve Araştırma Enstitüleri / Üniversiteler arasındaki iletişim ve işbirliğinin artması için faaliyet gösterilmesi. Araştırma Estitüleri’nin ellerinde bulunan çeşitlerin daha uygun koşullarla satışa çıkarılması.
Yeşil Alan ve Yem Bitkileri Teşekkür Ederiz. Yeşil Alan ve Yem Bitkileri Çalışma Grubu